به گزارش ایرنا این روایت تلخی است از یک زندگی، پسری که خود در آسایشگاه سالمندان کار می‌کند اما پدرش را به مرکز سالمندان دیگری می سپارد و می رود. حتی برای ازدواج خواهرش تنها به گرفتن یک رضایت نامه کتبی از پدر بسنده می کند تا مراسم سر بگیرد. پدر نه دامادی می بیند و نه دختر را در لباس عروس. حالا که که دختر صاحب فرزندی شده است، نوه‌اش را ندیده و تنها دلخوشی اش تنها عکسی است که از او دارد، عکس را بالای تختش گذاشته و هرروز آن را نوازش می‌کند و می‌بوسد بدون اینکه حتی یک بار او را دیده باشد.

یک روز که سر وسائلش با هم اتاقی‌اش دعوایش می‌شود، مسئول آسایشگاه به او می‌گوید، مساله مهمی نیست، هر چه که از وسایل  تو برداشته شده بگو تا برایت تهیه کنم، او با بغض نهفته در درونش می‌گوید، وسیله برایم مهم نیست، عکس نوه‌ام داخل وسائلم بود و حالا نیست.

شنیدن این روایت تلخ است، تلخ تر از آنچه که به ذهن خطور کند اما واقعیتی است که در همین نزدیکی اتفاق افتاده، واقعیتی که دل هر انسانی را به درد می‌آورد. این گزارش روایتی است از سالمندانی که یا آن ها را رها کرده‌اند یا  به دلیل نداشتن سرپناه و سرپرست، به این مرکز  سپرده شده‌اند. این جا کسی را قضاوت نمی‌کنیم، نه آن فرزند را و نه آن پدر و مادر پیر را، فقط راوی زندگی کسانی هستیم که هیچ گاه فکرش را نمی‌کردند در زمان پیری به جای اینکه کنار خانواده باشند، سقفی از خودشان بالای سر داشته باشند و روزهای پایانی عمر خود را در کنار نوه‌ها سر کنند، به آسایشگاه سپرده شدند تا با همدردهای خود به پایان خط برسند.

از سالمندانی صحبت می‌کنم که مرکز سالمندان بهشت رضا(ع) نگهداری می‌شوند، مرکزی که در محله فلاح تهران راه‌اندازی شده تا سرپناهی برای سالمندان رها شده باشد. پای درد دل هر یک از آن ها که می‌نشینی تمام صحبت‌هایشان به یک جمله که شاید برای ما مساله پیش و پا افتاده ای باشد، ختم می شود، اینکه می خواهم به خانه برگردم، کنار خانواده‌ام باشم چون هیچ چیزی در دنیا به اندازه خانواده ارزشمند نیست، آری برای آن ها داشتن خانه و خانواده آرزوست، آرزویی که حالا  دست نیافتی شده است.

وارد این مرکز که می شوم، ناخودآگاه دلم می گیرد، مادران و پدرانی را می بینم که هر یک در افکار خود غرق هستند، حتی عده ای از آن ها متوجه حضور ما نمی‌شوند، شاید بی صدا، روزها و شب هایشان را در دلتنگی می‌گذرانند، گلایه‌ای از زندگی و روزگار هم ندارند، روزگاری که شاید می‌توانست بهتر از این باشد، هزار افسوس، در وقت نیاز که باید دستی یاریگرش باشد در بزنگاه زندگی رهایش کرده است.

هر قدمی که برمی دارم و به صورت های چروکیده، موهای سفید و دستان لرزانشان نگاه می کنم، ناخود آگاه خود را به جای آن ها می گذارم، به چه فکر می‌کنند؟ شاید به یاد روزهای جوانی می‌افتند، یاد آن روزهایی که تنها دلخوشی‌شان، خنده‌های کودکانه فرزندانشان بود، یاد آن روزهایی که دستان کوچک فرزندش را می‌گرفت تا راه رفتن را بیاموزد، دستانش را محکم می‌فشرد تا مباد به زمین بخورد، اما حال آن دستان کوچک کجاست تا یاریگرشان باشد.

شنیدن صدای چند جوان خوش صحبت و پر انرژی من را به خود می‌آورد، جوانانی که دیگر فرزندان این پدر و مادران هستند، مددکارانی که برخی از آن‌ها فرزندان بهشت رضا هستند، فرزندانی که در کودکی رها شدند، در مراکز وابسته بهشت رضا بزرگ شده و به سرانجام رسیده و حالا در این مرکز مشغول به کار هستند و دست یاری به سمت پدران و مادران خود دراز کرده اند.

یادم رفت بگویم، مجموعه بهشت امام رضا(ع) شامل پنج مرکز نگهداری از کودکان بی سرپرست، معلولان و سالمندان و افراد مجهول الهویه است که به دستان توانمند چند جوان و با مدیریت “یوسف اصلانی” راه اندازی شده و اکنون به اینجایی که هست رسیده است و برای بسیاری از کودکانی که خود بزرگشان کرده اند، شغل ایجاد کرده و برایشان مراسم ازدواج گرفته است.

اکنون به مرکز سالمندان این مجتمع آمده ایم تا گوش شنوای عزیزانی باشیم که همچنان چشم انتظارند اما هیچ شکایتی از کسی ندارند، فقط چشم انتظارند و همین چشم انتظاری تنها امید آن ها به زندگی است، به همین امید به صبح سلام می گویند تا روز دیگری را آغاز کنند.

 در آرزوی فرزند بودم، حالا ساکن خانه سالمندانم

در میان سالمندان، پیرمردی را می بینم که مشغول باغبانی است، او نیز از سالمندان رها شده است. به باغبانی علاقه دارد و چون حرفه اش این بوده در این مرکز دست از کار نکشیده و همچنان کار می کند. فضای سبز بهشت امام رضا مدیون دستان این پیرمرد است، می گویند خیلی زحمت کش است و از همان دوران کودکی کار کرده است و کار و از کار کردن خسته نشده و نمی شود. دمی کنار او می نشینم و باب صحبت باز می شود، داستانش را اینگونه می گوید: «در جوانی با دختر خاله ام ازدواج کردم، چون بچه دار نمی شد از او جدا شدم و با زن دیگری ازدواج کردم، زنی که از او سه فرزند داشتم البته زنی که نگذاشت آب خوش از گلویم پایین برود. برای فرزندانم خیلی زحمت کشیدم اما همان فرزندان من را رها کردند. منی که روزی از همسرم به خاطر نداشتن فرزند جدا شدم و آرزویم داشن فرزند بود، ببینید به کجا رسیدم!؟ هرگز فکرش را نمی کردم، روزی روزگاری با داشتن فرزند در زمان پیری کارم به این جا بکشد.

با آهی ازسر حسرت می گوید: « فرزندانم به من سر می زنند، از آن ها هیچ توقعی ندارم، شاید شرایط نگهداری از من را ندارند. به سرو وضع این پیرمرد دقت می کنم، واقعا چرا توانایی نگهداری از او را نداشتند؟ ۶۵ ساله و سالم است، دستانش را روی زانویش می گذارد و بلند می شود، پیش خود می گویم، قضاوت نکنیم شاید واقعا شرایط نگهداری از پدرشان را نداشتند، خدا می داند. در حالی که دستانش را به معنای تاکید تکان می دهد، ادامه می دهد: این را بگویم اگر هر یک از آن ها بیایند و بخواهند من را به زور به خانه شان ببرند، هرگز نخواهم رفت، در همین مرکز می مانم و به همنوعانم خدمت می کنم، خدا فرزندانم را حفظ کند و در پناه خود نگه دارد، همان طور که گفتم هیچ انتظاری از آن ها ندارم.» دلم برای این پدر می سوزد، به راستی چرا این پدران و مادران سالخورده با وجود اینکه دل هایشان شکسته است هیچ انتظاری از فرزند ندارند؟ از آن ها ناراحت نیستند، نفرینشان نمی کنند حتی دعاگوی آن ها هم هستند، چه سخت است پدر و مادر بودن.

 مادری که آلزایمر داشت اما فرزندانش را شناخت

پیرزن بیچاره برای دیدن فرزندانش به تهران آمده بود اما به دلیل داشتن بیماری آلزایمر گم شد و در خیابان های پایتخت بی هیچ هدفی می چرخد تا اینکه او را به این مرکز معرفی کردند، طی ۲ سالی که در این مرکز نگهداری می شد، پرسنل بهشت امام رضا(ع) خیلی تلاش کردند تا خانواده این مادر را پیدا کنند اما هر بار آدرس را اشتباه می رفتند، پیرزن می گفت اصفهانی است، تلاش ها برای یافتن خانواده او در اصفهان نتیجه ای نداشت، بعدها از صحبت های پیرزن متوجه شدند که او اهوازی است، تلاش برای یافتن خانواده اش در اهواز آغاز شد، در کانال های اجتماعی و شبکه های مجازی عکس او پخش شد، در نهایت در یکی از روزهایی که پیرزن حالش وخیم تر می شد و امیدی به زنده ماندن او نبود، خانمی با این مرکز تماس گرفت و گفت برادرزاده این مادر است، از او و خانواده اش دعوت شد تا به تهران بیایند، وقتی خانواده اش آمدند و او را تحویل گرفتند، چند روز بعد تسلیم مرگ شد. این مادر با وجود داشتن آلزایمر به محض دیدن فرزندانش، آن ها را شناخت اما به دلیل کهولت سن و بیماری تکلمش را از دست داده بود .با همه این حرف ها همین مادر سالخورده  با دیدن فرزندانش اشک از گوشه چشمش سرریز شد.

 روند پذیرش سالمندان

سرگذشت هر یک از این مادران و پدران کتابی است که این گزارش یارای به تصویر کشیدن همه آن ها را ندارد، پای درددل هایشان که می نشینی، صبوری، از خودگذشتگی، مهربانی و آرامش را در ان ها به وضوح می بینی، هر چه باشد آن ها پدر و مادرند، فرشتگان بی ادعایی که نور زندگی ها هستند، چراغ خانه ها با آن ها روشن است که اگر نباشند، خانه بی روح و  سرد است. “امیر عمیدی”  مدیر داخلی این مرکز می گوید: ما حق نداریم هیچ پدر و مادری را قضاوت کنیم، همین که که آن ها پدر و مادر هستند کافی است تا وظیفه مان را در قبال آن ها به نحو احسن انجام دهیم.

عمیدی، مرد جوانی است که به همران ۴۰ مددکار، در کنار این سالمندان روز و شب می گذراند، پای دردهای آن ها می نشینند و دل می سوزانند، می گوید: «این جا حدود ۸۵ سالمند و افراد مجهول الهویه در دو بخش خانم ها و آقایان به صورت مجزا، زندگی می کنند، این مرکز از سال ۹۷ آغاز به کار کرد، وقتی مشکلاتی برای سازمان بهزیستی بوجود آمده و دیده شد اتفاقاتی در زیر پوست شهر در حال وقوع است و سالمندانی در شهرها و خیابان ها رها می شوند و خانواده های آن ها به هر دلیلی از جمله مسائل فرهنگی، اقتصادی و معلولیت های که برای این پدران و مادران بوجود آمده توان نگهداری از آن ها را ندارند یا نمی خواهند از آن ها نگهداری کنند، راه اندازی شد.»

 پیدا شدن گمشده‌ها

مدیر این مرکز می گوید اینجا به صورت خیریه اداره می شود، یک بخشی از بودجه با کمک های مردمی در کل کشور و حتی اقصی نقاط جهان جمع آوری شده و بخش دیگر از طریق پروژه و خدماتی که ارائه می شود، تامین شده و خرج این آسایشگاه می شود. در این مرکز خدمات بهداشتی و پزشکی به سالمندان ارائه شده و مددکاران مبحث اجتماعی سالمندان و اینکه در گذشته چه زندگی داشته اند و چه برنامه ای برای آن ها دارند، مورد بررسی قرار می دهند، اگر خانواده ای دارند، پیگیری می شود تا آن ها را پیدا کرده و در صورت امکان به آغوش خانواده بازگردند.

عمیدی با خوشحالی می گوید، طی چند سال اخیر که این مرکز راه اندازی شده حدود یکصد مددجو به جامعه بازگردانده شده اند و خانواده بسیاری از آن ها را در شهرهای دیگر پیدا کرده ایم، از اهواز، ملایر گرفته تا کرمانشاه و مشهد و اصفهان، سالمندان را به خانواده تحویل داده ایم. بخش درمانی این مرکز نیز فعال است به گونه ای که برای درمان مستمر به درمانگاه و بیمارستان ها ارجاع می شوند و پزشک مجموعه نیز به صورت دوره ای و هر چند روز یک بار آن ها را ویزیت می کند. بخش روانشناسی و روانپزشکی نیز فعال است، روانپزشک در صورت لزوم وارد کار می شود و روانشناسی به صورت مستمر هر روزه با این افراد در ارتباط است؛ گزارش نویسی کرده و با آن ها مصاحبه تخصصی انجام می دهد. بخش فیزیوتراپی نیز که از بخش های ضروری این مرکز است برای توان یابی سالمندان همواره فعال است و کار درمانی به صورت هفتگی انجام می شود.

 تایید قاضی الزامی است

از عمیدی می پرسم روال پذیرش سالمندان به چه گونه است؟ آیا خودتان به صورت خودجوش سالمندانی که در سطح شهر و خیابان ها رها شده اند را جمع آوری می کنید یا از طریق گزارش های مردمی اقدام می کنید؟ در جواب می گوید: برنامه پذیرش مددجویان با سازمان بهزیستی است، سازمان بهزیستی طی حکمی که دادستان ویژه سرپرستی می دهد، آن ها را پذیرش کرده و طی نامه ای به این مرکز معرفی و با نامه آن ها و تایید قاضی ویژه سرپستی، پذیرش می شوند. البته چندین مورد از گزارش های مردمی نیز به ما اعلام شده که با ۱۲۳ اورژانس اجتماعی همکاری کرده و به صورت موقت در مرکز ما نگهداری می شوند حتی دوستان اورژانس اجتماعی می بیند که شرایط فرد به چه گونه است تا انجام کارهای اداری از ما می خواهند که در این مرکز به صورت موقت پذیرش شوند تا در صورت تایید قاضی دادستان ویژه سرپرستی در این مرکز نگهداری شوند.

 ماجرای خانواده ای که از پدرشان قطع امید کرده بودند 

“اکثر عزیزانی که این جا هستند از شرایط خود آگاه هستند این جا یک خانواده بزرگ هستیم تا با این تعریف بتوانیم، نقطه خالی از زندگی آن ها را پوشش دهیم، خیلی از این سالمندان باورشان شده که خانواده بزرگی دارند، آن ها ما را به عنوان فرزندان خود پذیرفته اند حتی بچه های ما را به عنوان نوه های خود می دانند اما حقیت امر این است که هیچ چیزی برای این عزیزان خانواده نمی شود.” این ها را عمیدی می گوید، اینکه اول و آخر آروزهای دست نیافتی آن ها که شاید همه ما از آن نعمت بهره مند هستیم، خانواده است.

از او می خواهم به برخی از خاطرات تلخ و شیرینی که در این مرکز سپری کرده اشاره کند. ” پیرمرد ۶۵ ساله ای که اعتیاد قدیمی داشت و یک سال اینجا زندگی کرد را فراموش نمی کنم در بدو ورود به حدی به مواد مخدر گرایش داشت که به دلیل عوارض اعتیاد قرار بود پاش را قطع کنند، از پزشکش مهلت گرفتیم تا شاید بهبود یابد، دوره های ترک و درمان برای این فرد انجام شد و خوشبختانه این اقدامات جواب داد، در نهایت مددکار ما با خانواده این فرد ارتباط گرفتند، همسرش از وی جدا شده بود و یک دختر داشت و دخترش برای اینکه آبرویش پیش دوستان و خانواده آینده اش نرود، تمایلی نداشت پدرش را ببیند اما با صحبت های انجام شده تصمیم گرفت پدرش را ببیند وقتی پدرش، سیمای او و تغییرات ایجاد شده را دید به نظرش منطقی برای اینجا ماندن پدرش نمی دید به همین دلیل حدود دو هفته پیش بود که به دنبال پدرش آمد و او را با خود برد.

 نخبگانی که ساکن خانه سالمندان رها شده بودند

عمیدی می گوید در این مرکز از افرادی نگهداری شده و می شود که با مرور زندگی آن ها تعجب خواهی کرد که مگر می شود، فلانی با این سابقه و جایگاه اجتماعی به چنین مراکزی سپرده شوند. “در این مرکز پزشک زنان و زایمان داشتیم که از نخبگان این رشته بود و چند صباحی میهمان ما بود، همچنین سرهنگ نیروی هوایی داشتیم که تقریبا همه جای دنیا رفته و در همه شهرها و کشورها خاطره داشت، جالب بود که ورزشکار هم بود و حتی یکی از چهره های بزرگ دنیا در رشته بوکس او را به خانه اش دعوت کرده بود. این فرد خانواده اش در خارج از کشور زندگی می کرند و سه روز بعد از فوتش پسرش وارد کشور شد. از طریق اطلاعاتی که پلیس در اختیار ما گذاشت، متوجه شدیم، پسر این سرهنگ نیروی هوایی است که ۲۸ سال پدرش را ندیده بود، گویا مادر از پدر جدا شده و پسر همراه مادر به خارج از کشور رفته بود و پدر در ایران مانده و در نهایت به این مرکز معرفی شد و متاسفانه در همین جا در تنهایی دار فانی را وداع گفت”.

این بهشت را با همه غم و شادی هایش تنها می گذاریم، بهشتی که با درختان سبز و سر به فلک کشیده اش، در کنجی از این شهرنشسته است و سکوتش تو را به آرامشی هدایت می کند که در انتهای راه تنهایی است و تنهایی..

با چند صد متر گز کردن در بازار دست‌تان می‌آید که چادرهای آماده قیمت‌های مناسب‌تری دارند اما خیلی از خانم‌های چادری ترجیح می‌دهند از چادرهای سنتی ایرانی استفاده و پارچه‌های مشکی قواره‌ای تهیه کنند. رشد قیمت چادر آن هم در کنار حساسیت های جامعه در مسئله عفاف و حجاب و تاکید بر چادر به عنوان حجاب برتر می‌تواند میزان اقبال به این کالا را در بین خانواده‌ها دچار چالش کند. پارچه فروش ها می‌گویند دیگر مثل گذشته برای قواره چادر مشکی مشتری ندارند! برای بررسی دلایل افزایش قیمت نجومی این کالا که باید به سادگی در دسترس همه باشد به سراغ «اسدالله سلیمانی» مدیرعامل انجمن تولید کنندگان محصولات عفاف و حجاب رفتیم تا درباره چالش رشد قیمت چادر مشکی به گفتگو کنیم.

ظاهراً باز هم با افزایش قیمت چادر مشکی مواجهیم به طوری که یک قواره چادر حدود یک میلیون قیمت دارد و برای یک خانواده کارگر چیزی نزدیک به یک چهارم حقوق ماهانه باید برای خرید یک قواره چادر هزینه شود!

ما وقتی دردی را درمان نکنیم با گذشت زمان این درد بدخیم‌تر شده و درمانش سخت‌تر می‌شود. ما کاری برای چادر انجام ندادیم و مسئولین ما اهتمامی بر آن نداشتند دوای درد ارزانی چادر شناخته شدن آن به عنوان کالای فرهنگی است که اگر این اتفاق می افتاد و در مجلس تصویب می شد به عنوان کالای فرهنگی مشمول دریافت یارانه بود و قیمت آن به یک پنجم کاهش پیدا می‌کرد. در حال حاضر هم در قیمت چادر مشکی هم در تولید تنها کارخانه داخلی افزایش قیمت داریم و هم در چادرهای وارداتی.

چرا قیمت چادرهای آماده اغلب از قواره چادر ارزانتر است؟البته این ارزانی چندان چشمگیر هم نیست اما به نسبت چادر های قواره ای این نوع چادر ها همچنان قیمت پایین تری دارند.

در برخی کارها همچون چادر ملی و دانشجویی به دلیل اینکه در دوخت سری کار، پارچه ها روی هم می افتد مصرف پارچه چادر پایین‌تر می‌آید و قیمت آن کاهش می‌یابد اما درباره قواره برای یک چادر در عرض کم حدود ۵ متر و در عرض زیاد حدود ۳.۵ تا ۳.۷۵ سانتی متر پارچه نیاز داریم. وقتی شما می‌خواهید یک چادر سنتی را ببرید حدود ۱ متر پرت در می‌آید اما در چادرهای مدل‌دار و در تولید انبوه، این پرتی کاهش و الگوها را در هم می‌اندازند و مصرف پارچه خیلی پایین می‌آید به همین خاطر قیمتش کمتر است.

دلیل رشد قیمت چند برابری چادر چیست. آیا می‌توانیم بگوییم که در بازار چادر مشکی هم مافیا وجود دارد؟

رشد قیمت چادر مثل بقیه پارچه هاست و بقیه اجناس و پارچه ها هم رشد می‌کند اما بحثی که اینجا پیش می آید این است که ما پارچه محصولات حجاب را پارچه معمولی می بینیم یا کالای استراتژیک! اگر ما نسبت به این مسئله قائل هستیم که داشتن حجاب قانون جمهوری اسلامی ایران است و داشتن این حجاب تاثیر مثبتی بر جامعه و خانواده دارد، به همان کالای فرهنگی می‌رسیم و بحث حمایت از آن ضروری می‌شود. اما در این بازار هم شرایط به این شکل است که  هر کس پول بیشتر و نفوذ بیشتری دارد بیشتر این پارچه‌ها را وارد می‌کند. درمان اصلی مسئله قیمت چادر این است که به عنوان کالایی استراتژیک شناخته شود.

 ما قانون حجاب و عفاف و قانون مد و لباس را داریم که در هر دو مورد دستگاه ها در حوزه حجاب و عفاف وظایفی دارند و به نظر می‌رسد حمایت اقتصادی از پوشش چادر هم یکی از وظایف ایجابی باشد .در حال حاضر آیا از تولید و واردات چادر حمایت میشود؟

نزدیک به ۲۶ نهاد و سازمان متولی بحث عفاف و حجاب هستند که در سالهای گذشته و در مناسبتهای مختلف عملکردشان به یک نمایشگاه و یک فروشگاه زدن محدود می شد در حالی که این کار اصلا در حیطه کاری دستگاه ها نیست بلکه در حوزه کاری تولید کنندگان محصولات حجاب است. این دستگاه ها باید تسهیل گری، کار فرهنگی و تبلیغ را در دستور کار داشته باشند در حالی که تبلیغات ضد حجاب بسیار عریان است اما کسانی که در این حوزه کار می کنند حتی نمی توانند اسم تولیدی شان را ببرند. یا وزارت صمت موظف است به تولیدکنندگان محصولات حجاب یارانه بدهد، یا کارگروه مد و لباس با این همه هزینه و بودجه ای که از دولت و بیت المال گرفته است کاری در این حوزه انجام نداده است. در کارگروه مد و لباس اصناف و اتحادیه ها حضور داشته اند اما آدمهایی که آنجا هستند کارایی نداشته اند و این کارگروه خروجی نداشته است مگر بنا نبود این کارگروه مد و لباس را ساماندهی کند؟ الان چه مقدار این کارگروه توانسته است ذائقه مردم را تغییر دهد؟ ما چقدر در کوچه و خیابان لباسهای ایرانی اسلامی می بینیم؟ این معاونت تنها به برگزاری نمایشگاه های فروش اکتفا کرده است در حالی که برگزاری نمایشگاه فروش محصولات حجاب به تولیدکنندگان این حوزه باز می گردد و یک نهاد دولتی که بناست ذائقه سازی، ساماندهی ، الگوسازی و تسهیل گری دارد نه وظیفه برگزاری نمایشگاه فروش!

پس از نگاه شما به عنوان انجمن تولیدکنندگان محصولات عفاف و حجاب، کارگروه ساماندهی مد و لباس در طی سالهای اخیر کارایی لازم  و تاثیر مثبتی نداشته است؟

ما بارها عرض کردیم و امروز در کمیسیون فرهنگی هم ین مسئله مطرح شده و وزیر ارشاد هم این را در هیئت دولت مطرح کردند که محصولات حجاب به عنوان کالای فرهنگی شناخته شود و آقای ضرغامی هم بر حمایت از محصولات حجاب تاکید کردند و به رغم سالهای گذشته که انجمن حجاب و کالای حجاب دیده نمی شد اما به نظر می رسد در این دوره این موضوع مورد توجه قرار گرفته است. ما به خانم خزعلی معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری هم گفتیم که ما توانایی این را داریم که بتوانیم به مشکلات تولید و عرضه محصولات حجاب سامان بدهیم و این نیازمند تشکیل یک ستاد عفاف و حجاب ذیل معاونت ریاست جمهوری است که قدرت تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی را در حوزه حجاب داشته باشد این ربطی به کارگروه مد و لباس ندارد. این کارگروه ۱۵ سال نشان داد در حوزه عفاف و حجاب حرفی برای گفتن ندارد و در هر دوره ای با مسئولان جدید ابتدا با تعدادی از تولیدکنندگان جلسه می گذارند و حرفهایی می‌زنند و با عملیاتی نشدن این حرفها پاسخگو نیستند و چون تریبون دارند از کار نکرده خود دفاع می‌کنند. این توانایی که در بخش خصوصی وجود دارد مردمی که به میدان آمده‌اند و کار کرده‌اند و ۹ عضو انجمن تولیدکنندگان امروز به ۲۵۰ -۳۰۰ عضو می‌رسد و در شرف اتحادیه شدن هستیم و نخستین اتحادیه تولیدکنندگان محصولات عفاف و حجاب در حال تشکیل است. دولت باید این توانایی را مغتنم بشمارد و به سراغ کسانی بیاید که در این عرصه می‌خواهند کار کنند. ما انتظار داریم دولت همسو و دغدغه‌مند به سراغ ما بیایند تا این کار را ادامه دهیم.

آقای سلیمانی شما در عرصه تولید و فروش فعالیت دارید و با مصرف کنندگان چادر در ارتباطید. آیا رشد قیمت چادر میتواند برخی افراد را برای کنار گذاشتن این حجاب برتر متقاعد کند؟

بله می‌تواند! کسی که چادر می پوشد زیر چادر هم یک پوشش کاملی دارد و این هزینه مضاعف است. چادر حجاب برتر است. چرا خانم های چادری باید هزینه بالاتری بپردازند تا این حجاب برتر را داشته باشند؟ چرا این عمل بانوان عزیز ما حرکتی فرهنگی و والا تلقی نمی‌شود و درباره آن تسهیل‌گری صورت نمی‌گیرد؟  اگر این حجاب شبیه سایر پوشاک است چرا یکی از بخش های نمایشگاه قرآن به بحث کالاهای حجاب و عفاف اختصاص می یابد و در نمایشگاه های بهاره و پاییزه این غرفه را نمی بینیم؟  این نشان می‌دهد که چادر با سایر کالاها فرق دارد و کالایی فرهنگی است. من به عنوان یک تولید کننده و یک مسئول که بازار را رصد می‌کنم، می‌گویم که به واسطه افزایش قیمت چادر، چادری های ما ریزش کرده‌اند و آمار این ریزشها هم زیاد است.

بسیاری از خانمهایی که مشتریان خود ما یا همکاران ما بوده اند به دلیل همین گرانی چادرهایشان را برداشته اند. الان کارخانه حجاب شهرکرد که محصولاتش را به صورت مستقیم در سایتش عرضه می کند قواره چادر را ۳۵۰ هزار تومان گذاشته است که حداقل ۱۰۰ هزار تومان هزینه دوخت و آماده سازی دارد. حالا تولید کننده، بنک‌دار و خرده فروش هم هر کدام میخواهند سود خودشان را روی کار بکشند و این هزینه به ۵۵۰ هزار تومان می‌رسد. اما برخی به مردم آدرس غلط می‌دهند و می‌گویند چادر ۲۵۰ هزار تومان است! زیرا میخواهند خودشان را تبرئه کنند و بگویند ما در بحث حجاب کار کردیم. ما در سراسر کشور نزدیک به ۲۴۰ اتحادیه داریم که هر کدام از آنها در یک رسته کار می کنند و هیچ کدام به شکل اختصاصی در حوزه حجاب کار نمی‌کنند به همین خاطر هم ما سه سال پیش تقاضا دادیم تا یک رسته عفاف و حجاب در اتحادیه پوشاک ایجاد شود اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. برای صیانت از حجاب باید از تولیدکنندگان حمایت کرد. ما امیدواریم در دولت آقای رئیسی ستادی قدرتمند و تصمیم‌گیرنده در حوزه عفاف و حجاب ایجاد شود.

ساماندهی در قیمت پارچه چادر می تواند مشوقی برای این پوشش در جامعه مان باشد؟

بسیاری از بانوان چادری از قیمت های بالای این پارچه ها گلایه‌مند هستند. وقتی بعد از چند سال توان این را نداشته باشید که برای خود و دختران تان پارچه چادر تهیه کنید ممکن است این حجاب برتر را کنار بگذارید.کاهش قیمت در این بازار حتما تقاضای بیشتر مصرف کنندگان را به دنبال خواهد داشت. تولید محصولات حجاب مهم است و ما هر چیزی که یک بانوی مسلمان از آن استفاده کند را باید با سهولت در دسترس همه قشرها قرار دهیم. در نمایشگاه قرآن امسال ما ۱۶۰ غرفه داشتیم و انواع و اقسام پوشاک بانوان را عرضه کردیم.

کشور ما این توانایی رادارد که در حوزه محصولات عفاف و حجاب به یکی از قطب های اصلی محصولات عفاف و حجاب در منطقه تبدیل شود. همین حالا هم برخی تولیدکنندکان به ۷-۸کشور منطقه صادرات محصولات عفاف و حجاب دارند که این هم کاری اقتصادی است و موجب اشتغالزایی و ارز آوری می شود و هم با این کار ما فرهنگ خودمان را به کشورهای منطقه صادر می کنیم. امیدوارم قول های مسئولان در خصوص کالای فرهنگی شدن محصولات عفاف و حجاب و اتحادیه شدن تولیدکنندگان این کالاها و همچنین تاسیس یک سکوی فروش دائم محصولات عفاف و حجاب در تهران عملی شود.

به گزارش سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و دستور رئیس جمهور، یارانه ۴۰۰ هزار تومانی برای دهک‌های اول تا سوم و یارانه ۳۰۰ هزار تومانی برای دهک‌های چهارم تا نهم به ازای هر نفر، دوشنبه (۱۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱) به حساب سرپرستان خانوارها واریز شد.

واریز این مرحله در راستای اجرای سیاست‌های دولت در کاهش و رفع فقر مطلق، بهبود ضریب جینی، کاهش فاصله طبقاتی، تصمیم به هوشمندسازی و بازتوزیع یارانه کالاهای اساسی و همچنین به موجب جز یک بند «ص» تبصره یک قانون بودجه سال ۱۴۰۱ انجام شده است.

در این نوبت، خانوارهای مشمول دریافت یارانه بر مبنای دهک بندی اعلام شده توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ۹ دهک تقسیم می‌شود که بر این اساس به مشمولان دهک‌های اول تا سوم به ازای هر نفر ماهانه مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و به دهک‌های چهارم تا نهم به ازای هر نفر ماهیانه مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به حساب سرپرستان پرداخت خواهد شد.

بر اساس فهرست اعلام شده، مشمولان دریافت یارانه توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیش از ۲۳ میلیون خانوار ایرانی هستند که ۷۲ میلیون نفر ایرانی را شامل می‌شود.

مبالغ اعلام شده برای دو ماه به‌صورت نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز شد و زمان برداشت آن تا اعلام رسمی دولت در حساب مردم غیر قابل برداشت خواهد بود.

متقاضیان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر یا هر گونه پرسش به سامانه رسیدگی به درخواست یارانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به آدرس hemayat.mcls.gov.ir مراجعه یا با مرکز پاسخگویی تلفنی آن وزارتخانه به شماره ارتباطی ۶۳۶۹-۰۲۱ تماس بگیرند.

ثبت نام از متقاضیان جدید یارانه، از قلم افتادگان، جاماندگان و منصرفان دوره قبل نیز به‌زودی از طریق وب‌گاه سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و رسانه‌های جمعی اطلاع رسانی خواهد شد.

با تصمیمات اتخاذ شده و بنا بر دستور رئیس جمهور متقاضیانی که به هر دلیلی از یارانه دوره‌های قبل محروم یا از ثبت نام یارانه جا مانده‌اند پس از طی مراحل ثبت نام و بررسی شرایط متقاضی در صورت واجد شرایط بودن مانند سایر مشمولان یارانه جدید نیز از این دو نوبت از یارانه بهرمند خواهند شد.

همچنین اقساط تسهیلات قرض الحسنه ۱۰ میلیون ریالی کمک معیشت نقدی و کرونا از سرپرستان خانواری که این تسهیلات را دریافت کرده اند، کسر شده است.

بر این اساس، با واریز این دو مرحله از یارانه جدید، یارانه‌های که در دهم و بیستم هر ماه به به حساب سرپرستان واریز می‌شد از این تاریخ پرداخت نمی‌شود.

شب گذشته، رئیس‌جمهور در گفتگوی زنده با سیما با ارائه گزارشی از عملکرد دولت خود به برخی اقدامات اقتصادی اشاره کرد که با توجه به آثار و نتایج تصمیم سازی ها برای حل مشکلات عدیده اقتصادی کشور بویژه در زمینه تخصیص ارز یارانه‌ای و کنترل تورم بسیار جالب توجه است.

ابراهیم رئیسی در این گفت‌وگو با بیان اینکه ذخایر ارزی کشور و کالاهای اساسی در آغاز به کار دولت از مسائل نگران‌کننده پیش روی کابینه وی بوده است، گفت: «بعد از مدتی اعلام کردم که آن نگرانی رفع شده است و مردم‌مان بدانند که ما دیگر نگران ذخایر کالاهای اساسی در کشور نیستیم.»

پنج مورد از اقدامات و سیاست‌های مهم اقتصادی دولت سیزدهم که رئیس جمهور در سخنرانی دیشب خود به آن اشاره کرد از این قرار است؛

۱) بدون استقراض از بانک مرکزی و خلق پول، کسری بودجه مهار شد

«ما بدون استقراض از بانک مرکزی و خلق پول تلاش کردیم کسری بودجه را مهار کنیم آن هم از طریق کسب درآمدهایی که دولت می‌توانست داشته باشد. بنابراین این کسری جبران شد و در این زمینه مدیریت مناسبی صورت گرفت.»

موضوع کسری بودجه در سال ۱۴۰۰ یکی از دغدغه‌های اصلی دولت در ساماندهی امور اقتصادی کشور بود به طوری که بیش از دو سال تحت تأثیر دوگانه تحریم- کرونا با چالش‌های اساسی رو به رو بود. مهمترین موضوع در کسری بودجه جبران آن از راه‌های غیر تورمی است. سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور پیشتر در جلسه غیر علنی مجلس شورای اسلامی اظهار کرده بو: دولت سیزدهم وارث بدهی‌های زیادی به بانک مرکزی، بانک‌ها، تأمین اجتماعی و صندوق توسعه ملی است که نتیجه وجود یک نظام بودجه نویسی اشتباه است و نباید این رویه ادامه پیدا کند.

به ساده‌ترین زبان «تراز عملیاتی بودجه» یعنی درآمدهای غیر نفتی منهای هزینه‌های جاری؛ یعنی خارج از فروش نفت و درآمدهای نفتی آیا دخل و خرج دولت‌ها همخوانی دارد یا نه؟ اگر هزینه‌های جاری دولت بیش از درآمدهای غیر نفتی و یا پایدار آن (مالیات، درآمدهای گمرکی و…) باشد تراز عملیاتی منفی و اگر کمتر باشد تراز عملیاتی مثبت می‌شود.

خودداری از چاپ پول تنها یکی از اقدامات مثبت جهت کنترل نقدینگی و تورم است. دولت در زمینه اصلاح و نظارت بر نظام بانکی کشور نیز گام‌هایی اساسی برداشت. طبق دیدگاه کارشناسان اقتصادی کنترل رشد نقدینگی و کاهش حجم آن نیازمند در پیش گرفتن سه راه حل اساسی است؛ نخست اینکه بانک مرکزی می‌تواند یک سری محدودیت‌ها بر رشد ترازنامه بانک‌ها اعمال کند. دومین اقدام به نظارت شدید بر بانک‌ها به منظور ممانعت از ورود در فعالیت‌های سفته‌بازانه توسط شرکت‌های زیرمجموعه و سایر اشخاص مرتبط باز می‌گردد. بانک‌ها به‌جای تأمین سرمایه مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی و کمک به تولید، به دلایلی به منظور جبران بدهی‌ها یا پرداخت سود سپرده‌گذاران خود وارد بازارهای مختلف مانند ارز، سکه و مسکن می‌شوند. این امر نوسان‌های شدید و نابسامانی‌های قابل توجهی را در بازارهای مذکور موجب می‌شود.

کنترل اعطای تسهیلات کلان توسط مقام ناظر نیز سومین راهکار به شمار می‌رود. در برخی موارد بانک‌ها به افراد و نهادهای خاصی تسهیلات کلانی اعطا می‌کنند که در تولید سرمایه‌گذاری نکرده و اشتغالی ایجاد نمی‌کنند.

به‌طور کلی، کنترل نقدینگی و هدایت آن در مسیر درست، بستگی به سیاستگذاری دولت در حوزه بانکداری دارد. می‌توان گفت در این مورد همه چیز از بانک‌ها شروع می‌شود. اما اگر بانک‌ها نتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند، جریان نقدینگی به سمت بنگاه‌ها دچار اختلال می‌شود. به همین خاطر است که دولت سیزدهم نوک پیکان سیاستگذاری در حوزه نقدینگی و تولید را به سمت بانک‌ها هدف گرفته است.

۲) ارز ترجیحی تهدید کننده تولید

«ارز ترجیحی هم تولید را تهدید می‌کند و هم باعث کاهش بهره‌وری می‌شود.»

تأمین کالاهای اساسی مردم و تثبیت قیمت آن‌ها در نوسان نرخ ارز، سبب شد دولت دوازدهم، ۲۰ فروردین سال ۹۷، نرخ ارز تخصیص یافته به واردات کالاها را ۴,۲۰۰ تومان اعلام کند. مهم‌ترین هدف از این اقدام تثبیت قیمت کالاهای اساسی بود اما آچه در عمل اتفاق افتاد با هدف تعیین شده فرسنگ‌ها فاصله داشت و امروز پس از ۴ سال از تصویب این قانون، دهک‌های پایین جامعه نه تنها از مزایای آن بهره‌مند نیستند بلکه به دلیل رانت ایجاد شده از تخصیص این ارز، بیشترین بهره به دهک‌های بالا و به نفع سرمایه‌داران بوده است.

تبعات منفی و دامنه خسارات گسترده این نوع تخصیص یارانه، شک و شبهه‌ای در اشتباه بودن آن برای وزرای دولت، نمایندگان مجلس، تحلیلگران اقتصادی و حتی سیاسی منصف باقی مخالف نگذاشته است. گرچه درباره بیراهه بودن این مسیر تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، بارها هشدارها داده شده بود اما غلفت و انفعال پیشین سبب شد که دولت سیزدهم در یکی از دشوارترین برهه‌های کشور، تصمیم به اصلاح این ریل اشتباه بگیرد.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند ارز ترجیحی به جای انکه بتواند به کمک تولیدکننده‌ها به خصوص در بخش کشاورزی بیاید مانع از رشد تولید و حرکت به سمت خودکفایی شده بود که براین اساس یکی از اقدامات مثبت تولید در جهت حرکت به سمت خودکفایی و رونق تولید در بخش کشاورزی حذف ارز ترجیحی است.

دولت با این تصمیم به جای اعطای ارز ترجیحی به دلالان یارانه آن را به بخش مصرف کننده داد تا ضمن رعایت عدالت تولیدکننده نیز بتواند به راحتی در مسیر خودکفایی و افزایش تولید محصولات کشاورزی گام بردارد.

دولت ابراهیم رئیسی که در خرداد سال قبل اصلی ترین وعده‌های انتخاباتی خود را اصلاح و توزیع عادلانه یارانه به عموم مردم اعلام کرده بود هم اکنون در حالی به یکی از اصلی ترین وعده‌های خود یعنی حذف ارز ترجیحی جامه عمل پوشانده که با یک گام فراتر از هر اقدامی، پرداخت یارانه حاصل از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای اساسی از جمله گندم را به دهک‌های درامدی جامعه آغاز کرده است. اقدامی که در واقع باز توزیع عادلانه و نه حذف آن برای سفره معیشت مردم است.
اقدام دولت سیزدهم برای اصلاح زنجیره پرداخت ارز ترجیحی در راستای گام اساسی برای حذف رانت و فسادها و تبعیض‌هایی است که بواسطه تخصیص ارز به واردکننده پدید می‌آمد که به این ترتیب با اصلاح زنجیره تخصیص ارز ترجیحی؛ بطور مستقیم به مصرف‌کننده پرداخت می‌شود.

۳) حذف ارز نه، اصلاح ارز

«واژه حذف ارز ترجیحی باید اصلاح شود. این اقدام در واقع نوعی توزیع عادلانه یارانه است نه حذف؛ یعنی همین مبلغ از ابتدای زنجیره به انتهای زنجیره منتقل می‌شود که به نفع مصرف‌کننده است.»

یکی از موارد مهمی که شب گذشته رئیس جمهور به درستی به آن اشاره کرد موضوع اصلاح نرخ ارز است از این جهت که دیگر شاهد فساد چند نرخی بودن ارز در اقتصاد نخواهیم بود و فقط یک نرخ ارز وجود دارد که آن‌هم نرخ نیمایی است.

کارشناسان اقتصادی بارها در این زمینه اعلام کرده‌اند نوسانات ارزی تأثیرات نامطلوبی بر عملکرد متغیرهای اقتصادی و کلیت ثبات اقتصاد کشور برجای گذاشته است. انواع نرخ ارز مانند نیما، آزاد، ۴۲۰۰ تومانی و برخی از انواع دیگر را فقط در اقتصاد ایران می‌توان شاهد بود. واقعیت مطلب این است که قیمت واقعی ارز را بازار تعیین می‌کند و هر قیمتی که از آن فاصله داشته باشد به طور حتم با یک بستر فساد و رانت همراه می‌شود، همچنانکه در تمام سنوات گذشته شاهد بودیم هراندازه قیمت ارز دولتی فاصله بیشتری با قیمت ارز آزاد یا بازار داشته باشد، علیرغم نظارت و کنترل‌های شدید در واردات و صادرات و حتی در موضوعات مختلف مانند همین نهاده‌هایی که با ارز ۴,۲۰۰ تومان وارد می‌شد به خصوص از سال ۹۷ به این سمت، فساد به دنبال داشت. دلیل اصلی تمام مسائلی که براقتصاد ایران ایجاد شده، همین فاصله بین قیمت واقعی ارز و قیمت دولتی است. بسیار ساده است وقتی این اتفاق روی دهد بر میزان رانت افزوده می‌شود و مشکلات بیشتری برای اقتصاد کشور به تولید در می‌آید.

۴) افزایش مبلغ یارانه

«طبق نتیجه کارشناسی سازمان برنامه و بودجه، بنا بر میزان مصرف سرانه کالاهای اساسی، پیشنهاد شد برای همه دهک‌های ده‌گانه تقسیم‌بندی صورت گرفته شود که به موجب آن برای سه دهک اول به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم به بعد هر نفر ۳۰۰ هزار تومان پرداخت شود.»

یکی از اقدامات صحیحی که دولت انجام داد همین افزایش مبلغ یارانه از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ۴۰۰ هزار تومان است. وقتی یارانه ۴۵ هزار تومانی در سال ۸۸ به حساب مردم واریز شد ارزش آن قابل مقایسه با امروز نیست تاجایی که رئیس جمهور پیشتر در یک سخنرانی گفته بود ارز این یارانه هم اکنون فقط ۷ هزار تومان است.

نکته حائز اهمیت در این است که علی رغم صحبت‌های مغرضانه برخی از سیاسیون پرداخت یارانه نقدی می‌تواند به کاهش فاصله طبقاتی کمک شایانی کند و حتی این سیاست با نام UBI یا همان درآمد پایه همگانی در جهان شناخته شده و در کشورهای پیشرفته اقتصادی نیز اجرا می‌شود. و هرگز با نام گداپروری از آن یاد نخواهد شد.

باید تاکید کرد این اقدام دولت از این جهت که این یارانه هم اکنون در حساب سرپرست خانوار واریز شده و در مقابل دیدگاه مردم قرار گرفته جای تقدیر دارد و می‌تواند از اثرات سو اخبار کذب که این روزها در زمینه افزایش قیمت‌ها منتشر می‌شود بکاهد.

نکته قابل توجه در این بخش این است که دولت در اقدامی کاملاً عادلانه یارانه نقدی را بر حسب حضور سرپرستان خانوار در دهک‌های مختلف تنظیم کرده است که این کار می‌تواند به کاهش فاصله طبقاتی کمک شایانی کند.

۵) کالابرگ بهتر از یارانه نقدی

«این حمایت (افزایش یارانه نقدی) به عنوان کمکِ معیشتی یک تا دو ماهه خواهد بود تا زیرساخت‌های فنی برای کالابرگ‌های الکترونیک آماده شود و هر زمان کالابرگ الکترونیک آماده شد، تناسب این میزان کمک معیشتی با مردم در میان گذاشته خواهد شد.»

در سال گذشته دولت تصمیم داشت تا از کالابرگ الکترونیکی به منظور خرید کالاهای اساسی استفاده کند این اقدامی است که قطعاً اثرش از اعطای یارانه نقدی بیشتر است. در کالابرگ الکترونیکی باتوجه به اینکه کالاها مشخص هستند بنابراین این مبالغ نقدی که ممکن است در بخشهای دیگر اقتصاد هزینه شود در کالابرگ شاهد این اتفاق نخواهیم بود.

در رسانه‌های معاند دیده شده که نسبت به اعطای کوپن انتقادهای جدی وارد کرده‌اند اما مسئله اینجا است که سیاست اعطای کوپن و کالابرگ در شرایط جنگ اقتصادی کارایی دارد و می‌تواند به اقشار آسیب پذیر جامعه که از مصرف کالاهای اساسی محروم هستند کمک کند.