آخرین خبرها از حوزه کتابخوانی خراسان جنوبی؛ از وضعیت جدید زمین کتابخانه مرکزی بیرجند تا سهم کتابخانه ها از درآمد شهرداری ها

سرپرست نهاد کتابخانه های استان خراسان جنوبی در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن تبریک سی‌وسومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «بخوانیم برای ایران»، بر نقش رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی فرهنگی تأکید کرد و اصحاب رسانه را همکاران فرهنگی کتابداران دانست.
علی ظهوری با اشاره به تحولات اخیر در نهاد کتابخانه‌ها، رویکرد جدید این مجموعه را تمرکز بر توسعه نرم‌افزاری و فرهنگی عنوان کرد و گفت: اعتبار کتابخانه‌ها به منابع آن‌هاست، نه به ظاهر و تجهیزات. هدف ما غنی‌سازی کتابخانه‌ها با کتاب‌های ارزشمند و پرفروش است.
وی از ورود بیش از ۱۷ هزار جلد کتاب به استان از نیمه مردادماه خبر داد و افزود: برای نخستین‌بار، دانشگاه علوم پزشکی تهران، آستان قدس رضوی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران منابع قابل توجهی را به کتابخانه‌های استان اهدا کرده‌اند.
وی همچنین از روند ثبت و آماده‌سازی کتاب‌ها برای قرارگیری در قفسه‌ها خبر داد. ظهوری درباره توزیع کتاب‌ها در مناطق کمتر برخوردار، اظهار داشت: با فراخوانی از کتابداران خواسته‌ایم کتاب‌های مورد نیاز خود را انتخاب کنند. کتاب‌های دریافت‌شده شامل همه رده‌ها و سلیقه‌هاست و با آغاز روند ثبت، شاهد افزایش چشمگیر اعضای کتابخانه‌ها خواهیم بود.
وی با اشاره به تجربه‌های گذشته، بر لزوم توزیع هدفمند منابع تأکید کرد و گفت: برای جلوگیری از محرومیت مخاطبان اصلی، درجه‌بندی کتابخانه‌ها در نظر گرفته شده تا کتاب‌های پرمخاطب در مناسب‌ترین مکان‌ها قرار گیرند.

آخرین وضعیت زمین کتابخانه مرکزی
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی خراسان جنوبی از تعیین زمین جایگزین برای کتابخانه مرکزی بیرجند خبر داد و گفت: با وجود بازگشت زمین قبلی به دولت به دلیل عدم آغاز عملیات اجرایی، ساخت کتابخانه مرکزی در موقعیتی بهتر از اراضی ارتش در خیابان قرنی انجام خواهد شد.
ظهوری با اشاره به ساختار بودجه‌ریزی پروژه‌های کتابخانه‌ای اظهار کرد: متولی ساخت کتابخانه‌های مرکزی در کشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و اداره‌کل کتابخانه‌ها صرفاً بهره‌بردار محسوب می‌شود.
وی افزود: ردیف اعتباری ملی برای پروژه کتابخانه مرکزی اخذ شده و عملیات ساخت به صورت متمرکز توسط وزارت ارشاد انجام خواهد شد.
وی با تأکید بر همگرایی مطلوب در بدنه اجرایی استان، ابراز امیدواری کرد که روند ساخت‌وساز در سال‌های پیش‌رو آغاز شود و زمین جدید به دولت مسترد نشود.

۱۹ پروژه عمرانی کتابخانه‌ای در استان فعال است
ظهوری از وجود ۱۹ پروژه عمرانی نیمه‌تمام در سطح استان خبر داد که شامل کتابخانه‌های روستایی و مرکزی شهرستان‌هاست و ادامه داد: برای تکمیل این پروژه‌ها اعتباری بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان نیاز است.
به گفته وی، پروژه کتابخانه قلم‌چی در شهرستان فردوس و کتابخانه روستایی اسفندیار در شهرستان طبس از جمله طرح‌هایی هستند که با حمایت فرمانداران این مناطق، زودتر از سایر پروژه‌ها به بهره‌برداری خواهند رسید.

ضمانت اجرایی پرداخت نیم‌درصد درآمد شهرداری‌ها به کتابخانه‌ها تقویت شد
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان با اشاره به ماده ۶ قانون تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، گفت: شهرداری‌ها موظفند نیم‌درصد از درآمد خود را به کتابخانه‌ها اختصاص دهند.
وی افزود: با ایجاد ضمانت اجرایی جدید، در صورت عدم پرداخت، این مبلغ به‌صورت متمرکز از حساب شهرداری‌ها در خزانه کشور برداشت و به حساب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور واریز می‌شود. ظهوری هشدار داد که عدم پرداخت این سهم توسط شهرداری‌ها، موجب محرومیت استان از منابع مالی کتابخانه‌ای خواهد شد.
وی از شهردار اسلامی فردوس به عنوان نمونه‌ای موفق یاد کرد که بیش از سهم قانونی خود پرداخت داشته و همکاری‌های غیرمالی نیز در اختیار کتابخانه‌ها قرار داده است.
همچنین از تعامل مثبت با شهرداری بیرجند تقدیر شد و اعلام گردید که به‌زودی یکی از آثار فرهیختگان بیرجندی با همکاری مشترک کتابخانه‌های عمومی، میراث فرهنگی و شهرداری بیرجند رونمایی خواهد شد.
وی با اشاره به تفاوت بنیادین میان توسعه فرهنگی و پیشرفت کمی گفت: فرهنگ عرصه توسعه است، نه صرفاً پیشرفت؛ عرصه نرم‌افزارهاست.
ظهوری با بیان اینکه برخی اقدامات فرهنگی مانند چاپ نخستین کتاب داستانک‌های دانش‌آموزی یا انتشار کتابی درباره آیت‌ا… هادوی پس از ۷۰سال، ارزش‌هایی فراتر از آمار دارند، افزود: در حوزه فرهنگ، نمی‌توان با معیارهای اقتصادی و عددی قضاوت کرد. باید به عمق و اثرگذاری توجه داشت.
وی همچنین از اجرای طرحی نوآورانه در راستای ترویج مطالعه خبر داد و گفت: بر اساس تفاهم‌نامه‌ای با بیمه سلامت، اعلام می‌کنیم که هر مرکز درمانی یا آزمایشگاهی که فضای مناسبی برای مطالعه فراهم کند، کتاب به‌صورت رایگان در اختیارش قرار می‌گیرد. این طرح با هدف بهره‌گیری از زمان انتظار مراجعان در مراکز درمانی، آرایشگاه‌ها و بنگاه‌های املاک اجرا خواهد شد.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان جنوبی در ادامه با قدردانی از تلاش خبرنگاران حوزه فرهنگ، بر لزوم تفکیک نگاه رسانه‌ای به حوزه‌های فرهنگی از حوزه‌های اقتصادی تأکید کرد و گفت: رسانه‌ها نقش مهمی در تبیین جایگاه واقعی فرهنگ دارند و باید به ترویج نگاه کیفی در این عرصه کمک کنند.
وی با اشاره به جایگاه نهاد کتابخانه‌های عمومی به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی، گفت: تجهیز کتابخانه‌های مدارس و مساجد به صورت مستقیم در وظایف قانونی ما نیست، اما همواره فراتر از وظیفه اداری عمل کرده‌ایم و در پاسخ به درخواست‌ها، همکاری لازم را داشته‌ایم.
وی افزود: حتی روز گذشته رئیس عقیدتی سیاسی ارتش با ما دیدار داشت و با وجود اینکه مجموعه ارتش در حوزه مأموریتی ما قرار نمی‌گیرد، بیش از ۱۳۰ عنوان کتاب به عقیدتی سیاسی ارتش و بیمارستان بوعلی وابسته به ارتش اهدا کردیم. نگاه ما به مساجد نیز همین‌گونه است؛ بخش عمده‌ای از مردم که در مساجد تردد دارند، از مخاطبان کتابخانه‌های عمومی هستند و در صورت نیاز، آمادگی همکاری داریم.
ظهوری با اشاره به محدودیت‌های موجود در تأمین منابع دینی برای مساجد گفت: کتابخانه‌های عمومی معمولاً منابع متنوعی دارند و تهیه منابع صرفاً دینی مانند قرآن‌های صحی برای ما دشوار است. با این حال، اگر همکاری مشترکی در قالب تفاهم‌نامه یا برنامه‌های فرهنگی شکل بگیرد، آمادگی لازم برای مشارکت وجود دارد.

فعالیت‌های عمرانی
و افتتاح کتابخانه جدید
وی در حوزه عمرانی و فنی، از تمرکز بر منابع فرهنگی و فعالیت‌های نرم‌افزاری خبر داد و گفت: کتابخانه محمد جمعه اسدآباد از توابع شهر نیمبلوک در آخرین روز هفته کتاب، پنجشنبه ۲۹ آبان‌ماه افتتاح خواهد شد. این کتابخانه با مشارکت خیر نیک‌اندیش، محمد جمعه اسدآباد، ساخته شده است.
وی همچنین به ارتقای بخش عشق‌آباد به شهرستان مستقل اشاره کرد و گفت: عشق‌آباد به عنوان دوازدهمین شهرستان استان شناخته شده و مراحل اداری استقلال آن در حال تکمیل است. به‌زودی رئیس اداره شهرستان معرفی خواهد شد.
ظهوری از تجهیز کتابخانه استاد سعیدی بیرجند به تالار کتاب و گفتگو خبر داد و گفت: این تالار به نام استاد سید محمد مشکات، نخستین فردی که در ایران دکترای فلسفه گرفت، نام‌گذاری خواهد شد.
وی افزود: استاد مشکات با وجود اینکه فلسفه را به صورت آکادمیک نیاموخته بود، به‌قدری بر آن مسلط بود که به عنوان مدرس دانشگاه تهران در رشته فلسفه فعالیت داشت. ایشان اهل بیرجند بود و بیش از ۱۱۰۰ نسخه کتاب خطی و قدیمی را به کتابخانه دانشگاه تهران اهدا کرد که موجب شکل‌گیری کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران شد.
ظهوری تأکید کرد: باید به جای تمرکز بر ساخت‌وساز و عدد و رقم، به فعالیت‌های فرهنگی توجه کنیم و از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی استان بهره ببریم.

برنامه‌های فرهنگی و مسابقات آنلاین
ظهوری در ادامه به برنامه‌های فرهنگی اشاره کرد و گفت: فراخوان عمومی برای اهدای کتاب‌های درمانی منتشر شده و روند اجرایی ثبت و ساماندهی کتاب‌های اهدایی آغاز شده است.
وی افزود: خراسان جنوبی بیشترین میزان مسابقات آنلاین را در سایت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به خود اختصاص داده و تاکنون سه مسابقه برگزار شده است.
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی از اجرای برنامه‌هایی نظیر بازدید از کتاب‌فروشی‌ها، دیدار با ناشران، حضور در مزار شهدا و دیدار با نماینده ولی‌فقیه استان خبر داد و گفت: دیدار با آیت‌ا… عبادی، نماینده ولی‌فقیه انجام شد.
ظهوری با اشاره به آغاز هفته کتاب از ۲۴ تا ۲۹ آبان‌ماه گفت: با توجه به برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، از روز گذشته وارد فاز اجرایی شده‌ایم و به مدت ۱۰ روز با عنوان «کتاب و کتابخانه» در خدمت مردم خواهیم بود.
ظهوری تأکید کرد: حمایت از چرخه فرهنگی استان وظیفه ماست و تلاش کرده‌ایم بخشی از خریدهای فرهنگی به صورت استانی انجام شود. این موضوع مورد پذیرش قرار گرفته و به زودی اجرایی خواهد شد.
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی با اشاره به فشارهای اقتصادی بر ناشران و کتاب‌فروشان گفت: برخی از فعالان حوزه نشر که در دوران جنگ تحمیلی مقاومت کرده بودند، اکنون زیر بار گرانی کاغذ و هزینه‌های چاپ دچار مشکل شده‌اند ولی با این حال، در خراسان جنوبی تعطیلی گسترده کتاب‌فروشی نداشته‌ایم و تنها برخی از آن‌ها مکان خود را تغییر داده‌اند.