مشکل حامی مالی و تکرار مسیر اشتباه

تاریخ ورزش این دیار مملو است از استعدادهای ناب ورزشی که در اندک فرصت های به دست آمده، به بهترین شکل افتخار آفرینی کرده اند.
تا قبل از تشکیل استان خراسان جنوبی و زمانی که کسب عنوان در استان پهناور خراسان به اندازه یک قهرمانی کشور زحمت داشت، بارها ورزشکاران شهرهای مختلف جنوب خراسان از جمله بیرجند با وجود کمبودهای شدید، در رشته های مختلف ورزشی مانند فوتبال، والیبال، بسکتبال، هندبال، بوکس، ژیمناستیک، زورخانه ای،کشتی، پینگ پنگ، دو و میدانی و… موفق به کسب عنوان قهرمانی شدند و برخی ها هم حتی تا عضویت در تیم های ملی پیش رفتند. البته این که خراسان در بیشتر رشته های ذکر شده خود از مدعیان اصلی در کشور بود، کسب این موفقیت های استانی را سخت تر می کرد.

غربت ورزش استان در کشور
بعد از تشکیل خراسان جنوبی و هموار شدن حضور ورزشکاران استان در رقابت های کشوری به نظر می رسید، دوره درخشانی در ورزش قهرمانی استان به وجود می آید. انتظار بود لااقل درهمان رشته های که در خراسان بزرگ مدعی بودیم، حالا در سطح کشور حضور یافته و خودی نشان دهیم. ولی در ادامه یک سد بزرگ جدید به نام نبود حامی مالی پیدا شد. تیم هایی که قرار بود در رشته های مختلف به خصوص در ورزش های گروهی در لیگ های کشوری شرکت کنند، با وجود استعداد های خوب و با انگیزه به علت مشکلات مالی یا از شرکت انصراف دادند و یا با هزار سختی و مصیبت این حضور اتفاق افتاد و تبدیل به تجربه تلخی شد که هوس تکرار دوباره را از سر تجربه کننده برد. و نتیجه این شد که در عمده رشته های تیمی، اصلاً نماینده ای در لیگ های کشوری نداریم که باز بخواهد جزو مدعیان باشد یا نه!
در حالی که در دهه های پیشین رقابت های ورزشی بیشتر به صورت قهرمانی استان و کشور برگزار می شد و هزینه های آن بیشتر بر عهده فدراسیون ها یا ادارات تربیت بدنی بود و از این طریق فرصت مناسبی برای حضور استعداد های ورزشی در رده های بالا پیدا می شد. اما در ادامه به تدریج به سمتی رفتیم که عمده رقابت ها در رشته های مختلف به صورت لیگ و با حضور تیم های باشگاهی برگزار می شود و با استناد به قانونی که می گوید کمک های دولتی در بخش تیم داری ممنوع است، حضور در این رقابت ها باید به صورت خصوصی و بدون کمک های دولتی انجام شود.

سیاست یک بام و هوا
سیاست یک بام و دو هوایی که در آن از یک سو هزینه چند صد میلیاردی و گاهی بیشتر باشگاه های حاضر در لیگ برتر به ویژه فوتبال را به صورت مستقیم و غیرمستقیم دولت پرداخت می کند (برای مثال عمده تیم های حاضر در لیگ برتر و حتی لیگ یک فوتبال کشور) و از طرفی کمک های بسیار کمتر به یک تیم که عمده آن را جوانان محروم ولی با انگیزه شهرستانی تشکیل می دهند،ممنوع است!

تکلیف استعداد های ناب ولی محروم
به طور قطع این که با استناد به بخشنامه ها بیان کنیم که نمی توانیم هیچ کمکی به تیم داری انجام دهیم و هیئت های ورزشی را که با قبول مشکلات مختلف برنامه های مهمی مانند حضور در لیگ های کشور یا میزبانی های بزرگ تدارک دیده اند با مشکلاتشان تنها بگذاریم، کاری ساده ای است، اما به راستی طی این سال ها چه اقدامات عملی برای تشویق و جذب حامیان مالی قدرتمند انجام شده است؟
شاید در پاسخ به تعداد ملی پوشانی که در رشته های مختلف حضور دارند اشاره شود. ولی به راستی این موفقیت ها چه قدر نتیجه برنامه ریزی و حمایت تشکیلات ورزش و جوانان بوده است؟ شما در نظر بگیرید در تیراندازی ما ورزشکار المپیکی داریم ولی تیمی درلیگ نداریم! یا حتی در برهه ای حتی مکان مناسبی برای ورزشکارن این رشته وجود نداشت. کاپیتان تیم ملی والیبال بانوان یک بیرجندی باشد ولی نماینده قدرتمندی در لیگ نداشته باشیم. اگر بخواهیم روشن بینانه نگاه کرده و خودمان را فریب ندهیم، بدون حمایت خانواده ها و تقبل هزینه های سر سام آور از سوی آنان تقریباً هیچ کدام از این اتفاق ها می افتاد.
و سؤال تأمل برانگیز این است که با این وجود، تکلیف استعدادهای بی نظیری که جای جای این استان پهناور و در رشته های مختلف وجود دارد ولی خانواده هاشان تمکن مالی لازم را ندارند چیست؟ استعدادهایی که در باشگاه های مطرح دنیا توسط استعدادیاب ها کشف و روی آنان سرمایه گذاری می شود و در ادامه هم برای حامی مالی خود درآمدزا می شوند و هم زمینه پیشرفت و افتخار آفرینی شان فراهم می شود.
اما در موضوع حمایت بخش خصوصی از ورزش، در بیشتر اوقات بیان می شود که در خراسان جنوبی حامی مالی نیست. اما به راستی این سخن به چه میزان درست است و آیا به راستی هیچ حامی مالی در استان وجود نداشته و یا ندارد؟ یا این که ما مسیر را درست نرفته ایم؟ و یا این که نوع برخورد با حامی مالی را هنوز به خوبی نمی دانیم؟ شاید هم این ساده ترین راه باشد برای سرپوش گذاشتن بر دیگر ضعف ها که در عدم ورود حامی مالی تأثیرگذار است.

برخورد های نامناسب با حامیان مالی
تجربه این سال ها می گوید مشکل ما قبل از آن که مربوط به نبود حامی مالی باشد به نوع برخورد با حامیان مالی و یا نحوه ارتباط گرفتن با آن ها مربوط می شود. نگارنده طی سال های فعالیت دست کم چندین مورد به صورت مستند در اختیار دارد که حامیان مالی قدرتمند برای سرمایه گذاری در ورزش این دیار و تیم داری اعلام آمادگی کرده اند ولی به علت برخورد نامناسب یا موارد غیر حرفه ای دیگر عطای حضور در ورزش استان را به لقای آن بخشیده اند. رئییس هیئتی که سال ها قبل از حامی مالی می گفت که قرار بود یک تیم را حمایت کند ولی در ادامه، هر کس در تیم مشکلی برایش پیش می آمد از بازیکن گرفته تا دیگر عوامل با او تماس گرفته و تقاضای حل مشکل می کردند، که این حامی مالی در نهایت بی خیال مبالغ هزینه شده به نوعی گفته بود: «هر چه تا به حال داده ام نوش جانتان ولی دیگر رهایم کنید.!» یا حامی مالی که به استان آمده بود ولی با وجود هماهنگی های قبلی در سه روز اقامت در استان نه فرصت دیدار با استاندار وقت برایش پیش آمده بود و نه حتی مدیر کل ورزش! یا جالب تر آن که حامی مالی(سال ها قبل) در آخرین مراحل با نامه یکی از مسئولان تشکیلات ورزش مواجه شده بود که به علت اختلافات موجود با هئیت مورد نظر، خطاب به او عنوان شده بود: «روی کمک ما حساب نکنید اگر می خواهید به اینجا بیایید شما می دانید و رئیس هئیت!» و یا دلخوری مسئولان شمش منیزیم فردوس( قهرمان لیگ برتر هندبال در سال ۹۵) از نوع حمایت های معنوی و دلگرم کننده مسئولان استان، زغال سنگ طبس و بسیاری موارد دیگر که در این گفتار فرصت پرداختن به همه آن ها نیست.

حامی مالی یا خیر ورزشی؟
اما به راستی تعریف ما از حامی مالی چیست؟ واقعیت این است که بیشتر مراجعات به صنایع، نهاد ها و اشخاص برای ورود به ورزش در نقش «خیر ورزشی» است تا حامی مالی، که البته شاید در برخی موارد و تا حدی جوابگو باشد ولی راهشگای مشکلات ورزش قهرمانی برای شرکت نمایندگان ورزشی در لیگ های معتبر نیست. حامی مالی در واقع یک بخش یا فرد اقتصادی است که یا برای تبلیغ برند خود وارد این عرصه می شود، که در این صورت حوزه ورود او، باید این ظرفیت ها را داشته باشد و یا این که در نقش یک سرمایه گذار ورود کرده و به دنبال بازگشت سرمایه و سود خود است. که این هم باید برای او تعریف شده باشد.
راه هایی که هر چند در حال حاضر در خراسان جنوبی جوابگو نیست ولی بسیاری حمایت ها در کشور و جهان از همین طریق صورت می‌گیرد. بنابراین اگر شاهد سرمایه گذاری شرکت ها و نهادهایی از استان در خارج از خراسان جنوبی هستیم که در داخل استان حاضر به سرمایه گذاری نیستند شاید دلیلش این باشد که توجیه اقتصادی برای ورود آنان به ورزش در این جا وجود نداشته است و صرفاً به عنوان یک خیر ورزشی به سراغ‌شان رفته‌ایم.
یک راه دیگر هم البته برای ورود صنایع، نهاد ها و شرکت های اقتصادی خراسان جنوبی به ورزش وجود دارد که شامل مشوق های مختلف مالیاتی، تسهیلاتی و … می شود. راهی که در حال حاضر از بقیه شدنی تر و نزدیک تر است ولی مسئله این است که بدون حمایت استانداری، می توان گفت امکان پذیر نیست.

راه جذب حامی مالی از استانداری می گذرد!
بر اساس تجربیات قبلی همه می دانیم که راهی به جز جذب حامیان مالی داخل و خارج از استان نیست. ولی نکته مهم این است که این راه اگر از مسیر استانداری نگذرد، به جایی نخواهد رسید. به نظر لازم است تا در این خصوص یک دیپلماسی ورزشی قوی بین تشکیلات ورزش و جوانان و استانداری شکل گیرد و بعد در جلساتی مشترک با صنایع، سازمان‌ها و نهادهای مختلف و دادن تضمین هایی که بیشتر از عهده استانداری بر می آید، زمینه ورود بیشتر صنایع به ورزش استان را فراهم کنیم و این اتفاق زمانی خواهد افتاد که از این سو مسئولان تشکیلات ورزش به جد پیگیر تقویت این ارتباط باشند و از سوی دیگر استانداری هم به این باور برسد که در استانی مرزی با شرایط موجود، ورزش هم جزو اولویت های مهم است.
بی شک در آن هنگام و زمانی که ما تیمی در لیگ داریم که بازیکنش به جای تحمل هزینه های سنگین، قرار داد و دریافتی دارد، راه ورود، پیشرفت و دیده شدن برای همه استعدادها فارغ از میزان تمکن مالی خانواده هموار خواهد بود.
امید آن که مسئولان محترم چه در اداره ورزش و جوانان و چه استانداری با توجه به آثار مثبت رشد ورزش قهرمانی که در واقع پیشانی ورزش هر منطقه است، همانند بسیاری از استان های دیگر قدم های مؤثری بردارند تا شاهد دلسردی استعدادهای مطرح استان نباشیم.