خراسان جنوبی، رکورددار زلزله‌های بالای هفت ریشتر/ ۱۹ هزار کشته در کمتر از یک دقیقه

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان «انگار قیامت شده بود. تکان های زمین به شکلی بود که به این طرف و آن طرف پرت می شدیم. بعد از چند ثانیه تکان ها حالت چرخشی به خود گرفتند. تا سعی کردیم خودمان را به خروجی خانه نزدیک کنیم، به سمت دیگر پرت شدیم، در آن هیاهو من و خواهرم  به سمت خروجی خانه دویدیم که ناگهان ساختمان کناری  روی من و خواهرم  فرو ریخت .

اهل طبس و ۵۱ ساله است. در تمام طول مصاحبه بغض گلویش را گرفته بود. هنوز بعد از ۴۰ سال، یاد گذشته رهایش نمی‌کند. این فقط داستان او نیست. داستان همه بازماندگان زلزله طبس است.

«هنوز نفس هایم بالا می آمد که صدای داد و فریادهای برادرم را که در زمان زلزله خارج از خانه بود به  گوشم می رسید. جنازه پدرم را از زیر خاک ها بیرون کشیده بودند. نای صحبت کردن نداشتم تا درخواست کمک کنم.

محمدرضا الهی در زلزله ۴۰ سال پیش طبس، غیر از برادر و خواهر، همه اعضای خانواده اش را از دست داد، اکنون دبیر بازنشسته است و در آن دقایقی که با ما گفتگو کرد، بار‌ها صدایش لرزید و اشک‌هایش جاری شد.

«صدای لرزان خواهرم را شنیدم که می گفت محمد کنار است، بیهوش شدم. متوجه اطرافم نشدم  تا آن که مرا از زیر آوار بیرون کشیدند. جنازه ها را با برادرم کنار هم گذاشتیم. صحنه بسیار سخت و دلخراش بود. تا جایی که چشم توان دیدن داشت خانه های خراب شده را می دیدی که روی هم افتاده اند و هر کسی با چشم گریان به دنبال عزیزش  می گردد.

خراسان جنوبی رکورددار زلزله های بالای هفت ریشتر

خراسان جنوبی یکی از زلزله ‌خیزترین مناطق ایران به‌ شمار می‌آید و به دلیل قرار گرفتن بر روی گسل زلزله، باعث شده که هر ساله زلزله های متعددی این استان را بلرزاند.

هرچند زمین‌لرزه‌های اخیر موجب وحشت و تعجب بسیاری از مردم شده ، اما این حادثه به عنوان امری طبیعی در این استان به ‌شمار می‌آید چرا که این منطقه بارها در طول تاریخ شاهد زمین‌لرزه‌هایی با شدت‌های مختلف بوده و خسارت های فراوانی به زیرساخت‌ها و مردم استان وارد کرده است.

اولین زلزله مخرب ثبت شده در خراسان جنوبی در سال ۴۷ در دشت بیاض رخ داد که بالای۷ ریشتر قدرت داشت. فردای آن روز هم فردوس با زمین لرزه دیگری به بزرگی ریشتر لرزید.  در این دو روز، دو منطقه دشت بیاض و فردوس در خراسان جنوبی ویران شد و ستون های ۱۲ هزار خانه مسکونی در هم شکست و نزیک  به ۷۰ هزار نفر نیز بی‌خانمان شدند. کشته‌شدگان این دو زمین‌لرزه در آمارهای مختلف، بین ۷٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰ نفر عنوان شده است.

دومین زلزله مخرب استان در سال ۵۷ در طبس رخ داد که بزرگترین زلزله دوران معاصر ایران نام گرفت. این زلزله با شدت ۷.۸ ریشتر باعث شد که ۷۰ درصد مردم طبس، یعنی ۱۹ هزار و ۶۰۰ نفر جان خود را از دست بدهند. در چشم برهم زدنی  شهر تاریخی طبس به تلی از خاک تبدیل شد و اثری از آن شهر تاریخی زیبا باقی نماند.

زلزله ۷.۳ ریشتری اردکول در سال ۷۶ بیش از هزار و ۵۵۰ کشته و زخمی بر جای گذاشت؛ و همچنین در آذر ۹۱ زلزله‌ای با شدت ۶/۵ ریشتری منطقه زهان در خراسان جنوبی را لرزاند؛ که آمارها، از کشته شدن ۶ نفر و زخمی‌شدن ۱۴ نفر در این زمین‌لرزه حکایت داشت.

کارشناسان معتقدند که خراسان جنوبی بر روی گسل زیادی قرار دارد و این نظریات گویای این است که اکنون باید بیش از گذشته برای مدیریت این حوادث آمادگی داشته باشیم.

خراسان جنوبی رکوردار وسیع ترین شکستگی سطحی زلزله

هاشمی‌گازار رئیس شبکه لرزه نگاری بیرجند در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ؛گفت: در ۸ ماهه امسال حدود ۸۰۰ زمین لرزه در ۱۳ ایستگاه لرزه نگاری فعال در خراسان جنوبی به ثبت رسیده و سالانه زلزله‌های زیادی در خراسان جنوبی رخ می‌دهد که در ۵۰ سال اخیر بیشترین زلزله بالای هفت ریشتر در کشور متعلق به استان خراسان جنوبی بوده است.

وی با بیان اینکه تقریبا در بیشتر شهرهای استان گسل زلزله وجود دارد افزود: سه  گسل  موجود در بیرجند شامل  گسل جنوب، شمال و مرکز بیرجند در حال حاضر فعال هستند.

ساخت و سازها بر اساس اصول فنی باشد

یزدانی معاون بازسازی روستایی بنیاد مسکن خراسان‌جنوبی  در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ؛گفت: با توجه به پراکندگی منطقه ای خراسان جنوبی اکثر زلزله ها درمناطق روستایی این استان رخ می دهد .

وی با اشاره به اینکه بیشترین واحد های غیرمقاوم در مناطق روستایی قرار دارد افزود : برای کم کردن خسارت های زلزله باید ساخت و سازها بر اساس اصول فنی انجام شود.

یزدانی با بیان اینکه خراسان جنوبی بر روی گسل زلزله است ادامه داد: این عامل باعث شده که خانه های لرزان روستاییان همواره در معرض  قهر طبیعت قرار بگیرند.

معاون بازسازی روستایی بنیاد مسکن  ادامه داد: طبق سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ تعداد ۸۸ هزار و ۸۳۵ واحد مسکونی روستایی در سطح استان وجود دارد.

به گفته وی، ۵/۱۴ درصد واحد‌های نیمه بادوام و ۲ /۴۱ درصد واحد‌های فاقد استحکام بنا و کم دوام روستایی است.

یزدانی ادامه داد: حدود ۱۳ هزار واحد نیمه بادوام و حدود ۳۶ هزار واحد کم دوام یا کاملا بی دوام روستایی وجود دارد.

معاون بازسازی روستایی بنیاد مسکن با اشاره به اینکه در حال حاضر ۳۹ هزار و ۴۲۱ واحد مقاوم سازی شده و از استحکام کامل برخوردارند اظهار داشت: ۱۵ هزار و ۹۸۲ واحد قبل از سال ۸۴ و ۲۳ هزار و ۴۳۹ واحد روستایی بعد از سال ۸۴ تاکنون بازسازی و مقاوم سازی شده اند.

وی با بیان اینکه در این زمینه سهم خراسان جنوبی ۲ هزار و ۵۰۰ فقره تسهیلات است، افزود: تاکنون ۱۰۱۲ فقره تسهیلات ابلاغ شده که ۴۰۰ نفر موفق به انعقاد قرارداد با بانک‌های عامل شده اند.

یزدانی با اشاره به اینکه نرخ کارمزد تسهیلات ۵ درصد است گفت: سقف تسهیلات سال جاری٢۵میلیون تومان است و بازپرداخت آن١٢ساله و ٣سال دوران مشارکت ساخت است.

در نتیجه می توان گفت سوانح طبیعی، حقایقی از زندگی هستند که نمی‌توانیم کنترل کاملی بر آنها داشته باشیم .

از ان جایی که سرزمین ایران جزو مناطقی از جهان است که همه ساله زلزله‌های متعددی در نواحی مختلف آن اتفاق می‌افتد و زنگ خطری است که نشان می دهد ایران در معرض خطر جدی و جبران‌ناپذیر بلایای طبیعی قرار دارد.