سال ۹۸ سال تغییرات اساسی در نهادهای حاکمیتی خواهد بود. از دبیر شورای نگهبان، فرمانده سپاه و رئیس ستاد اجرایی فرمان امام گرفته تا علی لاریجانی رئیس کنونی مجلس شورای اسلامی احتمالا پستهای خود را به افراد دیگری تحویل خواهند داد.
عرصه سیاست در انتظار تغییر ترکیب سیاسی مجلس است و برخی چهرهها مانند محمد یزدی و محمدتقی مصباحیزدی این شانس را خواهند داشت تا به مجلس خبرگان رهبری بازگردند..
تابستان امسال دوره دبیر شورای نگهبان به پایان میرسد. فقها و حقوقدانان این شورا باید دبیر جدیدی انتخاب کنند. هرچند آیتالله احمد جنتی طی ۲۷ سال گذشته همیشه منتخب فقها و حقوقدانان شورای نگهبان و دبیر بلامنازعه این شورا بوده، اما با نگاه به تغییرات سیاسی دو سال گذشته کشور، انتخاب فردی جوانتر به عنوان دبیر شورای نگهبان چندان دور از ذهن نیست.
این روحانی ۹۲ ساله طی دو سال گذشته از برخی مناصب حکومتی از جمله امامت جمعه تهران بعد از ۲۵ سال و همچنین ریاست ستاد امربهمعروف و نهیازمنکر کنارهگیری کرده است. همین امر احتمال عدم رغبت او برای سمت دبیری شورای نگهبان در سال ۸۹ را قوت میبخشد.
در این میان برخی، آیتالله صادق آملیلاریجانی از فقهای شورای نگهبان که به تازگی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز برعهده گرفته است، جانشین احتمالی جنتی در سمت دبیری شورای نگهبان میدانند.
اما تغییرات در این نهاد حاکمیتی به تغییر دبیر ختم نمیشود. آیات محمد مومن و سیدمحمود هاشمیشاهرودی دو تن از فقهای شورای نگهبان، سال گذشته درگذشتند. صادق آملیلاریجانی جانشین مرحوم هاشمیشاهرودی شد اما صندلی محمد مومن همچنان خالی است و باید فردی به این شورا اضافه شود. باید منتظر ماند و دید رهبر معظم انقلاب به موجب اصل ۹۱ قانون اساسی که انتخاب فقهای شورای نگهبان را به ایشان واگذار کرده، چه کسی را به عنوان عضو جدید فقهای شورای نگهبان منصوب میکنند.
فرماندهی جدید برای سپاهیان؟
سال ۸۶ که مأموریت ۱۰ ساله سید یحیی رحیمصفوی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تمام شد، آیتالله خامنهای محمدعلی جعفری را به عنوان فرمانده سپاه منصوب کردند. سال ۹۶ دوره ۱۰ ساله جعفری به پایان رسید اما او در مراسم تودیع و معارفه فرمانده سپاه محمد رسولالله تهران بزرگ، از تمدید حکم فرماندهی خود بر سپاه پاسداران به مدت سه سال دیگر خبر داد. با این حال برخی از احتمال پایان این حکم در سال جاری سخن میگویند و محتملترین جایگزین او را سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده کنونی سپاه قدس عنوان میکنند.
تغییر احتمالی در ریاست بنیاد مستضعفان
محمد سعیدیکیا، سیاستمدار اصفهانی ۳۱ تیر ماه امسال مأموریتش در بنیاد مستضعفان به پایان میرسد. او در سال ۹۳ طی حکمی از سوی رهبر انقلاب جانشین محمد فروزنده و رئیس بنیاد مستضعفان شد. هرچند بر اساس رسمی نانوشته آن دسته از منصوبان رهبری که حکم پنج ساله از ایشان دریافت میکنند، با پایان دوره اول برای یک دوره پنج ساله دیگر در سمت خود ابقا میشوند، اما احتمال میرود این سنت نانوشته این بار نقض و این بنیاد در سال ۹۸ با تغییر مواجه شود.
پایان مأموریت مخبر در ستاد اجرایی فرمان امام
ریاست ستاد اجرایی فرمان امام سال ۸۶ به مخبر رسید و او از تیر ماه همان سال فعالیت خود را در این ستاد آغاز کرد. پیش از او محمدجواد ایروانی به مدت ۱۰ سال ریاست ستاد اجرایی فرمان امام را برعهده داشت. بیش از یک سال است که مأموریت ۱۰ ساله مخبر به پایان رسیده است و احتمالا امسال باید منتظر ماند دید آیا رهبر انقلاب فردی را جانشین او میکنند؟
تقویت اصولگرایان در بهارستان؟
سال ۹۸ سال تغییرات یکی از قوای سهگانه کشور نیز هست. کرسیهای سبز رنگ بهارستان در اسفند ماه امسال شاهد تغییرات اساسی خواهند بود. پیشبینی فعالان سیاسی و اجتماعی، درباره انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، اصولگرایان را برای کسب کرسیهای بیشتر امیدوار کرده است. سید محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات چندی پیش با کنایه درباره ناامیدی مردم از جریان اصلاحات و عملکرد نمایندگان اصلاحطلب در مجلس دهم هشدار داده بود.
مجلس دهم پس از مجالس اصولگرای هفتم، هشتم و نهم و روی کار آمدن دولت حسن روحانی و همچنین تزریق بذر امید در جامعه شکل گرفت. در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی فهرست ۳۰ نفره موسوم به لیست امید در تهران تمام ۳۰ کرسی نمایندگی تهران را به دست آورد.
اکنون، اما با گذشت بیش از سه سال از عملکرد مجلس دهم و بروز برخی فشارها و نارضایتیها در بدنه حامی اصلاحطلبان، برخی احتمال میدهند چهرههای اصلاحطلب در انتخابات مجلس یازدهم با اقبال کمتری مواجه شوند؛ اما آیا آرای آنها در سبد اصولگرایان خواهد ریخت؟
سال سرنوشتساز برای علی لاریجانی
در این میان احتمال میرود وضعیت علی لاریجانی نیز در عرصه سیاسی دستخوش تغییرات اساسی شود. اخبار غیررسمی که البته هیچ گاه تایید نشده، از تصمیم او برای نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ حکایت دارد. در صورت صحت این خبر و توافق اصولگرایان بر نامزدی علی لاریجانی برای ریاست جمهوری، بعید به نظر میرسد او در انتخابات مجلس دوازدهم شرکت کند. از سوی دیگر حتی اگر لاریجانی در رقابتهای انتخاباتی مجلس یازدهم حضور یابد و رأی مردم حوزه انتخابیه خود را نیز به دست آورد، موقعیت او برای ریاست مجلس به نتایج و ترکیب مجلس آینده بستگی خواهد داشت.
شانس دو یزدی برای بازگشت به خبرگان
همزمان با انتخابات مجلس یازدهم، انتخابات میان دورهای مجلس خبرگان رهبری نیز برگزار میشود. تاکنون شش عضو این مجلس شامل آیات اکبر هاشمی رفسنجانی، نصرالله شاه آبادی، حبیبالله مهماننواز، اسدالله ایمانی، سیدمحمود هاشمی شاهرودی و محمد مومن دار فانی را وداع گفتهاند و جانشینان آنها باید در انتخابات میان دورهای انتخاب شود.
در میان این شش صندلی خالی، دو صندلی متعلق به استان تهران است. محمد یزدی و محمدتقی مصباحیزدی دو چهره مهم اثرگذار جناح اصولگرا هستند که برای پنجمین دوره از انتخابات مجلس خبرگان رهبری از تهران نامزد شدند اما در رقابت با لیست «خبرگان مردم» منتسب به مرحوم آیتالله هاشمیرفسنجانی از راهیابی به این مجلس بازماندند. این دو نفر در صورت نامزدی در انتخابات میان دورهای شانس بازگشت به مجلس خبرگان رهبری دارند.