ارزیابی های عربستان برای خروج از اوپک، ضرر ۲۰ میلیارد یورویی ایتالیا از تحریم ایران، تحویل فایلهای صوتی خاشقجی به عربستان، آمریکا، فرانسه و انگلیس و سفر ناگهانی «بن زاید» به عربستان و دیدار با ملک سلمان، از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به معافیت ۴۵ روزه عراق از تحریم های آمریکا علیه ایران نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ ایالات متحده در ادامه اعطای معافیتها و مستثنا شدن کشورهای مختلف از دور جدید تحریمهای اعمالی علیه ایران، به عراق معافیتی ۴۵ روزه برای ادامه واردات گاز مایع و تأمین انرژی مورد نیازش از ایران اعطا کرد؛ این اقدام چندین روز پس از اعمال دوباره تحریمهای آمریکا علیه ایران انجام شد.
به نوشته رویترز، سفارت ایالات متحده در بغداد با انتشار ویدئویی روی صفحه فیسبوک خود، اعلام کرد: «ایالات متحده به عراق یک معافیت موقت از تحریمها به مدت ۴۵ روز برای تداوم خرید گاز مایع و برق از ایران میدهد.»
در ویدئوی منتشره از سوی سفارت آمریکا در عراق آمده است: «این معافیت به عراق مجال میدهد تا اقداماتی را برای استقلال [بخش] انرژی در پیش گیرد.»
پیشتر مقامات بانک مرکزی عراق گفته بودند که اقتصاد این کشور، چنان با ایران ارتباط نزدیکی دارد که بغداد از واشنگتن برای مستثنا شدن از برخی تحریمها درخواست خواهد کرد.
معافیت موقت اعطا شده به عراق به شرطی است که بغداد پول واردات انرژی از ایران را با دلار آمریکا پرداخت نکند.
ایالات متحده پیشتر نیز در چندین نوبت، معافیتهایی را برای کشورهای متعدد در زمینه واردات نفت از ایران یا اجرای پروژههای اقتصادی در خاک ایران همچون توسعه بندر چابهار اعطا کرده بود.
ارزیابی های عربستان برای خروج از اوپک
یک اندیشکده سعودی در حال مطالعه پیامدهای خروج احتمالی عربستان از سازمان نفتی اوپک است.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به تازگی به نقل از یک «مشاور ارشد سعودی» که نخواست نامش فاش شود، در گزارشی تفصیلی نوشت: «مرکز مطالعات نفتی ملک عبدالله» عربستان در حال تحقیق پیامدهای احتمالی این موضوع است که خروج این کشور از اوپک یا انحلال این سازمان چه پیامدهایی بر بازارهای نفتی جهان خواهد داشت.
به گفته این مقام ارشد سعودی، این مطالعه بیانگر بحث فعال درون حکومتی درباره اینکه آیا عربستان از اوپک خارج شود یا خیر، نیست، بلکه بخشی از یک برنامه مطالعاتی و بازاندیشی گسترده در خصوص عضویت شصت ساله ریاض در این سازمان است.
به نوشته دویچه وله، ظاهراً با جهش تولید نفت آمریکا طی یک دهه گذشته و همچنین افزایش فشارهای سیاسی بر ریاض در پی قتل «جمال خاشقجی» در کنسولگری عربستان در استانبول، عربستان در حال بازبینی جایگاه خود در تولید نفت جهان است.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در سال ۱۹۶۰ (۱۳۳۹) تأسیس شد و هماکنون پانزده کشور عضو دارد؛ شش کشور از منطقه خاورمیانه، هفت کشور آفریقایی و دو کشور آمریکایی جنوبی.
ضرر ۲۰ میلیارد یورویی ایتالیا از تحریم ایران
«آنالیسا پرتگلا»، کارشناس ایران در مؤسسه مطالعات سیاست های بین المللی ایتالیا گفت: تحریم های آمریکا علیه ایران باعث خواهند شد، ایتالیا قراردادهایی به ارزش ۲۰ میلیارد یورو را از دست بدهد.
پرتگلا در مصاحبه با خبرگزاری افه اسپانیا ادامه داد: ایتالیا همیشه روابط تجاری خوبی با ایران داشته است و در سال ۲۰۱۷ میلادی نخستین شریک تجاری تهران در داخل اتحادیه اروپا بود و در حال حاضر، اصلی ترین کشور اروپایی وارد کننده نفت ایران است.
وی تصریح کرد: با تحریم های اعمالی آمریکا علیه ایران، نخست در ماه آگوست و اکنون در پنجم نوامبر، بسیاری از شرکت های ایتالیایی به خاطر عواقبی که می تواند دامنگیر آنها شوند، از ورود به بازار ایران می ترسند.
این کارشناس تأکید کرد: این تحریم ها، برای ایتالیا و قراردادهایی به ارزش ۲۰ میلیارد یورو ـ که از سال ۲۰۱۶ با ایران امضا شده بودند و اکنون به حالت تعلیق درآمده اند ـ فاجعه بار خواهند بود اگر قراردادها از دست بروند.
پرتگلا اشاره کرد در سال ۲۰۱۷، مبادلات تجاری بین ایتالیا و ایران، نزدیک به پنج میلیارد یورو بودند، زیرا ایتالیا سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون یورو کالای ایرانی وارد کرد که تقریبا همه از بخش پتروشیمی بودند و معادل یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو کالا به ایران صادر کرد.
وی گفت: تحریم های جدید دولت ترامپ همچنین به اقتصاد ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی که با تصمیم آمریکا هم عقیده نیستند، آسیب خواهد رساند.
پرتگلا در این مورد توضیح داد: ایتالیا به خاطر این تصمیم نفس راحتی کشید؛ اما این یک تصمیم موقتی است و امریکا خواهان آن است که ایتالیا واردات نفت از ایران را کاهش دهد.
تحویل فایلهای صوتی خاشقجی به عربستان، آمریکا، فرانسه و انگلیس
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، روز شنبه در جدیدترین موضع در خصوص پرونده قتل «جمال خاشقجی»، از عربستان خواست «عادلانه» رفتار کند.
رئیس جمهور ترکیه با بیان اینکه «عربستان باید مقابل حسن نیت ترکیه، «عادلانه رفتار کند»، ریاض را به تلاش برای دور کردن این شبهه و اتهام (قتل خاشقجی) از خود دعوت کرد و هشدار داد، در غیر این صورت «این اتهام همیشه (به پیشانی) عربستان خواهد چسبید».
اردوغان همچنین از تحویل همه فایلهای صوتی مرتبط با پرونده خاشقجی به طرف سعودی خبر داد و گفت: این فایلها در اختیار کشورهای دیگری مثل آمریکا، فرانسه و انگلیس نیز قرار گرفته و «نیازی به معطلی بیشتر» نیست.
رئیس جمهور ترکیه همچنین یک روز بعد از اعلام توقف جستوجوی جسد خاشقجی گفت: دیگر هیچ سند یا دلیلی درباره مکان اختفای جسد خاشقجی نداریم.
اردوغان در ادامه به بازداشت هجده تن در عربستان و تیم پانزده نفرهای اشاره کرد که روز دوم اکتبر وارد کنسولگری عربستان در استانبول شده و گفت: تیم ترور هجده نفره قطعا عامل اصلی [قتل] را میشناسد و میداند که جسد خاشقجی کجا برده شده است.
اردوغان در ادامه به مواضع متناقض سعودیها اشاره کرد و گفت: «وزیر خارجه سعودی گفت، آنها [یعنی تیم پانزده نفره] جسد را به یک همکار محلی دادهاند؛ اما الان این امر را انکار میکنند» و در ادامه تأکید کرد که فایلهای صوتی پرونده به عربستان، آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان نیز تحویل شده و دیگر جای معطلی نیست.
سفر ناگهانی «بن زاید» به عربستان و دیدار با ملک سلمان
«محمد بن زاید»، ولیعهد ابوظبی و معاون فرماندهی کل نیروهای مسلح امارات متحده عربی شنبه (۱۹ آبان) به همراه هیأتی بلند پایه وارد عربستان سعودی شد.
او در این دیدار با «سلمان بن عبدالعزیز»، پادشاه سعودی در کاخ «العوجا» واقع در «الدرعیه» شهر الریاض، پایتخت سعودی دیدار کرد.
خبرگزاری رسمی سعودی (واس) گزارش داد، بن زاید در دیدار با بن عبدالعزیز در مورد روابط دو جانبه گفتوگو کرده است.
از طرف اماراتی، «طحنون بن زاید»، مشاور شورای عالی امنیت ملی امارات، سفیر این کشور در عربستان سعودی و «انور قرقاش»، وزیر مشاور در دولت امارات و شماری از شخصیتهای این کشور در این دیدار حضور داشتند. محمد بن زاید در بین مقامهای عربی نزدیکترین فرد به «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی است.
این سفر ناگهانی ولیعهد ابوظبی، در حالی صورت میگیرد که برخی منابع از وخامت شرایط جسمی پادشاه سعودی طی روزهای گذشته خبر داده بودند، به گونهای که او مجبور شده بود سفر خود به مناطق مرکزی این کشور را ناتمام بگذارد.
این احتمال نیز میرود که پادشاه سعودی بنا به درخواست پسرش، سفر خود را به بهانه مریضی لغو کرده باشد.
سفر امروز بن زاید به عربستان سعودی از پیش اعلام نشده بود و از نظر برخی تحلیلگران، این سفر در مقطع فعلی که فشارها به مقامات این کشور به ویژه شخص ولیعهد سعودی در پرونده قتل «جمال خاشقجی»، روزنامهنگار منتقد سعودی افزایش یافته، مشکوک به نظر میرسد.