مشهورترین زلزلههای ایران و رکورددارها
در ایران زلزله زیاد آمده است، اما برخی مشهورترند و برخی رکورددارند و برخی بیشتر لرزاندهاند تن و بدن ایرانیها را. آن زلزله هم که از همه بیشتر لرزاند زمین ایران را «زلزله طبس» در سال ۱۳۵۷ شمسی بود که ۷.۸ ریشتری بود.
به گزارش فارس زلزله طبس قویترین زلزله «ثبتشده» در ایران است ولی بنا به تحقیقات علمی و اسناد تاریخی قویترین زلزله ایران در قرن سوم شمسی در دامغان رخ داد. این زلزله که ششمین زمینلرزه قوی در تاریخ مدون بشر محسوب میشود پرتلفاتترین زلزله در ایران است و حدود ۲۰۰ هزار کشته برجا گذاشته است. حدود ۴۰ سال بعد از زلزله دامغان نیز زلزلهای قوی در اردبیل رخ داد و حدود ۱۵۰ هزار کشته داشت. البته پرتلفاتترین زلزله در تاریخ معاصر ایران، زلزله رودبار و منجیل در سال ۱۳۶۹ شمسی است که ۳۷ هزار کشته و ۶۰ هزار مجروح و ۴۰۰ هزار بیخانمان برجا گذاشت.
زلزلههای معروف در گذر زمان
زلزله رودبار معروفترین زلزله ایران بود بهخاطر آن همه همدلی و کمکرسانی از سراسر ایران. پیش از آن زلزله بوئینزهرا در سال ۱۳۴۱ شمسی بود که معروفترین بود بهخاطر تجلی مهربانی و همیاری ایرانیان و البته کمکهایی که «غلامرضا تختی» برای زلزلهزدگان جمع کرد. حالا هم زلزله بم است که معروفترین زلزله ایران است؛ زلزلهای ۶.۶ ریشتری که در سال ۱۳۸۲ شمسی ارگ تاریخی و۲۵۰۰ ساله بم را ویران کرد و ۳۴ هزار نفر را کشت و ۵۰ هزار مجروح داشت.
شاید بیشترین میزان کمکرسانی ایرانیها در حوادث طبیعی نیز در همین زلزله بم بود و اینطوری بود: «بیش از ۳ هزار ایستگاه کمکهای مردمی در شهرهای بزرگ و کوچک ایران برپا شد و هنوز ۲۰ روز بیشتر نگذشته بود که ۳ میلیارد تومان پول جمع شد [که در آن سالها ارزش بسیار بالایی داشت و رقمی حیرتانگیز تلقی شد] بههمراه بیش از یکمیلیون و ۳۰۰ هزار پتو و ۲۵۱ هزار وسیله گرمازا و پختوپز و ۵ میلیون قوطی کنسرو و کمپوت و ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار کیلو مواد خوراکی و ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه انواع لباس و پوشاک و ۹۷ هزار تخته فرش و موکت و زیرانداز». زنان و دختران ایرانی هم کاری کردند حیرتآورتر و همان چند روز اول بیش از ۷ کیلو طلا و جواهر بذل کردند برای آسایش هموطن.
ایران کشوری زلزلهخیز است و زلزلهها در همین سالهای اخیر هم زیاد رخ دادهاند و البته معمولا خسارت کمی داشتند. با این حال برخی زلزلههای اخیر نیز معروف و ویرانگر بودند؛ ازجمله زلزله اهر و ورزقان در سال ۱۳۹۱ و زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ و زلزله سرپلذهاب در سال ۱۳۹۷.
رسوم غلطی که ریشه سنتهای حسنه را میخشکاند
مانور تجملاتی که در امر ازدواج در جامعه راه افتاده، جای نگرانی دارد و لازم است در راستای مقابله با این تجملات همه احساس وظیفه کرده و با آن مبارزه کنند.
اول ذیالحجه، سالروز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به نام روز ازدواج و آغاز هفته ازدواج نامگذاری شده است تا زندگانی و ازدواج ساد و پر از صفا و صمیمیت حضرت علی (ع) با حضرت فاطمه زهرا (س) را به عنوان یک ازدواج آسان در جامعه الگو قرار داده شود و جوانان به سمت ازدواج آسان سوق داده شوند.
ازدواج، دوره گذر از زندگی فردی به زندگی اجتماعی است که در دین مبین اسلام از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در تعالیم دینی از آن به عنوان محبوبترین بنا در نزد خداوند یاد شده و همواره بر امر ازدواج تاکید شده است.
آیات وتعالیم الهی بر ضرورت فراهم کردن زمینه برای ازدواج جوانان و ازدواج آسان در جامعه تاکید دارد، اما امروزه متاسفانه در جامعه ما خانوادههایی هستند که نه تنها ازدواج را آسان نگرفته اند، بلکه کاملا برعکس، ازدواج را سخت گرفته اند.
چشم و هم چشمی و مادی گرایی از یک سو و بهانههای غیرقابل توجیه از سوی دیگر سبب شده تا ازدواج آسان امروزه در بسیاری از خانوادهها یک انتظار بیجا به شمار رود و در واقع ازدواج آسان را به فراموشی بسپارند و جنبههای نمادین و تشریفاتی ازدواج، بر جنبههای حقیقی و کارکردی آن غالب شود.
در واقع همه میگویند باید آسان گرفت، اما سخت میشود کسی را در این زمانه پیدا کرد که مراسم ازدواج را به همین راحتی و آسان برگزار کند.
در ابتدای امر ازدواج، خواستگاری و همه مراسمهای رسمی و آداب و رسوم آسان پیش میرود، خواستگاری و تعیین مهریه و شیربها، حتی کسی از داماد نمیپرسد که آیا توان پرداخت چند هزار سکه بهار آزادی را دارد یا نه؟ به همین راحتی مراسم خواستگاری به خوبی و خوشی برگزار و مراسم عقد به پایان میرسد؛ اما این تازه آغاز سختیهای پس از آن است.
اما این تنها خانوادهها نیستند بلکه در بین مسئولان نیز تسهیل در امر ازدواج جوانان به گفتمان رایج تبدیل شده، اما متاسفانه هنوز هم هزینههای ازدواج بالاست بطوری که ازدواج آسان به شکل آرمانی آن رواج پیدا نکرده است و یک رویا به شمار میرود.
سنتهای غلط در ازدواج را باید نقض کرد
در این بین نیز سنتهای غلطی هستند که امروز مانعی برای ازدواج آسان شده و رهبر معظم انقلاب نیز در دیدارهایی که داشتند به آن اشاره کرده و فرمودند: “بعضى از تصورات و سنتهاى غلط در مورد ازدواج وجود دارد که اینها دست وپاگیر است، مانع از رواج ازدواج جوانها است؛ این سنتها را باید عملاً نقض کرد. شما که جوانید، مطالبه گرید، پرنشاطید، پیشنهادکننده ى نقض خیلى از عادتها و سنتها هستید، به نظر من این سنتهاى غلطى را هم که در زمینه ى ازدواج وجود دارد، بایستى شماها نقض کنید. ”
ازدواج آسان، باید مورد توجه خانوادهها باشد
نماینده، ولی فقیه در آذربایجانغربی و امام جمعه ارومیه نیز در این زمینه به وظیفه مسئولان و خانوادهها اشاره کرده و گفت: مساله ازدواج آسان، موضوعی است که باید مورد توجه خانوادهها باشد و جوانان برای ازدواج آسان ترغیب شوند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدمهدی قریشی افزود: مسئولان قوا و به ویژه مدیران مرتبط با مساله جوانان و ازدواج، باید نسبت به تسهیل شرایط زندگی و جوانان تلاش کنند.
وی با بیان اینکه نهاد خانواده از مقدسترین نهادهاست، اظهار کرد: مسئولان تلاش کنند تا جوانانی که در سن ازدواج قرار گرفته اند را به تشکیل خانواده تشویق کنند و باید در این مسیر اهتمام جدی داشته باشند.
ساده زیستی در تمام شئون زندگی جامعه و بخصوص ازدواج ترویج یابد
نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) بهترین الگو برای ازدواج آسان بوده و نکات بسیار جالبی را به ما یاد میدهد.
حجت الاسلام و المسلمین محمدجواد مجتهد شبستری با بیان اینکه مهریه حضرت زهرا (س) الگویی برای پیوندهای امروزی است، افزود: پیامبر گرامی اسلام (ص) ازدواج دخترش را به سادهترین و راحتترین شیوه انجام داد تا برای همه جوانانی که در آستانه زندگی مشترک هستند، سرمشق نیکویی باقی بماند.
وی با تاکید بر اینکه ساده زیستی در تمام شئون زندگی جامعه و بخصوص ازدواج ترویج یابد، اظهار کرد: قید و بندهای اجتماعی در امر ازدواج که بیشتر نشأت گرفته از فرهنگ غیر اسلامی و یا ساخته و پرداخته ذهنهای کوتاه مادی و اشرافی است، چون غل و زنجیر بر دست و پای جوانان و والدین آنها میافتد و هر روز این غل و زنجیر بزرگتر و سنگینتر میشود، تا جایی که امکان هر نوع حرکت صحیحی را میگیرد و حیات جامعه را به سوی نابودی میکشاند و بر فساد و نابسامانیهای روانی و مشکلات اخلاقی میافزاید.
نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: هم کفو و همتا بودن، خواستگاری بدون واسطه، قناعت، دوری از اشرافی گری و تجملات، سخت نگرفتن بر همدیگر، ملاک قراردادن معیارها و خصوصیات معنوی و دینی و اخلاقی، مهریه پایین، بنا کردن زندگی بر پایه محبت و عشق واقعی از روی شناخت، حجب و حیا از درسهای ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است که باید الگو قرار گیرد.
مانور تجملاتی که در امر ازدواج در جامعه راه افتاده، جای نگرانی دارد
در این زمینه امام جمعه میاندوآب نیز در جمع مردم این شهرستان با تاکید بر پرهیز از بدعتهای غلط در امر ازدواج جوانان، اظهار کرد: علما؛ ریش سفیدان و خانوادهها دست در دست هم دهند و بدعتهای غلط مانند مهریههای زیاد و موانع ازدواج آسان را حذف کنند.
حجت الاسلام والمسلمین حمید حسن زاده با بیان اینکه افزایش سن ازدواج در جامعه یک خطر بوده و سبب آسیبهای جبران ناپذیری میشود، افزود: متاسفانه وضعیت ازدواج در جامعه خوب نبوده و لازم است خانوادهها به ازدواج آسان توجه داشته و زمینه ازدواج جوانان را فراهم کنند.
وی گفت: ازدواج آسان باید به دغدغه عمومی تبدیل شود چرا که برخی بدعتها که در مورد ازدواج امروز نهادینه شده و مانعی برای ازدواج جوانان نیز شده است، جای نگرانی دارد.
امام جمعه میاندوآب افزود: مانور تجملاتی که در امر ازدواج در جامعه راه افتاده، جای نگرانی دارد و لازم است در راستای مقابله با این تجملات همه احساس وظیفه کرده و با آن مبارزه کنند.
وی با تاکید بر اینکه مهریه زیاد شرط خوشبختی نیست، گفت: معیارها در امر ازدواج باید دستورات دین باشد که اسلام نیز تاکید بر ازدواج آسان و ساده زیستی دارد نه تجمل گرایی و مهریهها و جهازیه آنچنانی.
افزایش سطح توقعات، مانع ازدواج آسان است
یک کارشناس مسائل فرهنگی نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: باید در حوزه ازدواج در خانوادهها به مسئله فرهنگ سازی توجه ویژهای شود و در این راستا نیز اقدامات لازم انجام گیرد.
عبدی با بیان اینکه متاسفانه امروزه میبینیم که سطح توقعات بسیار بالا رفته است، اظهار کرد: قبل از این وقتی فردی میخواست ازدواج کند سطح توقعاتش برای شروع یک زندگی، پایین و در حد نیازهای اولیه بود، در حالی که الان اینگونه نیست.
وی با تاکید بر اینکه باید سبک زندگی اسلامی و آموزههای اصیل دینی را در خانوادهها نهادینه سازیم، افزود: اگر این موضوع تحقق یابد در آن صورت تاثیر مثبت آن و افزایش ازدواج آسان را در جامعه شاهد خواهیم بود چرا که خودبخود بسیاری از بدعتها حذف میشوند.
از سوی دیگر از آنجاییکه بیشتر جوانان، مشکلات اقتصادی را مانع اصلی ازدواج و تشکیل خانواده میدانند و به همین دلیل سعی میکنند تا آنجا که برایشان مقدور است تن به ازدواج ندهند و بنابراین چنانچه مسئولان دغدغه و مشکلات جوانان اعم از مسکن و اشتغال را حل کرده و با فراهم کردن شرایط زمینه را برای اشتغال آنان مهیا کنند، میتواند تاثیر بسزایی در گسترش ازدواج به ویژه ازدواج آسان در جامعه داشته باشد.
برای ترویج ازدواج آسان در جامعه نیاز به یک فرهنگ سازی است تا خانوادهها متوجه شوند که همه چیز را نمیتوان در مادیات خلاصه کرد و اصولاً چیزهای دیگری مهمتر از مادیات در زندگی وجود دارند.
تعداد سگهای ولگرد در ایران ۸ برابر ترکیه!/ سگ چندمین گونه مرگبار در دنیاست؟
سالانه میلیونها نفر در سراسر جهان مورد حمله سگها قرار میگیرند و آمارها میگویند اغلب این قربانیان کودکان هستند و این به آن معناست که حمله سگ و مدیریت سگهای ولگرد معضلی جهانی است.
به گزارش گروه دیکر رسانههای خبرگزاری فارس، روزنامه فرهیختگان نوشت: حمله سگهای ولگرد به یک کودک دیگر در قم، متاسفانه منجر به جان باختن این کودک ۶ساله شد. دو حادثه مشابه در روزهای اخیر، در شهرک دامشهر قم که جان کودک دیگری را گرفت. بهگفته رئیس مرکز فوریتهای پزشکی قم «بهدنبال تماس با اورژانس مبنیبر حمله سگهای ولگرد به پسربچه ۶ساله بلافاصله کارشناسان فوریتهای پزشکی به محل حادثه اعزام شدند. این کودک پیش از رسیدن تکنسینهای اورژانس به صحنه حادثه، بهدلیل شدت جراحتهای ناشی از حمله سگ جان خود را از دست داد.»
معضل سگهای ولگرد و حمله آنها به انسانها اما معضل تازهای نیست. سالانه میلیونها نفر در سراسر جهان مورد حمله سگها قرار میگیرند و آمارها میگویند اغلب این قربانیان کودکان هستند و این به آن معناست که حمله سگ و مدیریت سگهای ولگرد معضلی جهانی است. آنان چهارمین گونه مرگبار در دنیا هستند و در ایران بیش از چهارمیلیون و ۲۰۰هزار سگ وجود دارد. بنابر اعلام کارشناسان محیط زیست، حدود دو تا سهمیلیون یا بهعبارتی بیش از نصف این رقم را سگهای خیابانی تشکیل میدهند که به نسبت سگهای ولگرد به جمعیت کل آنها در سایر کشورهای جهان آماری نگرانکننده است.
پیشتر یک پژوهشگر حیاتوحش درخصوص این بحران در ایران گفته بود: «آمار نشان میدهد که روزانه بیش از ۵۰۰ نفر در کشور توسط سگهای صاحبدار و حدود ۵۵ نفر توسط سگهای بلاصاحب در کشور گزیده میشوند و این یعنی تقریبا روزانه نزدیک به ۸۰۰میلیون تومان منابع مالی وزارت بهداشت بهصورت یارانهای برای درمان افرادی هزینه میشود که توسط سگ گزیده شدهاند و سالانه نزدیک به ۱۰میلیون دلار وزارت بهداشت برای واکسن ضدهاری افرادی هزینه میشود که دچار سگگزیدگی و حیوانگزیدگی شدهاند.»
سوال این است که کدام دستگاه و مقامی متولی حل مشکل سگهای خیابانی است؟ اصلا پدیده سگهای خیابانی بیشتر حاصل کدام تصمیمات اشتباه است؟ درطول سالیان اخیر پیمانکاران شهرداریها وظیفه جمعآوری و زندهگیری سگهای ولگرد را برعهده داشتهاند، امری که انجام آن برای طی کردن فرآیند عقیمسازی و جلوگیری از زاد و ولد این سگها ضروری بود اما پس از انتشار ویدئوهایی که نشان میداد برخی از این پیمانکاران سگها را پس از جمعآوری بهطرز ناراحتکننده و بیرحمانهای میکشند، این فعالیت برای مدتی متوقف شد.
حالا سازمانهای مردمنهاد بسیاری در این زمینه مشغول فعالیت هستند که همه آنها مخالف گرفتن جان سگهای ولگردند. این سازمانها میگویند باید بهجای ترویج جنبشهای غذارسانی به سگها و گربههای ولگرد در ایران -که باعث افزایش تصاعدی جمعیت این گونهها شده- این حیوانات جمعآوری و در مراکز مخصوص عقیم و مدیریت شوند.
بنابر اطلاع ما، نظر مقامهای شهری که پیشتر متولی این موضوع بودهاند نیز با دیدگاههای این سازمانهای مردمنهاد همسو است اما کماکان هیچدستگاهی بهطور رسمی متولی جمعآوری سگهای ولگرد، نگهداری آنها در مراکز مخصوص اطراف شهر، عقیمسازی و ساماندهی آنها نیست. اموری که برای حل معضل سگهای ولگرد ضروری است اما هنوز برای دستگاه مشخصی شرح وظیفه نشده است. در این گزارش ضمن معرفی کشورهای دیگری که با این معضل مواجه هستند، سعی شده تجربیات آنها در مهار این بحران نیز به اختصار شرح داده شود.
آمریکا
در آمریکا سالانه بیش از ۴.۵ میلیون نفر مورد حمله سگها قرار میگیرند و بیمهها در این کشور بیش از ۸۸۲ میلیون دلار در سال را به جبران آسیبهای ناشی از حملات سگها اختصاص میدهند. دولت آمریکا برای سالها از روشهایی همچون تلهسیانوری برای کشتن حیوانات آسیبرسان به مزارع، همچون سگهای وحشی، کایوتی و نظیر آنها استفاده کرده است. این روش بیرحمانه و سایر روشهای مسموم کردن حیوانات البته با واکنشهای بسیار فعالان حقوق حیوانات همراه بوده است و هماکنون متوقف شده اما کشتن سگهای بیخانمان در اتاقهای گاز هنوز با وجود مخالفتهای بسیار در ۹ ایالت آمریکا درحال انجام است.
چین
چین دارای سومین جمعیت بزرگ سگ در جهان است و بیش از ۲۰ میلیون سگ ولگرد در این کشور وجود دارند. داشتن سگ خانگی در پکن در دهه ۸۰ میلادی تقلیدی از سبک زندگی غربی تلقی میشد و از همینرو امری غیرقانونی بود. با این حال، با کاهش محدودیتها مالکیت سگ در چین به سرعت رشد کرد. این کشور حالا سومین بازار بزرگ حیوانات خانگی در جهان را دارد و علیرغم فروش قانونی گوشت سگ در این کشور، خیریههای بسیاری برای عقیمسازی و غذادادن به سگهای ولگرد نیز در چین مشغول فعالیت هستند.
فرانسه
فرانسه نیز در قوانین خود برای نگهداری از سگهای درنده و پرخطر شرایط سختگیرانهای پیشبینی کرده و سگ را از حیوانات خانگی معمول جدا کرده است. سگهای درنده در این کشور نمیتوانند در اماکن عمومی حضور داشته باشند و صرفا در اماکنی که استثناشده حضور مییابند، استفاده از پوزهبند و قلاده برای این دسته از سگهایی که توسط صاحبانشان نگهداری میشوند، الزامی است و علاوهبر این، هرگونه نگهداری از سگ باید با اخذ مجوز همراه باشد تا فرآیند عقیمسازی، تزریق واکسنهای موردنیاز و واگذاری سگها قابلپیگیری باشد.
بریتانیا
در بریتانیا فروش حیوانات در اماکن عمومی ممنوع است و مراکز مشخصی برای این کار پیشبینی شده است. در سراسر بریتانیا هرکس حیوانی میخرد باید از شورای محلی مجوز اخذ کند، شورای محلی نیز پیش از صدور مجوز، گرفتن آموزشهای لازم و وجود شرایط مناسب جهت نگهداری حیوان را کنترل میکند. سگها در بریتانیا واکسینه شده و عقیم میشوند، مراکز تولید سگ نیز باید از مقامات محلی مجوز دریافت کنند و تحتنظارت باشند تا هر سگ درطول عمرش بیش از ۶ توله بهدنیا نیاورد. علاوهبر این قوانین سفت و سختی برای حضور سگها در اماکن عمومی وضع شده که درمورد همه سگها لازمالاجراست.
هلند
هلند بهعنوان اولین کشوری که حتی یک سگ بیخانمان در خیابانهایش ندارد موفق به حل معضل سگهای خیابانی شده است. مشکل سگهای ولگرد و خیابانی در این کشور پیش از این معضلی جدی بود اما با اقداماتی نظیر در نظر گرفتن مجازات زندان برای کسانی که حیوانات خانگی خود را در خیابان رها میکنند، وضع مالیات برای به سرپرستی گرفتن حیوانات و برعهده گرفتن هزینه عقیمکردن سگها توسط خود دولت هلند، تعداد سگهای ولگرد در این کشور به صفر رسیده است. خودداری از عقیمکردن و عدمتزریق واکسنهای لازم برای سگها ممکن است برای صاحبان آنها تا سه سال زندان و بیش از ۱۶ هزار دلار جریمه در پی داشته باشد.
پدر به قتل رسید، تیغه کارد بر پیکر فرزند ماند!
در پی اختلافات ملکی در روستای «بزوشک» مشهد، دو مهاجم با ضربات کارد، درحالی مرد میانسال را به قتل رساندند که دسته کارد شکست و تیغه آن داخل پیکر فرزند وی باقی ماند!
به گزارش خراسان، این حادثه دلخراش صبح روز گذشته زمانی به قاضی ویژه قتل عمد مشهد اعلام شد که امدادگران اورژانس پیکر خون آلود پدر و پسری را به بیمارستان امدادی شهید کامیاب انتقال دادند اما مرد میانسال که «محمد – ک» نام داشت بر اثر عوارض ناشی از اصابت چاقو جان سپرد و در همین حال کادر درمان موفق شدند تیغه کاردی بزرگ را در اتاق عمل از پیکر جوانی بیرون بکشند که فرزند مقتول این حادثه وحشتناک بود.
بنابراین گزارش، با توجه به حساسیت موضوع، قاضی دکتر صادق صفری عازم روستای بزوشک از توابع احمد آباد شد و به تحقیق در این باره پرداخت. بررسیهای میدانی مقام قضایی حاکی از آن بود که دو مهاجم به نامهای «مصطفی و مهدی –ر» به خاطر اختلاف ملکی به در منزل «محمد – ک» رفته و او را به همراه پسرش هدف ضربات کارد قرار دادهاند.
با صدور دستورات ویژهای از سوی قاضی دکتر صفری، گروه ورزیدهای از کارآگاهان اداره جنایی پلیس آگاهی خراسان رضوی، تحقیقات گستردهای را برای ردیابی متهمان فراری این جنایت هولناک آغاز کردهاند.
در همین حال «ابوذر – ک» (مصدوم حادثه) که در مرکز درمانی بستری است و تیغه چاقو در اتاق عمل از پیکر وی خارج شد، به قاضی شعبه ۲۰۸ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد گفت: زمانی که مهاجمان به منزل پدرم یورش بردند ما دست خالی بودیم و غافلگیر شدیم! هرکدام از آنها کاردی در دست داشتند که من و پدرم را هدف ضربات خود قرار دادند.
حریف طلبی مرگبار در فضای مجازی!
نوجوان ۱۵ سالهای که با رجزخوانی در فضای مجازی، حریف میطلبید، عصر چهارشنبه گذشته جنایت هولناکی را در مشهد رقم زد.
به گزارش خراسان، رجزخوانی دو نوجوان ۱۵ و ۱۷ ساله در شبکههای اجتماعی فضای مجازی از پاییز سال گذشته زمانی آغاز شد که نوجوان ۱۷ ساله کارگاه رویه کوبی مبل را ترک کرد اما کل کلهای غرورآمیز بین او و شاگرد ۱۵ ساله کارگاه ادامه یافت و به فضای مجازی کشید به گونهای که رجز خوانیهای آنان با توهین و فحاشی درهم آمیخت.
طولی نکشید که هیجانات دوران نوجوانی با «منم منم» گره خورد و به «حریف طلبی» در شبکههای اجتماعی انجامید. دو کارآموز حرفه مبل سازی که روزی همکار بودند حالا برای یکدیگر خط و نشان میکشیدند و «چشم غره» میرفتند تا جایی که همین حریف طلبیهای غرورآمیز عصر چهارشنبه گذشته به درگیری فیزیکی رسید و نوجوان ۱۵ ساله با ضربات کاردی یک دم، همکار سابقش را به شدت مجروح کرد.
چند دقیقه بعد، پیکر خون آلود «امین- س» در حالی به بیمارستان شهید هاشمی نژاد مشهد انتقال یافت که تلاش کادر درمانی برای بازگرداندن او به زندگی، بی نتیجه ماند و این نوجوان جان خود را از دست داد. با مرگ این نوجوان بر اثر عوارض ناشی از ضربات کارد، مراتب به قاضی ویژه قتل عمد مشهد گزارش شد و بدین ترتیب قاضی دکتر صادق صفری در اوایل شب هنگامی به سوی مرکز درمانی حرکت کرد که گروهی از کارآگاهان اداره جنایی پلیس آگاهی و پزشک قانونی نیز وارد بیمارستان شده بودند.
بررسیهای میدانی و مقدماتی قاضی شعبه ۲۰۸ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد حکایت از آن داشت که پیکر نوجوان ۱۷ ساله پس از نافرجام ماندن عملیات احیاء، به سردخانه بیمارستان منتقل شده است بنابراین دامنه تحقیقات با مشاهده آثار ضربات کارد بر قفسه سینه مقتول، به خیابان پنجتن ۱۵ کشید، جایی که درگیری فیزیکی بین دو نوجوان، حادثه هولناکی را رقم زده بود.
ادامه بررسیهای تخصصی بیانگر آن بود که متهم به قتل، بعد از ارتکاب جنایت، به یک طلافروشی پناه برده است که مالک آن از بستگان وی بود. به همین دلیل قاضی صفری ضمن صدور دستورات میدانی برای بازبینی دوربینهای مدار بسته، از کارآگاهان نیز خواست به ردزنی قاتل بپردازند. این درحالی بود که تحقیقات نشان میداد، نوجوان ۱۵ ساله (متهم به قتل) که «ابوالفضل- د» نام دارد به سمت خروجی شهر در حرکت است.
با آن که طبق اظهارات برخی از شهود محلی، «امین» قبل از مرگ، نام قاتل خود را بر زبان رانده بود اما باز هم بررسیهای قاضی ویژه قتل عمد تا پاسی از شب همچنان ادامه داشت. مالک طلافروشی درباره این حادثه تلخ و تاسف بار به مقام قضایی گفت: من در مغازه خودم نشسته بودم که از رهگذران و اهالی محل شنیدم درون کوچه درگیری شده است. هنوز لحظاتی از این ماجرا نگذشته بود که «ابوالفضل- د» در حالی که چاقویی در دست داشت وارد مغازهام شد. انگار از صحنه حادثه گریخته بود.
طولی نکشید که پشت سر او «امین» (مقتول) هم با سر و وضعی خون آلود مقابل مغازه آمد. او نیز چاقویی در دست داشت و خون زیادی از پیکرش روی زمین میریخت. به او گفتم برو بنشین! در این هنگام افراد زیادی در محل تجمع کردند که «ابوالفضل» نیز در این گیر و دار از مغازه خارج شد و فرار کرد.
با توجه به اهمیت موضوع و شناسایی زودهنگام عامل این جنایت هولناک، گروه ویژهای از کارآگاهان با دستور سرهنگ مهدی سلطانیان (رئیس اداره جنایی پلیس آگاهی) وارد عمل شدند و با راهنماییهای قاضی ویژه قتل عمد، در حالی محل اختفای متهم فراری را شناسایی کردند که گروه دیگری از کارآگاهان با هدایت سرهنگ ولی نجفی (رئیس دایره قتل عمد آگاهی) هماهنگیهای درون خانوادگی را برای معرفی متهم فراری و تسلیم شدن وی به قانون انجام میدادند تا «ابوالفضل – د» برای جلوگیری از حوادث تلخ دیگر، زیر چتر قانون قرار گیرد.
بنابراین گزارش، هنوز شب به نیمه نرسیده بود که بالاخره تلاشهای پلیس و دستورات ویژه قضایی نتیجه داد و حلقههای قانون بر دستان نوجوان ۱۵ ساله گره خورد. با انتقال «ابوالفضل- د» به اتاق بازجویی در پلیس آگاهی خراسان رضوی، قاضی دکتر صفری نیز شبانه عازم آگاهی شد و بدین ترتیب بازجویی از متهم ۱۵ ساله در حضور مقام قضایی ادامه یافت.
این نوجوان که آثار پشیمانی در چهرهاش موج میزد و اشک پهنای صورتش را خیس کرده بود، درباره این جنایت تکان دهنده گفت: از اردیبهشت تا مهر سال گذشته، «امین» در کارگاه رویه کوبی مبل نزد ما کار میکرد اما از برج ۷ (مهر) دیگر کار نکرد و از آن جا رفت.
با وجود این ما همچنان در فضای مجازی با یکدیگر ارتباط داشتیم و کل کل میکردیم تا جایی که این رجزخوانیها و خط و نشان کشیدنها به فحاشی و توهینهای زشت و حریف طلبی کشید. حدود هفته قبل بود که یک روز «مرحوم» در حالی که حال طبیعی نداشت ناسزاهای بسیار زشتی را به من گفت اما بعد از این موضوع باز هم با یکدیگر آشتی کردیم!
تا این که امروز (روز حادثه) در خیابان پنجتن جلوی مرا گرفت و به طور ناگهانی سیلی به صورتم نواخت. من هم که از کل کلهای مجازی و توهین و فحاشیهای او عصبانی بودم در حالی چاقویم را بیرون کشیدم که او نیز چاقویش را بیرون آورد.
این نوجوان ۱۵ ساله در ادامه اعترافاتش مدعی شد: او نتوانست با چاقو ضربهای به من بزند اما من چند ضربه به او زدم! تیغه چاقوی من حدود ۲۵ سانتی متر و یک دم بود که با آن ضربات را بر پیکر او فرود آوردم! من و او به تنهایی با هم درگیر شدیم و کس دیگری در این ماجرا نقش نداشت.
متهم این پرونده جنایی در ادامه ادعاهایش افزود: وقتی «امین» خون آلود شد من هم به درون طلافروشی یکی از بستگانم رفتم که در همان نزدیکی بود ولی مرحوم و دوستانش پشت سر رسیدند که مرا بزنند. من هم که ترسیده بودم از شلوغی محل و تجمع دیگران استفاده کردم و به آرامی از آن جا گریختم!
وی در پاسخ به سوال قاضی دکتر صفری که پرسید آیا هنگام ارتکاب قتل، مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده کرده بودید؟ گفت: نه! زمانی که با او درگیر شدم هیچ نوع ماده مخدر یا مشروبات الکلی مصرف نکرده بودم!
در پی اعترافات صریح متهم، وی با صدور قرار بازداشت موقت در اختیار کارآگاهان اداره جنایی پلیس آگاهی خراسان رضوی قرار گرفت تا ابعاد دیگر این جنایت به طور تخصصی واکاوی و بررسی شود.
صفر تا صد ماجرای تقلب در کنکور امسال
کنکور ۱۴۰۱ در حالی به خط پایان خود رسید که با حاشیههای فراوانی درباره لو رفتن سؤالات گروههای آزمایشی همراه بود؛ در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این مسئله پرداخته ایم.
به گزارش تسنیم، کنکور ۱۴۰۱ در شرایطی به نقطه پایان رسید که با حاشیههای بسیاری بهویژه در ماجرای لو رفتن سؤالات گروههای آزمایشی همراه بود.
از همان نخستین روز برگزاری کنکور ۱۴۰۱ یعنی رقابت داوطلبان گروه آزمایشی هنر، سوالات در کانالهای تلگرامی منتشر شد و حتی رئیس سازمان سنجش با اعتراف ضمنی، ضعیفتر بودن کنترلها در روز برگزاری این آزمون را پذیرفت و گفت: ساعت ۱۲.۳۰، عکس از یک صفحه دفترچه منتشر شد!
اما در روزهای بعد به ویژه در روز آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، انتشار سؤالات در گروههای تلگرامی ابعاد گستردهتری یافت.
انتشار سؤالات گروه ریاضی ساعت ۹ صبح و سوالات گروه تجربی حوالی ۱۰ صبح، حواشی جدیتر کنکور ۱۴۰۱ بود از سوی دیگر سازمان سنجش در اقدامی عجیب قبل از پایان آزمون گروه تجربی دفترچه سوالات عمومی و اختصاصی شماره دو را در سایت خود بارگذاری کرد.
عبدالرسول پورعباس؛ رئیس سازمان سنجش با پذیرش انتشار سؤالات گروه آزمایشی علوم ریاضی و تجربی در فضای مجازی گفت: «روز برگزاری آزمون گروه علوم ریاضی به کمک دستگاههای آشکارساز ۷۰ مورد تخلف در سر جلسه امتحان پیدا کردیم همچنین بیش از ۴۵۰ داوطلب متخلف در آزمون گروه علوم تجربی که ابزار الکترونیک به همراه داشتند شناسایی و برای آنها پرونده تشکیل شده است.»
حواشی کنکور ۱۴۰۱ و انتشار گسترده سوالات، دو شائبه را پیش میکشد؛ نخست، سوالات کنکور قبل از برگزاری آزمون در اختیار عدهای از افراد بوده که حتی اقدام به فروش آن کردند.
دوم؛ عدهای از افراد با بردن گوشی به جلسه آزمون موفق به گرفتن عکس از سوالات و انتشار آن در فضای مجازی شدند.
تمام این اتفاقات در شرایطی رخ داده که سازمان سنجش مدتها قبل از برگزاری کنکور ۱۴۰۱، از قطع اینترنت حوزههای برگزاری آزمون و کمک شرکتهای دانشبنیان برای ارائه دستگاهی به منظور کشف هرگونه ابزار الکترونیک در حوزههای آزمون خبر داد.
بنابراین باید مشخص شود، آیا با وجود چنین تمهیداتی داوطلبان باز هم گوشی به داخل جلسه بردهاند یا اینکه مراقبان حوزههای برگزاری کنکور اجازه استفاده از تلفن همراه را داشتند؟ پلیس فتا و نهادهای نظارتی برای پیشگیری از چنین رویهای که موجب بیاعتبار کردن کنکور و بر هم زدن آرامش روانی داوطلبان میشود، چه وظایفی را بر عهده داشته و چه اقداماتی را انجام دادند؟
در این میان کانالهایی در تلگرام ادعا داشتند، سؤالات را قبل از جلسه کنکور به قیمت ۵۵۰ میلیون تومان ارائه میکنند.
سردار کیومرث عزیزی؛ فرمانده انتظامی شرق استان تهران به دستگیری فروشندگان سوالات کنکور اشاره کرده و گفته است: با توجه به برگزاری کنکور سال ۱۴۰۱ و رصد و پایش فضای مجازی توسط کارشناسان پلیس فتا استان و شهرستان پاکدشت، فردی که سوالات کنکور سراسری را با مدارک جعلی در شبکه اجتماعی میفروخت شناسایی شد. با بررسیهای انجام شده توسط کارشناسان پلیس فتا مشخص شد این شخص، شماره کارتی را جهت فروش سوالات به خریداران ارائه میکرد که طی استعلامات انجام شده صاحب کارت شناسایی و دستگیر شد.
به گفته او؛ با بررسی صورتحساب متهم و فیلم دوربین معابر و واحدهای صنفی که متهمان برای پولشویی به آن مراجعه کرده بودند، همدست دیگر متهم و سردسته باند تیم پولشویی کلاهبرداری که فردی ۱۷ ساله بود شناسایی و در حالی که در یکی از ترمینالهای خروجی استان تهران قصد فرار داشت دستگیر و به دنبال آن سردسته و سایر اعضای باند که ۳ نفر بودند، شناسایی و دستگیر شدند.
تلاش کردیم برای بررسی حواشی کنکور ۱۴۰۱ و انتشار گسترده سوالات در گروههای مجازی با رئیس سازمان سنجش گفتوگویی داشته باشیم، اما او اعلام کرد که در جلسات حضور دارد و نمیتواند پاسخگوی سوالات باشد.
انتشار سوالات نمیتواند توسط داوطلبان باشد!
در همین رابطه هامون سبطی از فعالان حوزه کنکور به تسنیم گفت: امسال در گروه ریاضی و تجربی بیشترین مشکلات را داشتیم و با توجه به تعداد داوطلبان گروه علوم تجربی، هر مشکلی میتواند چندین برابر رشتههای دیگر تبعات داشته باشد.
به گفته او، سوالات گروه علوم تجربی حوالی ساعت ده صبح با کیفیت مطلوب در گروههای تلگرامی منتشر شد و این نمیتواند توسط داوطلبان باشد، چون در آن زمان هنوز به دفترچه شماره ۳ دسترسی نداشتند.
سبطی در پاسخ به این پرسش که آیا انتشار سوالات زمانی که داوطلبان در جلسه آزمون هستند را میتواند به معنای تقلب یا لو رفتن سوالات کنکور تلقی کرد؛ متذکر شد: این موضوع مصداق لو رفتن سؤالات قبل از جلسه آزمون نیست، اما هم اکنون شاهد هستیم برخی افراد در جلسه کنکور با بیرون از جلسه ارتباط برقرار میکنند هر چند امسال تدابیری برای این معضل اندیشیده شد، اما نتوانست به طور کامل شرایط را کنترل کند و باز هم مشکلاتی گزارش شد.
معضل جاسوس افزارها
او ادامه داد: وقتی سؤالات ساعت ۱۰ صبح در فضای مجازی منتشر میشود میتواند این شائبه را مطرح کند که احتمالاً افراد قبلتر به سوالات دسترسی داشتند همچنین گروههای کلیدزنی که منتظر سؤالات هستند به صورت منسجم شروع میکنند به کلید زدن با توجه به اینکه در گروه علوم تجربی، دو ساعت تا پایان آزمون فرصت وجود داشت بنابراین میتوانستند پاسخ دفترچه اختصاصی را به افرادی که توسط جاسوس افزارها با محیط بیرون ارتباط داشتند، ارائه دهند.
پلیس فتا باید ابعاد ماجرا را مشخص کند
سبطی متذکر شد: این موضوعی نیست که در کنکور امسال اتفاق افتاده باشد و سال گذشته هم شاهد آن بودیم، اما امسال دفترچههای گروه علوم تجربی به صورت کامل منتشر شد همچنین اطلاعاتی را به پلیس فتا ارائه کردیم تا عمق زمان و گستردگی ماجرا بررسی شود، پس از آن میتوان گفت که موضوع خاصی نبوده مانند آنچه سال گذشته اتفاق افتاد یا اینکه شرایط کنکور ۱۴۰۱ متفاوت بود و باید اقدام دیگری انجام شود.
وی یادآور شد: باید بررسی شود ادعای افرادی که میگویند به سؤالات دسترسی دارند، صحت دارد یا خیر چرا که پولهای کلانی در این میان جا به جا میشود؛ اطلاعات کسب شده را به پلیس فتا ارائه کردیم و آنها باید ابعاد ماجرا را مشخص کنند.
تقلب و لو رفتن سؤالات کنکور؛ از انکار تا واقعیت
چند سالی است که همزمان با برگزاری کنکور، موضوع لو رفتن یا خرید و فروش سؤالات و دفترچهها به یکی از حاشیههای اصلی کنکور در فضای مجازی تبدیل میشود. حاشیههایی که پس از تکذیب از سوی متولیان برگزاری این آزمون در نهایت رنگ واقعیت به خود میگیرد. کنکور ۱۴۰۱ نیز از این حواشی بینصیب نماند و تعدادی از کانالها در فضای مجازی اقدام به خرید و فروش و انتشار دفترچه سؤالات همزمان با برگزاری آزمون کردند.
به گزارش ایسنا، در حالی چهار روز گذشته فضای علمی کشور درگیر تب و تاب برگزاری پنجاه و دومین آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مراکز آموزشی بود که بروز حواشی “تقلب و لورفتن سؤالات” برای پرتقاضاترین رشتههای این آزمون یعنی گروه علوم تجربی نگرانیها و ابهامات زیادی را در اذهان عمومی جامعه به خصوص داوطلبان این رشتههای پرطرفدار دانشگاهی ایجاد کرد.
اگر چه بازار تقاضا برای ورود به رشتههای علوم پزشکی به ویژه سه رشته پرطرفدار یعنی “پزشکی”، “دندانپزشکی” و “داروسازی” در ایران طی چند سال اخیر رونق گرفته و تقریبا بیش از نیمی از داوطلبان با امید و انگیزه پذیرش در این رشتهها در کنکور شرکت میکنند اما نگاهی به تاریخچه این آزمون ملی در ایران نشان میدهد رشته “پزشکی” قبل از انقلاب نیز از اولین رشتههای پرطرفدار در کشور محسوب میشده و نخستین بار در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به دلیل تعداد زیاد متقاضیان امتحانی برای پذیرش در این رشته به طور هماهنگ برگزار شد. پس از آن دانشکدههای حقوق و فنی نیز برای پذیرش در رشتههای خود امتحان ورودی برگزار کردند.
شرایط چنین بود که اغلب متقاضیان ورود به دانشگاه ابتدا در امتحان دانشکده پزشکی شرکت میکردند و اگر قبول نمیشدند سراغ باقی رشتهها و دانشکدهها میرفتند. در واقع سالها وضعیت بر همین منوال بود تا اینکه در سال ۱۳۴۱ قرار شد امتحانی سراسری برای ورود داوطلبان هر رشته به دانشگاهها برگزار شود.
این آزمون سراسری یک نکته داشت و مشکل این بود که متقاضیان باید بارها از سراسر ایران به تهران و سایر شهرها سفر میکردند تا در امتحانات دانشکده های مختلف شرکت کنند. برای رفع این مشکل و با ایده برگزاری امتحانی با کیفیت بالاتر برای تعیین دقیق تر سطح علمی افراد نخستین امتحان سراسری دانشگاه ها یا همان اولین کنکور ایران در سال ۱۳۴۲ برگزار شد.
در همین راستا به دنبال توسعه آزمون ورودی در دانشگاهها، سازمان سنجش آموزش کشور در سال ۱۳۴۷ با عنوان “مرکز آزمونشناسی ایران” با هدف تعیین نحوه گزینش دانشجویان برای ورود به دانشگاهها توسط وزارت علوم و آموزش عالی ایران تأسیس شد. در نهایت در سال ۱۳۵۴ با افزایش تعداد دانشجویان و گسترش دانشگاههای داخل ایران، این سازمان به سه حوزه معاونت فنی و پژوهشی، اجرایی و نظارت بر امور دانشگاهها گسترش یافت و تا سال ۱۳۶۰ با همین تشکیلات به کار خود ادامه داد و پس از انحلال ۸ ساله این سازمان در فروردین ماه سال ۱۳۶۸، تشکیلات سازمان سنجش آموزش کشور با سه معاونت اجرایی، فنی و پژوهشی و گزینش به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی رسید و در تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۶۸ شرح وظایف و پستهای مصوب نیز به سازمان ابلاغ شد تا این سازمان بتواند آزمونهای بزرگ و ملی را با سازماندهی بزرگتر و منظمتر برگزار کند.
در حال حاضر فعالیت سازمان سنجش آموزش کشور بر سه بخش جذب ورودی مقاطع مختلف آموزش عالی، برگزاری آزمونهای حرفهای و استخدامی و بخش ارزشیابی متمرکز است و این سازمان طی حدود نیم قرن فعالیت خود توانست عنوان امینترین و مورد اعتمادترین سازمانها را در بین مردم به دست بیاورد و از سرمایه اجتماعی بالاتری برخوردار باشد.
سازمان سنجش و سرمایهای به نام “اعتماد اجتماعی”
بررسیها در سالهای ۹۰ تا ۹۵، سازمان سنجش آموزش کشور را جزو سازمانهای مورد اعتماد مردم معرفی کرد که از پایگاه اجتماعی خوبی بین عموم برخوردار بود. این سازمان در حالی همواره شعار “عدالت محوری” را در دوره های مختلف مدیریتی سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده که سال های اخیر با حواشی زیادی در مهمترین و حساسترین آزمونهای خود مواجه شده است. ضمن اینکه اظهارنظر و واکنش مسئولان این سازمان حاکی از ظهور پدیده ای به نام “تقلب” در فرایند برگزاری مهمترین آزمون این سازمان یعنی کنکور است.
به گونه ای که طی چند سال اخیر موضوع لو رفتن سؤالات و دفترچههای کنکور در فضای مجازی هر ساله با نزدیک شدن به زمان برگزاری کنکور، مطرح میشود و ما شاهد رشد قارچ گونه انواع شبکهها، سایتها و کانالهای فروش سؤالات کنکور و یا ادعای لو رفتن سؤالات این آزمون سرنوشتساز هستیم.
تقلبهای سریالی در کنکور
اولین بار در کنکور سال ۹۹ بود که واژه “تقلب” و “داد و ستد سؤالات” در فضای مجازی به طور صریح مطرح شد؛ سال گذشته نیز روز اول برگزاری کنکور و در حالیکه تازه بخش عمومی کنکور هنر به پایان رسیده بود ناگهان تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که حاوی همان سؤال های دفترچه آزمون در حال برگزاری بود.
این تصاویر چنان با سرعت در فضای مجازی منتشر شد که در کمتر از یک ساعت به موجی نگران کننده برای والدین نگران و کنکوری های مضطرب بدل شد و اینکه نکند سؤالات کنکور ۹۹ واقعا لو رفته باشد. این نگرانی و تماسهای بیش از حد والدین با سازمان سنجش آنچنان زیاد بود که سخنگوی این سازمان را وادار به واکنش کرد.
لو رفتن سوالات کنکور ۹۹
فاطمه زرین آمیزی سخنگوی وقت سازمان سنجش آموزش کشور با تایید این موضوع به ایسنا گفت: یکی از داوطلبان گروه آزمایشی هنر موفق به بردن گوشی همراه خود به جلسه آزمون شد و بخشی از سؤالات این آزمون را در شبکههای اجتماعی منتشر کرده است. این داوطلب در بیمارستان طالقانی آزمون میداد که با سوءاستفاده از عوامل اجرایی و شرایط کرونایی خود توانسته بود بعد از پایان آزمون دروس عمومی از سؤالات عکس بگیرد و منتشر کند.
سخنگوی وقت سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به دستگیری فرد متخلف و منتشر کننده سؤالات کنکور هنر، تاکید کرد: اگر چه این داوطلب اظهار کرده است قصد تقلب نداشته، اما در حال حاضر به محاکم قضایی معرفی شده و مجازات پیشبینی شده در قانون شامل جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا یک میلیارد ریال یا حبس از یک تا پنج سال یا هر دو مجازات در خصوص او اجرا خواهد شد و این سازمان برای این گونه افراد تقاضای اجرای بالاترین حد مجازات را دارد.
اما ماجرا به همین جا ختم نشد و در روز دوم کنکور سراسری نیز در حالیکه هنوز ساعتی از شروع کنکور سراسری داوطلبان گروه علوم انسانی و گروه علوم ریاضی نگذشته بود که در فضای مجازی تصویر صفحات دفترچه های کنکور منتشر شد و برخی کانالها مدعی شدند که سؤالات کنکور لو رفته است.
انتشار این تصاویر باعث شد تا بار دیگر سازمان سنحش واکنش نشان دهد. زرین آمیزی، سخنگوی وقت سازمان سنجش آموزش کشور درباره تصاویری که برای بار دوم در فضای مجازی منتشر شده بود به ایسنا گفت: در حال حاضر صحت یا عدم صحت این عکس ها توسط حفاظت سازمان سنجش آموزش کشور در دست بررسی است و نتیجه آن را اطلاع رسانی خواهیم کرد.
وی در اظهار نظری دیگر تاکید کرد: حفاظت آزمون سازمان سنجش آموزش کشور با همکاری دستگاههای امنیتی و انتظامی در استانهای فارس و یکی از استانهای غربی دو تیم را دستگیر کردند که برای ارسال عکس از حوزههای امتحانی برنامهریزی کرده بودند که در تهران نیز دو نفر شناسایی شدهاند که به زودی دستگیر خواهند شد. براساس بررسیهای به عمل آمده اصولاً هدف این افراد از ارسال عکس، تقلب نیست بلکه القای شبهه در آزمون است.
حواشی کنکور ۱۴۰۰
این حواشی قبل از برگزاری پنجاه و یکمین کنکور (۱۴۰۰) نیز مطرح شد و تعدادی از کانالها در فضای مجازی اقدام به خرید و فروش سؤالات جعلی کنکور کردند به طوری که سقف و کف قیمتهای اعلامی این کانالها تا چندین میلیون نیز اعلام شد. اما در نهایت عده ای داوطلب از خرید این سؤالات متضرر شدند و تعدادی از باندهای فروش سؤالات توسط نیروهای انتظامی و با همکاری دستگاههای نظارتی و اطلاعاتی کشور دستگیر شدند.
در این رابطه سردار وحید مجید رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا به ایسنا گفت: در رصد پیشدستانه فضای سایبر در بیش از ۱۰۰ کارگروه استانی و شهرستانی طی ایام منتهی به برگزاری کنکور سراسری سال ۱۴۰۰، تعداد زیادی سایت و تارنما که اقدام به فعالیت مجرمانه در این خصوص میکردند، مورد شناسایی قرار گرفتند.
وی در ادامه از شناسایی و دستگیری بیش از ۲۰ نفر از مجرمان در کشور که با تبلیغات دروغین و کاذب مدعی فروش سؤالات کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ پیش از برگزاری آن بودند، خبر داد و اظهار کرد: اقدام قضائی علیه تعدادی از مجرمان دیگر نیز در این حوزه در جریان است.
بحث فروش سئولات و تقلب در کنکور ۱۴۰۰ تا جایی پیش رفت که وزارت اطلاعات با صدور اطلاعیه ای تاکید کرد؛ در راستای حفظ سلامت و آرامش روانی خانوادههای داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مراکز علمی کشور، با اشراف اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان، تحرکات چند شبکه کلاهبرداری که در زمینه عرضه و فروش سؤالات غیر واقعی آزمون سراسری ۱۴۰۰ فعالیت داشتند، با هماهنگی دستگاه قضایی شناسایی و مورد برخورد قرار گرفته و تعدادی از سودجویان شبکهای دستگیر شدند.
در همین رابطه دکتر ابراهیم خدایی رییس وقت سازمان سنجش آموزش کشور ضمن تاکید جدی در برخورد با کلاهبردارن در زمینه فروش سؤالات کنکور، گفت: برای جلوگیری از تخلف و رعایت حفاظت از آزمون، کمیتهای با حضور مجموعه دادستانی، تشکیل شد و با هماهنگیهای صورت گرفته در این کمیته با موضوع برخورد جدی با کلاهبرداری در زمینه فروش سؤالات کنکور تصمیمگیری شد.
وی در ادامه تصریح کرد: تمام موارد مربوط به فروش سؤالات کنکور کلاهبرداری است و شگرد کلاهبرداران این است که ابتدا ۵۰ درصد پول را از داوطلب دریافت کرده و اعلام میکنند که ما به سؤالات دسترسی داریم و پس از انتشار سؤالات، ۵۰ درصد باقی پول را دریافت میکنیم؛ در صورتی که پس از دریافت ۵۰ درصد پول اولیه، تماسها قطع میشود و آنها حتی نمیتوانند جلد دفترچه کنکور ما را به داوطلبان برسانند.
خدایی با بیان اینکه یکسری از عوامل کلاهبرداری فروش سؤالات کنکور شناسایی شده اند، افزود: با آنها برخورد شده و طبیعتا برخوردهای بیشتری با توجه به گزارشهای رسیده با این افراد میشود. به داوطلبان اطمینان میدهم که تحت هیچ شرایطی سؤال کنکور قبل از جلسه به بیرون نیامده و داوطلبان مطمئن باشند کلاهبردار نمیتواند سئوالی بدهد چرا که حتی نمیتواند روی دفترچه را هم کپی کند.
پروندههای بیسرانجام
پدیده فروش سؤالات و بروز تقلب در کنکور سال گذشته در حالی از سوی مسئولان وقت سازمان سنجش تکذیب شد که در برخی موارد ادعا میشود هنوز پروندههای شبهه دار تعداد زیادی از پذیرفته شدگان رشتههای پرطرفدار علوم تجربی بدون تعیین تکلیف و با وساطت تعدادی از مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مختومه اعلام شده و این داوطلبان یکسال است در پرطرفدارترین صندلی های دانشگاه تحصیل میکنند.
در حالی که انتظار میرفت کنکور ۱۴۰۱ به دلیل تغییراتی که در دفترچه سؤالات و پاسخنامهها صورت گرفته بود، با کمترین حاشیه برگزار شود در عین ناباوری و تعجب این آزمون به یکی از تاریکترین آزمونهای سراسری تبدیل شد و این موضوع درعلاوه بر انعکاس در شبکههای اجتماعی، با واکنش برخی مطبوعات نیز مواجه شد؛ به طوریکه برخی روزنامهها خواستار برخورد جدی با مسببان این امر و استعفای مسئولان سازمان سنجش آموزش کشور شدند.
ماجرای کنکور امسال از این قرار بود که در آزمون رشتههای تحصیلی هنر، ریاضی و انسانی، سئوالات برخلاف سالهای گذشته پس از پایان آزمون و به صورت رسمی دراختیار عموم داوطلبان قرار نگرفت، اما درمورد آزمون تجربی برخی مدعی هستند کل سئوالات عمومی و اختصاصی کنکور تجربی در ساعت ۹:۴۹، یعنی چند دقیقه پس از توزیع دفترچه اختصاصی شماره ۲، روی یکی از کانالهای تلگرامی قرار داده شد. در این فایل دفترچه اختصاصی شماره ۳ که هنوز در آن زمان توزیع نشده بود نیز وجود داشته است.
در همین حال برخی منابع در فضای مجازی ادعای تقلب گسترده ۲۵ هزار نفر از داوطلبان تجربی را مطرح کردند که البته رییس سازمان سنجش شب گذشته با حضور در یک برنامه تلویزیونی ضمن رد ادعای مطرح شده درباره تقلب گسترده در کنکور تجربی، اذعان کرد که با تعداد ۴۸۰ نفر از متخلفان این آزمون برخورد شده و برای آنها پرونده تشکیل شده است.
عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در این زمینه گفت: با تمهیدات اندیشیده شده با استفاده از دستگاه آشکارساز موبایل بسیاری از داوطلبان متخلف در این آزمون که ابزار الکترونیک به همراه داشتند شناسایی شدند و برای آنها پرونده تشکیل شده است.
رییس سازمان سنجش پیش از این و در جریان بازدید وزیر علوم از سازمان سنجش آموزش کشور در کرج نیز گفته بود: همکاری خوب وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، سپاه و تمامی ارگانهای امنیتی و حفاظتی باعث شد تاکنون ۱۰ گروه فعال در زمینه فروش سؤالهای جعلی کنکور دستگیر شوند.
سخن آخر
خبر لو رفتن و فروش سئوالات کنکور پدیده نامیمونی است که طی چند سال اخیر دامن گیر سازمان سنجش شده و همین امر ابهاماتی را در اذهان عمومی مطرح کرده است. اینکه چگونه میشود در یکی از مهمترین و امنترین آزمونهای سراسری ایران تقلبی تا این حد ساماندهی شده و گسترده رخ بدهد؟ چگونه میشود دفترچه پلمب شده سؤالات کنکور قبل از برگزاری آزمون در دست عدهای سودجو قرار میگیرد؟ چگونه علی رغم هماهنگی و همکاری تمامی دستگاههای امنیتی همچنان عدهای این توان را دارند به راحتی و به صورت علنی در فضای مجازی سؤالات کنکور را دست به دست کرده و به فروش برسانند؟ همچنین چرا علی رغم افزایش استفاده از دستگاههای تقلب سنج و شدت بازرسی های بدنی در کنکور امسال، که از سوی سازمان سنجش ادعا شده بود هنوز تعدادی متخلف موفق شدهاند از برخی ابزارهای الکترونیکی استفاده و با کمک همین ابزارها عدالت آموزشی را نقض کرده و اعتبار نیم قرن فعالیت سازمان سنجش را زیر سؤال ببرند.
با وجود اینکه در سال ۸۴ قانونی در مجلس به تصویب رسید که بر اساس آن فروشندگان و انتشاردهندگان سؤالات کنکور و آزمونهای نهایی مورد تعقیب قرار گرفته و با مجازاتهای سنگینی از قبیل جریمههای میلیاردی و حبسهای طولانی مواجه خواهند شد و این قانون از سال ۸۵ به اجرا گذاشته شده؛ اما این قانون آن گونه که باید نتوانسته جلوی سودجوییها در این زمینه را بگیرد و به نظر میرسد نظارت و اجرای قوی قانونهای موجود، تنها راهکار و ابزاری باشد که بتوانیم کنکوری بهدور از حاشیه داشته باشیم.
به گزارش ایسنا، بر اساس آمار تخمینی ارائه شده سالانه بیش از هزاران میلیارد تومان هزینه کلاسهای کنکور و همچنین خرید و فروش سؤالات کنکور میشود. قطعا وقتی پای چنین تجارت پر سودی در میان باشد شاهد تخلفات و کلاهبرداری های گسترده در این عرصه خواهیم بود. اگر چه طی سال های اخیر پدیده لو رفتن سؤالات و رواج تقلب در بین داوطلبان کنکور همپای رشد شبکههای مجازی و وسایل الکترونیکی و ابزارهای هوشمند افزایش یافته است اما به نظر می رسد سازمان سنجش آموزش کشور باید با پیش بینی چنین اتفاقاتی تمهیداتی ویژه برای جلوگیری از سوء استفاده از این تکنولوژی انجام دهد چرا که بروز چنین تخلفاتی علاوه بر اینکه اجحاف در حق دانش آموزانی شود که سال ها تلاش کرده اند تا بتوانند بر صندلی دلخواه خود در دانشگاه تکیه بزنند، اعتماد اجتماعی به سازمان سنجش را نیز کاهش میدهد.
بنابراین مسئولان نظارتی و اجرایی آزمونهای مهم سرنوشت سازی مانند کنکور با اتخاذ سیاستهای و برنامههایی در تامین امنیت این آزمون بیش از بیش تلاش کنند تا شاهد تخلفات هر چند اندک از سوی سودجویان علم و دانش نباشیم و از سویی دیگر سرنوشت داوطلبان نیز تحت تاثیر مقاصد اقتصادی عدهای فرصتطلب قرار نگیرد.
دختر مظفرالدین شاه، بنیانگذار تاکسیرانی در ایران
فخرالدوله به پسرهایی که میخواستند متاهل شوند یک تاکسی برای امرار معاش هدیه میداد…
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، اشرف الملوک فخرالدوله دختر مظفرالدین شاه به سال ۱۳۰۴ هجری قمری متولد شد. وی ابتدا نامزد پسرخاله خود، دکتر محمّد مصّدق بود. اما صدر اعظم میرزا علی خان امین الدوله به واسطه رقابتهای سیاسی وقت، تصمیم گرفت جهت استحکام قدرت خود با اشرف الملوک فخرالدوله وصلت کند . فخرالدوله به عنوان بانویی مؤمن، با کفایت و نیکوکار مشهور است که از ثروت خانوادگی خود با چنگ و دندان محافظت نمود. او با تدبیر و کاردانی، خود و خانواده اش را از آشفتگیهای مربوط به عزل پدرشوهر و غضب دربار به او، خلع برادرزاده اش احمدشاه از سلطنت و دیگر گرفتاریهای سیاسی رهانید . ضمن آنکه از ثروت خود در امور خیریه فروگذاری نکرد.
از جمله کارهای مهم او تأسیس آسایشگاه سالمندان در املاک موروثیاش واقع در کهریزک است که امروزه جزو عظیم ترین مؤسسات یاری رسانی به مصدومان ، از کار افتادگان و سالمندان به شمار میرود . فخر الدوله با تدبیر و ارثیه خود یکی از زنان ثروتمند ایران بود که با قرار دادن سیستم تاکسیرانی در تهران و احداث مسجد فخرالدوله و چند بنای دیگر خیلی زود توانست لیاقت و کاردانی خود را بروز داده و تاریخ از او به عنوان یک زن خلاق و اجتماعی یاد میکند. فخرالدوله اولین فرد وارد کننده تاکسی به تهران بوده و با برقرار کردن سیستم تاکسیرانی درتهران و احداث مسجد فخرالدوله و چند بنای دیگر نام خود را در تاریخ ماندگار کرد.
همچنین او به پسرهایی که میخواستند متاهل شوند یک تاکسی برای امرار معاش هدیه میداد. زمانی که زندگی شهرنشینی به شدت در حال گسترش بود و کالسکه تنها وسیله نقلیه مردم ایران بود که با سرعت زمان همخوانی نداشت مخترعان در پی کشف موتورهای بنزینی درون سوز و به دنبال آن اتومبیل بودند. پس از آن اتومبیلهایی نظیر وُلگا، شورولت، مسکوویچ، میلمن، موریس، وانگارد، دکاوه، بنز، فیات و … وارد حمل و نقل مسافر شهری شد. رشد سریع شهر و افزایش ناگهانی اتومبیلها، کنترل خیابانها را مشکل کرد و برای شهرداری و نظمیه کاملا مشخص بود که هدایت اتومبیلها جهت رفت و آمد در شهر را باید به ماموران خاصی بسپارند.
آیین نامه اجرایی قانونی در تاریخ ۱۰ /۹/ ۱۳۴۸تحت عنوان کنترل و نظارت بر حسن اجرای خدمت رسانی، طی لایحهای توسط هیئت وزیران تهیه و پس از تصویب به وزارت کشور و سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران به دلیل جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر به سازمانی مستقل به نام سازمان تاکسیرانی محول شد. در حال حاضر ناوگان تاکسیرانی شهر تهران با بیش از ۱۰۰ هزار تاکسیران و ۸۰ هزار تاکسی حدود ۲۰ درصد از سفرهای درون شهری را در ۲۲ منطقه تاکسیرانی در تهران انجام میدهد همچنین تمام مسائل مربوط به تاکسیرانی مانند پروانه کار با تاکسی، پیشنهاد نرخ کرایه به شورای اسلامی شهر، نظارت بر اجرای کرایههای مصوب، رسیدگی به امور رانندگان و غیره بر عهده این سازمان است.
یک دانشمند:متاورس اندازه سلاح هستهای خطرناک است
یک دانشمند پیشگام در حوزه رایانه و اینترنت هشدار میدهد که “متاورس” پتانسیل تبدیل شدن به خطرناکترین فناوری از زمان اختراع سلاحهای هستهای را در خود دارد و افرادی مانند “مارک زاکربرگ” مدیر عامل شرکت “متا” میتوانند از آن برای شستشوی مغزی تمام جوامع استفاده کنند.
به گزارش ایسنا از دیلیمیل، برایان شوستر(Brian Shuster) یکی از دانشمندان پیشگام علوم رایانه که ۱۷ سال تجربهی کار با “متاورس” را در کارنامه دارد و همچنین دنیای دیجیتالی خود به نام “اوترورس”(Utherverse) را ایجاد کرده است، هشدار میدهد که متاورس اگر در دستان آدمِ اشتباهی قرار بگیرد، این پتانسیل را دارد که خطرناکترین فناوری از زمان اختراع سلاح های هستهای باشد و آن آدم احتمالا “مارک زاکربرگ” مدیر عامل “متا” است.
وی در مورد اینکه چگونه مردم میتوانند از متاورس به نفع خود سوءاستفاده کنند، صحبت کرده است.
شوستر در یک مصاحبه تلفنی به دیلیمیل گفت: این [متاورس] میتواند برای شستشوی مغزی کل جمعیت جهان استفاده شود و اساساً آنها را تحت کنترلِ یک عروسکگردان قرار دهد.
وی افزود: من فکر نمیکنم زاکربرگ یا فیسبوک هرگز به این نتیجه برسند که بتوانند پول را برای منافع و طول عمر بشریت قربانی کنند. پول زمانی به دست میآید که مردم خوشحال یا عصبانی هستند، بنابراین شما انتخاب میکنید کدام مسیر را میخواهید پیش بگیرید.
وی ادامه داد: ما مسیری را که فیسبوک انتخاب کرده است، دیدهایم و وقتی صحبت از متاورس به میان میآید، آنها همان مسیر را انتخاب خواهند کرد.
زاکربرگ زمانی متاورس را به عنوان “جانشین اینترنت موبایل” توصیف کرد. متاورس شامل مجموعهای از فضاهای مجازی است که در آن میتوانید بازی کنید، کار کنید و با افراد دیگری که در دسترس شما نیستند، ارتباط برقرار کنید.
ایدهی متاورس از اینجا آمده است که ما احتمالا در آینده نه چندان دور، زمان بیشتری را در دنیای مجازی میگذرانیم تا دنیای واقعی و زمانی که از خواب بیدار میشویم، هدست خود را میگذاریم و بیشتر از زمانی که هدست روی سر نداریم، در آنجا میمانیم و به تعامل، خرید، قرار ملاقات، کار و مدرسه رفتن در دنیای مجازی میپردازیم.
مارک زاکربرگ مدیر عامل شرکت “متا” همچنین ادعا کرده است که بشریت در نهایت به متاورس نقل مکان خواهد کرد و واقعیت خود را برای دنیای جدیدی که او کنترل میکند، رها میکند.
شوستر میگوید: هیچ چیز تصادفی نیست. همه چیز به صورت الگوریتمی توسط رایانهها تولید میشود و ما دیدیم که فیسبوک با الگوریتمها چه میکند. ممکن است فکر کنید که عشقِ زندگی خود را در متاورس ملاقات کردهاید، اما این زاکربرگ است که تصمیم میگیرد با چه کسی ملاقات و سازگاری داشته باشید. شما ممکن است با شنیدن یک نظر، متحول شوید، زیرا سیستم کامپیوتری تشخیص میدهد که بیشترین سود را از این موضوع خواهد برد.
وی افزود: نگرانی این است که قابلیت شستشوی مغزی کامل در متاورس وجود دارد.
شوستر همچنین خاطرنشان میکند که ما فقط نباید نگران زاکربرگ باشیم، بلکه باید نگران هر کسی باشیم که منفعت و سود خود را بر مردم ترجیح میدهد.
شوستر نه تنها از این میترسد که متاورس، پتانسیل شستشوی مغزی افراد را دارد [البته اگر در دستان فرد اشتباه باشد]، بلکه خاطرنشان میکند که میتواند نسلهایی از افراد منزوی را ایجاد کند، درست مانند کاری که فیسبوک قبلاً انجام داده است.
ما در حال حاضر به خاطر زاکربرگ [اشاره به فیسبوک] بسیار کمتر در دنیای واقعی هستیم. شما میتوانید شخصی که هستید را پشت نمایشگرتان پنهان کنید و همین موضوع به متاورس نیز منتقل خواهد شد.
شوستر میگوید: آواتارها در هورایزن(Horizon) فقط یک تنه، سر و پا و دست دارند. ما به عنوان انسان برای احساس حمایت عاطفی نیاز به برقراری تماس داریم. ما باید با مردم نشست و برخاست کنیم و عواطفمان را بروز دهیم. در دنیای دیجیتال، آواتارها نمیتوانند بیش از حد به یکدیگر نزدیک شوند، بنابراین چگونه میتوان کسی را در آغوش گرفت و ارتباطات واقعی ایجاد کرد؟
وی افزود: این موضوع، نسلهایی از افراد منزوی را ایجاد میکند که هرگز معنای واقعیِ نزدیک بودن به کسی – اهمیت دادن به مردم – را درک نمیکنند.
دنیای هورایزن متا در حال حاضر آزمایشی از متاورس بزرگی است که این شرکت میخواهد آن را توسعه دهد. هورایزن در حال حاضر یک برنامه شامل خریدهای درون برنامهای برای سازندگان است تا آیتمها و جلوههای مجازی را در دنیای دیجیتال خود بفروشند.
طبق گفته شوستر، آنچه زاکربرگ با هورایزن انجام داده است، در حال حاضر برای بشریت بسیار مضر است.
وی میگوید: ۱۹ سال پیش شروع به بررسی متاورس کردم. من این کار را انجام دادم، زیرا دیدم آیندهی آن، یک ماتریکس انسانی است. اما این یک ابرتوانایی برای کنترل بشریت است که اگر به حال خود رها شود، میتواند به فیسبوکی دیگر تبدیل شود.
اگرچه متاورسِ زاکربرگ هنوز در مراحل ابتدایی خود است، اما قبلاً نیز به عنوان یک مکان خطرناک خبرساز شده است. بر اساس گزارشی از یک سازمان غیرانتفاعی موسوم به “SumOfUs” که در زمینه مهار قدرت رو به رشد شرکتها فعالیت میکند، یک زن در ماه مه عملاً توسط یک غریبه در هورایزن مورد تعرض جنسی قرار گرفت، در حالی که کاربر دیگری در حال نوشیدن بطری نوشیدنی این صحنه را تماشا میکرد و رد میشد.
“متا” در نتیجهی این اتفاق گفت که ویژگی «مرز شخصی» را به برنامه میافزاید تا افراد غیردوست را چهار فوت از کاربران دور نگه دارد.
شوستر میگوید: راههای بسیار دیگری برای مقابله با چنین مسئلهای وجود دارد. روشی که “متا” برای مدیریت این اتفاق برگزید، اعمال محدودیتهای اجباری است تا مردم نتوانند به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک شوند که در نهایت، مردم را بیشتر منزوی خواهد کرد.
وی افزود: در “اوترورس” چنین حوادثی از طریق یک عملیات اجتماعی مدیریت میشود. اگر کسی شما را آزار میدهد، میتوانید او را در یک فهرستِ نادیدهگرفتن قرار دهید و وی بلافاصله ناپدید میشود.
وی در پایان گفت: توسعه این نوع فناوری پیچیده است و باید درک روانشناسی داشت و جنبههای انسانیت را به خوبی در نظر گرفت که من هیچ دلیلی ندارم که باور کنم او [زاکربرگ] چنین نیتی دارد.
۸ تا ۱۰ میلیون ایرانی مواد دخانی مصرف میکنند
رئیس اداره پیشگیری و کاهش آسیب مصرف مواد، الکل و دخانیات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: آخرین مطالعه جامع که برآورد جدیدی از مصرف دخانیات ارائه کرده، نشان میدهد هشت تا ۱۰ میلیون نفر در ایران مواد دخانی مصرف میکنند.
به گزارش ایرنا، سازمان جهانی بهداشت میگوید در سال ۲۰۱۷ حدود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون نفر در جهان مصرف کننده دخانیات بودند و از این میزان حدود ۱۰ میلیون نفر به علت مصرف مستقیم و غیرمستقیم دخانیات فوت کردند. در ایران سالانه ۵۵ تا ۶۰ هزار مرگ بر اثر مصرف دخانیات رخ میدهد. یعنی به ازای هر یک میلیون نخ سیگار، یک مرگ محاسبه میشود که با مصرف سالانه ۵۵ تا ۶۰ میلیارد نخ سیگار در کشور، ۵۵ تا ۶۰ هزار مرگ اتفاق میافتد.
روزانه ٢٠ میلیارد تومان و سالی ١٠٠ هزار میلیارد تومان خرج سیگار میشود و بزرگترین خطر ابتلاء به فشار خون بالا، مصرف دخانیات است و خطر سکته قلبی تا ٢ برابر با مصرف دخانیات افزایش پیدا میکند.
دود ناشی از مصرف دخانیات سالانه باعث بیش از ۱.۲ میلیون مرگ زودرس میشود که از این تعداد ۶۵ هزار کودک در سال بر اثر بیماریهای ناشی از دود غیرمستقیم دخانیات، جان خود را از دست میدهند. صنایع دخانی با تولید سالانه ۸۴ مگاتن گاز گلخانه ای، باعث بر هم زدن تعادل آب و هوا در کره زمین می شوند و علاوه بر هدر دادن منابع محیط زیست به اکوسیستم آسیب می رسانند.
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سالیانه بیش از ۶۰ هزار نفر در ایران، بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند که اگر روند افزایش مصرف سیگار کنترل نشود، میزان مرگ و میر در ایران در ۱۰ سال آینده به ۲۰۰ هزار نفر در سال خواهد رسید.
بیشترین گروه مصرف کننده مواد دخانی در مردان در گروه سنی ۴۵-۵۴ سال قرار دارند که نزدیک به ۳۰ درصد مصرف کننده دائمی هستند
رئیس اداره پیشگیری و کاهش آسیب مصرف مواد و دخانیات وزارت بهداشت در گفت و گو با ایرنا افزود: بیشترین گروه مصرف کننده مواد دخانی از جمله سیگار و قلیان در مردان در گروه سنی ۵۴-۴۵ سال قرار دارند که نزدیک به ۳۰ درصد آنها مصرف کننده دائمی هستند.
ابراهیم قدوسی اظهارداشت: بیشترین گروه مصرف کننده دخانیات در زنان در گروه سنی ۳۴-۲۵ سال قرار دارند که نزدیک به ۶ درصد آنها مصرف کننده دائمی بوده و آمار مصرف کنندگان دخانیات هم در مردان و هم زنان در مناطق روستایی بالاتر از مناطق شهری است.
وی ادامه داد: بیشترین گروه مصرف کننده سیگار در مردان در گروه سنی ۵۴-۴۵ سال قرار دارند که حدود ۲۶ درصد آنها مصرف کننده دائمی بوده و بیشترین گروه مصرف کننده سیگار در زنان در گروه سنی ۷۵ سال و بالاتر قرار دارند که حدود یک و نیم درصد آنها نیز به صورت دائمی این ماده دخانی را می کشند.
به گفته قدوسی، بیشترین گروه مصرف کننده قلیان در مردان در گروه سنی ۴۴-۳۵ سال قرار دارند که حدود ۶ درصد آنها دائمی مصرف کرده و بیشترین گروه مصرف کننده قلیان در زنان در گروه سنی ۴۴-۳۵ سال قرار دارند که قریب سه و نیم درصدشان مصرف کننده دائمی هستند.
برنامه تشخیص و مراقبت اختلالات مصرف دخانیات در حال اجراست و آماده خدمت به گروه سنی ۱۸-۶۵ سال در همه مراکز خدمات جامع سلامت است
وی با اشاره به برنامه های مبتنی بر پیشگیری و درمان اختلالات مصرف دخانیات در وزارت بهداشت، تصریح کرد: برنامه تشخیص و مراقبت اختلالات مصرف دخانیات با پشتوانه تجربه موفق ۶ ساله در مراکز مربوطه در حال اجراست و آماده ارائه خدمت به گروه ۶۵-۱۸ سال در همه مراکز خدمات جامع سلامت هستند.
قدوسی اظهار داشت:این برنامه با غربالگری توسط بهورز، کارشناس مراقب سلامت شروع و مداخلات روانشناختی توسط کارشناس سلامت روان و پزشک مرکز صورت می گیرد و درمان علایم و وسوسه مواد دخانی به خوبی با داروهای مناسب در اقصی نقاط کشور قابل دسترسی است.
وی با بیان اینکه یکهزار و ۹۰۰ کارشناس سلامت روان مجری این برنامه هستند، ادامه داد: گروهی از مصرف کنندگان که به هر دلیل تمایلی به مراجعه حضوری ندارند یا دسترسی محدودتری دارند می توانند با استفاده از خدمات مشاوره تلفنی ترک دخانیات از طریق خط تلفن ۴۰۳۰ زیرشماره ۵ از ساعت ۸ لغایت ۱۶ به مشاوران آموزش دیده دسترسی پیدا کنند و طی یک برنامه مدون هشت جلسه با پیگیریهای دورهای تا یکسال از خدمات یاد شده بهره مند شوند.
به گفته قدوسی، ارزشیابی این برنامه نیز در سال جاری انجام و نتایج حاکی از استقبال مردم و موفقیت چشمگیر طرح است و تون آموزشی تیم سلامت در سال ۱۴۰۰ بازبینی شده و بازآموزی آن توسط دانشگاههای علوم پزشکی انجام شده است.
بر اساس سیاست های کلی سلامت افزایش آگاهی و توانمندی و مشارکت ساختارمند برای پیشگیری از اعتیاد ضروریست
محمد رضا مسجدی دبیر کل جهانی مبارزه با دخانیات نیز در این زمینه گفت: رهبر انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی؛ در سیاست های کلی «سلامت» به مواردی از قبیل وضع عوارض بر محصولات، مواد و خدمات زیانآور سلامت، همچنین اولویت پیشگیری بر درمان، افزایش آگاهی، مسئولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت با استفاده از ظرفیت نهادها و سازمانهای فرهنگی، آموزشی و رسانهای کشور تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرده اند.
وی افزود: بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جمله کشورهای همسایه نظیر ترکیه و پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس با افزایش مالیات بر دخانیات تا ۸۰ درصد قیمت خرده فروشی، باعث کاهش مصرف محصولات دخانی، افزایش درآمد دولت و کاهش قابل توجه مرگ و میر و بار بیماری های ناشی از آن شده اند.
رئیس جمعیت مبارزه با دخانیات کشور تاکید کرد: سالانه بیش از سه میلیارد پاکت سیگار با قیمت (۶ تا ۲۰۰ هزار تومان) به طور میانگین پاکتی ۲۰ هزار تومان مصرف و حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بر اثر استعمال سیگار دود می شود. بر اساس محاسبات بانک جهانی و سازمان بهداشت جهانی، دولت ها ۲ تا ۳ برابر این مقدار (بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان) برای درمان بیماری های ناشی از دخانیات هزینه می کنند.
مسجدی اظهار داشت: مصرف دخانیات با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، سکته (قلبی و مغزی)، بیماری های تنفسی، سرطان و غیره مرتبط است که هزینه های انسانی و اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد.
وی گفت: قانون جامع کنترل دخانیات، تبلیغات محصولات دخانی را ممنوع اعلام کرده و در صورت وجود این تبلیغات دستگاههای قضایی باید با آنها برخورد کنند و البته مسئولیت رسیدگی به تبلیغات اینترنتی بر عهده پلیس فتا است.