نهم ربیع الاول، نه تنها نخستین روز امامت امام عصر علیه السلام است، بلکه آغاز دورهای حیاتی و مهم در تاریخ شیعه نیز به شمار میآید.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی حج، روز نهم ربیع الاول یادمان آغاز امامت ولی عصر حضرت امام مهدی (عج) است، پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) در سامرا روی داد. امام معصوم جانشین خود را مشخص کرده بود روز جمعه، هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ ه. ق، امام حسن عسکری (ع) پس از این که نماز صبح را خواندند، بر اثر زهری که هشت روز قبل معتمد به ایشان خورانده بود، به شهادت رسید. این حادثه در شرایطی روی داد که امام یازدهم افزون بر این که مانند پدران خود زمینه را برای غیبت آماده کرده بود، شب پیش از شهادت شان، دور از چشم مأموران خلیفه، نامههای بسیاری به شهرهای شیعه نشین فرستادند. خبر شهادت امام در سراسر شهر سامرا پیچید و مردم به احترام او عزاداری کردند. به گفته مورخان، در روز شهادت امام، سامرا به صحرای قیامت تبدیل شده بود. امام عصر (عج) بر پیکر مطهر پدر نماز خواندند براساس روایات و منابع تاریخی امام عصر (ع) در زمان شهادت پدرشان ۵سال داشتند. مسأله ى اقامه ى نماز بر پیکر مطهر امام عسکرى (علیه السلام) توسط حضرت مهدى (علیه السلام)، سبب روشنگرى مردم شد و از انحراف هاى بعدى در مسأله ى امامت جلوگیرى کرد. این کار بر همه ى شیعیان آشکار ساخت که پس از امام عسکرى (ع)، فرزند ایشان عهده دار منصب امامت هستند. بدین ترتیب توطئه ى خطرناکى که خلفاى عباسى، براى نابودى اساس مکتب تشیع طرح ریزى کرده بودند، خنثى شد. بنابراین عثمان بن سعید عمری، به نمایندگی از حضرت حجت بنالحسن علیهالسلام متصدی غسل و کفن و دفن حضرت شد و بر اساس گفته شیخ صدوق، خود امام زمان علیهالسلام با کنار زدن عمویش جعفر که قصد نمازگزاردن داشت، بر بدن پدر بزرگوارش نماز خواند. امامت حضرت مهدى (علیه السلام) پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) و ائمه ى اطهار (علیهم السلام)، با تعابیر گوناگون به مسأله ى امامت حضرت مهدى (عج) اشاره کرده و تقریباً اطلاعات لازم را در باره ى چگونگى تولد، وقایع زندگى و ویژگى هاى حکومت آن حضرت در اختیار مردم قرار داده بودند. براى مثال، در یک مورد، پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) خطاب به امام على (علیه السلام) فرمودند: «امامان پس از من دوازده نفرند که اولى آنها تو هستى و آخر آنها قائمى است که خداوند به دست او، شرق و غرب عالم را خواهد گشود». یا در جاى دیگر مى فرمایند: «… نهمین نفر از امامان، قائم اهل بیت من و مهدى این امت است که در رفتار و گفتار و کردار، شبیهترین مردم به من است. او پس از یک غیبت طولانى و حیرت و سرگردانى ظهور خواهد کرد و دین خدا را در سرتاسر عالم، حاکمیت خواهد بخشید. او با نصرت و تأییدهاى پى در پى خداوند متعال، زمین را پر از عدل و داد خواهد ساخت همان گونه که پیش از آن، از ظلم و ستم پر شده است». تلاش حکومت طاغوت عباسی برای از بین بردن امام عصر (عج) حکومت عباسی از مدتها پیش بر اساس سخن رسولالله صلیالله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام مبنی بر این که مهدی فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است، امام یازدهم را زیر نظر داشت و مراقب بود تا فرزندی از ایشان نماند، ولی امام یازدهم با پنهان نگه داشتن خبر ولادت فرزندش این نقشه را باطل کرده بود. پس از شهادت امام کم کم خبر فرزندی به نام مهدی علیهالسلام پخش شد و تلاش چند باره خلیفه عباسی برای یافتن امام مهدی علیهالسلام به نتیجه نرسید. غیبت صغری مصادف با آغاز امامت امام مهدی (عج) عثمان بن سعید، نائب اول امام بود و با آغاز غیبت ولی عصر علیه السلام توقیعات حضرت را به شیعیان میرساند. از همین زمان بود که شیعیان برای نخستین بار طعم غیبت را چشیدند. آغاز غیبت صغرا مصادف با آغاز امامت حضرت مهدی (عج) بود تا مردم آرام آرام با مفهوم تلخ و دردناک غیبت آشنا شده، بتوانند تا آن زمان که به اشتباه خود پی میبرند و به وظایف خود در برابر امامان آگاه میشوند، همچنان دیندار بمانند. در دوران غیبت صغرا چهار نایب خاص، امر وساطت میان امام علیه السلام و شیعیان را به عهده داشته و چنانکه خواهیم دید، همه آنها معروف و سرشناس بودهاند. آنان احکام دین را از وجود اقدس امام زمان علیه السلام گرفته و در اختیار شیعیان میگذاشتند. سؤالات [کتبی و شفاهی] ایشان را به حضور امام زمان علیه السلام برده و سپس پاسخ را به شیعیان میرسانیدند و همچنین، وجوه شرعی شیعیان را با وکالتی، که از امام داشتند، میگرفتند [و به حضرت تحویل میدادند یا با اجازه ایشان مصرف میکردند] آنان جمعی بودند که امام حسن عسکری علیه السلام در زمان حیات خود عدالتشان را تأیید فرمود و همه را به عنوان امین امام زمان علیه السلام معرفی کرد و بعد از خود، ناظر املاک و متصدی کارهای خویش گردانید، و آنها را با نام و نسب به مردم معرفی نمود. وظایف خود در دوران غیبت را بشناسیم رهنمودهاى بسیار مهمى از سوى پیامبر اکرم (ص) وائمه ى اطهار (ع) تحت عنوان «وظایف دوران غیبت»، ارایه شده است که رعایت این موارد، سبب در امان ماندن از خطر انواع گمراهی و انحراف در زمان غیبت است زیرا پاى بند نبودن به احکام الهى و از دست دادن ثبات فکرى و اعتقادى صحیح، سبب آلودگى به فتنه هاى آخر الزمان خواهد شد.