وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
لزوم ایجاد انقلابی تکنولوژیک در مساجد کشور
استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام در راستای برنامه ریزی مساجد
وقتی به آمار حضور جوانان در مساجد نگاه می کنیم، تنها بخش اندکی از این جوانان اصطلاحا پامنبری های ثابت نمازهای جماعت هستند و دیگران صرفا به صورت گذرا به اقامه نماز در مسجد حضور پیدا می کنند. شاید دلیل این حضور موقتی و گذرای برخی از افراد ریشه در عدم پیوستگی و ارتباط با دیگران در مسجد باشد. ارتباط مستمر و پیوستگی ارتباطی بین افراد مختلف با ایده ها و تفکرات متفاوت موجب ایجاد یک انگیزه برای حضور همیشگی در مسجد خواهد بود. دیگر مثل گذشته نمی توان صرفا با سخنرانی ها و ارشادهای امام جماعت مردم را به حضور در صفوف نماز جماعت دعوت نمود. شیوه ها و روش های تبلیغ فرهنگی و دینی باید متناسب با اقتضای زمانی بوده تا اثرگذاری شایسته ای داشته باشد. یکی از ابزارهای ایجاد پیوستگی بین مردم نمازگزار به خصوص جوانان، استفاده از ابزارهای ارتباطی نظیر تلگرام می باشد.
آمارهای سایت الکسا به خوبی نشان می دهد که استفاده از وب سایت های شبکه های اجتماعی در ایران از رتبه بالایی برخوردار می باشد، طبق این آمارها اینستاگرام در رتبه ۹، تلگرام ۱۳، یوتیوب ۴۷، فیس‌بوک ۱۳۲ و توییتر ۴۷۲ قرار گرفته‌اند و شبکه‌های اجتماعی داخلی مانند فیس‌نما در رتبه ۳۴ و کلوب در رتبه ۶۳ قرار دارند. چنین ارقام و اعدادی بیانگر نوعی از شکل گیری جامعه مجازی در ایران است. از لحاظ علوم جامعه شناسی به دلیل بافت جمعیتی در ایران که در حدود یک چهارم آن جوان ها می باشند، استفاده از ابزارهای نوینی مانند تلگرام یا اینستاگرام طبیعی به نظر می رسد. بر اساس پالایش های صورت گرفته در حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را جوان های زیر ۲۵ سال تشکیل داده و روابط آنها نیز شبکه ای گشته است. روابط شبکه ای منجر به ارتباطات گسترده تر ولی با عمق کمتری شده، در واقع جوان ها و میانسال های ایرانی(به خصوص خانم های خانه دار) در گروه های مختلف دوستانه یا کاری عضو می باشند ولی لزوما ارتباط هایشان از صمیمیت و یا احساس قرابت یکسان برخوردار نیست. جامعه مجازی و خانواده ها و گروه های مجازی به جزو لاینفک زندگی روزمره مردم ایران مبدل شده و اظهارنظرهای متفاوت و گاه متناقضی درباره فواید و آسیب های این وسیله ارتباطی بیان می شود. فارغ از همه اظهارنظرها باید بتوان از این ابزار ارتباطی بهترین بهره را ببریم تا فواید شبکه هایی همچون تلگرام بر مضرات آن افزون شود. ایجاد کلونی های مذهبی متشکل از بچه های مسجدی یکی از مفیدترین بهره برداری ها از شبکه اجتماعی تلگرام در جهت حضور همگانی و مستمر مردم در مساجد می باشد.
چگونگی ارتباط ها در شبکه های اجتماعی
تشکیل گروه های دوستانه: یکی از قابلیت های شبکه اجتماعی تلگرام، ایجاد گروه های دوستانه و یا کانال های اطلاع رسانی می باشد. حال فرض کنید بچه های مسجدی با رده های سنی مختلف و موضوعات متفاوت گروه هایی را تشکیل داده و در آن از حال و هوای مسجد و رخدادهایش باخبر شوند. این گروه ها موجب ایجاد یک جمعی از افراد مذهبی شده که طبیعتا در آن به موضوعات اعتقادی می پردازند. ادمین یا مدیر این گروه ها، متولیان امور مسجد و یا مشاوران فرهنگی و حتی ائمه جماعت هستند تا اگر سوالی پیرامون مسائل شرعی یا دینی و حتی نقد و نظراتی نسبت به عملکرد مسئولین مسجد وجود داشت، بدان پاسخ داده شود. حضور فعال در گروه ها و ترویج فرهنگ گروه های مذهبی در شبکه اجتماعی تلگرام خود بانی یک امر خیر بوده تا به واسطه یادآوری دوستان مسجدی، حضور فعال تری در مسجد شکل گیرد و هریک از افراد دوستان خود را به مسجد دعوت نمایند. گاهی ما حتی به بهانه دید و بازدید و احوالپرسی از دوستان محله در مسجد حضور پیدا می کنیم که همین امر نیز در درجه اول مقدمه ای برای حضور فعال و همیشگی در صفوف نماز جماعت است. شاید احوالپرسی بهانه اولیه باشد و صرف حضور در یک فضای معنوی و احساس رقت قلبی ایجاد شده خود منجر به تکرر و در نهایت دائمی شدن حضورمان در نمازهای جماعت مسجد خواهد شد.
ایجاد کانال اطلاع رسانی: یکی از شیوه های استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام، ایجاد کانال های اطلاع رسانی است. این کانال ها به عنوان تنها مرجع اطلاع رسانی پیرامون موارد مختلفی از جمله مراسم های مذهبی مسجد، سخنرانی های شخصیت های سیاسی و فرهنگی در مسجد، کلاس های آموزشی و فرهنگی و.. می باشند. دیگر تاریخ مصرف نصب کاغذ بر دیوار اعلانات مساجد گذشته و پیشرفت تکنولوژی موجب شده تا هرگونه اطلاع رسانی از گذرگاه شبکه های اجتماعی عبور کند. از ویژگی های این گونه اطلاع رسانی ها، حذف و یا تصحیح آنلاین برخی نوشته ها و یا تغییر زمان بندی برخی از مراسم های مذهبی می باشد. حتما باید در نظر داشته باشید که متولیان مساجد خود باید از مهارت و دانش لازم برای استفاده از تلفن های هوشمند و شبکه های اجتماعی برخوردار باشند تا به روز رسانی محتویات کانال های مخصوص به هر مسجد میسر گردد.
استفاده از نوجوانان و جوانان برای مدیریت شبکه های مجازی مسجد: شاید در ابتدای راه ایجاد کانال تخصصی برای هر مسجد در شبکه اجتماعی تلگرام توسط متولیان امور مساجد ایجاد شود ولی می توان به مرور زمان از نوجوانان و جوانان مشتاق در جهت مدیریت این کانال ها استفاده نمود. از آن جایی که این قشر از علاقه وافری برای حضور در فضای مجازی برخوردار بوده و طبیعتا از زیر و بم نحوه استفاده نیز مطلع می باشند، تفویض مدیریت کانال های مساجد نه تنها موجب پویایی هرچه بیشتر نمی گردد بلکه خود نوجوان و جوان امروزی دوستانش را تشویق به حضور در مساجد خواهد کرد. تفویض اختیارات به قشر جوان مخصوص در حوزه مجازی یکی از اثرگذارترین مولفه هایی بوده که به حضور مشتاقانه قشر جوان در مساجد کمک می کند. احساس مدیر و مدبر بودن و احساس مفید و موثر بودن یکی از دلایل مهمی است که قشر نوجوان را نسبت به تفویض مسئولیت در مساجد خرسند می کند.
آنچه گفته شد صرفا یک ایده بود، ایده ای که اگر به صورت سیستماتیک در سراسر کشور اجرایی شود شاید شاهد بروز یک انقلاب تکنولوژیک در عرصه مساجد کشور باشیم. طبیعتا برخی از مساجد در روستاها و یا در میانه جاده ها از قابلیت لازم برای برقراری ارتباط های مجازی برخوردار نیستند ولی به طور حداقلی می توان چنین شیوه ای را در شهرهای مختلف به راه انداخت. اگر مساجد هر محله دارای یک کانال تلگرامی خاص و مشخص باشند و اعضای این کانال ها را با توجه به جمعیت محله افزایش دهند، هم یک جامعه اماری مجازی در محلات را داریم و هم نسبت به تعداد افرادی که از اخبار ما مطلع می شوند، آگاهی پیدا می کنیم. برای اینکه کانال های تلگرامی فیک و یا غیرمعتبر در جهت سواستفاده ایجاد نشود، باید از طریق ائمه مساجد و یا یک ارگان مشخص (به عنوان مثال ستاد اقامه نماز) کانال های مربوط به هر مسجد به طور دقیق مشخص گردند. تقاطع فعالیت های مجازی و حقیقی در دنیای امروز در هرکشوری صورت گرفته و چه بهتر است که ما نیز از این تقاطع برای افزایش معرفت دینی و ترویج حضور همگانی مردم در مساجد کشور استفاده نماییم. در صورت استفاده صحیح از ابزارهای تکنولوژیک می توان با سهولت بیشتری به تبلیغ دین در اصلی ترین پایگاه دینی کشور پرداخت، امری که ان شاء ا… در آینده نه چندان دور شاهد آن خواهیم بود.
