طلای سرخ استان؛ شکوه و چالش

زعفران خراسان جنوبی، با بیش از ۱۶ هزار هکتار سطح زیرکشت و کیفیت بی‌نظیر، رتبه دوم تولید کشور و رتبه اول کیفیت را در اختیار دارد. این محصول نه تنها بخش مهمی از اقتصاد و معیشت بیش از ۲۴ هزار خانوار استان است، بلکه میراث تاریخی و هویتی خراسان جنوبی محسوب می‌شود.
با آغاز فصل برداشت، کشاورزان با دستان پینه‌بسته، گل‌های زعفران را از دل خاک خشک بیرون می‌آورند؛ اما در کنار شکوه این محصول، مشکلاتی جدی وجود دارد: کم‌آبی و کاهش تولید، نوسان شدید قیمت، نبود صنایع فرآوری و بسته‌بندی، و ضعف در مدیریت بازار، چالش‌های اصلی کشاورزان است. ۸۵ درصد زعفران ایران به‌صورت خام و فله‌ای صادر می‌شود و تنها ۱۵ درصد با برند ایرانی به بازار جهانی راه می‌یابد. این وضعیت موجب شده سود اصلی نصیب واسطه‌ها و برندهای خارجی شود و جایگاه تاریخی زعفران ایرانی تحت تأثیر قرار گیرد. مشکلات بانکی و الزام صادرکنندگان به رفع تعهد ارزی نیز انگیزه فعالیت قانونی را کاهش داده و بخشی از صادرات را به مسیرهای غیررسمی سوق داده است. رئیس شورای ملی زعفران بر ضرورت ثبت برند ملی و توسعه صنایع فرآوری تأکید دارد؛ اقدامی که می‌تواند از سوءاستفاده برندهای خارجی جلوگیری کرده و ارزش افزوده بیشتری برای کشاورزان ایجاد کند. همچنین کارشناسان معتقدند ثبات قیمت، کشت قراردادی و ارتقای بهره‌وری در واحد سطح، راهکارهایی کلیدی برای حفظ معیشت و توسعه پایدار است. در نهایت، طلای سرخ خراسان جنوبی هم فرصتی عظیم برای توسعه اقتصادی منطقه است و هم چالشی برای سیاست‌گذاران؛ مسیری که اگر به درستی مدیریت شود، زعفران ایران می‌تواند نه در سایه نام دیگران، بلکه با هویت اصیل خود، در بازار جهانی بدرخشد.