وعده های سرخرمن مسئولان برای بازگشایی ارگ کلاه فرنگی/داستان تکراری نبود اعتبار و عدم بازگشایی ارگ کلاه فرنگی بر روی مردم

تعمیر ، مرمت و بازسازی ارگ کلاه فرنگی بعنوان یکی از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری خراسان جنوبی  که از آن  به نماد و نگین شهر بیرجند یاد می شود از مهر ماه سال ۹۴ در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان قرار گرفت تا در بازه زمانی ۹ ماهه بر روی علاقه مندان و گردشگران نوروزی بازگشایی شود اما بنا به اعلام مسئولان اداره کل میراث فرهنگی ، بعلت شرایط جوی و ورود هوای سرد کار مرمت با تاخیر ۴ ماهه در بهمن ماه آغاز و قرار شد تا شهریور ماه به اتمام برسد ولی در حال حاضر به رغم گذشت بیش از دو ماه از تاریخ مذکور به نظرمی رسد کلیه امور اجرایی مربوط به مرمت ارگ کلاه فرنگی بدلیل نبود اعتبار متوقف شده و  وعده مسئولان میراث فرهنگی به زمان دیگری موکول شده است. مدیر پایگاه باغهای تاریخی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفت و گوی روز گذشته اش با خبرنگار ما در این زمینه گفت: کار مرمت سازه ای و حفاظتی و مرمت داخلی و تأسیسات الکتریکی ارگ کلاه فرنگی و ساخت درب و پنجره ها بطور کامل انجام شده و در حال حاضر کار مرمت تزئینات داخلی باقی مانده که بر عهده معاونت میراث فرهنگی است.
عدم حمایت اعتباری استان از ارگ کلاه فرنگی
محمد علی جنتی فر با بیان اینکه بدلیل عدم تخصیص اعتبارات کلیه امور اجرایی مربرط به مرمت ارگ کلاه فرنگی متوقف شده است ، افزود: تاکنون ۴۲۰ میلیون تومان برای این پروژه هزینه کرده ایم که از محل اعتبارات ملی فقط ۵۰ میلیون تومان تخصیص یافته و مابقی این مبلغ را بدهکاریم. وی با اشاره به اینکه از محل اعتبارات استانی در سال ۹۵ هیچ رقم اعتباری به پروژه تخصیص نیافته است ، ادامه داد: برای تهیه سایر لوازم ، تکمیل ، احیا و بهره برداری از ارگ کلاه فرنگی به اعتبار ۴۰۰ میلیون تومانی دیگری نیاز داریم که در مجموع پیش بینی می شود برای اتمام پروژه اعتبار یک میلیارد تومانی هزینه شود .
عدم واگذاری باغ و عمارت ارگ کلاه فرنگی به میراث توسط استانداری
وی به تعهد استانداری برای واگذاری باغ و عمارت ارگ کلاه فرنگی به میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت: واگذاری باغ و عمارت  ارگ به میراث جزو تعهدات استانداری بوده که برای مرمت و بازسازی بنا اجازه ورود به ما داده شده ولی بطور کامل  تاکنون مدیریت این مجموعه واگذار نشده که این واگذاری اصل و مهم است. وی به پیگیری های صورت گرفته برای جذب اعتباراتی ملی و استانی برای پروژه اشاره کرد و افزود: با این وجود می طلبد در سطح کلان استان توجه بیشتری به این موضوع صورت گیرد. مدیر پایگاه باغهای تاریخی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی تاکید کرد : در آینده شاید برای بازدید از بنای ارگ مشکلی وجود نداشته باشد اما تا زمانی که اعتبارات تخصیص پیدا نکند شاهد بهره برداری از نمایشگاه اسناد مدارک سیاسی نخواهیم بود .
تا زمان ابلاغ اعتبار، مرمت تزئینات ارگ انجام نمی شود
معاون اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی  نیز به خبرنگار ما در مورد وضعیت فعلی ارگ کلاه فرنگی گفت: بخش عمده مرمت ارگ انجام شده و  تا زمانی که اعتبارات لازم ابلاغ نشود مرمت تزئینات داخلی انجام نخواهد شد.
شریفی منش اعتبار مورد نیاز برای مرمت تزیینات داخلی ارگ مانند بازسازی گچبری های مشبک ، مقرنس ها، رسمی بندی ها و سطوح داخلی حوض خانه ها را ۵۰ میلیون تومان اعلام کرد و افزود: از محل اعتبارات استانی تاکنون هیچ کمکی به این پروژه نشده است. وی ادامه داد: با توجه به آماده بودن بخشی از روشنایی ، گچ کاری و سنگ فرش محوطه شرایط برای بازدید عموم تا عید نوروز آماده خواهد شد و شاید نمایشگاه موقتی هم در بنا آماده سازی شود ولی اولویت ما اتمام کار مرمت خواهد بود. وی در پاسخ به خبرنگار ما در مورد واگذاری باغ و عمارت ارگ کلاه فرنگی به میراث گفت: بصورت قانونی تاکنون این واگذاری انجام نشده است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در حاشیه بازدید معاون وزیر راه و شهرسازی از پروژه فرزان در پاسخ به سوال خبرنگار ما در مورد واگذاری ارگ کلاه فرنگی به این مجموعه اینگونه پاسخ داد که در حال حاضر این مجموعه در اختیار ما هست ولی هنوز باغ و اطراف آن به ما واگذار نشده است. حسن رمضانی افزود: تبدیل ارگ کلاه فرنگی به موزه در دستور کار میراث فرهنگی استان قرار دارد. فرماندار بیرجند نیز در حاشیه جلسه  ستاد بازآفرینی پایدار  شهری در مورد وضعیت نقل و انتقال از باغ و عمارت ارگ کلاه فرنگی گفت: ما هم پیگیر موضوع هستیم و باید قبل از جابجایی مکانی برای فرمانداری در نظر گرفته شود . ناصری افزود: وزارت کشور و استانداری هم موافق این جابجایی هست و به محض اتمام مرمت ارگ مشکلی برای واگذاری نخواهد بود. با این وجود اینگونه که از شواهد بر می آید استانداری هنوز برنامه ای برای نقل و انتقال کامل و قانونی باغ و عمارت ارگ کلاه فرنگی به میراث فرهنگی ندارد و از طرف دیگر  در شرایط فعلی و عدم تخصیص اعتبارات اینگونه برداشت می شود که گردشگران و بازدید کنندگان نوروزی نخواهند توانست در ایام تعطیلات عید ، شاهد نمایی کامل از این مجموعه مهم تاریخی در مرکز استانمان باشند بنابراین از مسئولان استانی انتظار می رود برای تامین اعتبار این پروژه مهم ، میراث را حمایت کنند و مسئولان میراث نیز وعده ای ندهند که نتوانند اعتبارش را تامین کنند.
تاریخچه ارگ کلاه فرنگی بیرجند
ارگ کلاه فرنگی متعلق به یکی از خوانین خاندان خزیمه بوده که در اصل مقر حکومتی به شمار می رفته و هنگامی که حکومت قاینات و سیستان از طرف محمد ابراهیم خان به دو برادرزاده‌اش حسام الدوله و صمصام الدوله واگذار شد، حسام الدوله که قاینات را به دست گرفت از این ارگ به عنوان مرکز و مقر فرمانروایی خود استفاده کرد و به همین علت نام اولیه این ارگ در زمان خود ، ارگ حسام الدوله نامیده می شده است و شباهت فوقانی ترین بخش عمارت به کلاه فرنگی، عوام را بر این داشته که این ارگ را به نام ارگ کلاه فرنگی بشناسند. . با توجه به شیوه معماری مخصوصا در پلان همکف آن قدمت این بنا به اواخر دوره زندیه نسبت داده شده و به عبارتی قدمت اصلی بنا باید به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه برگردد.