وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
هشدار به والدینی که «نوجوان دبستانی» دارند!
هدی‌سادات پاک‌نهاد
در دنیای امروز، ما با تحولات زیادی مواجه هستیم؛ تغییراتی که به عقیده پزشکان زمینه‌ساز بلوغ زودرس در کودکان شده‌اند؛ مسئله‌ای که این روزها به دغدغه جدی برای والدین تبدیل‌شده است. سؤال اساسی بسیاری از آنها هم این است که چگونه باید تشخیص دهیم فرزندمان به بلوغ زودرس رسیده و در صورت ابتلای کودکمان به بلوغ زودرس چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
گروه ایرنا زندگی – تحقیقات نشان می‌دهد که میانگین سن بلوغ در سراسر جهان کاهش‌یافته است و ازاین‌رو، هر کودکی می‌تواند به بلوغ زودرس مبتلا شود. در حال حاضر با بلوغ زودرس در دانش آموزان کلاس‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، تعداد نوجوانان نسبت به چند دهه گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است. مطالعات نشان می‌دهد که بلوغ زودرس در دختران بیشتر از پسران اتفاق می‌افتد؛ به‌گونه‌ای که از هر ۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ دختر، یک نفر دچار بلوغ زودرس می‌شود.
دلایل متعددی برای علت بلوغ زودرس مطرح‌شده است. افزایش آگاهی کودکان و دسترسی آسان آنها به انبوه اطلاعات در اینترنت به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در بلوغ زودرس مطرح می‌شود اما هنوز این موضوع به‌صورت علمی ثابت نشده است. دکتر سپیده شبان، روان‌درمانگر کودک و نوجوان چاقی و مشکلات هورمونی را موجب شروع بلوغ زودرس می‌داند. این روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا زندگی با اشاره به نقش والدین در خطرآفرینی بلوغ زودرس، به بررسی راه‌های شناسایی و نحوه برخورد آنها با این مسئله می‌پردازد.
بلوغ زودرس چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
بلوغ از زمانی شروع می‌شود که غده هیپوفیز، هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که به بدن سیگنال می‌دهند تا تولید هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون (در دختران) یا تستوسترون (در پسران) را افزایش دهد و باعث ایجاد ویژگی‌های جنسی ثانویه شود. دکتر شبان با اشاره به سن طبیعی بلوغ می‌گوید: «سن طبیعی بلوغ در دختران و پسران بین ۱۲ تا ۱۴ سالگی است که در این سن کم‌کم علائم بلوغ ظاهر می‌شود. بلوغ زودرس زمانی اتفاق می‌افتد که علائم قبل از سن ۸ یا ۹ سالگی شروع شود و کودک در سن ۱۰-۱۱ سالگی کاملاً به بلوغ برسد.»
این روانشناس کودک و نوجوان ادامه می‌دهد: «علائم بلوغ زودرس، هم در ظاهر و هم در رفتار اتفاق می‌افتد. علائم ظاهری عبارت از رشد غیرطبیعی استخوان و اندام‌های جنسی، رشد موهای زائد بدن و حالاتی از عدم تمرکز است و علائم رفتاری به‌صورت بی‌قراری، حساس شدن و برانگیخته شدن ظاهر می‌شود. مجموع این علائم (چه به‌صورت ظاهری و چه به‌صورت رفتاری) به والدین هشدار می‌دهد که کودک در معرض بلوغ زودرس قرار دارد.»
بلوغ زودرس تصادفی نیست
شروع بلوغ معمولاً توسط هیپوتالاموس آغاز می‌شود. این ناحیه از مغز به غده هیپوفیز (غده‌ای به‌اندازه نخود در نزدیکی قاعده مغز) سیگنال می‌دهد تا هورمون‌هایی ترشح کند که تخمدان‌ها (در دختران) یا بیضه‌ها (در پسران) را تحریک می‌کند.
به‌طورمعمول، به‌خصوص در دختران، بلوغ زودرس به این دلیل است که مغز سیگنال‌ها را زودتر ازآنچه باید ارسال می‌کند؛ بنابراین، هیچ مشکل پزشکی یا محرک دیگری وجود ندارد؛ بااین‌وجود برخی معتقدند که بسیاری از عوامل اجتماعی که می‌توانند باعث مشکلات سلامت روان شوند، خود با شروع زودهنگام بلوغ مرتبط هستند؛ این عوامل عبارت‌اند از استرس، عدم حضور یکی از والدین در خانه، درگیری‌های خانوادگی زیاد و مشکلات اقتصادی. اگرچه دلایل این ارتباط مشخص نیست اما دانشمندان معتقدند که بلوغ، تصادفی اتفاق نمی‌افتد بلکه یک محیط ناپایدار می‌تواند به بدن سیگنال دهد که در سنین پایین‌تر بالغ شود.
فارغ از این مسائل، برخی سعی دارند برخی عوامل همچون رابطه صمیمی والدین با یکدیگر و طرز لباس پوشیدن آنها در خانه، تک‌فرزندی، تماشای تلویزیون و استفاده مداوم از تلفن همراه را به بلوغ زودرس نسبت دهند؛ دکتر شبان در این خصوص معتقد است: «هیچ‌کدام از این عوامل باعث بلوغ زودرس نمی‌شوند اما زمانی که بچه‌ها دچار بلوغ زودرس می‌شوند، این عوامل و محیطی که کودک در آن قرار می‌گیرد بسیار در پذیرش بلوغ زودرس تأثیرگذار است.»
این روانشناس بابیان اینکه مشکلات هورمونی از عوامل اصلی ایجاد بلوغ زودرس است، می‌گوید: «دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد؛ یک نوع بلوغ زودرس، به‌ندرت در اثر مشکلاتی در مغز، غدد یا تومور در بچه‌ها اتفاق می‌افتد و یک نوع دیگر از بلوغ زودرس که رایج است در اثر مشکلات هورمونی در بخش‌هایی مثل تخمدان، بیضه‌ها و غدد هیپوفیز رخ می‌دهد.»
راه‌های شناسایی بلوغ زودرس در کودکان
شبان در پاسخ به این سؤال که والدین از کجا می‌توانند متوجه شوند که فرزندشان به بلوغ جنسی زودرس رسیده است، می‌گوید: «چنانچه والدین علائمی همچون رشد سینه، رشد سریع قد، آکنه، قاعدگی و موهای زائد را در کودکشان مشاهده کردند، می‌توانند به پزشک متخصص غدد کودکان مراجعه کرده و با انجام آزمایش خون مطمئن شوند که بلوغ زودرس در فرزندشان اتفاق افتاده یا خیر.»
بلوغ زودرس در رشد جسمی تأثیرگذار است
شبان معتقد است که بلوغ زودرس جلوی رشد را می‌گیرد: «وقتی بلوغ به پایان می‌رسد، رشد قد متوقف می‌شود. کودکان مبتلا به بلوغ زودرس معمولاً به پتانسیل کامل قد بزرگسالان نمی‌رسند. درواقع، جهش رشد اولیه آنها ممکن است در ابتدا آنها را در مقایسه با همسالان خود قد بلند نشان دهد اما پس از رسیدن به بلوغ رشد آنها خیلی زود متوقف می‌شود.»
این روانشناس بابیان اینکه بلوغ زودرس می‌تواند از نظر عاطفی و اجتماعی برای کودکان آسیب‌زا باشد، می‌گوید: «کودکانی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند، گاهی به دلیل تفاوت ظاهری با گروه همسالان دچار مشکلاتی مثل افسردگی یا پایین آمدن اعتمادبه‌نفس می‌شوند. این کودکان گاهی از تفاوت با همسالان احساس خجالت می‌کنند و گاهی حتی دچار مشکلات عاطفی و برقراری ارتباط با دیگران می‌شوند اما در چنین شرایطی، مداخلات روان‌پزشکی می‌تواند کمک کند تا کودک با این مسئله کنار بیایید و تغییرات پیش‌آمده را بپذیرد.»
نقش والدین در خطرآفرینی بلوغ زودرس
برخی تصور می کنند که بلوغ زودرس می تواند منجر به انحرافات جنسی و اخلاقی در کودکان شود و این مسئله باعث نگرانی مضاعف والدین نیز می شود؛ شبان دراین‌باره می‌گوید: «کودکان هنگامی‌که در سنین پایین به بلوغ می‌رسند، متوجه تغییرات بدن می‌شوند و طبیعتاً ترشح هورمون‌ها در بدن باعث می‌شود تا کنجکاوی و میل به دانستن در این بچه‌ها بیشتر شود.»
این روانشناس، بلوغ زودرس را زمانی خطرناک می‌داند که خانواده آگاهی لازم را در اختیار کودک قرار ندهد: «اگر اطلاعات درستی در اختیار کودک قرار داده نشود و محیط مناسبی برای کنار آمدن با این تغییرات وجود نداشته باشد، بلوغ زودرس ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود؛ بنابراین، خانواده‌ها باید با آگاهی دادن و فراهم کردن شرایط مناسب برای نوجوانشان مانع از بروز انحرافات اخلاقی و جنسی در آنها شوند.»
شبان با اشاره به اهمیت نظارت خانواده‌ها بر کودکان و نوجوانان می‌گوید: «والدین باید توجه داشته باشند که دادن تلفن همراه به کودک و نوجوان بدون هیچ‌گونه نظارتی، در کنار تمام ضررهایی که دارد، می‌تواند زمینه انحرافات جنسی و اخلاقی را در افرادی که دچار بلوغ زودرس شده‌اند نیز فراهم کند.»
والدین با آگاهی دادن، به کودک کمک کنند
این روانشناس آگاهی دادن و شرایط مناسب فراهم کردن برای کودکانی که دچار بلوغ زودرس شده‌اند را بهتر راه برای کمک به آنها می‌داند: «والدین قبل از سن بلوغ یا در صورت مشاهده علائم در کودکشان باید توضیحات کاملی را در رابطه با تغییراتی که با بلوغ در بدن اتفاق می‌افتد، برای او توضیح دهند. این مسئله باید برای کودک جا انداخته شود که بزرگ شدن اندام جنسی یا تغییرات دیگر در بدن نشانه مشکل خاصی نیست.»
شبان در رابطه با نحوه توضیح بلوغ به کودک می‌گوید: «والدین هم‌جنس کودک، باید برای او توضیح دهد که بخشی از بدن که مربوط به تخمدان و پروستات است مثل قلب و مغز کارکردهایی دارد و از سن بلوغ فعالیت این بخش از بدن آغاز می‌شود. همچنین تغییرات ظاهری و رفتاری که با شروع سن بلوغ در بدن رخ می‌دهد، باید به کودک توضیح داده شود.»
این روانشناس با اشاره به تأثیر نحوه واکنش والدین بر میزان رفتار کودکان تأکید می‌کند: «والدین برای ترویج تصویر بدنی سالم و عزت‌نفس قوی در کودک سعی کنند از اظهارنظر در مورد ظاهر کودک خودداری کنند، برای موفقیت در درس و ورزش او را ستایش کنند و به علائق فرزندشان احترام بگذارند.»
راه‌های پیشگیری و درمان از بلوغ زودرس
شبان تناسب وزن را یکی از مهمترین راه‌ها برای پیشگیری از بلوغ زودرس می‌داند و می‌گوید: «معمولاً یکی از مواردی که منجر به بلوغ زودرس می شود، وزن بالا در کودکان است که با ایجاد تناسب در وزن می‌توان از بلوغ زودرس در کودک پیشگیری کرد.»
این روانشناس به‌منظور درمان بلوغ زودرس، مراجعه به پزشک را ضروری می‌داند و می‌گوید: «اگر کودک هیچ بیماری زمینه‌ای برای ابتلا به بلوغ زودرس نداشته باشد، بلوغ زودرس با دارو قابل‌کنترل و درمان خواهد بود که با توجه به میزان و سرعت رشد بلوغ، پزشک نحوه تعیین دارو را تعیین خواهد کرد اما اگر بیماری زمینه‌ای در کودک وجود دارد، ابتدا باید آن بیماری درمان شود و سپس در کنار آن به مسئله درمان و کنترل بلوغ زودرس پرداخته شود.»
شبان در پایان تأکید می کند:«والدین به منظور رشد طبیعی استخوان‌ها و عضلات و جلوگیری از مشکلات خلقی، حتماً در صورت مشاهده علائم بلوغ زودرس در کودک به پزشک مراجعه کنند و با توجه به نوع بلوغ زودرس درمان لازم را انجام دهند. همچنین در کنار مراجعه به پزشک لازم است تا به‌منظور جلوگیری از عوارض عاطفی، روحی و روانی بلوغ زودرس، به روانشناس و روان‌پزشک متخصص نیز مراجعه شود.»
احترام به پرچم را چگونه در غرب آموزش می‌دهند
تهران- ایرنا- پرچم، نمادی از فرهنگ یک کشور به عنوان نماد زندگی، آزادی و جست‌وجوی خوشبختی برای یک فرد یا یک گروه است. اگرچه اهمیت فرهنگ احترام به پرچم از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد اما همچنان نشانه احترام و افتخار میان مردم آن کشور است.
در کشورهای پیشرفته دنیا آموزش میهن‌پرستی در سنین کودکی و با آشنا کردن آنها با نمادهای ملی، مانند پرچم و سرود ملی شروع می‌شود. این کار به صورت توام، در خانه و مدرسه انجام می‌شود تا کودک از سنین پایین با این نمادها و اهمیت آن آشنا شود.
این مطلب، نتیجه پژوهشی درباره تلاش کشورهای مختلف دنیا برای آموزش احترام به کشورشان از طریق احترام به نمادهای ملی بوده که یکی از مهمترین آنها پرچم و سرود ملی است. نکته جالب آنکه این اقدامات بسیار ساده و کم هزینه بوده اما نتیجه آن، ایجاد حس وطن‌دوستی و همبستگی میان مردم از سنین پایین است.
علاوه بر آموزش در خانه و مدارس، مناسبت‌های دیگری مانند روز ملی و روز پرچم در کشورهای مختلف وجود دارد که برای کودکان برنامه‌های ویژه‌ای دارند و محیطی شاد و مفرح را برای آنها ایجاد می‌کنند.
با وجود اینکه حدود یک‌سوم کشورهای دنیا از نمادهای مذهبی در پرچم خود استفاده می‌کنند اما پرچم و سرود ملی کشور جدا از مسائل مذهبی و سیاسی، گرامی داشته می‌شود تا بتواند جذب حداکثر داشته باشد.
آمریکا
در کشوری مانند آمریکا پرچم در میان مردم جدا از اینکه چه فرد و حزبی صاحب قدرت است، نماد همبستگی و اتحاد مردم است و بی‌اعتمادی آنها به دولت و حتی حاکمیت، سبب بی‌احترامی آنها به پرچم کشور نمی‌شود.
هنگامی که یک بحران ملی در آمریکا رخ می‌دهد، مردم این کشور با افزایش نصب تعداد پرچم‌های این کشور در حیاط خانه‌ها و شهرهایشان، در حمایت از کشورشان واکنش نشان می‌دهند. برای مثال، پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکایی‌ها ماه‌ها پرچم ای این کشور را در همه‌جا به اهتزاز درآوردند تا همبستگی و حمایت خود را از کشورشان نشان دهند.
مساله پرچم و سرود ملی به‌اندازه‌ای در آمریکا و میان مردم اهمیت دارد که زمانی که دانش‌آموزان کلاس ششم در مدرسه‌ای در ایالت فلوریدا سرود ملی را می‌خواندند، بعد از جلوگیری یکی از دانش‌آموزان برای همراهی کردن در خواندن این سرود، توسط پلیس دستگیر شد. البته پلیس بعدها اعلام کرد دستگیری او به دلیل ایجاد آشوب در مدرسه بوده و نه به دلیل نخواندن سرود ملی.
انگلیس
در انگلیس بحث‌های زیادی درباره آشنایی دانش‌آموزان با پرچم و شیوه انجام آن وجود دارد. «ریچل لوئیس» نویسنده انگلیسی در واکنش به لزوم برافراشتن پرچم این کشور در مدارس و کلاس‌های درس می‌گوید: همه از مشکلات زیادی که در کشور وجود دارد شکایت می‌کنند اما ما باید دوباره همبستگی خود را بازگردانیم. بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند هویت ملی خود را حفظ و تقویت کنند. باید پرچم کشور را در مدارس به احتزاز درآوریم.
در بسیاری از کشورهای غربی یکی از بهترین راه‌های تقویت مهین‌پرستی در کودکان، شناخت پرچم کشورشان استهنگ‌کنگ
پس از تعلیق ۱۴ دانش‌آموز دبیرستانی به دلیل حضور نیافتن در یکی از مدارس در منطقه «تسوئن وان» معلمان هنگ‌کنگ خواستار شفاف‌سازی قوانین مربوط به مراسم برافراشتن پرچم شدند.
از طرفی، مدرسه دیگری در هنگ‌کنگ اعلام کرد ۱۴ دانش‌آموز را به دلیل «ارتکاب اعمال توهین‌آمیز» به دلیل حضور نیافتن در مراسم ملی پرچم در مدرسه، به مدت سه روز تعلیق کرده است.
طبق قوانین چین، همه مدارس ابتدایی و متوسطه باید پرچم ملی را هر روز در مدرسه به احتزاز دربیاورند.
گاهی به نظر می‌رسد نسل جدید اهمیت چندانی به پرچم و سرود ملی قائل نیستند و آشنایی زیادی با آن نداشته باشند. آموزش درباره پرچم و سرود ملی در کشورهای پیشرفته از سنین کودکی و در مدارس و خانواده شروع می‌شود.
در کشورهای غربی اهمیت زیادی برای پرچم و سرود ملی قائل هستند و راه‌های زیاد اما ساده‌ای را برای آموزش میهن‌پرستی به کودکان تعریف کرده‌اند. یکی از بهترین راه‌های تقویت مهین‌پرستی در کودکان، شناخت پرچم کشورشان است.
فرهنگ‌سازی احترام به پرچم
یک کار بسیار ساده که ممکن است هر روز با آن مواجه شوید دیدن پرچم کشور به همراه فرزندان در خیابان یا هر جای دیگر است. بعد از دیدن پرچم، آن را به فرزندتان نشان دهید و به او بگویید چرا پرچم کشور اینقدر مهم است و درباره نمادها و رنگ‌های پرچم به آنها توضیح دهید.
در کشورهای غربی به ویژه آمریکا، آداب و رسوم زیادی درباره احترام به پرچم وجود دارد. در مدارس و خانواده به کودکان آموزش داده می‌شود که باید به پرچم احترام ویژه گذاشته شود. برای مثال در آمریکا پرچم نباید با زمین تماس داشته باشد، همچنین نباید به عنوان لباس پوشیده شود، به عنوان تبلیغات استفاده شود، یا با بی‌احتیاطی دور انداخته شود.
نکته دیگری که در این کشورها برای آموزش به کودکان توسط والدین سفارش می‌شود توضیح درباره سرود ملی هنگام حضور در امکان ورزشی و تماشای آن از تلویزیون است. از این فرصت و جذابیت رقابت‌های ورزشی می‌شود درباره سرود ملی و تاریخچه آن و اینکه چرا نمایندگان کشور آن را در میادین بین‌المللی خوانده می‌شود و پرچم کشور به اهتزاز در می‌آید آموزش داد.
به معانی بخش‌هایی از سرود اشاره کنید و داستان‌های مرتبط با آن را برای آنها تعریف کنید. نشان دادن اینکه ما ایستاده‌ایم و سکوت می‌کنیم یا با دست روی قلبمان به نشانه احترام آواز می‌خوانیم، راهی عالی برای نشان دادن شیوه احترام به کشور است.
در آمریکا، پرچم نباید با زمین تماس داشته باشد، نباید به عنوان لباس پوشیده شود، نباید به عنوان تبلیغات استفاده شود یا با بی‌احتیاطی دور انداخته شود
مدارس را دریابید
علاوه بر خانواده، مدارس نیز نقش مهمی در آموزش احترام به کشور و میهن‌پرستی ایفا می‌کنند. برنامه درسی عملی جذاب طراحی می‌شود تا کودکان در مهدکودک‌ها و سال‌های اول مدرسه از آشنایی با پرچم و سرود ملی لذت ببرند.
برای این کار از برخی فعالیت‌های آموزشی مانند بازدید از موزه‌های تاریخی و تماشای فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تاریخی توصیه می‌شود.
کودکان بعد از سپری کردن دوران مهدکودک و سال‌های اول مدرسه، درس تاریخ را فراخواهند گرفت و چه بهتر اینکه از قبل با فراگیری تاریخ پرچم و سرود ملی، آمادگی ذهنی برای این درس در سال‌های آینده داشته باشند. جدا از آن، آموزش تاریخ از طریق پرچم به کودکان، راه خوبی برای نشان دادن اهمیت یک نماد ملی به آنهاست.
فعالیت دیگری که در مدارس انجام می‌شود درست کردن پرچم کشور با استفاده از دانش‌آموزان است. تصور کنید چقدر سرگرم‌کننده خواهد بود اگر همه دانش‌آموزان با پوشیدن لباس‌هایی با رنگ پرچم اقدام به ایجاد پرچم کشور به صورت جمعی در حیاط مدرسه کنند.
چنین اقداماتی، راهی عالی و کم‌هزینه برای گسترش آگاهی و جشن گرفتن مناسبات ملی است. البته اگر این کار هم فراهم نبود، هر دانش‌آموز می‌تواند مقوایی را با رنگ مشخص شده تهیه کند و در حیاط مدرسه پرچم کشور به صورت گروهی ایجاد شود و عکسی هوایی برای یادگاری گرفته شود. این کار بهانه خوبی برای بحث و گفت‌وگو درباره پرچم در کلاس درس و میان دانش‌آموزان است.
بسیاری از دانش‌آموزان و حتی بزرگترهای آنها ممکن است بدانند پرچم و سرود ملی کشور چیز مهمی است و باید به آن احترام گذاشت اما دلیل آن را نمی‌دانند. به طور مثال در آمریکا در کلاس‌های مدرسه سرود ملی خوانده می‌شود و به پرچم احترام می‌گذارند اما این مهم است که به آنها آموزش داده شود دلیل این احترام چیست. این آموزش‌ها به درک درست آنها از نمادهای ملی و احساس هویت در جامعه مهم است.
تاکید به استفاده مدارس فرانسه از پرچم
در سال ۱۳۹۸ قانونی در پارلمان فرانسه تصویب شد که براساس آن مدارس موظف شدند پرچم فرانسه را در کنار کلماتی از سرود ملی را در کلاس های درس به نمایش بگذارند.
«ژان میشل بلانکه» وزیر آموزش‌وپرورش فرانسه در گفت‌وگو با یک رسانه اعلام کرد: همه جای دنیا شناخت نمادهای کشور بسیار مهم بوده و این تصمیم برای شناخت بیشتر دانش‌آموزان با این نمادها گرفته شده است. این کار به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد تا آنها فرانسه را از سنین پایین دوست داشته باشند. الزام به نمایش پرچم فرانسه در مدارس به منظور تقویت حس هویت ملی در بین کودکان طراحی شده است.
در بسیاری از کشورهای دنیا به‌ویژه کشورهای پیشرفته که مهاجران زیادی در آن زندگی می‌کنند توجه زیادی به احترام به کشور می‌شود که در نتیجه آن، احترام به قانون و وطن‌پرستی نیز تعریف می‌شود. به آموزش چنین مسائلی به عنوان یک امر پیچیده نگاه نمی‌شود بلکه به عنوان فوق‌برنامه‌ای در کنار درس کلاس از آن استفاده می‌شود.
گزارش‌های نظارتی مجلس نشان می‌دهد که تاکنون بین ۲۵ تا ۳۵ درصد مفاد قانون جوانی جمعیت قابلیت اجرا پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار مهر، بسیاری از فعالان حوزه جمعیت، نگران هستند که مبادا این برنامه نیز به سرنوشت قانون تسهیل ازدواج، دچار شود. عده‌ای علت این مسئله را ضعف ساختاری و عملکردی ستاد ملی جمعیت می‌دانند. برخی نیز معتقدند این سازمان برنامه و بودجه است که هنوز اعتقادی به اهمیت قانون جوانی جمعیت ندارد.
یک سال از ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، گذشت. قانونی که بر اساس مصوبه مجلس تنها به‌صورت آزمایشی قابلیت اجرا دارد. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی یک سال اخیر تنها یک‌سوم این سند اجرا شده و بیش از دوسوم آن روی زمین مانده است.
در این بین بسیاری از فعالان حوزه جمعیت، نگران هستند که مبادا این برنامه نیز به سرنوشت قانون تسهیل ازدواج، دچار شود. از این رو تأکید دارند ستاد ملی جمعیت باید جدیت بیشتری برای نظارت و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مربوطه، نشان دهد.
ستاد ملی جمعیت توان کاراسازی قانون جوانی جمعیت را ندارد!
در همین راستا به اظهارات کارشناسان و فعالان حوزه جمعیت در روزهای اخیر، اشاره می‌شود. در ابتدا امیرحسین بانکی پور، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در گفتگو با مهر با بیان اینکه نسبت به انتظاراتی که داریم و می‌خواهیم تمام قانون اجرا شود هنوز قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به صورت کامل اجرا نشده است.
وی در همین خصوص، گفت: برای اجرای قانون نیاز به یک ستاد قوی داریم؛ اگر بخواهیم که ستاد با قوت اجرای مصوبات و آئین‌نامه‌ها را پیگیری کند؛ یک ستاد قوی نیاز است. البته خوشبختانه جلسات ستاد به خوبی هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود اما برای پیگیری اجرای مصوبات نیازمند ساختار و ستاد قوی‌تری هستیم. این اظهارات نشان می‌دهد، ستاد ملی جمعیت توان کاراسازی قانون جوانی جمعیت را ندارد.
همچنین، فاطمه محمدبیگی، رئیس فراکسیون جوانی جمعیت مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سازمان‌ها و دستگاه‌های کشور، گفت: در قانون استخدام، مزایا هنوز اجرایی نشده است و در استخدام آموزش و پرورش و وزارتخانه‌ها، امتیاز فرزندآوری هنوز به صورت مشخص دیده نشده است. در حوزه ترویج و فرهنگ‌سازی نیز هنوز گزارش مشخصی از دستگاه‌های فرهنگی کشور برای ترویج و تشویق به فرزندآوری نداشته‌ایم. منتظر بسته‌های وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی هستیم که سازمان برنامه نیز باید بسته‌های بودجه‌ای را برای این سازمان‌ها در نظر بگیرد.
دوسوم قانون جوانی جمعیت، روی زمین مانده است!
او ضمن اشاره به اینکه قانون جوانی جمعیت یک بسته سیاستی و قانونی است؛ در خصوص افزود: گزارش‌های نظارتی مجلس نشان می‌دهد که تاکنون بین ۲۵ تا ۳۵ درصد مفاد قانون جوانی جمعیت قابلیت اجرا پیدا کرده است؛ مجلس به‌زودی در آذرماه گزارشی را در صحن علنی به محضر ملت شریف ایران در این زمینه ارائه خواهد کرد.
در همین راستا، صالح قاسمی فعال حوزه جمعیت، ضمن اشاره به تعلل‌ها در اجرای کامل قانون و بر زمین ماندن تکالیف دستگاه‌ها، گفت: تحت پوشش بردن خدمات درمان ناباروری و پرداخت هزینه‌ها تا ۹۰ درصد یکی از تکالیفی است که تأمین اجتماعی از آن تا حد ممکن شانه خالی می‌کند. همچنین بیمه مادران خانه‌دار تکلیفی است که اقدامی برای اجرایی شدنش انجام نداده است.
وی، از اجرای حداکثر ۳۰ درصدی قانون در یک سال گذشته صحبت می‌کند که به‌زعم او به پرداخت تسهیلات تولد فرزند، امتیاز دریافت خودرو بدون نوبت، اجرای مرخصی زایمان مادران شاغل و اولویت استخدام افراد صاحب فرزند محدود می‌شود.
ولی اینکه چرا قانون اشاره‌شده با وجود تبلیغات گسترده و انطباق با نیازهای جامعه، اکنون به چنین وضعی دچار شده و به کما رفته، پرسشی است که همه پاسخش را می‌طلبند. رئیس سازمان بازرسی کل کشور یک بار گره کار را این‌چنین توضیح داد: «ازجمله تکالیف ستاد ملی جمعیت، پیشنهاد اعتبار دستگاه‌های مرتبط با این قانون در بودجه سنواتی است که به‌رغم پیش‌بینی‌های اعتباری، تاکنون در مورد نحوه توزیع آن دستورالعملی تهیه نشده و بودجه دستگاه‌های اجرایی تخصیص نیافته که موجب به تعویق افتادن اجرای قانون می‌شود.»، اما صالح قاسمی در این خصوص معتقد است: «این سازمان برنامه و بودجه است که منابع پیش‌بینی شده را به دستگاه‌ها تخصیص نداده و چه بسا دستگاهی در اجرای قانون مصمم است، ولی امکان اجرا را ندارد.» البته این پژوهشگر حوزه جمعیت از دلیل دومی نیز نام می‌برد که به ستاد ملی جمعیت مرتبط است: «این ستاد مسئله جمعیت را در کشور تولیت می‌کند، اما برای اینکه بتواند به حوزه اجرا ورود کند نیازمند یک قرارگاه عملیاتی است که حکم بازوی ستاد ملی را دارد که به اعتقاد من یا باید در وزارت کشور، یا وزارت بهداشت یا در سازمان صداوسیما ایجاد شود».
با وجود این، انتظار می‌رود نمایندگانی که به‌عنوان عضو ناظر ستاد ملی جمعیت، انتخاب شده‌اند در اسرع وقت، با حضور در رسانه ملی دلیل ضعف اجرای قانون جوانی جمعیت را به‌درستی تشریح کنند؛ زیرا همین طور که بیان شد؛ عده‌ای علت این مسئله را ضعف ساختاری و عملکردی ستاد ملی جمعیت می‌دانند. برخی نیز معتقدند این سازمان برنامه و بودجه است که هنوز اعتقادی به اهمیت قانون جوانی جمعیت ندارد و از تخصیص کامل بودجه برای اجراسازی این قانون، استنکاف می‌کند.
بعد از افزایش بی سابقه نرخ ارز در هفته‌های گذشته حالا یکی از رسانه‌های روسی خبر از سقوط آزاد ارزش پول ملی ایران در اقتصاد داخلی و جهانی داده است. ادعایی که در صورت صحت، نوید روزهای سخت و بحرانی می‌دهد. اما آیا به راستی ریال، بی ارزش‌ترین پول جهان شده است؟
اخیرا اسپوتنیک خبرگزاری روسی مدعی شده است که جایگاه بی‌ارزش‌ترین پول در جهان به ریال ایران گرفته است. این رسانه در توضیح ادعای خود عنوان کرده است که کاهش ارزش پول در ایران از سال ۱۹۷۹ با شروع انقلاب اسلامی و به دلیل کاهش مشاغل و مهاجرت افراد به سایر کشورها آغاز شد. پس از این، ارزش ریال با جنگ ایران و عراق و سپس تحریم اقتصادی به دلیل مسائل مربوط به انرژی هسته‌ای این موضوع شدت گرفت. علاوه بر این، دولت دسترسی مردم به ارز‌های خارجی را محدود کرد و این باعث به وجود آمدن بازار سیاه شد و همه این موارد در کنار هم باعث کاهش ارزش ۴۰۰ درصدی ریال ایران بود.
اسپوتنیک در ادامه با اشاره توافق هسته‌ای و در نهایت لغو برجام توسط ایالات متحده تاکید کرد که در سال ۲۰۱۵، دولت ایران توافق نامه‌ای هسته‌ای با آمریکا، فرانسه، چین، انگلیس، روسیه امضا کرد که به دنبال آن تا حدودی وضعیت پول بهبود یافت. اما در سال ۲۰۱۸، تحریم‌ها مجددا تشدید شد و دسترسی ایران به بازار‌های جهانی کالا مسدود شد. در این برهه زمان، حدود ۶۹ درصد درآمد ایران از نفت بود و به همین دلیل ایران دیگر نمی‌توانست نفت خود را صادر کند.
همچنین بر اساس بررسی‌های این رسانه در سال ۲۰۲۰ نیز به دلیل تورم زیاد، ارزش ریال، حدود ۶۰۰ درصد کاهش یافت که دولت تصمیم گرفت ۴ صفر را از واحد پول خود حذف کند و واحد ریال را به تومان تغییر دهد. اما آیا به راستی ریال بی ارزش‌ترین واحد پولی در جهان است؟ آیا بعد از حذف صفر‌ها راهکار دیگری هم وجود دارد که ارزش ریال افزایش پیدا کند؟ بدترین سناریوی ممکن که در کمین اقتصاد ایران است، چیست؟
آموزش رایگان تدریس ریدینگ و رایتینگ
ایران؛ ونزوئلا نمی‌شود اما….
کامران ندری تحلیلگر مسائل اقتصادی عنوان کرد: «قطعا اینکه ارزش ریال روند کاهشی دارد درست است، اما نمی‌توان این ادعا که ریال بی‌ارزش‌ترین واحد پولی در جهان است را تائید کرد. در خصوص ارزش ریال چند موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد. یکی قدرت خرید داخلی است. به این معنی که با هر واحد پولی که پرداخت می‌شود، چه میزان کالا دریافت می‌کنیم. در این مورد که قطعا ما با کاهش شدید ریال مواجه هستیم و هر روز که می‌گذرد عدم تناسب پول پرداخت شده و کالای خریداری شده در کشور، افزایش پیدا می‌کند. این همان تورم داخلی است. تورم به زبان ساده یعنی اینکه قدرت خرید در کشور کاهش پیدا کند.»
وی ادامه داد: «موضوع دیگری که در موضوع ارزش ریال باید مد نظر قرار داد، در مقایسه با پول باقی کشورها است. یعنی با هر واحد ریالی که پرداخت می‌کنیم، چه مقدار ارز خارجی می‌توانیم خریداری کنیم؟ با توجه به اتفاقات اخیر بازار ارز که این روزها شاهدش هستیم، تایید کاهش ارزش پول ملی کار سخت و پیچیده‌ای نیست. این ماجرا هم در ایران سابقه طولانی دارد. یعنی ما از همان ایام ابتدای بعد از پیروزی انقلاب شاهد کاهش ارزش ریال در برابر ارز‌های بین‌المللی بودیم. به طوری که عملا از ۷ تومان الان به ۳۶ هزار تومان رسیده است؛ بنابراین تائید کاهش شدید ارزش ریال امکان پذیر و قطعی است. اما اینکه رسانه روسی مدعی شده که ریال بی ارزش‌ترین پول جهان است، مبنای علمی ندارد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص راهکار‌هایی مانند حذف صفر برای افزایش ارزش ریال عنوان کرد: «این اقدام دولت صرفا یک اقدام ظاهری است و به هیچ عنوان تاثیری بر ارزش واقعی ریال ندارد. اگر قرار است که اقدامی در راستای افزایش ارزش پول ملی انجام شود، گام نخست کاهش تورم است که این نیازمند اصلاح اقتصاد کشور است. اصلا دولت‌ها ده‌ها اقدام اسمی و ظاهری دیگر هم انجام دهند، نمی‌توانند ارزش ریال را افزایش دهند. درباره تورم هم که اصلا یک بحث مفصل است و باید بررسی شود عوامل آن چیست و تا چه میزان عوامل داخلی و چقدر عوامل خارجی در افزایش تورم نقش دارند. وگرنه حالا شما صفر حذف کنید و یک واحد پول جدید تعریف کنید. وقتی ریشه یابی نمی‌شود و ریشه‌ای به دنبال حل ماجرا نیستیم، هیچ تغییر مثبتی در اقتصاد ایجاد نخواهیم کرد.»
این استاد دانشگاه درباره بدبینانه‌ترین سناریو در خصوص وضعیت ارزش ریال اظهار کرد: «بدترین حالتی که ممکن است برای ایران رخ بدهد، یک ابرتورم است. ابرتورمی که به عنوان مثال گریبان‌گیر ونزوئلا شد. البته واقعیت این است که اقتصاد ایران فاکتور‌های لازم برای اینکه تبدیل به اقتصادی مانند اقتصاد ونزوئلا شود را ندارد. اما به هرحال برای هر کشوری که با تورم شدید و به تبع آن کاهش ارزش پول مواجه هست، احتمال ظهور ابرتورم داده می‌شود؛ لذا ممکن است ادامه این روند برای ایران هم سرنوشتی مانند ونزوئلا رقم بزند.»
وی تصریح کرد: «البته لازم است به این نکته اشاره کنم که همین تورم دو رقمی از نظر تمامی اقتصاددانان داخلی و خارجی بسیار خطرناک و مهلک است. یعنی اگر کشوری در اروپا دچار یک تورم دو رقمی حتی در حد ۱۰ درصد هم بشود به معنی یک بحران است. بعد ما با تورم بالای ۳۰ درصد این روزها دست و پنچه نرم می‌کنیم. می‌خواهم بگویم که تورم حاکم بر اقتصاد ایران از نظر کشورهای دیگر، یک فاجعه اقتصادی محسوب می‌شود. اما هنوز به یک ابرتورم تبدیل نشده است؛ بنابراین به عقیده من مادامی که تغییر رویه صورت نگیرد و یک برنامه ریزی درست و دقیق انجام نشود و افراد مجرب و غیرسیاسی در راس امور اقتصادی قرار نگیرد، ما نمی‌توانیم این تورم را رفع کنیم؛ بنابراین پیش بینی من این است که این تورم خزنده تا پایان سال بیشتر خواهد شد و اوج خواهد گرفت.»
بدون سرمایه ساعتی ۴۲ هزار تومان درآمد داشته باش!
ندری در پایان با اشاره به کشور‌هایی که دچار ابرتورم شده اند، تاکید کرد: «نباید این را فراموش کنیم که کشور‌هایی مثل ونزوئلا و زیمباوه برای مدت کوتاهی دچار ابرتورم شدند. اما مشکل فعلی اقتصاد ما این است که ما از سال‌های اولیه پیروزی انقلاب دچار تورم دورقمی شدیم که این یکی از مهمترین علل کاهش سرمایه گذاری و رشد تولید در کشور محسوب می‌شود. یعنی اگر بررسی کنید می‌بینید که ما در تمام دولت‌های بعد از انقلاب یک تورم دورقمی داشتیم. نکته جالب این است که تنها در دولت آقای خاتمی توانستیم به تورم ۱۰ درصد برسیم. البته دولت آقای روحانی هم اقداماتی انجام داد، اما چون ریشه‌ای نبود، نتوانست به خوبی دولت آقای خاتمی عمل کند. ولی نکته مهم این است که حتی در همان دولت آقای خاتمی، که موفق شدند تورم را به ۱۰ درصد برسانند که حتی همین میزان تورم هم در اقتصاد کشورهای دیگر بسیار خطرناک و نگران کننده است.»
