همسران در اختلاف نظرهایی که منجر به جر و بحث بین آنها می شود، به این فکر می کنند که اگر طرف مقابلشان دقیقا همان چیزی بود که آنها می خواستند این میزان از درگیری بین شان هرگز به وجود نمی آمد. این فضای تنش زا یک گزینه انتخابی در زندگی است که نباید هرگز سراغ آن رفت.

بارها شنیده‌اید که، جرّ و بحث‌ها و نزاع‌های خانوادگی امری طبیعی و سلامت‌بخش است، امّا در واقع چنین نیست. هر بار که بگومگو در خانواده صورت می گیرد. احساسات ناخوشایند و ناراحت کننده‌ ایی بر شما چیره می شود که شیرازه‌ی حیات را در شما فرو می باشد. در این برخوردها نفرت ها و کینه هایی بیرون ریخته می شود که در مواقع عادی کوچک‌ترین تمایلی به ابراز و نشان دادن آن نداشتید. در واقع بحث و جدل به گسستگی ارتباط‌ها، جدایی جدل کنندگان، واکنش‌های شدید جسمی منجر می گردد. این مجادله ها یکی از عذاب آورترین بخش‌های زندگی به شمار می رود.

به نزاع‌ها و بگومگوهای خانوادگی پایان بخشید
بدیهی‌ است افرادی که با هم زندگی می کنند، اختلافات بی شماری با یکدیگر دارند و هر کس حق دارد در تأمین حقوق شخصی خود مُصر و قاطع باشد. اما نزاع‌ها و کشمکش‌ها نه تنها آزاردهنده، بلکه مخرّب و زیانبخش است. هیچ کس دوست ندارد مرتّب در حال جنگ و ستیز باشد. هیچ کس دوست ندارد سرش فریاد بزنند یا مورد اهانت قرار بگیرد. اختلاف عقیده آری، زد وخورد، دیگر نه. جملاتی از قبیل: «من آزادی بیشتری می خواهم»، «تو نسبت به من بی توجّه و بی ملاحظه هستی»، «هیچ کس قدر زحمات مرا نمی داند»، «باز اتاقت کثیف است»، «تو مرا درک نمی کنی»، «من از دوستان تو خوشم نمی‌آید»، «خوشم نمی آید کسی به من دستور بدهد» و «زیر نظر گرفتن من کافی‌ست!» از نزاع‌ها و بگو مگوهای تکراری، قدیمی و متداول در خانواده‌هاست. اگر واقعاً مایلید صحنه‌های جنگ و مجادله را از محیط خانه‌ی خود محو و نابود کنید، در درجه‌ی اول شما باید تصمیم بگیرید. نباید منتظر شوید که بچه‌ها خودشان را تغییر دهند و یا اگر فکر می کنید باید منتظر باشید تا همسرتان خود را تغییر دهد، فکر بیهوده‌ ایی‌ است باید با خود پیمان ببندید که حاضر نیستید فرزندان خود را در محیطی آلوده به خشونت بزرگ کنید.

اصولاً تمام نزاع‌ها از این فکر بیهوده سرچشمه ریشه می گیرد: «اگر تو آن طور که من می خواهم بودی، آن‌قدر حرص و جوش نمی خوردم.» این فرض نادرستی‌ست. همسر و فرزندان شما هرگز نمی توانند آن‌طور که شما می خواهید باشند. وقتی از دست‌کسی عصبانی شده اید، در واقع در حال گفتن این جمله به خودتان هستید: «اگر تو طرز فکری شبیه من داشتی آن‌قدر ناراحت و عصبی نمی شدم.» یا «چرا تو نباید بتوانی مثل من کارها را انجام دهی؟» هر گاه موفّق شدید این فکر و تصوّر که دیگران باید آن‌طور رفتار کنند که شما می خواهید را از ذهن خود پاک کنید و افراد را همان‌طور که هستند بپذیرید. (نه اینکه موافقشان باشید) در آن صورت هرگز وسوسه نمی شوید که با آنها دعوا کنید. چرا شما باید با دیگران به دلیل آنکه ‌آن‌طوری که شما از آنها انتظار دارید نیستند، بگومگو کنید. مردم صرفاً به این دلیل که شما دوست دارید طور دیگری باشند یا عمل کنند، عوض نخواهند شد.

وسوسه شدن به مجادله و جرّ و بحث‌های خانوادگی از درون شما نشأت می گیرد. شما انتخاب‌های دیگری هم دارید؛ باید از گناهکار شمردن مردم به دلیل رفتاری که با شما دارند دست بکشید و در عوض قدری به رفتار و اعمال خود بیندیشید. با شما همان‌گونه رفتار می شود که شما با آنها رفتار می کنید.

شما می توانید آن قدر مشاجره کنید که از شدّت عصبانیت کبود شوید و معمولاً از این همه عصبانیت چیزی نصیبتان نمی شود، جز اینکه ناامیدتر شوید. اگر می خواهید به یکی از اعضای خانواده بیاموزید لباس هایش را این سو و آن سو نیندازد، باید با نشانه های رفتاری، نه گفتاری، مقصود خود را بفهمانید و هر بار که مطلبی را گوشزد کردید و متوجّه شدید حرفتان بی اثر بوده است، روش جدیدی به کار گیرید. مثلاً از شُستن رَخت‌هایی که در سبد رَخت‌ها نباشد، خودداری کنید. هر کاری از دستتان بر می آید بکنید غیر از بحث‌های طولانی و بی نتیجه.

وقتی شما راجع به پول، ماشین، لباس، ظروف، لوازم منزل و غیره مشاجره می کنید به منزله ی این است که به این اشیاء ارج و اهمّیتی بیش از افراد داده اید. هیچ‌چیز ارزش دعوا و مرافعه را ندارد. انسان ها بسیار بیشتر از اشیا، اهمّیت دارند. حتّا اگر دیگران می خواهند اشیاء را بر مردم مقدّم دارند، شما نمی‌توانید با جرّ و بحث جلو آنها را بگیرید.

به یاد داشته باشید اشیای بدون انسانی که به آنها معنی و مفهوم دهد، خالی از ارزش هستند. شاید شما آرزو کنید کسانی که شما را دوست دارند، همواره شما را درک کنند. فراموش نکنید شما موجودی منحصر به فرد هستید و امکان ندارد فرد دیگری در تمام موارد بتواند شما را درک کند؛ چون اگر چنین باشد، آن شخص باید خود شما بشود.

اگر نخواهید وارد نزاع‌های خانوادگی شوید، هیچ کس نمی تواند شما را به داخل آن بکشاند. شرکت در بگومگوها یک انتخاب است.

با همسر خود ارتباط موثّر ایجاد کنید
– «هر بار که می خواهم با همسرم صحبت کنم، کار به مشاجره می کشد.»

– «دوست ندارم با همسرم صحبت کنم، زیرا قصد تخریب شخصیت و تحقیر مرا دارد.»

– «حرف های شوهرم معنادار است. قصد کنایه زدن دارد، قصد توهین و تحقیر مرا دارد.»

– «دوست ندارم همراه همسرم به مهمانی یا حتّا به گردش و خرید و… بروم، زیرا در بین دیگران مرا ضایع می کند.»

– «همسرم مسئولیت تمام مشکلات و مسائل زندگی را به گردن من می‌اندازد. همیشه من هستم که سرزنش می شوم، حتّا اگر او اشتباه کرده باشد، باز من مقصّرم؛ به‌همین دلیل سعی می کنم کمتر با او حرف بزنم.»

– «هر بار خواسته ام با شوهرم صحبت کنم، یا مشغول خواندن روزنامه بود یا تلویزیون نگاه می کرد، اصلاً انگار من با دیوار حرف می زنم.»

بسیاری از زوج‌ها از روابط خود ابراز عدم رضایت می کنند. گروهی از این زوجین معتقدند که، از ایجاد رابطه با همسر خود گریزانند. گروهی دیگر هم تمایلی به ایجاد رابطه ندارند. در واقع این نوع روابط یک رابطه‌ی موثّر و مفید نیست و از آن بی‌توجّهی، بی‌احترامی و… بر می خیزد که موجب سردتر شدن روابط می گردد و کدورت و دلخوری بیشتری تولید می کند.

برای ایجاد روابط موثّر، به اصول زیر توجّه کنید:

– همدیگر را سرزنش و تحقیر نکنید.

– از یکدیگر به قصد تخریب انتقاد نکنید.

– همسرتان را با همه ضعف هایش بپذیرید. تا زمانی که او را نپذیرفته‌اید، نمی توانید به او کمک کنید.

– خود را جای همسرتان بگذارید. اگر شما جای او بودید چه می خواستید، چه می کردید و چه احساسی داشتید؟

– از بی توجّهی به حالات روحی و احساسات همسرتان پرهیز کنید. به او توجّه کنید این بدان معناست که، «تو برای من مهم هستی.»

– در مورد حسّاسیت‌های همسرتان نسبت به رفتارهای شما، موضع تدافعی نگیرید. با ملایمت با او صحبت کنید و علّت حساسیت های او را جویا شوید و به دلایل او گوش کنید.

– علّت احساس‌های ناخوشایند خود را نیز درک کنید. ببینید به چه دلیل از یک نوع رفتار همسرتان ناراحت می شوید. گاهی خشم های پنهان سبب می شود حتّا رفتار عادی همسر، ناهنجار به نظر برسد.

– به مسائل مورد علاقه ی همسر خود علاقه نشان دهید. به آنچه که در مورد آن با شما صحبت می کند، توجّه نشان دهید تا احساس کند او را درک می کنید. سعی نکنید که مسائل او را کوچک یا بی اهمیّت جلوه دهید.

– علایق همسر خود را بشناسید.