آتش سوزی ساختمان تجاری پلاسکو و به دنبال آن فرو ریختن این ساختمان ۱۷ طبقه در روز پنجشنبه گذشته به تیتر یک اخبار ایران تبدیل شد.
علاوه بر ایران، در بسیاری از رسانه های بین المللی نیز این خبر بازتاب گسترده داشت و موجب شد تا با توجه به عمق حادثه که در جریان آن شماری از نیروهای فداکار آتش نشانی به شهادت رسیده و شماری نیز مجروح و مصدوم شدند، سران و مقام های برخی کشورها با ارسال پیام، مراتب تسلیت خود را به دولت و ملت ایران اعلام کنند.
آتش سوزی ساختمان ۵۴ ساله پلاسکو درس هایی زیادی را در ارتباط با برخوردهای داخلی و خارجی با این موضوع به ما آموخت که نیازمند برگزاری برنامه های مختلف برای موشکافی و بررسی ابعاد مختلف آن است.
یکی از درس های این حادثه که این روزها در رسانه های مختلف به صورت پراکنده به آن پرداخته می شود، پایین بودن آمار بیمه شدن اموال و سرمایه های مالکان و صاحبان مراکز تجاری مستقر در پلاسکو است.
براساس آمارهای اعلام شده، ۵۶۰ واحد در مجتمع تجاری پلاسکو فعال بود. ۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت به این واحدها وارد شده است و سه هزار کارگر نیز بیکار شدند. بخش زیادی از کسبه این ساختمان در صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پیراهن بودند که ۹۹ درصد آنان از این واحدها به عنوان «مرکز پخش» استفاده می کردند. همچنین ۱۸۰ واحد در این ساختمان تولیدکننده و فروشنده دیگر اقلام بودند.
در این ساختمان ۴۰۰ واحد پیراهن دوز، ۶ واحد کشباف، هشت واحد صنف خیاطان و ۲۰ واحد تولیدی کفش فعال بود.
اکنون در گرماگرم اقداماتی که در ارتباط با حادثه آتش سوزی و به دنبال آن فروریختن ساختمان پلاسکو انجام می شود، براساس تخمین های اولیه رقم ۱۵ هزار میلیارد ریال (۱۵۰۰ میلیارد تومان) به عنوان خسارت اولیه اعلام می شود که این رقم می تواند در ادامه بررسی های دقیق ابعاد دیگر حادثه افزایش نیز داشته باشد.
براساس اعلام بیمه مرکزی ایران از رقم خسارت بالا، فقط ۳۵ درصد اموال و دارایی های موجود در ساختمان پلاسکو بیمه بوده و برای همین منظور نیز رقمی کمتر از ۴۹۰ میلیارد ریال (۴۹ میلیارد تومان) خسارت به افراد پرداخت می شود که با یک محاسبه سرانگشتی زیان پیش بینی شده پرداختی در مقابل رقم خسارات وارده بسیار ناچیز است و احتمال افزایش ضرر در مراحل بعدی و محاسبات دقیق تر نیز بسیار زیاد است.
البته افرادی که اقدام به بیمه کردن اموال خود کرده اند نیز شاید پیش بینی چنین روزی را با این ابعاد گسترده برای هدر رفت یکباره سرمایه ها و دارایی ثابت و جاری خود نمی کردند؛ براساس اعلام بیمه مرکزی، این افراد نیز بعضا به دلیل پایین اعلام کردن سرمایه برای عدم پرداخت حق بیمه واقعی، دارای پوشش های ناکافی از ۵۰۰ میلیون ریال تا چند میلیارد ریال هستند که دریافت خسارات نیز از شرکت های بیمه گزار نیز فقط بخشی از زیان های وارده به آنها را تامین می کند.
این امر نشان می دهد در کنار توجه ناکافی به امر ایمنی و زوایای مختلف آن، بی توجهی به اخذ پوشش های مناسب و کافی بیمه ای برای جبران خسارت های وارده به عنوان یک رویه غلط در کشور فراگیر شده است.
با توجه به آنچه که گذشت باید گفت نظر به اینکه برخی بیمه ها فاقد اجبارند، یکی از اموری که باید با همکاری و ارایه مشوق های لازم از سوی مسوولان بیمه ای کشور به صورت عمومی و سراسری انجام شود، گسترش فرهنگ بیمه در ابعاد مختلف است تا مردم هنگام مواجه با بلایای مختلف در کنار مشکلات روحی و روانی ناشی از آن، با موضوع تامین منابع مالی برای جبران خسارت مواجه نشوند.
پیش از حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو نیز موضوع سرمازدگی باغ های مناطق مختلف کشور مطرح شد و از این بابت شماری از کشاورزان پس از یک سال زحمت در نهایت محصولاتشان دچار سرمازدگی شد و از بین رفت و آنهایی که بیمه نبودند دچار خسارت شدند.
همچنین اکنون شماری از شهروندان بدلیل نداشتن بیمه شخص ثالث و تصادف رانندگی در پشت میله های زندان و دور از خانواده بسر می برند.
با توجه به اینکه فقط از مجموعه ۴۳ حادثه طبیعی (نه انسان ساز) در جهان نزدیک به ۳۴ مورد آن در ایران بروز می کند باید گفت که کشور به گسترش فرهنگ بیمه به عنوان یک اقدام پیشگیرانه بسیار مفید و ضروری نیاز دارد و این مهم در ارتباط با بیمه منازل مسکونی مردم در برابر زلزله و آتش سوزی بیش از پیش احساس می شود و در کنار عزم مردم، کمک بیشتر مسوولان بیمه را نیز می طلبد.
این روزها خبرهایی حاکی از بستری شدن برخی از کسبه پلاسکو در بیمارستان منتشر شده که دلیل آن نیز زیان های چند میلیاردی ناشی از این حادثه و نداشتن بیمه است.
بر اساس اخبار منتشر شده، بعد از حادثه پلاسکو تاکنون نزدیک به یک هزار نفر از کسبه مستقر در خیابان جمهوری اسلامی اقدام به پوشش بیمه ای سرمایه های ثابت و جاری خود کرده اند تا در صورت بروز حادثه که هیچگاه خبر نمی کند، بتوانند بخشی از خسارت های خود را جبران کنند.
در صورتی که ۶۰۰ واحد پلاسکو را به عنوان یک جامعه آماری در نظر بگیریم، فقط ۳۵ درصد از آنها بیمه بوده اند؛ با تعمیم این آمار به سراسر کشور می توان گفت هنوز دارایی، سرمایه و املاک ۶۵ درصد دیگر از افراد جامعه فاقد پوشش بیمه ای است که ضرورت توجه به موضوع بیمه و گسترش فرهنگ آن را می طلبد.