بسیاری از کودکان در هنگام عصبانیت، ناراحتی و حتی برای رسیدن بهخواستهای غیرمنطقی سر خود را به دیوار یا زمین میکوبند. خوب است بدانید که آنها همیشه شدت ضربههای سرشان را بهگونهای کنترل میکنند که دچار درد زیادی نشوند پس بهتر است نگران آسیب دیدگی او نباشید.
این عادت رفتاری که معمولاً در میان پسر بچهها بیشتر است با رفتار صحیح والدین یا فردی که مسئولیت نگهداری از کودک را برعهده دارد، به فراموشی سپرده میشود.
معمولاً رفتارهایی از این دست به این دلیل اتفاق میافتند که کودکان شیوههای صحیح ابراز احساسات را نیاموختهاند. از اینرو نوع رفتار پدر و مادر میتواند به کودک بیاموزد که احساسش را چگونه بیان کند. البته رفتار اشتباه والدین در مواجهه با این اتفاق میتواند به تشدید این رفتار و دائمی شدن آن نیز منجر شود، به همین دلیل والدین باید در مواجهه با این رفتار فرزندشان خونسردی خود را حفظ کنند.
کوبیدن سر به زمین یا دیوار به دلایل مختلف روی میدهد که از میان آنها میتوان به نیاز جلب توجه اشاره کرد. برخی کودکان از این شیوه برای جلب توجه اطرافیان بخصوص پدر و مادرشان استفاده میکنند.
هر پدر و مادری با مشاهده چنین رفتاری دچار اضطراب و نگرانی شده و سعی میکند به هر طریق مانع رفتار کودک و آسیب دیدگی او شود و البته این همان پاسخی است که کودک منتظر آن است. عصبانیت در خردسالان هم میتواند عامل دیگری برای سر کوبیدن او باشد. در برخی موارد مشاهده میشود کودکی که هنوز ابراز احساسات را نیاموخته با قرار گرفتن در موقعیتی ناخوشایند، خشم و ناراحتی خود را با سر کوبیدن و رفتارهای دیگری از این دست نشان میدهد.
گاهی هم کودکان برای کسب آرامش این کار را انجام میدهند. برای مثال هنگامی که کودک میخواهد بخوابد سرش را به زمین میکوبد. کوبیدن سر در این حالت معمولاً به شکلی موزون و پشت سر هم صورت میگیرد. در هر حال، موضوع مهم این است که نوع رفتار والدین میتواند منجر به ترک این عادت شود یا برعکس آن را در کودک تشدید کند و زمینه رفتارهای اشتباه دیگر در کودک باشد.
در چنین مواقعی پدر و مادر چه واکنشی از خود نشان دهند؟
در نخستین گام، به اندازه کافی به کودک توجه نشان دهید، به طوری که او نیاز به جلب توجه نداشته باشد. هنگامی که او سرش را به جایی میکوبد نسبت به رفتار وی بیتوجه باشید زیرا هرگونه توجهی باعث تقویت این رفتار در کودک میشود. معمولاً مادران با ترس از آسیب دیدگی فرزندشان سعی می کنند با امتیاز دادن او را از این کار منصرف کنند یا با تنبیه، او را مجبور به ترک رفتار میکنند.
این عکس العملها از سوی والدین اشتباه است، زیرا کودکان بخوبی متوجه دستپاچه شدن والدینشان میشوند. نکته مهم و قابل توجه این است که خردسالان بخوبی درک میکنند که کوبیدن سرشان دردناک است، بنابراین همیشه سعی میکنند شدت ضربه را کنترل کنند که کمتر با درد مواجه شوند. پس جای نگرانی نیست.
در گام بعدی، باید هنگامی که کودک سر خود را به دیوار یا زمین میکوبد نسبت به رفتار او بیتفاوت باشند و واکنشی نشان ندهند. چراکه هرگونه توجه یا تلاش برای ممانعت از کوبیدن سر به دیوار باعث تقویت رفتار کودک خواهد شد. بدانید که فرزند شما به خوبی متوجه نگرانی و دستپاچگی شما میشود. بنابراین هرگونه تلاش برای منصرف کردن او و حتی تنبیه کردنش برای ترک رفتار میتواند نتیجهای عکس داشته باشد.
اگر کودک هنگام کوبیدن سرش با بیتوجهی اطرافیان مواجه شود به مرور این عادت را ترک خواهد کرد.
در گام بعدی سعی کنید در خلال بازیهایی که طی روز با فرزندتان انجام میدهید به او بیاموزید که هنگام عصبانیت یا ناراحتی چگونه احساسات خود را بیان کند.
در گام بعدی سعی کنید در طول روز، او را به انجام فعالیتهای فیزیکی و بازی تشویق کنید. در چنین شرایطی او با صرف انرژی در بازی، هنگام عصبانیت کمتر به فکر سر کوبیدن میافتد.
اما اگر کودک همیشه هنگام خوابیدن این رفتار را تکرار میکند یا سرش را به گونهای به زمین میکوبد که باعث آسیب دیدگیاش میشود، او را نزد روانپزشک کودک ببرید. در چنین مواردی ممکن است این رفتار ناشی از وجود برخی اختلالات رشد مانند اوتیسم باشد.