کارگران فصلی در شرایط کنونی که قشرهای مختلف جامعه با ویروس کرونا دست و پنجه نرم میکنند با بیکاری و ترس از بیماری مواجه شدهاند و نیازمند توجه ویژه هستند.
شیوع ویروس کرونا نه تنها در ایران که در سطح جهان مشکلاتی را در بخشهای مختلف برای مردم و متولیان جامعه ایجاد کرده است اما یکی از قشرهایی که بیش از سایرین متضرر شدند کارگران روزمزد هستند.
طبق توصیههای وزارت بهداشت، کاهش تماسها و ارتباطات انسانی از روشهای اصلی پیشگیری از شیوع این ویروس همهگیر است بنابراین ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا برای کاهش تماسهای انسانی و رعایت فاصله اجتماعی برای قطع زنجیره انتقال ویروس در هفتههای اخیر محدودیتهایی را برای فعالیت واحدهای تولیدی، توزیعی و خدماتی، ادارات دولتی، اماکن تفریحی و گردشگری و مکانهای پرتردد و پرجمعیت اعمال کرد.
بسیاری از واحدهای خدماتی و صنفی غیرضروری در این مدت تعطیل شدند و بدیهی است که این تعطیلی برای نیروی کار و معیشت بخش قابل توجهی از افراد جامعه آثار منفی میگذارد که در کنار حفظ سلامتی مردم باید به آن توجه کرد.
میدان امام حسین (ع) و ابتدای خیابان شهید بهشتی بیرجند یکی از مکانهایی است که هر روز کارگران دور هم جمع میشوند به امید اینکه برای آنها چند ساعتی در روز کار پیدا شود.
با توقف هر خودرو حتی برای پارک کردن و پیاده شدن مسافر همه کارگران شتاب زده و با سبقت گرفتن از یکدیگر به سوی خودرو میروند و مهارتهای خود را داد میزنند.
برخی خودروها که کارگر میخواهند نیز از ترس شلوغ کردن کارگران و همهمه آنها، شیشه خودرو را اندکی پایین آورده و بدون اینکه بپرسند چه کاری برای کارگر دارند ابتدا درخصوص دستمزد چانه میزنند.
برخی کارگران (شاید از روی ناچاری) با پیشنهاد قیمت پایین ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان روزانه موافقت میکنند و برخی نیز اصرار دارند قیمت هر روز ۸۰ هزار تومان است و با کارگری که قیمت پایین را پذیرفت سر و صدا راه میاندازند اما کارفرماادر این موقعیت لبخند به لب دارد و خوشحال است که کارگرانی با دستمزد پایین را به دست آورده است.
به سراغ دو کارگر جوان و میانسال که در فاصله ۱۰۰ متری دورتر از سایر کارگران نشسته بودند رفتم تا جویای احوال این روزهای آنان شوم.
حسن ۳۵ ساله سفرهای نان در بغل داشت و گفت: شاید برای شما عجیب و غریب باشد اما در تمامی روزهای سرد و گرم سال اینجا هستیم تا کار پیدا کنیم.
وی ادامه داد: اکنون که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده است حتی کسی کارگر نمیخواهد و اکثر کارفرمایان از ما میترسند و اگر کاری باشد با اکراه ما را میبرند.
این کارگر روزمزد اظهار داشت: باور کنید اگر مجبور نباشیم در این اوضاع در این محیط آلوده جمع نمیشویم، اگر کار نکنم از کجا شکم ۲ بچه و خانواده را سیر کنم، نه بیمه هستم و نه مانند کارمندان دولت آخر ماه حقوق و مزایا دارم پس باید تحت هر شرایطی کار کنم.
وی البته گفت: در ۱۵ روز گذشته فقط دو روز سر کار رفتهام در حالیکه هر روز از صبح تا غروب همین جا منتظر مینشینم.
کارگر دیگر که سن و سالش را نمیدانست گفت: بیسواد هستم و هرچه به یاد دارم کارگر بودهام، یکبار نشده که پولی از جایی به ما برسد و صبح آن روز دغدغه کار نداشته باشم.
رضا افزود: این روزها که همه از ترس کرونا در خانهها هستند ما همچنان بخشی از عمر خود را اینجا میگذاریم و تا وقتی خانواده من نیاز به مواد غذایی دارند نمیتوانم در خانه بمانم لذا کرونا معنا ندارد.
وی گفت: من حتی روز اول عید هم خانه نبودم و دو ساعت قبل از سال تحویل به امید کسب و کار بیرون آمدم.
پس از صحبت با این کارگران سراغ رییس کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی خراسان جنوبی رفتیم و حسن علیزاده گفت: درخواست دولت و مراکز درمانی از مردم و کارگران برای حضور نیافتن در اماکن عمومی در حالی است که بیکاری، کم درآمدی و نداشتن بیمه بیکاری برای کارگران ساختمانی و نبود خدمات بهداشتی و درمانی مناسب در این شرایط خاص، تاثیر بدی بر زندگی کارگران گذاشته است.
وی افزود: برای یک کارگر و استادکار ساختمانی در این شرایط اقتصادی، از دست دادن یک روز کاری میتواند از لحاظ اقتصادی فاجعه بار باشد.
رییس کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی خراسان جنوبی گفت: کارگران و استادکاران در پرداخت اجاره خانه و مایحتاج زندگی خود با مشکل مواجه هستند و بسیاری از کارگران حتی توان خرید یک ماسک و دستکش حفاظتی را ندارند.
وی گفت: لازم است دولت و دستگاههای حمایتی در این شرایط با اختصاص بستههای حمایتی در قالبهای درمانی، خوراکی و نقدی از همه کارگران به دلیل تعطیلی کار حمایت کنند.
علیزاده افزود: به وجود آوردن شرایط روحی مناسب برای تمامی مردم و دور شدن از استرس در حال حاضر ضروری است.
وی خواستار تامین امکانات بهداشتی و محیط سالم ایمن در همه محیطهای کار و خدمات رسانی به کارگران شد و گفت: همچنین باید بیمه بیکاری برای تمامی کارگران به خصوص کارگران و استادکاران ساختمانی اختصاص یابد.
وی گفت: در حال حاضر ۱۲ هزار کارگر ساختمانی در استان خراسان جنوبی عضو انجمن هستند که ۶ هزار نفر مربوط به مرکز استان است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی هم به طرح خرید اعتباری اضطراری ناشی از شیوع بیمار کرونا اشاره کرد و گفت: اقشار آسیب پذیر فاقد درآمد ثابت از قبیل کارگران فصلی روزمزد، دستفروشان، رانندگان تاکسی، اتوبوس، مینیبوس و کرایههای بین شهری به تشخیص وزارتخانه مشمول برخورداری از این طرح میشوند.
غلامرضا اشرفی با بیان اینکه مستمری بگیران زیر پوشش نهادهای حمایتی مشمول این طرح نیستند افزود: براساس این طرح خانوارهای مشمول شناسایی میشوند و پس از تایید، برای خانوار یک نفره یک میلیون تومان و سایر خانوادهها نیز ۲ میلیون تومان اعتبار خرید منظور خواهد شد.
وی گفت: بازپرداخت اقساط طی ۲۷ ماه (سه دوره تنفس و ۲۴ قسط متوالی ماهانه) با نرخ سود ۱۲ درصد خواهد بود که گیرندگان اعتبار چهار درصد از این نرخ و مابقی توسط سازمان برنامه و بودجه پرداخت خواهد شد.
مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی اظهار داشت: شناسایی افراد واجد شرایط این طرح در حال انجام است و به محض ابلاغ اعتبار به استان در اختیار این خانوادهها قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: بستههای متنوع و مختلف حمایتی ویژه اقشار مختلف در قالب طرح مذکور در نظر گرفته شده است اما شیوه نامه مربوطه هنوز به استان ابلاغ نشده و به محض ابلاغ اطلاعرسانی لازم انجام خواهد شد.
مسوول بسیج سازندگی خراسان جنوبی هم گفت: ۱۱۰ بسته غذایی در قالب بن خرید به ارزش ۱۷ میلیون تومان به همراه ۲۵۰ عدد ماسک سه لایه فیلتردار بین کارگران روزمزد (سرگذر) بیرجند توزیع شد.
مهدی هنری افزود: شیوع ویروس کرونا و فراگیر شدن آن در سطح استان سبب شد در بعضی کسب وکارها به ویژه قشر زحمتکش کارگران روزمزدی اختلال به وجود آید و برای امرار معاش خود دچار مشکل شوند.
وی ادامه داد: از همین رو به مناسبت اعیاد شعبانیه و ولادت امام حسین (ع) و روز پاسدار برنامهریزی برای توزیع بستههای غذایی در قالب بن خرید برای کارگران روزمزدی که به دلیل مشکلات جاری دچار مشکل شدهاند انجام شد.
وی اظهار داشت: بنهای خرید با هماهنگی سپاه در اختیار کارگران قرار گرفت تا گوشه کوچکی از مشکلات این قشر حل شود.
طرح تقویت فاصله گذاری اجتماعی به منظور کاهش تماسها و کنترل زنجیره انتقال ویروس کرونا از بامداد جمعه هشتم فروردین همزمان با سراسر کشور در استان خراسان جنوبی اجرا و با مصوبه ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا تا ۲۰ فروردین تمدید شد.
طرح فاصله گذاری اجتماعی به صورت هوشمند دنبال خواهد شد و مشاغل به سه دسته کم ریسک، متوسط و پرریسک تقسیم بندی میشوند.
براساس مصوبه ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا، مشاغل کم ریسک و متوسط از ۲۳ فروردین، فعالیت خود را آغاز خواهند کرد اما مشاغل پرریسک و همچنین اماکن عمومی مانند پارکها و بوستانها تا پایان فروردین ممنوع و تعطیل خواهند بود.