«پولشویی ازجمله جرایم اقتصادی است که به دفعات انجام می‌شود.» به نظرتان این جمله را چه کسی گفته؟ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه؟ خیر! این سخن اسدالله مسعودی‌مقام، رئیس شعبه ۶۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در اردیبهشت سال گذشته است. مقایسه‌اش کنید با مصاحبه هفته گذشته ظریف که در آن گفته بود: «پولشویی یک واقعیت در کشور است و خیلی‌ها از آن منفعت برده‌اند.» هر دو گزاره بر ارتکاب جرم پولشویی در کشور صحه گذاشته‌ است. یکی را مقامی قضایی گفته و دیگری را عضوی از کابینه. شاید آن سخن ظریف را اگر فردی غیردولتی گفته بود، شاهد هجمه‌های این روزها نبود.

هر چند این روزها عده‌ای وجود پولشویی در کشور را نفی می‌کنند، اما اظهارات رسمی مقامات قوه قضاییه حاکی از ارتکاب این جرم در استان‌های مختلف کشور ازجمله خراسان شمالی، فارس، کرمان، کردستان، مازندران، یزد، آذربایجان شرقی، کرمانشاه و تهران است. بر اساس گزارش رسمی خبرگزاری میزان (خبرگزاری قوه قضاییه) از ابتدای سال ۱۳۹۶ تا امروز حداقل ۴۰ نفر به اتهام پولشویی محاکمه شده‌اند که مجموع ارقام ذکر شده در پرونده‌ها بیش از ۴۵۰ میلیارد تومان است.

بر اساس اظهارات مقامات مختلف قوه قضاییه تنها در هشت‌ماهه سال جاری، حداقل ۳۳ نفر در هفت استان‌ به اتهام پولشویی محاکمه شده‌اند که ارزش مبالغ یاد شده در پرونده‌های آن‌ها به بیش از ۴۴۷ میلیارد تومان می‌رسد. حداقل هشت مسئول قوه قضاییه در سال ۱۳۹۶ و ۱۰ مسئول این قوه در سال جاری در اظهارات خود بر وقوع جرم پولشویی در کشور صحه گذاشته‌اند که شامل آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضاییه، ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران و رؤسای کل دادگستری استان‌ها است.

** توقیف اموال ۲۲ قاچاقچی کلان مواد مخدر در یک استان

در ادامه برخی از اخبار و گزارش‌های منتشر شده در خبرگزاری قوه قضاییه، میزان را که مربوط به ۱۸ پرونده با اتهام پولشویی در هشت‌ماهه سال جاری است، مرور می‌کنیم. تنها در یک مورد طی یک ماه، ۱۱ پرونده تحت عنوان پولشویی در دادسرای یکی از استان‌ها تشکیل و اموال و وجوه نقد ۲۲ قاچاقچی کلان مواد مخدر با دستور مقام قضایی توقیف شده‌ است.

۲۳ آبان ۱۳۹۷/ یاران، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان شمالی: پس از بررسی‌های دقیق و گزارش دستگاه‌های نظارتی ازجمله سازمان بازرسی کل استان، معاون مالی آموزش و پرورش مانه و سملقان به اتهام اختلاس، دخل و تصرف غیرقانونی در وجوه دولتی، تضییع اموال دولتی و پولشویی بازداشت شد.

۱۷ شهریور ۱۳۹۷/ تورک نماینده دادستان در جلسه محاکمه وحید مظلومین و تعدادی از مرتبطان اخلال در نظام اقتصادی کشور: متهم ردیف یازدهم خانم اقدس مهرافزا که نامبرده خاله متهم ردیف اول و عمه همسر وحید مظلومین است و متهم به پولشویی عواید حاصل از جرم اخلال در نظام ارزی کشور به میزان ۳۵۸ میلیارد تومان است. متهم ردیف سیزده پویا نوبخت متهم به اقدام پولشویی عواید حاصل از جرم اخلال در نظام ارزی و اقتصادی کشور به میزان ۵ میلیارد تومان است.

۱۱ شهریور ۱۳۹۷ / علی القاصی مهر، رئیس‌کل دادگستری استان فارس: بر اساس محتویات پرونده اختلاس در بانک کشاورزی کوار، متهمان تحت عنوان پولشویی، کلاهبرداری و معاونت در اختلاس به مبلغ ۱۵ میلیارد ریال محاکمه شدند. در این پرونده چهار نفر به نام‌های علی‌اکبر فیروزی‌پور، شهرام متکبرپور، محمدامین طهماسبی بیگلو و ناصر پاژیان به اتهام‌های مختلف ازجمله پولشویی محاکمه شده‌اند. پرونده دیگر مربوط به اسماعیل بهمنی و نیما دریایی‌زاده بود که به پرونده آن‌ها به اتهام پولشویی و تحصیل مال از طریق نامشروع به میزان هشت میلیارد و ۱۸۰ میلیون ریال و ۴ هزار و ۲۷۰ یورو در شعبه ۱۱۱ دادگاه کیفری ۲ شیراز رسیدگی شد و متهم ردیف اول به تعزیری و رد وجوه اموال اخذ شده از شکات و متهم دیگر به حبس تعزیری محکوم گردید.

۲۸ مرداد ۱۳۹۷/ رئیس‌کل دادگستری استان گلستان درباره پرونده اختلاس در بانک توسعه و تعاون این استان گفت: در این پرونده به شکایت بانک، متهمان سیدمحمدکاظم میرافضلی و سیدمصطفی عقیلی به جرم مباشرت در پولشویی ۱۲ میلیارد ریال و مباشرت در اختلاس به مبلغ ۱۳ میلیارد ریال محاکمه شدند که متهمان هر کدام به تحمل پنج سال حبس تعلیقی و جزای نقدی به میزان ۷۰۰ میلیون ریال و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم شدند و چون وجوه حاصله را پیش از صدور کیفرخواست به بانک پس دادند، دادگاه حکم حبس تعلیقی صادر کرده است.

۳۰ تیر ۱۳۹۷/ حمید گرامی، بازپرس شعبه پنجم دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان: طی یک ماه گذشته در راستای ضربه به بنیان‌های مالی باند‌های کلان قاچاق مواد مخدر ۱۱ پرونده تحت عنوان پولشویی در دادسرای کرمان تشکیل و اموال و وجوه نقد ۲۲ قاچاقچی کلان مواد مخدر تحت رصد اطلاعاتی قرار گرفته و با دستور مقام قضایی توقیف شدند.

۲۱ تیر ۱۳۹۷/ علی اکبر گروسی، رئیس‌کل دادگستری استان کردستان: سال گذشته پنج پرونده مهم میلیاردی در ارتباط با مفاسد اقتصادی در استان تشکیل شد. یکی از این پرونده‌ها بیش از ۸۱ میلیارد تومان بود که مربوط به پولشویی بوده است.

۱۲ تیر ۱۳۹۷/ جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران بر لزوم همکاری دستگاه‌های مرتبط ردیابی متهمان در رابطه با پولشویی متهمان مواد مخدر تأکید کرد.

پنج تیر ۱۳۹۷/ آیت‌الله آملی لاریجانی، رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: فساد اقتصادی کلان سه هزار میلیاردیِ آن زمان، می‌دانید چه مقدار هزینه برای قوه قضاییه داشت؟ چه مقدار کارشناس برد تا پول‌هایی را که با چرخاندن در شرکت‌های مختلف و صوری پولشویی کرده بودند را ردیابی کنیم؟ این‌ها زمان می‌برد و موجب استهلاک نیروی قوه قضاییه می‌شود. پس نباید این‌گونه فرصت‌سوزی کنیم و دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های دیگر باید خودشان بازرسی‌های قوی داشته باشند و نهایتاً اگر چیزی باقی ماند، در قوه قضاییه بررسی شود.

۲ تیر ۱۳۹۷/ آیت‌الله آملی لاریجانی، رئیس قوه قضاییه: درباره مؤسسه‌ای شبیه صندوق ذخیره فرهنگیان – که به من گزارش داده‌اند رسیدگی به آن نیز طول کشیده است- مثلاً مجلس می‌گوید تحقیق و تفحص کرده است، خب نتیجه‌اش چه شده است؟ فعلاً گفته می‌شود تا به حال پرونده این مؤسسه ۳۰۰ جلد شده است. هر کدام از این‌ها مستلزم رسیدگی‌های بسیار و کار‌های کارشناسی بوده است. یکی از کار‌های مهم در این رابطه ردیابی پول‌هایی است که این‌ها به ناحق اخذ می‌کنند. همچنین گاهی پولشویی‌هایی در این رابطه صورت گرفته است.

۹ خرداد ۱۳۹۷/ ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور در دیدار با نماینده جدید دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم ملل متحد در تهران، گفت: مورد خاصی که مختصراً باید به آن اشاره کنم، درباره پناه دادن برخی کشور‌های غربی به مجرمان اقتصادی و مرتکبان پولشویی است. متأسفانه از کشور ایران افرادی به سبب تخلفات اقتصادی و همچنین پولشویی از کشور متواری شده و به کشور‌های غربی پناهنده شده‌اند که ازجمله آن‌ها رئیس‌کل اسبق بانک ملی است که اکنون در کانادا حضور دارد.

۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ / سید یونس حسینی عالمی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان مازندران از برخورد قاطع و شدید با دایرکنندگان مراکز قمار در فضای مجازی خبر داد و گفت: با بررسی‌های انجام شده در شعب ویژه این دادسرا، با دسترسی به اسناد دیجیتال و تخلیه سایت‌ها، نقش مؤثر متهمان در انجام جرایم قماربازی، تحصیل اموال از طریق نامشروع و پولشویی احراز گردید که قرار تأمین مناسب و قانونی برای هر یک از افراد صادر شد و برخی از این متهمان به‌علت عجز از تودیع وثیقه، بازداشت و بعضی از آن‌ها نیز هم اکنون در زندان به سر می‌برند.

** پولشویی به دفعات انجام می‌شود

در سال ۱۳۹۶ نیز هشت مسئول قوه قضاییه بر وقوع عمل غیرقانونی پولشویی صحه گذاشته و دست‌کم در پنج استان پنج پرونده در این رابطه تشکیل و هفت نفر محاکمه شده‌اند. «پولشویی ازجمله جرایم اقتصادی است که به دفعات انجام می‌شود.» این را اسدالله مسعودی‌مقام، رئیس شعبه ۶۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران گفته است. در ادامه برخی از اخبار و گزارش‌های منتشر شده در خبرگزاری قوه قضاییه، میزان را در رابطه با مقابله با عمل غیرقانونی پولشویی مرور می‌کنیم.

۲۴ دی ۱۳۹۶/ مجید سیمی، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان کهنوج: از ابتدای سال جاری بالغ بر ۴۰ میلیارد ریال وجه نقد از حساب‌های سرکردگان باند‌های قاچاق مواد مخدر به جرم پولشویی بلوکه شده است. در حال حاضر افراد خاطی که در زمینه پولشویی با قاچاقچیان مواد مخدر همکاری داشته‌اند، دستگیر و روانه زندان شده‌اند.

پنج شهریور ۱۳۹۶/ علی اکبر شمس دادستان عمومی و انقلاب یزد از انجام تخلفات مالی ازجمله پولشویی، دریافت و پرداخت رشوه، تبانی و تدلیس در معاملات دولتی در مجتمع معادن سنگ آهن فلات مرکزی ایران و بازداشت چهار نفر خبر داد.

۳۰ مرداد ۱۳۹۶/ رضا مسعودی فر، معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری آذربایجان شرقی با اشاره به فعالیت بیش از هزار فروشگاه اینترنتی افزود: خرید و فروش کالا‌های قاچاق، مواد مخدر، مشروبات الکلی، سی‌دی‌های مستهجن، فرار مالیاتی و نیز پولشویی از جرایمی است که در فضای مجازی اتفاق می‌افتد. لذا باید راهکار‌هایی جهت پیشگیری از چنین جرایمی اندیشیده می‌شد.

۶ مرداد ۱۳۹۶/ محمدحسین صادقی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمانشاه از دستگیری رئیس یکی از بانک‌های این استان به اتهام پولشویی خبر داد و گفت: اتهاماتی همچون مباشرت در پولشویی، قاچاق ارز به‌صورت سازمان‌ یافته، ارتشا، مباشرت در عملیات بانکی بدون مجوز و معاونت در قاچاق کالا برای این فرد محرز شده است.

۲۵ تیر ۱۳۹۶/ قاضی مقیسه در سومین جلسه رسیدگی به اتهامات دو نفر از همدستان بابک زنجانی: دو نفر از متهمان این پرونده (آقای شمس و آقای فلاح) که مرتکب جعل شده‌اند، با استفاده از اسناد مجعول و با کلاهبرداری و پولشویی به منافع خود دست یافتند.

(لازم به ذکر است در پرونده مذکور کل مبلغ اعلام شده در کیفرخواست که به اتهام کلاهبرداری بوده یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو اعلام شده است.)

۱۴ تیر ۱۳۹۶ / ذبیح‌الله خدائیان، معاون حقوقی قوه قضاییه: از آنجا که پولشویی یکی از راه‌های کسب درآمدهای بادآورده و نامشروع است و نقش مخربی در اقتصاد کشور دارد، مقابله با آن برای پیشگیری از جرایم منشأ همانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق کالا و ارز، اختلاس و ارتشاهای کلان و… امری ضروری است.

۲۲ خرداد ۱۳۹۶/ حجت‌الاسلام و المسلمین قدرتی، رئیس‌کل دادگستری استان خراسان شمالی اتهامات مطرح شده در پرونده آلومینای جاجرم را اختلاس، تضییع حقوق بیت‌المال، ارتشا، پولشویی، حیف و میل اموال دولتی و تحصیل مال نامشروع عنوان کرد. این پرونده منتهی به صدور کیفرخواست شده است.

۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ / اسدالله مسعودی‌مقام، رئیس شعبه ۶۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران با بیان اینکه از حیث سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، اقدامات صحیحی برای مقابله با جرایم اقتصادی، جرایم کارکنان دولت یا فساد مالی انجام نمی‌شود، ادامه داد: پولشویی ازجمله جرایم اقتصادی است که به دفعات انجام می‌شود. این در حالی است که هنوز نظارت صحیحی نسبت به ورود و خروج اموال مردم وجود ندارد.

حال باید دید آیا مخالفان وجود پولشویی در کشور، پرونده‌های قضایی تشکیل شده و اظهارات رسمی مقامات قوه قضاییه را نیز نفی می‌کنند؟