علی محتشمی متخصص اطفال در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره راهکارهای اساسی برای ارتقا هوش هیجانی کودک،  اظهار کرد: در مورد احساسات و هیجانات با کودک صحبت کنید؛ حالات مختلف روحی شامل غم، شادمانی، خشم، ترس و باقی هیجانات را برای فرزندتان توضیح بدهید، به فرزند خود یاد دهید که در ابتدا هیجانات را در خود تشخیص دهد و سپس برای آن‌ها اسم بگذارد.

این متخصص اطفال بیان کرد: هنگامی که کودک بسیار کوچک است باید هیجانات را برای او تشریح و تفکیک کنید؛ به عنوان مثال با گفتن این که «تو عصبانی به نظر می‌رسی. صورتت قرمز شده و دستانت را مشت کرده‌ای» می‌توانید منظور خود را به کودک منتقل کنید؛ هنگامی که او بزرگتر می‌شود، می‌توانید با او در مورد چگونگی مدیریت هیجاناتش صحبت کنید، به او بیاموزید که چطور غم را سپری کند، با ناامیدی کنار بیاید، خشمِ خود را آرام کند و شادمانی‌اش را حفظ کند، او مادام العمر از چنین شیوه‌ای بهره‌مند خواهد شد.

هیجانات کودک چه منفی چه مثبت را بپذیرید

محتشمی با اشاره به اینکه باید تمامی هیجانات را پذیرفت، گفت: اغلب، ما به عنوان والد دوست داریم تنها هیجانات مثبت را در فرزندانمان ببینیم؛ خشم آن‌ها ما را عصبانی می‌کند، غمگینی آن‌ها باعث نگرانی ما می‌شود، همچنین دوست داریم این احساسات منفی به‌سرعت از بین برود، در واقع ما تمایل داریم آن‌ها را همواره خوشحال ببینیم، اما واقعیت این است که موجودات آدمی همواره هیجانات مثبت را تجربه نمی‌کنند و احساسات منفی بخش ضروری از زندگی سالم است.

وی افزود: برای کودک شما، این امرِی بسیار مهم است که بیاموزد تمامیِ هیجانات طبیعی است و تجربه کردن آنها سالم است، البته او به‌طور قطع نیاز دارد تا آموزش ببیند که تمامی رفتار‌ها مورد قبول نیستند به عنوان مثال او نمی‌تواند اشیاء را پرتاب کند چرا که عصبانی است، اما اینکه احساس خشم می‌کند، قابل پذیرش است.

احساسات کودک را رد نکنید

این متخصص اطفال ادامه داد: احساساتی که باعث ناراحتی شما می‌شود را رد نکرده و سعی کنید در کنار فرزندتان باشید؛ اغلب، آن‌ها تنها نیاز دارند بدانند شما به آن‌ها گوش داده و آن‌ها را درک می‌کنید؛ امکان بازی‌هایی را برای فرزندانتان فراهم کنید که باعث رشد هوش هیجانی آنها می‌شود.

با کودک بازی هیجانی کنید

محتشمی تشریح کرد: لیست بلندبالایی از هیجانات وجود دارد که بایستی در خانه روی آن‌ها کار کنید و به فرزندان آموزش دهید؛ نشان دادن و نقش بازی کردنِ هیجانات با بدنتان و حالات مختلف چشم، بینی و دهان و همچنین توسط عروسک یا اسباب بازی‌های دیگر، روشی عالی برای ساخت هوش هیجانی است.

وی تصریح کرد: با نشان دادن صفحات کتاب‌ و مجلات به کودکان و توضیح و سئوال در مورد اینکه الان این صورت چه احساسی را نشان می‌دهد، به آن‌ها بیاموزید که هیجانات با هم متفاوت هستند؛ یک سری ابزار و اسباب بازی‌های پیشرفته نیز برای ساخت هوش هیجانی کودکان وجود دارد، از تعارضات به عنوان فرصتی برای آموزش مهارت‌های حل مسأله استفاده کنید.

این متخصص اطفال افزود: به عنوان مثال هنگامی که فرزندتان با خواهر یا برادرش درگیر شده است  یا با هم اختلاف پیدا کرده‌اند، به جای مداخله در دعوا و یا خاتمه دادن به بحث، به او بیاموزید به دنبال راه حلی برای این مسأله باشد. به او بگویید «من می‌فهمم که تو الان ناراحت هستی، چون برادرت می‌خواهد درست با همان چیزی بازی کند که دستِ تو است. به نظرت چطور می‌شود این مسأله را حل کرد؟»

محتشمی ادامه داد: اگر کودکتان هیچ راه حلی را پیشنهاد نمی‌دهد، برای انتخاب تعدادی گزینه در اختیارش بگذارید که یکی را انتخاب کند، مواردی مانند «می‌توانید همزمان با هم بازی کنید، یا با نوبت دادن و این که هرکسی ۱۰ دقیقه با آن بازی کند، فکر می‌کنید کدام راه حل بیشتر به درد شما می‌خورد؟»، نمونه و الگویی خوب برای فرزندتان خواهد بود.

وی یادآوری کرد: به خوبی هیجانات خود را مدیریت کنید، به خصوص در مقابل فرزندانتان؛ به جای فریاد زدن و یا بالا بردن تُن صدا، مهربان و در عین حال قاطع باشید «وقتی غذایت را پرتاب می‌کنی من احساس ناراحتی می‌کنم»، بهتر از این است که فریاد بزنید «تو با این کارهایی که انجام می‌دهی آخر من را دیوانه‌ خواهی کرد»؛ در مورد احساساتتان، بدون اغراق و بدون انکار، صادق باشید «من الان ناراحت هستم، ناراحتی طبیعی است و گذراست» و حتماً اگر خوشحال هستید، اجازه بدهید آن‌ها نیز بفهمند.