به گزارش خبرنگار ایرنا، انجمن اولیا و مربیان با هدف همکاری، تبادل نظر و آگاه سازی والدین از شرایط آموزشی و پرورشی دانش آموزان تشکیل شده است که به جرات می توان گفت از زمان شکل گیری، در اکثر مدارس همیشه شکل فرمایشی و جنبه تشریفاتی داشته است و آنچه که مربوط به هدایت اولیا و آگاه کردن والدین به وظایف تربیتی شان باشد، از این انجمن دیده نشده است. تا آن جا که خانواده ها با رویت برگه انجمن، آن را برای تامین کمبودهای مالی و رفاهی مدرسه تصور می کنند.
اما با تدوین و تبیین سند تحول بنیادین، نظام آموزش و پرورش در تلاش برآمد تا با شکستن این فضای ایجاد شده، به آگاه سازی، مشارکت و دخالت نظر والدین در امور تربیتی و پرورشی و گاه آموزشی دانش آموزان بپردازد.
به بهانه ارزیابی عملکرد انجمن اولیا و مربیان و نقش برجسته آن در تغییرات و تحولات آموزشی، خبرنگار علمی ایرنا، ضمن اشاره به تاریخچه شکل گیری این انجمن، به گفت و گو با «نورعلی عباسپور» مدیرکل دفتر مرکزی انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش پرداخت.

**تغییر بافت و مشغله زندگی، زمینه ساز تشکیل انجمن اولیا و مربیان
مشکلات زندگی و کاری روز به روز از میزان توجه و کنترل و حساسیت والدین به امورات و خواسته های فرزندان کاست تا آن جا که در مدارس، کنترل برخی دانش آموزان از دست رفته محسوب می شد. در این شرایط بود که نیاز به تشکیل انجمن اولیا و مربیان برای همکاری دوجانبه میان والدین و مسوولان آموزشی مدرسه دوچندان احساس شد.
با بررسی تاریخچه نخستین انجمن اولیا و مربیان در دنیا، به کشور فرانسه می رسیم یعنی بعد از انقلاب کبیر فرانسه، زمانی که کارگاه ها و کارخانه ها زیاد شدند و بازار مدرسه ومکتب خانه ها رونق بیشتری پیدا کرد.
به علت اشتغال فوق العاده و جذب مادران به کار در خارج از خانه و دور بودن اجباری از فرزندان، موجبات آلودگی و بزهکاری و خلاف در برخی از کودکان ایجاد شد. اندیشمندان آن زمان فرانسه ، به عنوان راهکار، پیشنهاد تشکیل انجمن اولیای مدرسه را برای اولین بار در فرانسه دادند و یکی از شرایط ثبت نام دانش آموزان در مدارس شرکت حداقل هفته ای دو ساعت اولیا در آن کلاس ها بود که در آن جا به اولیای دانش آموز چگونگی نظارت و کنترل مستمر بر فرزندان در امر تربیت را یاد می دادند و نتایج ارزنده ای هم حاصل شد.
تاریخچه این انجمن در ایران، به سال ۱۳۲۶ و تشکیل انجمن خانه و مدرسه در ایران می رسد و بعدها در سال ۱۳۴۶ انجمن خانه و مدرسه به نام «انجمن ملی اولیا و مربیان » تغییر نام پیدا کرد و امروزه عنوان «انجمن اولیا و مربیان » برخود گرفته است تا اولیای مدرسه و اولیای دانش آموزان با هم تبادل افکار کنند و در زمینه چگونگی کمک اولیا به دانش آموز و مسایل تربیتی و اخلاقی و درسی با همفکری هم یک برنامه عملی جامع جهت تسری در امر تعلیم و تربیت فرزندان، تبیین کنند.

**انجمن؛ همگام با والدین، همراه با مسوولان آموزشی
همگان بر این امر واقفند که بدون همکاری خانه و مدرسه، تربیت کودکان و نوجوانان کاری است مشکل یا غیرممکن وهیچکدام از این دو محیط به تنهایی موفق نخواهد شد و باید با همکاری بین اولیا و مربیان به این امر همت گماشت.
موضوعی که عباسپور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، به آن اشاره کرد و گفت: انجمن اولیا و مربیان هر ساله تا ۱۵ مهرماه در مدارس تشکیل می شود و خانواده ها، برای یک سال تحصیلی نمایندگان خود را انتخاب می کنند که این منتخبان پیگیر مطالبات اولیا و مشارکت در تصمیم گیری مدارس را بر عهده دارند. به این معنا که والدین به واسطه نمایندگان خود، در امورات مدرسه هم نقش مشاکتی دارند و هم نظارت یعنی خانواده از طریق انجمن اولیا بر اختیارات و وظایف مسوولان مدرسه تاثیر می گذرد.
وی افزود: هر ساله از طریق دفتر انجمن اولیا و مربیان آموزش و پرورش، اختیارات و وظایف انجمن اولیا و مربیان و تمام وظایفی که در طول سال باید در مدارس دنبال کند به مدارس ابلاغ می شود و مدیر مدرسه و مسوولان را موظف کرده است که با هماهنگی انجمن تصمیم گیری کنند. به عنوان نمونه بحث تصمیم گیری درباره سرویس مدارس و پوشش دانش آموزان موضوعی است حتما باید با انجمن مشورت شود چرا که ماهیت کار به گونه ای است که در خانوده باید هزینه شود پس تصمیم، سلیقه و انتخاب خانواده ها بسیار حایز اهمیت است.

**انجمن اولیا و مربیان باید از تشریفاتی به میدانی تبدیل شود
مدیرکل دفتر مرکزی انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش عملکرد انجمن های اولیا و مربیان را این گونه برشمرد: در حال حاضر بخش مهمی از اداره مدرسه از جمله مسابقات پرورشی، انواع برنامه های اردویی و مطالعاتی با مشورت انجمن اجرا می شود. همچنین آماده سازی مدارس برای استقبال مهر و برنامه های شروع سال تحصیلی هم بر عهده انجمن اولیا و مربیان است. مدیر هم موظف است با اعضای انجمن مشورت کند و با آن ها جلسه تشکیل بدهد و تصمیم گیری کند؛ چرا که هر چقدر که می گذرد مدیران مدارس، نیاز به مشارکت مردمی و والدین را بیشتر درک می کنند.
عباسپور در ادامه از انجمن هایی که به صورت تشریفاتی عمل می کنند انتقاد کرد و گفت: انجمن رکن اصلی تصمیم گیری در مدرسه است. حال گاهی انجمن از این اختیارات استفاده می کند و نقش خود را به خوبی ایفا می کند و گاهی هم ممکن است بیشتر نقش تشریفاتی و تزیینی داشته باشد و ما قبول داریم که در برخی از مدارس چنین اتفاق هایی می افتد، اما تلاش می کنیم از طریق رسانه و نشریاتی که در اختیار داریم به تدریج این فرهنگ تغییر یابد و بحث منشور حقوق والدین که در سند تحول به آن اشاره شده اجرایی شود. منشوری که در آن تاکید شده که والدین حق دارند در امور مدرسه مشارکت کنند نه این که داوطلبانه باشد بلکه حق دارند در تصمیمات مدرسه سهیم باشند.

**افزایش آگاهی تربیتی والدین از برنامه های انجمن
وی در پاسخ به این پرسش که بسیاری از خانواده ها اطلاعاتی درباره وظایف و کارکرد تربیتی خود و انجمن ندارند گفت: کار انجمن در چند محور تعریف شده است که محور اصلی آن آموزش و اطلاع رسانی به خانواده ها است. بر همین اساس، هر ساله نزدیک به ۸ هزار مدرس آموزش خانواده در مدارس فعالیت می کنند و روش های تربیتی، پیشگیری از آسیب های جتماعی و مباحث مربوط به رشد دانش آموزان در دوره های مختلف تحصیلی را به والدین اطلاع رسانی می کنند.
عباسپور گفت: سال گذشته حدود ۷ میلیون والدین تحت پوشش آموزش خانواده قرار گرفته اند و تلاش داریم همانند سال گذشته که ۱۴۰۰ مدرس دیگر جذب کردیم امسال هم ۱۰۰۰ مدرس جذب کنیم. در این میان دوره هایی هم برای مدرسان داشتیم که با سند تحول آشنا شوند و به خانواده ها اطلاع رسانی کنند تا بدانند مطالبات خانواده از مدرسه چگونه باید باشد. چرا که تجربه نشان داده تنها مطالبه والدین از مسوولان آموزشی در مورد درس و تحصیل فرزندان است اما کار انجمن جهت دادن به مطالبات خانواده ها است تا در کنار تحصیل، تربیت واقعی، آموزش مهارت های زندگی، صلح و احترام و تمامی چیزهایی که نیاز اصلی یک دانش آموز است را مطالبه کنند.
تالیف و انتشار ده ها جلد کتاب و نشریه در جهت آموزش خانواده ها و ایجاد مراکز مشاوره کارهای دیگر انجمن بود که عباسپور به آن اشاره کرد وگفت: بالغ بر ۲۵ مرکز مشاوره برای خانواده هایی که در بحث تعلیم و تربیت نیاز به مشاوره دارند تاسیس کردیم که خدمات مشاوره ارایه می دهند و در هفته پیوند هم ۲۰ مرکز جدید به این مجموعه اضافه خواهد شد.
وی افزود: در عین حال تلاش داریم تا در تعامل با رسانه، بتوانیم جایگاه واقعی انجمن را در مدارس تقویت کنیم و نقش اصلی خانواده ها در روند تعلیم و تربیت بچه ها که ادامه تربیت خانه در مدرسه است برجسته تر شود و بتوانیم به خانواده ها کمک کنیم که در تعلیم و تربیت چه فنون و مهارتی باید بکار بندند.