حتما شنیده اید و یا تجربه کرده اید که می گویند هیچکس مثل خانواده دلسوز نیست! اما گاهی این موضوع را به کلی فراموش می کنیم.گاهی انقدر که در برابر غریبه ها مودب و با احترام و صمیمی برخورد میکنیم با خانواده خودمان اینگونه نیستیم .مثلا در برابر دوستان ترم جدید دانشگاهی، دربرابر استاد ، در محل کار و … عجیب دوست داشتنی هستیم!
همیشه فکرم مشغول این بود که چرا آدم های جدید برایمان حکم نوبرانه را دارند . حس میکنیم اگر رابطهِ خاص برقرار نکنیم عقب میمانیم.در برابر آدم های جدید مهربانیم، مودبیم، متمدنیم، شوخی میکنیم. اما خانوادهیمان ما را یک آدم بد خلقِ نچسب میدانند! همیشه برای تازه ها خودِ بهترمانیم در حالی که کهنه ترها هوایمان را بیشتر دارند.اصلا این کهنه تر ها عجیب حال آدم را خوب می کنند. بودنشان به آدم حس آرامش عجیبی می دهد.پدری که مثل کوه پشتت ایستاده است و تلفن زندنش هم به آدم قوت قلب می دهد. مادری که غم خوار است و با جون دل به تمام حرف هایت گوش می دهد. خواهرو برادری که تنها سنگ صبور هستند.
من نشستهام و به کلمهی “خانواده” فکر میکنم،که در کنار تمام نارفاقتیها،پلیدیها و دوروییهای آدمها و روزگار،تنها یک کلمه نیست،بلکه یک دنیا آرامش و امنیت است…
در جامعه امروزی به قدری به نقش خانواده تاکید شده است که جامعه شناسان اولین حلقه شکل گیری بنیان جامعه را خانواده می دانند و حتی ریشه ی حالات روانی انسانها را در خانواده جستجو می کنند . خانواده تا جایی اهمیت دارد که رهبر معظم نقلاب اسلامی بارها در سخنرانی های گوناگون به تاکید نقش خانواده پرداختهاند. ایشان می فرمایند:
“* اگر در جامعهای خانواده مستحکم شد و زن و شوهر حقوق یکدیگر را رعایت کردند و با هم اخلاق خوش داشته و سازگاری نمودند و با همکاری هم مشکلات را بر طرف نموده و فرزندان را تربیت کردند، جامعهای که این طور خانوادهها را داشته باشد، به صلاح خواهد رسید و نجات پیدا خواهد کرد و اگر مصلحی در جامعه باشد میتواند این طور جوامع را اصلاح نماید. اگر خانوادهای نبود، بزرگترین مصلحین هم بیایند نمیتوانند جامعه را اصلاح کنند.( خطبهی عقد مورخهی ۱۴/۶/۱۳۷۲)
*هر کشوری که در آن بنیان خانواده مستحکم باشد، بسیاری از مشکلات آن کشور، بخصوص مشکلات اخلاقی و معنوی آن به برکت خانوادهی سالم و مستحکم برطرف میشود یا اصلاً بوجود نمیآید.( خطبهی عقد مورخهی ۲/۹/۱۳۷۶)
*در خانواده، سه دسته انسان اصلاح می شوند، یکی مردها که پدران این خانواده هستند، یکی زنها که مادران این خانوادهاند و دیگر کودکان که نسل بعدی این جامعه هستند.”( خطبهی عقد مورخهی ۱۱/۵/۱۳۷۴)
دشمن زندگیتان را بشناسید!
از دیدگاه روانشناسان یکی از عوامل اصلی تخریب خانواده و دشمن زندگی های زناشویی فضای مجازی است. شاید شما هم از آن دسته افرادی هستید که تنها در حد یک شام خوردن وقتتان را با خانواده می گذرانید .دست خودتان نیست فرصتش را ندارید! موبایل و اینترنت و تلگرام و … تمام وقت شما را گرفته است در حدی که وابستگیتان به گوشی همراهتان بیشتر از وابستگیتان به خانوادتان شده است. مدام گوشی همراهتان در دستتان است و روزی چند صد هزار بار کلید هوم گوشی را می فشارید که مبادا پیامک یا تماس از دست رفته ای داشته باشید . ساعت را روی گوشیتان چک می کند .در وقت استراحتتان چک کردن تلگرام را به صحبت کردن و شاد بودن با خانوادتان ترجیح می دهید. اما وسایل ارتباطی امروز نه تنها محبت ها را از بین خانواده ها برده است بلکه احترام ها را هم لکه دار کرده است زمانیکه بزرگتری با شما صحبت می کند و شما همانطور که سرتان در گوشیتان است جواب طرف مقابلتان را می دهید، یا در یک مهمانی از اول تا اخر سرتان پایین است و با این کار به نوعی بدون آنکه خودتان متوجه باشید نشان می دهید که از حضور در جمع لذت نمی برید و این خود نوعی بی احترامی به میزبان است و یا گاهی از نشستن در کنار پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها احساس بیحوصلگی میکنید اما کاش کمی در لابه لای زندگی پر مشغله مان قدر خیر و برکت های زندگیمان را هم بدانیم . خیر و برکت هایی که گاهی به سادگی خود را از نعمت وجودشان محروم می کنیم. خوب است گاهی به جای خواندن متن های پی در پی و تکراری در تلگرام کمی پای صحبت پدر بزرگ و مادر بزرگ بنشینیم و یک دل سیر با آنها صحبت کنیم و از تجربیات آنان در زندگی هایمان استفاده کنیم .
زمانی را بدون تلفن همراه تصور کنید! باور کنید کسی بدون تلفن همراه نمی میرد! قطعا همه ما به جز دهه ۷۰ و ۸۰ روزگاری را بدون تلفن همراه حتی خیلی زیبا تر و بدون دغدغه تر سپری کردند ؛اما زمانی را بدون خانواده تصور کنید چطور می توانید باآن کنار بیایید حال تا دیر نشده است خودتان انتخاب کنید و فرصت ها را دریابید.
خانواده همسرتان هم به نوعی خانواده است!
باور کنید خانواده همسرتان هم مثل خانواده خودتان انسان هستند نه هیولا و دیو دو سر! و این را هم باور کنید که خانواده همسرتان مثل خانواده خودتان نیستند! و در بهترین شرایط ارتباطی باز هم خانواده فرد دیگری هستند شما به هیچ عنوان حق ندارید باعث جدایی یک نفر از خانواده اش شوید.خانواده همسرتان را دوست ندارید به آنها احترام بگذارید. نکته ی مهم در ارتباط صحیح با خانواده همسر این است که احترامشان را در هر شرایطی نگه دارید.جدا از این مسئله که احترام بزرگتر واجب به حساب میآید، احترام گذاشتن به آنها در حفظ روابط اثر مثبتی دارد. علاوه بر آن، شخصیت خود شما را بالا میبرد.
مادرشوهر هم مانند مادر گاهی زبانش تلخ است، ولی حساسیت شما روی حرفهای او بیشتر است تا مادر خودتان. اصلا به هیچ عنوان نمیتوانید با خانواده همسرتان کنار بیایید خب این مشکل شماست! به همسرتان چه ارتباطی دارد! همانطور که شما دوست دارید در کنار خانواده تان باشید و به آنها سر بزنید همسرتان هم دوست دارد با خانواده اش ارتباط داشته باشد.
کانون خانواده را گرم کنید !
وقتی کانون خانواده خشک و بی روح باشد ، طعم زندگی را به کام اهالی خانواده تلخ می کند.با حفظ نشاط و آرامش کانون خانواده را گرم کنید می پرسید چگونه ؟ با همسر و فرزندان خود با تبسم و مهربانی صحبت کنید و اضطراب و نگرانی را از محیط خانه دور کنید . این را بدانید که اگر شما غم و غصه و بی نشاطی را از میان نبرید انها شما را از بین خواهند برد. مراقب زبانتان باشید مبادا با گفتن کلمات نابجا صفا و صمیت را از خانه ی خود دور کنید.
اساس و پایه ی استحکام خانواده برپایه ی محبت و احترام متقابل زن و مرد به یکدیگر است.اگر محبت و صمیمیت و دوستی زن و مرد در زندگی و دلسوزی آنها نسبت به فرزندان و همچنین محبت افراد بشر به یکدیگر نمی بود بشریت و اجتماعات انسانی سقوط می کرد و نابود می شد.
رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) می فرمایند : خَیرُکُم خَیرُکُم لأَهلِهِ و َأَنَا خَیرُکُم لأَهلى ما أَکرَمَ النِّساءَ إلاّ کَریمٌ و َلا أَهانَهُنَّ إلاّ لَئیمٌ؛
بهترین شما کسى است که براى خانواده اش بهتر باشد، و من از همه شما براى خانواده ام بهترم، زنان را گرامى نمى دارد، مگر انسان بزرگوار و به آنان اهانت نمى کند مگر شخص پَست و بى مقدار.
همچنین امام صادق ( علیه السلام ) می فرمایند: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِ بَیتِهِ مُدَّ لَهُ فى عُمُرِهِ؛
هر کس به شایستگى در حقّ خانواده اش نیکى کند، عمرش طولانى مى شود.
لذا ائمه بزرگوار ما با این توصیه های آموزنده می خواهند کانون خانه را به محل امن و آسایش تبدیل کنند و نظام خانوادگی را استحکام بخشند چه استمرار نظامهای بزرگ اجتماعی در روی زمین از خانواده ها نشأت گرفته و اضمحلال و فساد و تباهی نظام خانوادگی باعث فساد و از بین رفتن اجتماعات بزرگ بشری است.