وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
این روزها با هر کس صحبت می کنیم از کم آبی و کمبود بارندگی گلایه دارد. فرق نمی‌کند که عناب کار و کشاورز یا دامدار و یا تولید کننده در بخش صنعت باشد. مردم نیز اخبار هواشناسی و وضعیت منابع آبی را که در رسانه ها می شنوند نگران از بابت بی‌آبی و کم بارانی می شوند. مسن‌ترها از روزگاری می گویند که برف تا ۱۰ سانتی متر و باران های بسیار شدید را شاهد بوده اند و همین بارندگی ها به کشاورزی آن برکت می‌داده است.اما این روزها تغییر اقلیم شرایط را متفاوت کرده است و اگر تا چند سال قبل می‌گفتیم دیدن برف دارد به آرزو تبدیل شده است، این روزها باید از آرزو شدن دیدن یک باران مطلوب سخن بگوییم.
باران پاییزی صفر میلی‌متر بود
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در این زمینه به خبرنگار اظهارکرد: در بررسی شرایط آب و هوایی استان از ابتدای مهرماه تا ۱۵ آبان ماه هیچ گونه بارندگی پاییزی نداشتیم و البته میانگین بارش پاییزی در بلند مدت در خراسان جنوبی سه میلی‌متر بوده است.جواد نخعی تأکید کرد: به طور کلی میانگین بارندگی در سطح کشور تا ۱۵ آبان ۳/۲ میلی‌متر بوده که نسبت به شرایط بلند مدت ۸۳ درصد و ۸۶ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.وی با اشاره به اینکه ۱۵ استان کشور هیچگونه بارندگی نداشته اند، یادآور شد: بیشتر بارندگی ها مربوط به استان های گلستان، گیلان و مازندران بوده است.مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با بیان اینکه از نظر دمایی در شرایط نرمال هستیم، بیان کرد: به عنوان مثال در سربیشه شاهد دمای منفی یک درجه نیز بوده ایم و برای بارندگی شرایط انتقال رطوبت مهیا نیست.نخعی تأکید کرد: پپش بینی ها بر این است که از اواسط آذر تا پایان بهمن ماه شرایط بارندگی در استان به شرایط نرمال نزدیک شود.
۹۵درصد استان درگیر خشکسالی
نخعی افزود: سال زراعی ۱۴۰۳–۱۴۰۴ را در شرایطی آغاز کرده‌ایم که میانگین بارش سال زراعی گذشته تنها ۹/۷۰ میلی‌متر بوده و نسبت به سال قبل از آن ۴۴ درصد کاهش داشته است، به همین دلیل سال گذشته از نظر بارندگی در وضعیت مناسبی قرار نداشتیم.
وی اظهار کرد: بیشترین بارش در سال زراعی گذشته با ۱۱۶ میلی‌متر در حاجی‌آباد زیرکوه و کمترین میزان با ۱۴/۲۹ میلی‌متر در طبس ثبت شده است، در شهرستان‌هایی مانند طبس و خوسف نیز بارندگی‌ها به ترتیب با ۶۲ و ۶۱ درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت مواجه بوده است.وی یادآور شد: با استناد به شاخص‌های (SPI)از نظر خشکسالی نیز ۹۵ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی است که این میزان در بیرجند، خوسف و طبس و بشرویه به صد درصد هم می رسد و البته خشکسالی نیز درجه بندی های مختلفی دارد.
مدیرعامل آب منطقه ای خراسان جنوبی اظهار کرد: در حال حاضر از ۷۵ میلیون متر مکعب حجم سدهای خراسان جنوبی این سدها تنها ۱۰ میلیون متر مکعب آب دارد.
تنها ۱۳ درصد حجم سدها آب دارد
عباس سارانی بیان کرد: این آمار نشان می دهد که تنها ۱۳ درصد از حجم سدهای خراسان جنوبی آب دارد و ۸۷ درصد آن خالی است که این موضوع هشداری مجدد بر استفاده درست و بهینه از منابع آبی است.وی تأکید کرد: علت کاهش حجم آب سدهای خراسان جنوبی کاهش شدید بارندگی و نبود رواناب ها به نحو مطلوب و تبخیر بالای آب است.
مدیرعامل آب منطقه ای خراسان جنوبی بیان کرد: ۹۵ درصد از از نیاز آبی خراسان جنوبی از منابع آب زیر زمینی تأمین می شود که ۸۸ درصد را بخش کشاورزی، ۹ درصد را بخش شرب و سه درصد را نیز بخش صنعت استفاده می کند.وی درباره پروژه انتقال آب از دریای عمان نیز گفته بود طبق برنامه ریزی صورت گرفته آب دریای عمان در سال ۱۴۰۶ به زاهدان و برای اینکه به مشهد برسد که استان خراسان جنوبی نیز در آن زمان تحت پوشش قرار خواهد گرفت سال ۱۴۰۸ خواهد بود.سارانی افزود: البته بخش آبگیر پروژه ۳/۹۶ درصد و بخش آب‌شیرین‌کن نیز ۹/۳۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.مدیرعامل آب منطقه ای خراسان جنوبی یادآور شد: طول خط لوله انتقال آب در استان سیستان و بلوچستان حدود ۵۵۳ کیلومتر است و پس از اتمام این بخش، لوله‌گذاری به سمت استان خراسان جنوبی ادامه خواهد یافت.
تلاش برای کاهش مصرف آب
در ادارات
گفتنی است پیرو تأکید استاندار خراسان جنوبی مبنی بر اصلاح الگوی مصرف آب ادارات دولتی آغاز پایش مصارف آب دستگاه‌های اجرایی صورت گرفت.در پی تاکیدات استاندار خراسان جنوبی در جلسه کارگروه سازگاری با کم‌آبی و در ادامه کم‌بارشی امسال، پایش و رصد مصارف آب دستگاه‌های اجرایی استان با تشکیل اکیپ‌های گشت و بازرسی آغاز شد تا کاهش ۲۵ درصدی مصرف آب در ساختمان‌ها و فضای سبز ادارات محقق شود.در شرایطی که خراسان جنوبی با بحران بی‌سابقه کم‌آبی و کاهش بارندگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، آینده این استان به مدیریت درست منابع محدود موجود و همت جمعی مردم و مسئولان گره خورده است. خشکسالی دیگر یک واژه تکراری در گزارش‌های هواشناسی نیست، بلکه واقعیتی ملموس در زندگی روزمره کشاورزان، دامداران و شهروندان این دیار است.اکنون بیش از هر زمان دیگری، ضرورت دارد تا اصلاح الگوی مصرف آب، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در کشاورزی، احیای قنات‌ها و تسریع در پروژه‌های انتقال آب در اولویت قرار گیرد. هرچند چشم امید مردم به آسمان است تا باران رحمت الهی بر زمین‌های تشنه ببارد، اما در کنار انتظار، عمل و تدبیر باید جایگزین غفلت و اسراف شود.امید است با همدلی، برنامه‌ریزی دقیق و استفاده بهینه از هر قطره آب، بتوان روزهایی با برکت، سرسبزتر و پرامیدتر را برای خراسان جنوبی رقم زد؛ استانی که همواره با صبر، سخت‌کوشی و ایمان در برابر خشکسالی‌ها ایستاده است.
