وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
شناخت و مهار به هنگام این احساس از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا اگر خشم به موقع کنترل نشود علاوه بر سلامت جسمی می تواند بر روابط اجتماعی افراد نیز تاثیر گذار باشد.
دکتر سیدمحمودرضا موسوی، روانشناس بالینی در این خصوص گفت: خشم یا عصبانیت نوعی واکنش هیجانی و عاطفی است که شامل گستره ای از آزردگی خفیف تا غضبناکی شدید بوده و موجب تغییرهای فیزیولوژیکی و جسمی می شود. هنگام بررسی این واکنش رفتاری باید همه جوانب و ابعاد زیستی، روانی، اجتماعی و حتی روحانی فرد را مطالعه کرد.
وی اظهار کرد: خشم واکنش کاملا طبیعی هر فرد بهنجار است و تاکنون فرد نرمالی نبوده که این هیجان را تجربه نکرده باشد. مشکل زمانی ایجاد می شود که شدت، موضوع، نحوه ابراز و تناسب خشم از حالت نرم خارج شده و موجب گرفتاری‌هایی برای فرد شود بنابراین مهارت مدیریت خشم دانشی اساسی و یکی از مهارت های مهم زندگی است که فرد با داشتن این مهارت همراه با کنترل آیتم های دیگر مانند موقعیت فیزیولوژیکی می‌تواند تا حدود زیادی خشم خود را مدیریت کند.
وی به نشانه های خشم اشاره کرد و گفت: افزایش ضربان قلب و فشار خون، گشاد شدن مردمک چشم، منقبض شدن عضلات، تغییر رنگ چهره، داغ شدن یا یخ کردن، بی حس شدن یا برعکس درد در برخی قسمت های بدن مانند کمر و تغییر تنفس از مهمترین نشانه های جسمی بروز خشم هستند. گاه خشم می‌تواند علامتی از وجود یک اختلال روانی مانند اضطراب، افسردگی و.. باشد؛ افسردگی در واقع خشم فرو خورده و سرکوب شده است. فشار روانی، سردرگمی، نداشتن تصمیم گیری صحیح از دیگر علایم شایع روحی و روانی هنگام بروز عصبانیت است.
این روانشناس بالینی به سایر نشانه های اجتماعی خشم اشاره کرد و افزود: همچنین گاهی فرد هنگام مورد احترام واقع نشدن احساس ناکامی کرده و خشمگین می شود. این موضوع ممکن است حتی ریشه غیر منطقی داشته باشد و موجب شود فرد هنگام رانندگی یا روبرو شدن با همکاران زیر دست و… حرکت خصمانه نامناسبی انجام دهد.
موسوی ادامه داد:عوامل روانی و اجتماعی گاه پس از فروکش کردن حرکت خصمانه و خشم ممکن است تبعات بعدی برای فرد داشته باشد مثلا ممکن است افراد دیگر در مقابل فرد پرخاشگر جبهه بگیرند و سعی کنند دیگر با او مواجه نشوند یا در مشارکت‌های اجتماعی از او استفاده نکنند. گاه این موضوع برای برخی افراد موجب نداشتن پیشرفت اجتماعی و شغلی (اجتماعی ) یا باعث احساس شرمندگی و پیشیمانی( روانی) در فرد می شود.
کودکان؛ قربانیان اصلی خشونت‌های خانگی
رضا جعفری‌سدهی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور از رشد ۲۰ درصدی خشونت‌های خانگی در سال گذشته خبر داد و گفت: گزارش‌ها نشان می‌دهد کودک آزاری، بیشترین آمار خشونت خانگی را به خود اختصاص داده است و پس از کودک آزاری، خشونت علیه همسر(همسرآزاری)، اذیت و آزار سالمندان و معلولان به ترتیب بالاترین آمار خشونت را به نام خود ثبت کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه اعتیاد، طلاق و اختلالات روانی از عوامل تاثیرگذار در افزایش خشونت‌های خانگی است، اظهار داشت: والدین مقصر اصلی ۷۰ درصد از خشونت‌های خانگی هستند و در ۳۰ درصد باقی نیز کودکان عامل محرک محسوب می‌شوند. به طور مثال، ابتلای کودک به بیماری‌های صعب العلاج و بیش فعالی اعضای خانواده را برای بروز خشونت تحریک می‌کند.
وی با اشاره به اینکه درصد کمی از خشونت‌ها نیز در اثر بیکاری والدین ایجاد می‌شود، ادامه داد: با وجود آنکه بروز خشونت خانگی در همه قشر‌ها رایج است اما این معضل در خانواده‌هایی که دچار فروپاشی هستند یا در معرض طلاق و بد مسکنی قرار دارند، بیشتر از دیگران است.
جعفری با اشاره به اینکه حدود ۷۰ درصد از خشونت‌های خانگی مربوط به حوزه کودک آزاری در کودکان زیر ۱۰ سال است، گفت: براساس آمارهای ما، میزان کودک آزاری به طور تقریبی در سن یکسالگی حدود ۷٫۷ درصد، در ۲ تا ۴ سالگی ۱۸ درصد و در ۵ تا ۷ سالگی ۲۰ درصد است. همچنین اعمال خشونت در سنین ۸ تا ۱۰ سال ۲۲٫۵ درصد، ۱۱ تا ۱۳ سال، ۸٫۲ درصد و در ۱۶ تا ۱۸ سال، ۵٫۱ درصد است.
وی با اشاره به اینکه دختران بیشتر از پسران در معرض خشونت خانگی قرار دارند، افزود: آمارها نشان می‌دهد حدود ۵۰٫۷ درصد این افراد، دختر و ۴۹٫۳ درصد هم پسر هستند. البته وابستگی اقتصادی نیز یکی دیگر از دلایلی است که موجب ادامه خشونت کودک در درون خانواده می‌شود چراکه وقتی تمام معیشت و نیاز‌های کودک از سوی خانواده تامین شود او نمی‌تواند برخلاف تصمیم آنها عمل کند.
وی گفت: تعداد زیادی از کودکان در خانواده‌ها، شاهد تنش و دعوا میان زوجین هستند که این موضوع یکی از انواع کودک آزاری محسوب می‌شود. در معرض مواد مخدر و الکل قرار دادن کودکان نیز یکی دیگر از مصادیق کودک آزاری است که باید به آن توجه ویژه کرد.
رئیس اورژانس اجتماعی کشور با اشاره به اینکه «آزار و اذیت روانی و عاطفی» در رتبه دوم خشونت علیه کودکان قرار دارد، افزود: برخی والدین ممکن است به خاطر فقدان آگاهی یا انتظارات نامعقول از کودک همچون خوردن غذا سروقت یا مرتب بودن اتاق، او را تحت فشار روانی و عاطفی قرار داده و به او توهین کنند.
افزایش خشونت گفتاری در میان خانواده‌ها
طیبه سیاوشی، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی گفته است که خشونت گفتاری در میان خانواده‌ها رو به افزایش است و هنوز راهکارهای اساسی برای برون رفت از این چالش اجتماعی اتخاذ نشده است.
وی گفت: مسئولان فرهنگی در کشور باید تلاش کنند، جامعه را از خشونت و مشکلاتی که در پی خشونت خانواده‌ها به وجود آمده است دور کنند اما هنوز راهکارهای اساسی برای برون رفت از این چالش اجتماعی اتخاذ نشده است.
وی با بیان اینکه خشونت گفتاری در میان خانواده‌ها رو به افزایش است، ادامه داد: ما باید جامعه‌ای عاری از خشونت‌های گفتاری و کرداری داشته باشیم چرا که معتقدیم خانواده هسته مقدس جامعه اسلامی است اما اکنون خانواده بسیار آسیب دیده و کارکرد فرهنگی خود را از دست داده است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مساله خشونت علیه زنان و خلا قانونی درباره حمایت از زنان گفت: قوانین زیادی درباره زنان داریم اما لایحه منع خشونت علیه زنان به عنوان یکی از لوایح مترقی در کشور ما محسوب می‌شود که می‌تواند خلاءهای قانونی نسبت به زنان را از بین ببرد.
عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی درخصوص سرنوشت لایحه منع خشونت علیه زنان گفت: هنوز لایحه به مجلس ارسال نشده است و اکنون در اختیار قوه قضاییه قرار دارد تا ابهام ها آن برطرف شود. موضوع مهمی که در این لایحه مورد توجه است تعریف خشونت است که تاکنون در قوانین سابقه نداشته است.
وی با تاکید بر اینکه لایحه منع خشونت علیه زنان نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی دارد، گفت: صرفا با ایجاد قانون نمی‌توان تمامی مسایل زنان را حل کرد.
