به گزارش ایرنا، آیت الله سید ابراهیم رئیسی در آغاز دور دوم سفرهای استانی دولت سیزدهم به همراه شماری از اعضای هیات دولت در بیست و چهارمین روز آذر ماه در سفری ۲ روزه به خراسان جنوبی سفر خواهد کرد.

رئیس جمهور بدو ورود به بیرجند در جمع مردم حضور می‌یابد و دیدار مردمی ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه فردا در ورزشگاه آزادی این شهر انجام خواهد شد که به دیار علم و ایمان نیز شهرت دارد و زادگاه پدران علم مختلف است.

آیت الله رئیسی نوزدهم شهریور پارسال نیز در سومین سفر استانی دولت سیزدهم به خراسان جنوبی سفر کرد و در شهرستان‌های طبس و بیرجند حضور یافت.

مردم خراسان جنوبی پیش از این در مقاطع مختلف حمایت‌های خود را از رئیس دولت سیزدهم نشان داده‌اند، از جمله بیش از ۸۶ درصد مردم این استان با حضور حماسی خود در خرداد ۱۴۰۰ به وی رأی دادند. سال ۹۴ نیز آیت الله رئیسی برای دومین مرتبه از خراسان جنوبی به مجلس خبرگان رهبری راه یافت.

خراسان جنوبی در نگاه رییس جمهور

رییس جمهور نیز نگاه ویژه‌ای به این استان دارد چنانکه در برنامه تلویزیونی و انتخاباتی که ۲۰ خرداد پارسال پخش شد بر اهمیت اقتصادی خراسان جنوبی با توجه به ظرفیت‌های بالقوه‌ این استان تاکید کرد.

آیت الله رییسی در آن برنامه اظهار داشت: خراسان جنوبی یکی از علقه‌های جدی من در سطح کشور است. به دلیل اینکه نمایندگی مردم این استان را دارم، خراسان جنوبی حساسیت خاصی برای من دارد و اخبار و تحولات استان را با حساسیت دنبال می‌کنم.

در نگاه رییس جمهور، امکان رفع محرومیت از نقاط کم‌برخوردار این استان با توجه به ظرفیت‌های موجود امکانپذیر است.

بر همین مبنا بود که سفر نخست آیت الله رئیسی به خراسان جنوبی ۱۰۶ مصوبه در پی داشت و از این تعداد ۸۰ مصوبه در زمینه عمرانی و زیرساختی و بقیه در حوزه اقتصادی، تولیدی و اشتغالزایی بوده است.

بنابر اعلام مسوولان استان مبلغ ۱۱ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان اعتبار در قالب مصوبات سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی برای سه سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ اختصاص یافته است.

هرچند در سطح شهر به منظور پرهیز از تشریفات و تجملات، بنرهای اطلاع‌رسانی در همه جا نصب نشده است و تنها در برخی میادین از جمله میدان قدس، مدرس و ابوذر به چشم می‌خورد اما در گفت‌وگوهای میدانی که با شهروندان در نقاط مختلف شهر انجام شده، بیشتر مردم از سفر رئیس دولت مردمی به بیرجند مطلع و نسبت به رفع مشکلات استان خود امیدوار هستند.

حضور نمایندگان تام‌الاختیار دستگاههای دولتی برای حل مشکلات

اما در سطح شهر، بنرهایی درخصوص راه‌اندازی میزهای ارتباط مردمی نصب شده است که با حضور نمایندگان تام‌الاختیار وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در مرکز استان مسائل و مشکلات شهروندان را ثبت و پیگیری کنند.

مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری خراسان جنوبی در این رابطه گفت: برای ثبت و رسیدگی بهتر و بیشتر به مطالبات مردمی در دومین سفر رئیس جمهور به استان تعداد ۲۸ میز ارتباط مردمی در دستگاه‌های اجرایی پیش‌بینی و راه‌اندازی شده است.

میز ارتباطات مردمی و حل سریع مشکلات

در این خصوص با توجه به مرزی بودن خراسان جنوبی و ارتباط با افغانستان با حضور در یکی از این میزهای خدمت پای صحبت نماینده تام‌الاختیار وزارت خارجه نشستیم.

وی درباره راه‌اندازی میز خدمت گفت: یکی از اقداماتی که در سفرهای آیت الله رئیسی انجام می‌شود برپایی میز ارتباطات مردمی است. وزارت امور خارجه در ۲۷ استان نمایندگی دارد که امور مردم در خارج از کشور درخصوص دانشجویان، زندانیان، مشمولان، تایید اسناد تجاری، وکالتنامه و دیگر موارد را انجام می‌دهند.

علیرضا محمودی افزود: در نمایندگی‌های کنسولی، پوشش فعالیت اقتصادی برای رشد و توسعه روابط با کشورهای همسایه، امور مربوط به رانندگان ترانزیت و تسهیل و توسعه روابط کمک می‌کنند. گسترش بازارچه مرزی نیز پیگیری می‌شود.

وی گفت: نمایندگان کنسولی توانایی دارند با تلفن چهار شماره‌ای که در اختیار دارند با ۱۴۰ نمایندگی کنسولگری و سفارت ارتباط بگیرند و مشکل افراد را سریع حل کنند.

نماینده تام‌الاختیار وزارت امور خارجه بیان کرد: مراجعاتی که امروز داشتیم عده‌ای مدعی تابعیت هستند یا راننده ترانزیت بودند که دچار مشکل شدند، برخی حل شد و برخی با کمک نمایندگی و سفرا در حال رفع است.

وی گفت: حُسن میز خدمت و ارتباطات مردمی این است که نمایندگان تام‌الاختیار از نزدیک و میدانی با مشکلات مردم روبرو شده و چون تام‌الاختیار هستند با تصمیمات خود در همان لحظه در رفع مشکلات تسهیل و تسریع می‌کنند.

محمودی افزود: آنچه ما دیدیم این است که مردم با شور و شعف منتظر رئیس جمهور و مطمئن هستند با مطرح کردن مشکلات، گره‌گشایی شود.

شهروندان خراسان جنوبی که اجرای مصوبات سفر قبلی را دیده‌اند و از شروع و پیشرفت این طرح‌ها را اطلاع دارند اکنون امیدوار و خوشبین هستند که مشکلاتشان به دست دولتمردان و شخص رئیس جمهور برطرف شود و تامین آب و احداث راه‌آهن از مهمترین آنهاست.

خبرگزاری مهر – گروه دین و اندیشه: تاریخ به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر فرهنگ و تمدن حائز اهمیت است، زیرا شناخت و دریافت گونه‌های مختلف هر فرهنگ و تمدنی بدون دسترسی به تاریخ انواع هنرها و دانش‌هایی که در تمدن ظهور کرده یا تکامل یافته ممکن نخواهد بود. اسلام هم که دینی کامل و غنی و دارای فرهنگ و تمدن عالی است توجّه بسیاری به تاریخ و تاریخ نگاری دارد. با یک نگاه کلی به آیات قرآن و کلام بزرگان دین می‌توان به اهمیت تاریخ پی برد. طوری که یک سوم آیات قرآن در مورد سرگذشت امت‌های گذشته است که خداوند به منظور عبرت گیری انسان‌ها این قصه‌ها را بیان فرموده است. منشأ اصلی و حقیقی تاریخ‌نگاری اسلامی و نیرومندترین عامل الهام بخش مورخان برای پژوهش و تدوین تاریخ، دین اسلام بود که از شعور نیرومند تاریخی برخوردار است.

اشارات قرآن به وقایع و حوادث تاریخی حاکی از نگرش تاریخی به حوادث گذشته و بیانگر غایت تاریخ از دیدگاه قرآن و حاوی درس‌های مهم تاریخ و تجارب تاریخی است. «به راستی در سرگذشت آنان، برای خردمندان عبرتی است. سخنی نیست که به دروغ ساخته شده باشد، بلکه تصدیق آنچه [از کتاب‌هایی‏] است که پیش از آن بوده و روشنگر هر چیز است و برای مردمی که ایمان می‌آورند رهنمود و رحمتی است.»تاریخ از دیدگاه بزرگان دین و مورخان اسلامی بهترین راهنمای انسان برای آگاهی از احوال نیکان، محرّک کسب فضائل و طرد رذائل و مشوق زهد از طریق تجربه پذیری از دگرگونی‌های روزگار و حصول نیرویی برای تمییز درست از نادرست و تحلیل و نقد و پیش بینی حوادث از طریق مقایسه آنها است. آن چه پیش‌رو دارید گزیده‌ای از سخنان آیت‌الله مصباح‌یزدی است که در تاریخ ۲۵/‏۰۹/‏۱۳۹۴‬ پیرامون تحلیلی روان‌شناختی از تحولات صدر اسلام ایراد کرده‌اند:

در جلسات گذشته مسئله‌ای را مطرح کردیم که می‌تواند موضوع بحث‌های نسبتاً گسترده و آموزنده‌ای واقع شود. آن مسأله این بود که چگونه انسانی که طالب سعادت خویش است، به کارهایی خطرناک و زیان‌بار اقدام می‌کند؛ به‌خصوص بعد از این‌که راه حق را شناخته و باور کرده است که باید از راه خدا و انبیا پیروی کند، و با این‌که می‌داند راهی که در آن قدم می‌گذارد آن راه نیست؛ با این وجود، از راه صحیح صرف‌نظر می‌کند و گاهی بعد از سالیان دراز که در راه حق قدم برداشته، تغییر مسیر می‌دهد و به راهی انحرافی می‌رود. البته این بحث برای این است که بکوشیم تا جایی که می‌توانیم خود را از چنین حوادث خطرناکی که انسان را تا ابد بدبخت می‌کند، حفظ کنیم. مناسب دیدیم که فرمایشات امیرمؤمنان‌سلام‌الله‌علیه در نهج‌البلاغه را مرور کنیم و بکوشیم آن‌ها را زمینه فکری محکمی برای خود قرار دهیم، و براساس آن‌ها برنامه اطمینان‌بخشی برای زندگی خود طراحی کنیم. در جلسه اول با دقت در مطالبی که در خطبه شقشقیه مطرح شده بود به این نتیجه رسیدیم که مهم‌ترین عاملی که باعث شد مسیر حکومت اسلامی از مجرایی که خداوند قرار داده بود انحراف پیدا کند، دنیاگرایی بود؛ لَکِنْ‏ حُلِّیتِ‏ الدُّنْیا فِی أَعْینِهِمْ وَرَاقَهُمْ زِبْرِجُهَا. عامل دیگری که از تورق این کتاب شریف به دست‌مان آمد این بود که این انحرافات به‌خصوص انحرافات بیّن و سرنوشت‌ساز معلول هوای نفس است.

شیطان و انحرافات

عامل دیگری که حضرت در خطبه‌های مختلف درباره آن سخن گفته‌اند، شیطان است. شیطان، نه تنها در فرهنگ ما بلکه در فرهنگ همه ادیان، به عنوان یک عامل منحرف‌کننده شناخته شده است. بسیار به زبان می‌آوریم که کسانی را شیطان فریب داد یا فریب شیطان را خوردند، اما درباره این‌که شیطان کیست، چگونه فریب می‌دهد، آثار این فریب چیست، و انسان چه کار باید بکند که فریب او را نخورد، زیاد کار نشده است. جا دارد که انسان روی این مسائل مقداری کار کند؛ زیرا شوخی‌بردار نیست و سرنوشت ابدی انسان در گرو محفوظ ماندن از این عوامل است.

هنگامی که انسان می‌شنود یک بیماری _ مثلاً همین آنفولانزا که معمولاً هر سال پیش می‌آید و کسانی مبتلا می‌شوند_ شایع شده است و عده‌ای جانشان را از دست داده‌اند، تکان می‌خورد و درصدد برمی‌آید که ببینم چیست، چطور انسان به آن مبتلا می‌شود، چگونه پیشگیری کنم، و اگر مبتلا شدم چگونه خود را معالجه کنم. این یک بیماری نسبتاً ساده است که ممکن است یک درصد احتمال تلفات داشته باشد؛ آن وقت جا ندارد که انسان درباره علل چیزی که باعث بدبختی ابدی و عذاب بی‌نهایت انسان می‌شود فکر کند، و به دنبال شناخت، پیشگیری و معالجه خود باشد؟! روشن است که حکم عقل این است که این کارها نه تنها خوب بلکه واجب‌ترین کارهاست. اگر همه زندگی ما در این دنیا تلف شود، هفتاد، هشتاد، و در نهایت صد سال از بین رفته است، اما اگر آخرت‌مان از بین برود هیچ عددی را نمی‌توانیم برای آن معرفی کنیم.

در چند خطبه از خطبه‌های نهج‌البلاغه، امیرمؤمنان‌سلام‌الله‌علیه علل انحراف را به‌گونه‌ای به شیطان مستند می‌سازند. در این جلسه برخی از این فرازها را مرور می‌کنیم و ان‌شاءالله در جلسات آینده درباره آن بحث و گفت‌وگو می‌کنیم.

شیاطین و غفلت از خدا

حضرت در خطبه اول نهج‌البلاغه اشاره می‌فرمایند: قبل از این‌که خداوند انبیا به‌خصوص انبیای صاحب شریعت را مبعوث فرماید، مردم در گمراهی‌های بسیاری بودند. در آن زمان شیاطین آن‌چنان مردم را احاطه کرده، مدیریت می‌کردند که باعث شده بود معرفت خدا را فراموش کنند. از ذهن آن‌ها بردند که خدایی نیز هست، خالق ماست، باید او را شناخت و بر ما حقی دارد؛ وَاجْتَالَتْهُم‏ الشَّیاطِینُ‏ عَنْ‏ مَعْرِفَتِهِ‏ وَاقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبَادَتِهِ. مردم آن‌چنان سرگرم کارهای خود بودند که شناخت خدا را هم فراموش کرده بودند. یعنی هم از لحاظ فکری و نظری، توجه قلبی نداشتند و هم از لحاظ عملی به فکر عبادت و بندگی خدا نبودند و انگیزه‌ای برای عبادت نداشتند. شیاطین آن‌ها را از عبادت خدا بریده بودند و کاری کرده بودند که اصلاً فکر بندگی خدا را نکنند. از آنجا که عامل سعادت انسان، شناخت و پرستش خداست، شیاطین به دنبال این بودند که این دو چیز را از انسان بگیرند؛ از جهت فکر توجه به خدا نداشته باشند و فکر خداشناسی نباشند و‏ در مقام عمل نیز با عبادت و اطاعت خدا سر و کاری نداشته باشند.

پرچم‌داران انحراف

حضرت در خطبه دوم درباره علل انحراف کسانی که راه‌های انحرافی پیش گرفتند و بدبخت شدند، می‌فرماید: أَطَاعُوا الشَّیطَانَ فَسَلَکُوا مَسَالِکَهُ‏؛ منحرفان وارد راه‌هایی شدند که شیطان پیش پایشان می‌گذاشت. وَوَرَدُوا مَنَاهِلَهُ بِهِمْ سَارَتْ أَعْلَامُهُ وَقَامَ لِوَاؤُهُ؛ منهل جایی است که در آن آب جمع می‌شود و مردم در گذشته دور آن جمع می‌شدند و از آن برای رفع تشنگی خود و حیواناتشان استفاده می‌کردند. در گذشته زندگی مردم به‌خصوص عرب‌های بادیه‌نشین این‌گونه بود که در بیابان‌ها می‌گشتند تا آبشخوری پیدا کنند و چند روزی از آبش استفاده کنند. برای آنها شناخت راه آبشخورها و جایی که آب تمیز و سالمی برای استفاده باشد، خیلی مهم بود، و بدون این‌که راه‌هایی طولانی را بپیمایند، تا به آب برسند کارشان نمی‌گذشت و حیات‌شان ادامه پیدا نمی‌کرد. شیطان برای انسان‌ها این نقش را بازی می‌کند و به آن‌ها می‌گوید که شما که دنبال راه می‌گردید، بیایید من نشان‌تان بدهم! او راه‌هایی به انسان‌ها نشان می‌دهد و انسان‌ها نیز که به‌دنبال راه می‌گردند، از او اطاعت می‌کنند و از راهی که او می‌گوید می‌روند. هنگام تشنگی‌شان به آن‌ها می‌گوید بیایید از آن آبشخورهایی که شما احتیاج دارید به شما نشان می‌دهم و آبشخورهایی را نشان می‌دهد که نتیجه‌اش چیزی باشد که او می‌خواهد. حضرت می‌فرماید: شیطان آبشخورهایی را به انسان‌ها نشان می‌داد که موافق خواست آن‌ها بود. آن‌ها به سوی آبشخورهایی که شیطان معرفی می‌کرد، می‌رفتند و به انحرف و بدبختی گرفتار می‌شدند.

وقتی انسان‌ها از راه‌های شیطان پیروی می‌کنند و از آبشخورهای شیطانی می‌نوشند، پرچم‌دار راه شیطان می‌شوند. بِهِمْ سَارَتْ أَعْلَامُهُ وَقَامَ لِوَاؤُهُ؛ پرچم‌های شیطان به‌وسیله کسانی که راه او را رفته‌اند، به حرکت درمی‌آید و در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد. پرچم شیطان بلند و برافراشته می‌شود و مردم دنبال آن به راه می‌افتند.

انسان، دامگه شیطان!

در خطبه هفتم درباره منحرفان این‌گونه آمده است؛ اتَّخَذُوا الشَّیطَانَ‏ لِأَمْرِهِمْ مِلَاکاً وَاتَّخَذَهُمْ لَهُ أَشْرَاکاً. هرگاه انسان می‌خواهد به جایی برود، می‌داند که ممکن است بعضی از راه‌ها، کج‌راهه، انحرافی و خطرناک باشد، و می‌خواهد راه سالم و مطمئنی پیدا بکند، اما برخی ملاک شناسایی راه صحیح و ناصحیح را دعوت شیطان قرار دادند. حال ممکن است ندانند این راه شیطان است و به عنوان راه شیطان از او تبعیت نکنند، اما در واقع کسی‌که تعیین‌کننده است و در تعیین مسیر آن‌ها اثر می‌گذارد، شیطان است. این‌ها ملاک شناخت‌شان را شیطان قرار دادند؛ اتَّخَذُوا الشَّیطَانَ‏ لِأَمْرِهِمْ مِلَاکاً وَاتَّخَذَهُمْ لَهُ أَشْرَاکاً. یک معامله طرفینی است! این‌ها شیطان را ملاک قرار دادند و شیطان نیز این‌ها را شریک خودش قرار داد. شیطان مزد آن‌ها را شراکت با خود قرار می‌دهد و می‌گوید من هر جا رفتم شما هم با من هستید. من شما را رها نمی‌کنم و شما نیز رفیق من هستید. در این صورت این‌ها خود دام شیطان می‌شوند.

برای این‌که انسان دام شیطان شود، باید ظاهر فریبنده‌ای داشته باشد. این‌که پرنده‌ها در دام می‌افتند به‌خاطر این است که دانه را می‌بینند و به سراغ آن می‌روند و در دام می‌افتند. شیطان برای این‌که افرادی را به دام خود تبدیل کند، ظاهر آن‌ها را چنان آرایش می‌کند و جذاب قرار می‌دهد که دیگران فریب‌شان را می‌خورند. سپس جناب شیطان می‌آید و در دل‌های این‌ها تخم‌گذاری می‌کند؛ فَبَاضَ وَفَرَّخَ فِی صُدُورِهِمْ؛ شیطان در سینه این کسی که ظاهر فریبنده‌ای پیدا کرده و خود دامی برای فریب دیگران شده، جای خوشی پیدا می‌کند و در آن تخم‌گذاری می‌کند. «فرّخ» به معنای جوجه‌کشی و پرورش جوجه است. شیطان در سینه‌های این‌ها تخم گذاشت و تخم‌ها کم‌کم رشد کردند و جوجه شدند. وَدَبَّ وَدَرَجَ فِی حُجُورِهِمْ؛ این جوجه‌ها در دامن این اشخاص پرورش پیدا کردند و رشد کردند. سینه این‌ها لانه شیطان و دامن آن‌ها پرورشگاه بچه شیطان‌ها شد. اما مسئله به این‌جا ختم نمی‌شود؛ این‌ها اصلاً یک نوع اتحاد با شیطان پیدا می‌کنند و این شخص خود شیطان می‌شود. قرآن هم می‌فرماید برخی از انسان‌ها خود، شیطان هستند؛ شَیاطِینَ الإِنسِ وَالْجِنِّ. [۱] حضرت می‌فرماید: فَنَظَرَ بِأَعْینِهِمْ وَنَطَقَ بِأَلْسِنَتِهِمْ؛ این‌ها اصلاً چشم و گوش شیطان می‌شوند؛ شیطان از راه چشم این انسان نگاه می‌کند و از راه زبان او سخن می‌گوید. این شخص آن‌چنان در شیطان محو و تسلیم او شده است که شیطان با او اتحاد پیدا کرده است و با زبان او سخن می‌گوید و با چشم او می‌بیند. فَرَکِبَ بِهِمُ الزَّلَلَ وَزَینَ لَهُمُ الْخَطَلَ؛ شیطان به طرف هر لغزشی که بخواهد آن‌ها را می‌برد و هر گناه بزرگی را که بخواهد به دست آن‌ها مرتکب می‌شود.

بصیرت، مانع فریب‌خوردگی

در خطبه دهم که مربوط به جنگ جمل است، امیرمؤمنان‌علیه‌السلام می‌فرماید: شیطان در این‌جا در مقابل من و یارانم صف‌آرایی کرد و هرچه توان داشت به کار گرفت تا این فتنه را به پا کند. حضرت خطاب به اصحاب جمل می‌فرماید: أَلَا وَإِنَ‏ الشَّیطَانَ‏ قَدْ جَمَعَ‏ حِزْبَهُ وَاسْتَجْلَبَ خَیلَهُ وَرَجِلَهُ؛ این شیطان است که تمام سپاهیان و لشگریان را فراخوانده و شما را به این جا کشانده تا این جنگ را به‌راه بیاندازید. سپس اشاره می‌فرماید که اگرچه شیطان تمام قوا و نیروهایش را علیه من بسیج کرده است، ولی من فریب شیطان را نمی‌خورم. ممکن است کسانی در میان شما فریب بخورند، اما خداوند به من بصیرتی داده که فریب شیطان را نمی‌خورم؛ إِنَّ مَعِی لَبَصِیرَتِی مَا لَبَّسْتُ عَلَی نَفْسِی وَلَا لُبِّسَ عَلَی؛ نه خودم عمداً اشتباه‌کاری می‌کنم و کار را بر خودم مشتبه می‌کنم و نه دیگران توانستند امر را بر من مشتبه سازند و وظیفه‌ام را به من اشتباه نشان دهند.

مَا لَبَّسْتُ عَلَی نَفْسِی؛ خدا موجود عجیبی آفریده است. گاهی انسان در ناخودآگاه دلش چیزی را می‌خواهد و خودش هم خیلی به آن توجه ندارد، ولی عامل قوی‌ای است. در این صورت ناخودآگاه برای آن توجیه می‌کند و مثلاً می‌گوید من که این کار را می‌کنم به خاطر فلان وظیفه شرعی است؛ اسلام در خطر است و اگر نکنم زمین و آسمان به هم می‌خورد. آن چنان کار را بر خودش مشتبه می‌کند که گاهی خودش هم خیال می‌کند که برای خدا کار می‌کند. آدمیزاد گاهی این طور می‌شود. به تعبیر دیگر وقتی دلش چیزی را می‌خواهد در مقام توجیه‌اش برمی‌آید. ابتدا خودش نیز می‌داند که برای فریب‌دادن دیگران است ولی کم‌کم پیش خودش می‌گوید که شاید همین‌طورها هم باشد و خودش هم کم‌کم باورش می‌شود و امر بر خودش هم مشتبه می‌شود. امیرمؤمنان‌علیه‌السلام می‌فرماید: من به واسطه بصیرتی که خدا به من داده است نه خودم را فریب دادم و نه کسی من را فریب داد.

روش‌های پیچیده شیطان

در خطبه بیست‌ودوم حضرت درباره این مسئله می‌فرماید: ألا وانّ الشیطان قد ذمّر حزبه وَاسْتَجْلَبَ جَلَبَه‏؛ تذمیر در جایی گفته می‌شود که کسی را با چاشنی سرزنش و ملامت به کاری وادار کنند. حضرت می‌فرماید: شیطان اطرافیان و طرفدارانش را با فریاد دعوت کرد و با زبان ملامت گفت: چرا بیکار نشسته‌اید؟! چرا حرکت نمی‌کنید؟! خوب تحریک‌شان کرد تا جنگ جمل را به راه بیاندازند. لِیعُودَ الْجَوْرُ إِلَی أَوْطَانِهِ وَیرْجِعَ الْبَاطِلُ‏ إِلَی‏ نِصَابِهِ؛ شیطان همه سپاهیانش را دعوت کرد تا ظلم و جور به جایگاه خودش برگردد و باطل به نصاب خودش برسد. شیطان همه این کارها را کرد، ولی خیال نکنید که من اشتباه کردم و امر بر من مشتبه شده است.

در جای دیگر حضرت تعبیر عجیبی دارند. می‌فرماید: من شب از بس درباره جنگ با شما فکر کردم خوابم نبرد؛ [۲] آخر این‌ها طلحه و زبیر هستند که یکی پسر عمه امیرمؤمنان و دیگری از اصحاب بزرگ پیامبر است. این‌ها اصحاب شورایی بودند که برای تعیین خلیفه تشکیل داده بودند. عایشه همسر پیغمبرصلی‌الله‌علیه‌واله با آن‌هاست. مسئله کوچکی نیست. اتفاقاً برخی از اهالی بصره آمدند و همین را گفتند. گفتند: آقا ما قبول داریم که شما پسر عموی پیغمبرید و پیغمبر هم به شما علاقه داشت، اما شما یک نفرید در مقابل آن‌هایی که اصحاب پیغمبر و همسر پیغمبرند. از کجا بفهمیم سخن شما درست است یا آن‌ها؟ اگر به تعداد هم باشد، آن‌ها مقدم هستند؛ آن‌ها سه برابر شما هستند. ببیند حضرت برای قانع کردن اصحاب خودش در چه تنگنایی بوده است. می‌فرماید خیال نکنید من همین طوری تصمیمی گرفتم. شب تا صبح فکر کردم، خوابم نبرد، به این نتیجه رسیدم که یا باید به دین پیغمبر اسلام کافر شوم یا با این‌ها بجنگم. ببینید علی چه قدر مظلوم بود!

این‌ها نمونه‌هایی بود که حضرت صریحاً عامل انحراف و لغزش و خطا را شیطان معرفی می‌کند. ان‌شاءالله در جلسات آینده این بحث را پی می‌گیریم.

به گزارش ایرنا، مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی با انتشار گزارشی، پیشنهاداتی برای اصلاح بودجه ریزی در کشور ارائه کرده است. در گزارش مذکور برای اولین بار در سال جاری، جزئیاتی از عملکرد منابع و مصارف بودجه ۱۴۰۱ در شش ماه نخست امسال منتشر شده است. جدول زیر، جزئیات عملکرد ۶ ماهه منابع و مصارف عمومی بودجه سال جاری را نشان می‌دهد.

بررسی ارقام عملکردی منابع و مصارف، تحقق ۷۳ درصد منابع در نیمه نخست نسبت به مصوب شش دوازدهم را نشان می‌دهد. نگاهی به جزئیات منابع نشان می‌دهد عدم تحقق منابع عمدتا ناشی از محل فروش نفت و میعانات و درآمدهای گمرکی بوده است. مرکز پژوهش ها، بیش برآورد ارقام درآمدی در این دو حوزه را علت اصلی عدم تحقق این منابع اعلام کرده است.

پرهیز دولت از تامین مالی تورم‌زا

نکته بسیار مهم در ارقام فوق اما پایبندی دولت و در راس آن سازمان برنامه و بودجه به حفظ تراز منابع و مصارف بودجه و پرهیز از تامین مالی تورم زا است. طبق گزارش مذکور، رقم منابع و مصارف بودجه در نیمه نخست سال جاری با اختلافی بسیار ناچیز در حدود ۵۲۰ هزار میلیارد تومان تراز شده است. این موضوع نشان می‌دهد دولت بر هدف خود مبنی بر کاهش تورم وفادار بوده و اجازه تشدید فشار تورمی از مسیر کسری بودجه را نداده است. نگاهی به عملکرد مصارف دولت در نیمه نخست سال جاری نشان می‌دهد دولت برای جلوگیری از بروز کسری، حتی در تخصیص اعتبارات هزینه ای که جزو غیرقابل اجتناب ترین بخش‌های مصارف است تا حدود زیادی صرفه جویی کرده است.

بودجه عمرانی گروگان بدهی‌های روحانی

نکته بسیار مهم و البته تلخ در این ارقام، عدم تحقق بسیار زیاد بودجه عمرانی و توسعه ای کشور در نیمه نخست سال جاری است. طبق این گزارش، اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه ای در نیمه نخست سال جاری تنها ۲۷ درصد محقق شده است. پرداخت نشدن ۹۶ هزار میلیارد تومان از بودجه عمرانی و توسعه ای کشور و تحقق تنها ۲۷ درصد این اعتبارات، مسئله ای است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. نگاهی به بخش‌های دیگر مصارف، علت عدم تحقق بودجه عمرانی و توسعه ای کشور در نیمه نخست سال جاری را به وضوح آشکار می‌کند.

مطابق ارقام جدول فوق، دولت در نیمه نخست امسال مبلغ ۷۳ هزار میلیارد تومان بابت بازپرداخت بدهی‌های به جا مانده از دولت گذشته پرداخت شده است. همچنین ۲۲ هزار میلیارد تومان نیز بابت سود این بدهی‌ها پرداخت شده است. این ارقام یعنی دولت در نیمه نخست امسال مبلغ ۹۵ هزار میلیارد تومان بابت اصل و فرع بدهی دولت گذشته پرداخت کرده است. این مبلغ درست معادل همان اعتبار تخصیص نیافته عمرانی و توسعه ای کشور است. به بیان دیگر بودجه ای که باید صرف امور زیربنایی و توسعه ای کشور می‌شد، به ناچار صرف بازپرداخت بدهی‌هایی شد که دولت قبل به جا گذاشت.

تا ۱۴۰۴ با بدهی‌های روحانی

در گزارش مرکز پژوهش‌ها همچنین جزئیات دیگری از میراث بدهی‌های دولت روحانی منتشر شده است. طبق این گزارش، دولت سیزدهم از همان آغاز به کار در سال ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۳ یعنی در تمام عمر خود باید بدهی‌های دولت روحانی را بازپرداخت کند. نمودار زیر سررسید بدهی‌های به جا مانده از دولت گذشته را نشان می‌دهد.

نکته جالب در رابطه با آمارهای فوق این که اوج فشار بدهی‌های به جا مانده از دولت روحانی از قضا در سال جاری است به طوری که دولت باید حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان اصل و سود بدهی‌های دولت روحانی را بپردازد؛ مبلغی که می‌توانست به جای بازپرداخت بدهی، صرف توسعه زیرساخت ها، ارتقای بهداشت و سلامت، رشد اقتصادی و اشتغال جوانان، بهبود معیشت مردم و محرومیت زدایی شود. نمودار فوق به وضوح تاثیر درازمدت بحران بدهی‌های به جا مانده از دولت گذشته بر اقتصاد کشور و بودجه دولت سیزدهم را نشان می‌دهد. هرچند بحران‌های اقتصادی به جا مانده از دولت گذشته تنها به بحران بدهی ختم نمی شود.

به گزارش مهر پاییز برای مردم خراسان جنوبی فصل خزان و بی برگی نیست. از محصولات قرمز رنگ خراسان جنوبی چون عناب و انار و …که بگذریم، از اواسط آذرماه گل‌های خوش نقش و نگار نرگس در مزارع برخی از شهرستان‌های خراسان جنوبی شروع به جلوه‌گری می‌کنند.

در بسیاری از میادین بیرجند نیز افرادی را می‌بینیم که گل‌های نرگس را برای فروش بر سردست گرفته‌اند و شهر را زیباتر از همیشه کرده‌اند.

مردم نیز مشتاقانه این دست گل‌های زیبا را برای خانه و عزیزانشان خریداری می‌کنند اما نرگس کاران معتقدند سود اصلی از این خرید و فروش هیچگاه به جیب کشاورز نمی‌رود.

لقای عقبری از نرگس کاران خراسان جنوبی در گفت گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: من در سه هزار و ۸۰۰ متر زمین گل نرگس کشت می‌کنم و از این کارم بسیار راضی ام.

سودآوری گل نرگس به شرط عدم سرمازدگی

وی با اشاره به اینکه در سال حدود ۴۰ هزار شاخه گل نرگس در مزرعه خود تولید می‌کند، بیان کرد: اگر مسائلی چون سرمازدگی و آفت‌زدگی وجود نداشته باشد، تولید گل نرگس از نظر اقتصادی نیز به صرفه است.

این نرگس کار خراسان جنوبی ادامه داد: به نظر من یکی از کسانی که در زمینه قیمت گذاری گل نرگس مسیر را به اشتباه می‌روند، خرده مالک‌هایی هستند که حاضرند این گل ارزشمند را به هر قیمتی به فروش برسانند.

عبقری با تأکید بر اینکه نرگس خراسان جنوبی و شهرستان خوسف در استان اصفهان، کرج و مشهد نیز طرفداران زیادی دارد، گفت: من نیز بخشی از تولیدم را به این استان‌ها می‌فرستم.

وی با اشاره به اینکه برخی از نرگس کاران نیز گل تولیدی خود را به سیستان و بلوچستان و تهران ارسال می‌کنند، ادامه داد: البته در برخی استان‌ها نیز تا زمانی که نرگس شیراز و بهبهان وارد بازار نشده، نرگس خراسان جنوبی را به خوبی می‌خرند.

این نرگس کار خراسان جنوبی اظهار کرد: ولی بعد از ورود گل نرگس شیراز قیمت به شدت کاهش یافته و گاه به شاخه‌ای دو- سه هزار تومان می‌رسد.

هزینه ایجاد واحد تولیدی عطر نرگس بسیار بالا است

بقای عقبری در زمینه راهکارهای حمایت از نرگس کاران خراسان جنوبی بیان کرد: برخی سخن از راه اندازی واحد تولیدی عطر گل نرگس می‌زنند ولی راه اندازی چنین واحدی سرمایه عمده‌ای می‌خواهد.

وی گفت: به نظرم بهترین و ضروری‌ترین کار برای نرگس کاران این است که در زمین قیمت گذاری اقدامات ارزشمندی صورت گیرد تا خدای نکرده کشاورز ما ضرر نکند.

محمد حاجی زاده از دیگر نرگس کاران خراسان جنوبی با اشاره به اینکه من در نیم هکتار زمین در روستای کلاته ملک خوسف گل کشت می‌کنم، اظهار کرد: من گل‌های تولیدی خودم را به استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، سیستان و بلوچستان و شهر نیشابور ارسال می‌کنم.

وی ادامه داد: گذشته در مراکزی به صورت متمرکز گل نرگس را از ما خریداری می‌کرد ولی این مراکز به دلایلی امروز دیگر فعالیت ندارند.

سود فروش به جیب کشاورز نمی‌رود

این نرگس کار شهرستان خوسف یادآور شد: حتی شرکت‌های موجود نیز کمک خاصی به ما نکردند و گل نرگس ما را به قیمتی بسیار کمتر از قیمت واسطه فروختند.

حاجی زاده با اشاره به اینکه در حال حاضر سود اصلی از فروش گل نرگس به جیب دلال و واسطه گر می‌رود، گفت: واسطه‌ها گل نرگس را به قیمت بسیار کم از ما می‌خرند و به قیمت‌های بسیار خوب در استان‌های دیگر می‌فروشند.

وی یادآور شد: گل نرگس شهرستان خوسف عطر و بوی خاصی دارد و از این جهت همواره طرفداران خود را دارد.

این نرگس کار خراسان جنوبی اظهار کرد: ایجاد واحد تولیدی عطر گل نرگس در شهرستان خوسف نیاز به تولید بیشتر و ورود یک سرمایه گذار قوی دارد.

خبرنگار مهر به صورت میدانی سری به مراکز فروش گل نرگس در نقاط مختلف شهر بیرجند زد تا از قیمت گل نرگس در بازار مطلع شود.

قیمت‌های متفاوت

قیمت‌ها در بازار متفاوت است. گاه دسته چهار- پنج شاخه‌ای گل نرگس را به ۲۰ هزار تومان می‌فروشند و حتی در برخی دیگر از مناطق شهر این دسته‌ها به ۵۰ هزار تومان نیز فروخته می‌شود.

این تفاوت قیمت نشان می‌دهد که مرکز متمرکزی برای قیمت گذاری این محصول ارزشمند وجود ندارد و واسطه‌ها به قیمت‌های دلخواه به خرده فروش‌ها، می‌فروشند.

مهدی جعفری، رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه سطح زیرکشت گل نرگس در خراسان جنوبی ۴۰ هکتار است، اظهار کرد: بیشترین سطح زیرکشت مربوط به شهرستان خوسف با ۲۵ هکتار و بعد شهرستان طبس با ۱۴.۵ هکتار است.

ورود شهرستان سربیشه به تولید گل نرگس

وی ادامه داد: شهرستان سربیشه نیز در چند سال اخیر در زمینه کشت گل نرگس ورود پیدا کرده و در این شهرستان نیز هفت دهم هکتار گل نرگس کشت شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود امسال ۲۰ میلیون شاخه گل نرگس از نرگس‌زارهای خراسان جنوبی برداشت شود.

جعفری با اشاره به اینکه سطح زیرکشت نرگس در سال جاری در استان نیم هکتار افزایش یافته است، گفت: ارزش گل نرگس تولیدی خراسان جنوبی با احتساب شاخه‌ای ۲ هزار تومان، ۴۰ میلیارد تومان است.

وی بیان کرد: گل نرگس تولیدی این خراسان جنوبی به تهران، اصفهان، زاهدان و مشهد برای فروش ارسال می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: البته بیشتر تلاش می‌شود که گل نرگس به استان‌های همجوار ارسال شود چرا که هرچه مسافت نزدیک‌تر باشد، گل بهتری به دست مشتری می‌رسد.

برداشت گل نرگس تا اسفند ادامه دارد

جعفری گفت: شرایط اقلیمی خراسان جنوبی، آب، هوا، تغذیه و کودهای حیوانی باعث شده کیفیت گل نرگس تولیدی خراسان جنوبی بهتر باشد که مزیتی برای خراسان جنوبی محسوب می‌شود.

وی بیان کرد: برداشت گل نرگس در خراسان جنوبی از اواخر آبان آغاز شد و در صورتی که شرایط جوی استان مساعد باشد تا نیمه اسفند ادامه دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یادآور شد: در حال حاضر و ابتدای فصل برداشت، کشاورزان در زمینه فروش گل نرگس خود مشکلی ندارند.

تولید در بخش کشاورزی مانند بسیاری دیگر از بخش‌های اقتصادی نیاز به انگیزه سازی و سودآوری دارد. باید شرایطی را فراهم کرد که نرگس‌کار برای ادامه کار به سود اصلی دست یابد تا کار همچنان بر محور تولید گل و زیبایی بچرخد.

به گزارش مهر هیئت وزیران در جلسه روز ۶ آذرماه به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی، مصوبه آزادسازی واردات شمش طلا، نقره و پلاتین را به تصویب رساند.

بر اساس این مصوبه، ورود فلزات گران‌بها (طلا، نقره و پلاتین) به هر میزان و به‌صورت شمش استاندارد، به‌عنوان یکی از انواع سرمایه‌های خارجی قابل ورود به کشور پس از اظهار به گمرک و بدون ثبت سفارش بلامانع است.

بدین ترتیب بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف هستند ظرف یک ماه شرایط مربوط به نحوه ارزشیابی، به‌کارگیری، ورود و خروج اصل و عوائد سرمایه‌گذاری فلزات گران‌بها به‌صورت شمش استاندارد را در چهارچوب قوانین مربوط تهیه و حسب مورد برای تصویب هیئت وزیران و شورای پول و اعتبار ارائه کنند.

فارغ از این بحث که مصوبه فعلی از سالیان دور مورد تأکید فعالان بازار طلا و سکه بوده است، واردات شمش را می‌توان در بازار سکه کشور مؤثر دانست، درواقع به سبب تحریم‌ها، امکان واردات رسمی شمش بسیار محدود شده است و از آنجایی که در بازار سکه شاهد خرید هستیم، بانک مرکزی باید به سمت ضرب سکه حرکت کند و واردات شمش توسط تجار و خرید و آب‌کردن آن در مسیر ضرب سکه تأثیرگذار خواهد بود.

عدم نیاز اعلام منشأ ارز برای واردات شمش

همچنین در مصوبه جدید دولت، اعلام منشأ ارز واردات شمش فلزات گران‌بها از جمله طلا از موضوعیت خارج شده است، موضوعی که هر چند می‌تواند منجر به افزایش عرضه شمش شود اما از طرف دیگر به زعم برخی کارشناسان اقتصادی، مسیر دور زدن ضوابط مقابله با پولشویی را هموار کرده و عملاً شیوه تازه‌ای برای بازگردانی ارز حاصل از قاچاق کالاهایی مثل دارو، سوخت و دام به خارج از مرزهای کشور محسوب می‌شود. همچنین برخی صادرکنندگان متخلف که به بهانه‌ها و حربه‌های مختلف از بازگردانی ارز حاصل از صادرات خود در سامانه نیما و تجارت رسمی کشور سرباز زدند، از طریق واردات شمش (بدون نیاز به اعلام منشأ ارز) می‌توانند از اجرای تکالیف قانونی خود فرار کنند.

از طرف دیگر برخی از موافقان مدعی هستند که با اجرایی شدن این مصوبه، صادرکنندگان کالا یا خدمات که به سبب تحریم‌های مالی که در سالیان اخیر دریافت هزینه صادرات خود با مشکلاتی مواجه بودند، می‌توانند هزینه را به‌صورت شمش طلا دریافت کرده و وارد کشور کنند، ادعای بزرگی که البته مشخص نیست تا چه حد امکان‌پذیر است.

آزادسازی واردات طلا چه تأثیری بر اقتصاد کشور دارد؟

محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا و سکه در گفت‌وگو با مهر در خصوص ابلاغ مصوبه آزادسازی واردات شمش طلا گفت: تصویب این قانون مربوط به دو سال گذشته بوده است و در حال حاضر با ابلاغ این مصوبه، ورود شمش طلا، نقره و پلاتین به کشور بدون تعرفه گمرکی و مالیات بر ارزش‌افزوده خواهد بود.

وی ادامه داد: ازآنجایی‌که طلا در دسته کالایی ۴ قرار دارد؛ لذا برای واردات آن باید ارز تخصیص یابد؛ اما به سبب اینکه اختصاص ارز از هر نوعی، موجب رانت می‌شود، در نتیجه مسئله تخصیص ارز در این حوزه بدون معنا است.

این فعال بازار طلا و سکه در ادامه تصریح کرد: اتفاق مثبت این قانون به حذف منشأ ارز مربوط بوده است در واقع فردی که به دنبال واردات شمش است، به طرق مدنظر خود می‌تواند ارز را تأمین و در نهایت شمش را وارد کشور کند.

به گفته کشتی آرای، ازآنجایی‌که منشأ ارز واردات شمس نیمایی یا توافقی نبوده در نتیجه واردات شمش بر بازار طلا تأثیرگذار نخواهد بود.

وی ادامه داد: بر اساس مصوبه اعلامی، شاهد حذف بوروکراسی اداری، دریافت مجوز بانک مرکزی و اداره استاندارد هستیم، همچنین گواهی‌نامه یا فاکتورهای رسمی شمش طلا به‌عنوان ملاک قرار گرفته که سبب تسریع در روند واردات شمس طلا خواهد شد.

تسهیل تجارت خارجی با واردات فلزات گران‌بها؛ از ادعا تا عمل!

کشتی آرای در انتها گفت: ازآنجایی‌که مبنای محاسبه نرخ طلا و سکه، ارز بازار آزاد است؛ لذا تأثیر بر نرخ طلا و سکه مشاهده نمی‌شود؛ اما ازآنجایی‌که واردکنندگان به سبب تحریم‌ها امکان دریافت ارز را نداشتند، در صورت وجود بند قانونی، صادرکنندگان مبادلات تجاری خود را با شمش طلا انجام دهند که اتفاق مثبتی برای تجارت خارجی محسوب می‌شود.

البته در صحت وسقم و میزان امکان‌پذیری این ادعا که آزادسازی واردات شمش طلا می‌تواند منجر به تجارت خارجی و صادرات کمک کند، شبهات بسیاری وجود دارد چراکه در وهله نخست، قوانین داخلی و بین‌المللی مانع جدی در تحقق این امر محسوب می‌شوند؛ در بسیاری از کشورهای جهان به منظور مقابله با پولشویی، قوانین سفت و سختی در خصوص حمل، جابجایی و خروج شمش فلزات گران‌بها وجود دارد.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد صادرکنندگان کالا در ایران به منظور رفع تعهد ارزی، باید همچنان ارز حاصل از صادرات خود را همچنان در سامانه نیما عرضه کنند و مصوبه اخیر دولت نیز چنین امکانی برای تجار فراهم نکرده که به منظور رفع تعهد ارزی، اظهارنامه دریافت و ورود شمش طلا را جایگزین الزام بازگردانی ارز کنند. از سوی دیگر، برخی تجار و فعالان اقتصادی نیز جایگزینی مبادلات مالی با حمل و جابجایی شمش را اساساً غیرمنطقی می‌دانند.

جایگزینی مبادلات مالی با شمش غیرممکن است

مجید رضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفت‌وگو با مهر با رد شایعات مطرح شده پیرامون مبادلات تجاری با شمش طلا گفت: ابلاغیه مصوبه فعلی به جهت تأمین منابع طلای بانک مرکزی بوده تا تقاضای طلا در بازار پاسخگو باشد در واقع شمش طلا جایگزین ارتباطات بانکی نخواهد شد.

وی ادامه داد: تجاری که جنس خود را به هر نقطه‌ای از جهان صادر می‌کنند با همکاری صرافی‌ها ارز را دریافت می‌نمایند، این امکان برای طلا فراهم نبوده است و در بسیار از فرودگاه‌های جهان، فرد حمل‌کننده شمش دستگیر می‌شود.

مقابله با قاچاق طلا، تنها دستاورد آزادسازی واردات شمش

حریری ابلاغیه فعلی را راهکاری جهت مقابله با قاچاق شمش طلا به کشور دانست و گفت: در گذشته شمش به‌صورت قاچاق ارز مرزهای کشور به ایران وارد می‌شد و این مصوبه در تقابل با این امر و تسهیل واردات شمش بوده است.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در انتها گفت: در سامانه نیما نیز چنین امکانی برای صادرکنندگان فراهم نیست، از طرفی معاملات چندمیلیون‌دلاری با واردات شمش همخوانی نداشته و به سبب قوانین مبارزه با پول‌شویی تجاری که از این شیوه بهره ببرد با مشکلات عظیمی مواجه خواهند شد.

با این تفاسیر می‌توان ادعا کرد مصوبه آزادسازی واردات طلا تنها به جهت مقابله با قاچاق آن به کشور بوده است، البته بانک مرکزی نیز با سهولت بیشتری قادر خواهد بود، طلا و سکه موردنیاز بازار را تأمین نماید.

به گزارش خبرنگار مهر، کمبود نیروی انسانی در مراکز بهداشتی و درمانی کشور، یکی از چالش‌های وزارت بهداشت است که باعث شده در ارائه خدمت به مردم و بیماران، با مشکلاتی مواجه شود.

به گفته مسعود کریم‌خانی مدیر روابط عمومی معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، از ابتدای سال تا کنون حدود ۷۰۰ پروژه بهداشتی، درمانی و آموزشی در کشور افتتاح شده و قرار است تا پایان سال نیز، ۲۰۰۰ پروژه دیگر به بهره برداری خواهد رسید.

وی عنوان داشته؛ وزارت بهداشت، سهم خود را از تأمین سلامت مردم در این حوزه با اولویت مناطق محروم و کم برخوردار ایفا کرده است.

کریم خانی تاکید کرد: حالا نوبت تأمین نیروی انسانی برای مراکز افتتاح شده و در آستانه افتتاح است که مجوز آن در گرو موافقت سازمان اداری و استخدامی کشور است که گویا با شک و تردید به این موضوع نگاه می‌کند.

مدیر روابط عمومی معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت گفت: پایان سال نزدیک است و چشم سلامت کشور به موافقت سازمان اداری و استخدامی کشور دوخته شده است.

بر اساس گزارش‌هایی که از خروجی وزارت بهداشت به دست آمده است، این وزارتخانه می‌بایست حداقل ۴۰ هزار نیروی انسانی را برای مراکز بهداشتی و درمانی جدید جذب کند تا بتوان این مراکز را وارد چرخه خدمت کرد.

در همین حال، بیشترین بحران کمبود نیروی انسانی وزارت بهداشت، مربوط به حوزه پرستاری است. زیرا، بخش اعظم نیروی مورد نیاز بیمارستان‌ها را، پرستاران تشکیل می‌دهند. این در حالی است که گفته می‌شود حوزه سلامت کشور با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است.

از سوی دیگر، برخی از بیمارستان‌های تابعه وزارت بهداشت، در چند ماه گذشته از تمدید همکاری با پرستاران طرحی و قراردادی، خودداری کرده و حالا خبر می‌رسد که قریب به ۱۷ هزار پرستار طرحی و قراردادی، خانه نشین شده اند.

کمبود نیروی انسانی در مراکز بهداشتی و درمانی، می‌تواند زنگ خطری برای تهدید سلامت مردم باشد. زیرا، می‌تواند مسیر خدمت به مردم و بیماران را مختل و حتی مسدود کند. بنابراین، لازم است که وزیر بهداشت، این موضوع را با رئیس جمهور و سایر اعضای دولت، مطرح و بازگو کند.

تحلیل و توصیف اعتراض‌های اخیر به دلیل جدید بودن سبک و شیوه آن کار آسانی نیست. نظریه‌های گذشته جنبش‌های اجتماعی و هیجان‌های توده‌ای به طور عمده براساس ساختارهای عمودی جوامع در دهه‌های گذشته توسعه‌یافته اما شبکه‌ای‌شدن جوامع و گسترش و مستحکم‌شدن ارتباطات افقی بواسطه توسعه، استفاده از تلفن‌های همراه و پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر نیاز به رویکرد ترکیبی و تلفیقی برای توصیف دقیق‌تر و تحلیل عمیق‌تر را ایجاب می‌کند.

در این یادداشت تلاش می‌شود با بررسی مطالعات انجام شده، چرایی سبک جدید اعتراض‌ها بررسی و در خصوص شیوه مدیریت آنها راهکارهایی برای دستگاه‌های تصمیم‌گیر ارائه شود.

مطالعه و توصیف رفتار جمع زیاد و متراکم مردم که به آن توده(Mass) گفته‌شده و منجر به هیجان‌های غیرطبیعی در افراد حاضر در موقعیت می‌شود سابقه دیرینه‌ای در علم جامعه‌شناسی دارد.
«گوستاو لوبون» جامعه‌شناس فرانسوی، این ویژگی‌ها را برای توصیف مفهوم «توده» به معنای عده‌ای از افراد که در پی در عمل مشخصی یا بروز حادثه‌ای گردهم می‌آیند و دارای ویژگی‌های از بین رفتن شخصیت خودآگاه، احساس همبستگی و روح مشترک با توده، تلقین‌پذیری و زودباوری، مبالغه و اغراق در فهم واقعیت، سازش‌ناپذیری و برتری‌جویی است.

جامعه‌شناسان دیگری از جمله «آنتونیو نگری» و «مایکل هارت» برای توصیف ویژگی‌های رفتاری این جمع افراد از واژه «انبوه خلق» نیز استفاده کرده‌اند و در سال‌های اخیر نیز کلید واژه توده هوشمند(Smart Mob) توسط «هوارد رینگولد» مورد استفاده قرار گرفته است.
این ویژگی‌ها که خصوصیت رفتار جمعی توده‌ای و هیجان‌های سرایتبخش است، برای نخستین‌بار در توصیف رفتارهای خشن و عجیب انقلابیون فرانسه در قرن ۱۶ میلادی در حمله به زندان باستیل و مثله‌کردن زندان‌بان‌ها و فرماندار باستیل به کار گرفته شد. پس از آن، بسیاری از موقعیت‌های مشابه توسط پژوهشگران بررسی شد و این‌گونه رفتار که در جمع‌های متراکم انسانی بوقوع می‌پیوندد توصیف و تحلیل شده است.

فرآیند تغییرات اجتماعی با وجود فناوری‌های ارتباطی، سرعتی بسیار بالاتر می‌گیرد و از سوی دیگر نوع و سبک این تغییرات نیز نسبت به انواع گذشته دچار دگرگونی می‌شوداما در سالیان اخیر با رشد و گسترش ابزارهای ارتباطی، شاهد نوع جدیدی از این‌گونه رفتار توده‌ای هستیم. با گسترش نفوذ ابزارهای ارتباطی میان شهروندان، به اعتقاد رینگولد پژوهشگر اثرات اجتماعی، فناوری‌های ارتباطی، قابلیت ارتباط و محاسبه از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها قابلیت همکاری مردم را تقویت‌کرده و امکان ایجاد توده ناگهانی را با وجود داشتن فاصله فیزیکی در زمان و مکان معین ایجاد می‌کند.

از سوی دیگر، مطابق نظر جامعه‌شناسان در خصوص مفهوم «تغییر اجتماعی»(Social change)، شرایط تغییر می‌تواند توسط عواملی کندتر یا فعال‌تر شود. بر همین مبنا نیز می‌توان گفت شبکه‌های مجازی شکل‌گرفته در بستر آنلاین در ایجاد شرایط تغییر از طریق بالابردن سرعت انتقال اطلاعات و بی‌کارکرد کردن «کنترل‌های اجتماعی» نیز می‌تواند این روند را تشدید کند.
به عبارت دیگر، فرآیند تغییرات اجتماعی با وجود فناوری‌های ارتباطی، سرعتی بسیار بالاتر می‌گیرد و از سوی دیگر نوع و سبک این تغییرات نیز نسبت به انواع گذشته دچار دگرگونی می‌شود.

داغ شدن بازار شایعات و اثرپذیری بالای توده
همانگونه که اشاره شد، از ویژگی‌های توده «تلقین‌پذیری و زودباوری» بالای آن است. بر این اساس افرادی که در موقعیت توده قرار می گیرند نسبت به شایعاتی که در راستای هدف شکل‌گیری توده مطرح می‌شود خیلی سریع واکنش مثبت نشان می‌دهند و احساس‌های آنها تشدید می‌شود و این مسأله انگیزه فعالیت را بالا می‌برد.

رشد خشونت عریان
تأثیرگذاری شایعات و سرایت احساس‌ها که در پی یک واقعه و در شبکه‌های انسانی شکل گرفته در فضای مجازی اتفاق می‌افتد عامل مهمی در گسترش خشونت عریان است. فردی که در محاصره احساس‌های فزاینده توده قرار گرفته، به‌شدت مستعد انجام اعمال و اقداماتِ تشدید یافته می‌شود.
مثال روشنی از این مسأله در شورش ۲۰۱۱ انگلستان قابل مشاهده است که معترضان با «احساس سازش‌ناپذیری و شکست ناپذیری» دست به اقداماتی زدند که در تاریخ معاصر بریتانیا بی‌سابقه است.
پلیس در برابر آتش‌زدن چند صد منزل مسکونی، بنای تاریخی و فروشگاه که منجر به خسارات جبران‌ناپذیری شد در عمل نتوانست اقدامی برای کنترل آن کند. اقداماتی که در روزهای اخیر در سطح برخی از شهرهای کشور رخ داد با همین قاعده قابل توصیف است.

تأثیرگذاری شایعات و سرایت احساس‌ها که در پی یک واقعه و در شبکه‌های انسانی شکل گرفته در فضای مجازی اتفاق می‌افتد عامل مهمی در گسترش خشونت عریان استهویت مجازی و احساس همبستگی در میان افراد ناهمگون
از دیگر ویژگی‌های شبکه‌های شکل‌گرفته در بستر آنلاین، شکل‌گیری همبستگی میان جمع ناهمگونی از افراد با اعتقادها و پیشینه‌های متفاوت است. در شبکه‌های اجتماعیِ مجازیِ شکل‌گرفته، افرادی که به طور عمده جوان یا نوجوان هستند با افراد دیگری که در این توده مجازی قرار گرفته‌اند اما پیشینه‌های جنایت‌کارانه دارند، احساس همبستگی می‌کنند. این مسأله علاوه بر سرایت هیجان‌ها و اقدامات جنایاتکاران به جوانان، موجب انجام اقداماتی خواهد شد که شاید هر یک از آن جوان‌ها و نوجوان‌ها در شرایط عادی به هیچ‌وجه مرتکب نمی‌شدند.

بنابراین سه‌ویژگی عمده در این توده بوجود می‌آید:
۱. غیرقابل پیش‌بینی‌شدن نقش‌ها در هر موقعیت به‌گونه‌ای که اقدامات غیر پیش‌بینی‌شده از افراد سر می‌زند.
۲. هم‌زمانی ارتباطات چندسویه و هم‌زمانی اجرای نقش‌ها به این معنا که فرد در زمانی که در یک محیط علمی حضور دارد می‌تواند نقش یک معترض خشن را ایفا کند.
۳. از بین رفتن مرزبندی و تفکیک میان نقش‌ها به نوعی که فرد نمی‌تواند میان الزامات نقش قبلی خود با نقش کنونی‌اش در توده، تفاوت و تمایز قائل شود.

این سه ویژگی را می‌توان ریشه برخی از اقداماتی دانست که در هفته‌های گذشته در سطح کشور بارها مشاهده شد.

کاهش اثرگذاری هنجارها و چارچوب‌های اجتماعی
بیشتر فعالیت‌ها و ساختارهای گروه بزرگ در جوامع انسانی بازتابی از قواعد، تعاریف یا هنجارهای جا افتاده و شکل‌گرفته است؛ در حالی‌که رفتار جمعی، خارج از قلمرو تجویز فرهنگی قرار می‌گیرد و فردی که در دام توده گرفتار شده، نسبت به هنجارهای مورد قبول خود، کم‌تفاوت یا بی‌تفاوت می‌شود.
از سوی دیگر یکی از ویژگی‌های نسل جدید که از آن با عنوان نسل «زد» یاد می‌شود، درهم شکستن ارزش‌ها و بازآفرینی ارزش‌های جدید است. هم‌افزایی این دو مسأله منجر می‌شود که کارکرد هنجارهای جامعه کم اثرتر شود. به همین دلیل انجام رفتارهای هیجانی و رفتار خارج از عرف در اعتراض‌های اخیر به صورت بیشتری دیده شد.

اینفلوئنسرهای مجازی رهبران افکار در نسل جدید
از نقطه نگاه ادبیاتِ توده در جامعه‌شناسی، برای اینکه توده به مرحله حرکت و اقدام برسد عوامل پیش‌زمینه‌ای باید کنار هم قرار بگیرند. بوجود آمدن فشار ساختاری، احساس محرومیت و در نهایت انتشار عقیده تعمیم یافته و ایجاد یک هویت متحد، از پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری توده است.

سلبریتی‌ها، واینرها و بلاگرها امروز به عنوان افراد مرجع در بخشی از جامعه که عمده آنها در نسل زِد(z) قرار دارند، می‌توانند در انتشار عقیده تعمیم‌یافته و درک واحد از شرایط موجود موثر باشند و به نوعی عامل تشدیدکننده آن باشند.
امروز امثال علی کریمی و برخی از خبرنگاران رسانه‌های خارج از کشور چنین نقشی را بازی کرده و زمینه‌های شکل‌گیری هیجان‌های اعتراضی را فراهم می‌کنند.

سلبریتی‌ها، واینرها و بلاگرها امروز به عنوان افراد مرجع در بخشی از جامعه که عمده آنها در نسل زِد(z) قرار دارند، می‌توانند در انتشار عقیده تعمیم‌یافته و درک واحد از شرایط موجود موثر باشند و به نوعی عامل تشدیدکننده آن باشندچه باید کرد؟
توصیف‌های پیش‌گفته از فعالیت‌های توده‌های جدید در فضای مجازی نشان از واقعیت جدیدی در جوامع دارد و احتمال اینکه این توده‌ها که روی شبکه‌های اجتماعی شکل‌گرفته در فضای مجازی تشکیل می‌شوند در پس حوادثی در آینده نیز بوجود آیند، قابل پیش‌بینی است. بنابراین به نظر می‌رسد باید با اتخاذ راهکارهایی نسبت به کاهش اثرات و آسیب‌های آن اقدام کرد.

در این زمینه چند رویکرد مهم در سطح حکمرانی فرهنگی کشور اشاره می‌شود:

۱. گسترش تجربه فعالیت‌های جمعی برای عموم مردم

«همکاری مشارکتی» یکی از ویژگی‌های انسان است که موجب رشد و توسعه تمدن بشری شده است. این ویژگی باعث تجربه نوع خاصی از لذت در فعالیت‌های جمعی می‌شود. از این جهت دستگاه‌های متولی حوزه فرهنگ و سیاست باید شرایط تجربه این احساس را به صورت منطقی و مشروع فراهم آورند.

لزوم تجدیدنظر در آیین‌نامه اجرای اصل ۲۷ قانون اساسی، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تجربه فعالیت جمعی در حوزه‌های فرهنگی و ورزشی، به رسمیت‌شناختن فعالیت‌های صنفی می‌تواند به این مسأله کمک کند.

۲. تنظیم‌گری سلبریتی‌ها
در دنیای امروز که سلبریتی‌ها به نوعی نقش نخبگان به عنوان رهبران افکار عمومی را بازی می‌کنند، بی‌تفاوت‌بودن نسبت به این مسأله یا فقط نگاه امنیتی داشتن به آن، یک اشتباه حکمرانی است. مسئولان فرهنگی کشور باید با پذیرش این واقعیت جامعه به سمت هدایت، جهت‌دهی، ریل‌گذاری و تدوین قوانین و مقررات برای این دسته نوظهور رهبران افکار عمومی حرکت کند.

در جریان شروع بیماری کرونا در برخی از کشورها از سلبریتی‌ها برای گسترش سواد بهداشتی افراد جامعه استفاده شد که نتایج قابل توجهی داشت؛ بنابراین استفاده از این ظرفیت و تقلیل‌دادن نگاه تهدیدمحور به آن می‌تواند در بحران‌های اجتماعی آینده کمک‌کننده به حل مشکل باشد.

۳. اصلاح و تکمیل قوانین مرتبط با فضای مجازی
در حال حاضر جدی‌ترین قانون در فضای مجازی، قانون جرایم رایانه‌ای مصوب ۱۳۸۸ است که نیاز به بروزرسانی و در نظر گرفتن شرایط فضای دیجیتالی شده امروز دارد. تطبیق جرائم امروز با قوانین گذشته یک اشتباه حکمرانی است که به کژکارکرد و گاهی عدم کارکرد قوانین منجر می‌شود. مسائل اخبار جعلی، سلبریتی‌ها، مسئولیت پلتفرم‌ها و … از جمله مسائلی است که به بروزرسانی و شفافیت و همچنین شکل‌گیری وحدت رویه در دستگاه قضا نسبت به آنها نیاز دارد.

در حال حاضر جدی‌ترین قانون در فضای مجازی، قانون جرایم رایانه‌ای مصوب ۱۳۸۸ است که نیاز به بروزرسانی و در نظر گرفتن شرایط فضای دیجیتالی شده امروز دارد۴. داشتن دستورالعمل رسانه‌ای بحران‌های اجتماعی
امروزه داشتن دستورالعمل رسانه‌ای در بحران‌های طبیعی یک امر پذیرفته شده و ضروری تلقی می‌شود. در بحران‌های اجتماعی نیز باید به این سمت حرکت کرد تا بایدها و نبایدهای مسئولان، رسانه‌ها و دستگاه‌ها به صورت مشخص و شفاف تعیین شود و از اقدامات پارتیزانی و پراکنده که گاهی موجب خنثی‌سازی و یا کم‌اثر کردن اقدامات سایر دستگاه‌های متولی می‌شود، اجتناب کرد.

۵. نقش پر رنگ رسانه ملی
رسانه ملی در حکمرانی رسانه‌ای کشور، نقش بی‌بدیل و غیرقابل انکاری است. از این جهت در چند بخش به بروز رسانی سیاست‌ها و تطبیق با چارچوب رسانه‌ای امروز نیاز دارد. ایجاد هم‌افزایی با سایر رسانه‌ها که نخستین مرحله آن پذیرش و نداشتن نگاه متخاصمانه است، باید در دستور کار قرار گیرد.
از سوی دیگر رویکرد سیاسی رسانه ملی باید به سمت ایجاد مرجعیت خبری برای قشر بیشتری از مردم حرکت کند تا در مواقع بحران، نقش موثرتری در مقابله با جریان‌های اخبار جعلی در فضای مجازی و رسانه‌های خارج از کشور ایفا کند.

۶. پیگیری حقوقی تخلف‌های رسانه‌های خارجی
یک مسأله‌ای که تاکنون مغفول مانده، بی‌تفاوتی و انکار تأثیرگذاری رسانه‌های خارجی در کشور بوده است. مسائل اخیر به روشنی نشان داد که باید با یک بسته منسجم در خصوص خنثی‌سازی اقدامات این رسانه‌ها عمل کرد. یکی از ابزارهای موثر در این زمینه، پیگیری حقوقی تخلف‌های آنها بر اساس پروتکل‌ها و قوانین بین‌المللی است. شکایت و پیگیری جدی در این زمینه یکی از مسیرهایی است که دستگاه حقوقی و قضایی کشور باید به صورت جدی دنبال کند.