وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
به نام خدا
مریم فولادزاده
راهکارهایی برای مادران شاغل در ایام تحصیل فرزند
با فرا رسیدن ایام تحصیل، دغدغه‌های جدیدی در خانواده‌هایی که فرزندان محصل دارند و بالتبع برای مادران شاغل، ایجاد می‌شود. دغدغه‌هایی که رهایی از آن، مدیریت وتوانمندی خاصی را می‌طلبد. این دغدغه‌ها برای مادران شاغلی که فرزندشان در مقطع ابتدایی ست و یا سال اول مدرسه است بیشتر خودش را نشان می دهد. عمل کردن به راهکارهای پیشنهادی زیر در این راستا کمک شایانی به مادران شاغل خواهد کرد:
مرور شغلی مناسب
گاهی با یک نگاه مجدد به وضعیت شغلی، می‌توان تغییراتی را که باعث بهبود عملکرد و بازدهی بیشتر می‌شود را انجام داد. تبدیل کار تمام وقت به نیمه وقت یا پاره وقت، انتخاب مشاغل خانگی، انجام دادن برخی از مسئولیت‌های شغلی در منزل، تغییر ساعت کاری یا تقلیل ساعت کاری از جمله اموری هستن که فرصت‌های بیشتری را برای مادر شاغل ایجاد می‌کند تا به وضعیت خانواده و فرزند محصل خود رسیدگی کمی و کیفی داشته باشد. البته این بیشتر برای مادرانی صدق می کند که حضور آنان در شغل های بیرون از خانه فقط برای درآمد زایی نیست بلکه بیشتر برای گذراندن اوقات بیکاری یا علاقه ذاتی به کار است.
محل تحصیلی نزدیک محل کار
بهترین حالتی که برای یک مادر شاغل وجود دارد این است که هماهنگی زمانی بین ساعت کاری او و ساعت حضور فرزندش در مدرسه وجود داشته باشد. برای به دست آوردن این امر مطلوب، انتخاب نزدیک‌ترین محل تحصیل به محل کار باید اولویت اول در انتخاب مدرسه فرزندان باشد. در این صورت، فرصت مناسبی در طول مسیر برای تعامل و گفتگو پیرامون اوضاع مدرسه و رویداهای جاری پیش می‌آید و مادر به صورت روزانه در جریان عملکرد دانش‌آموز قرار می‌گیرد. این گفتگو برای دانش‌آموز نیز مؤثر بوده و در کاهش نگرانی و مشکلات احتمالی و یافتن راهکار برای حل برخی مسائل کمک زیادی به او خواهد کرد.
در نظرگرفتن اولویت‌ها
حجم زیاد وخستگی ناشی از مسائل کاری ممکن است توجه و رسیدگی به نهاد خانواده را کمرنگ کند. این بی‌توجهی در درازمدت کارکرهای خانواده را مختل خواهد کرد و بالتبع بر وضعیت تحصیلی فرزندان نیز اثر منفی خواهد گذاشت. مسلماً اگر قرار باشد انتخابی میان خانواده و شغل انجام داد، خانواده با توجه به جایگاه و اهمیت خود، رتبه‌ی اول را خواهد داشت.
اضافه‌کاری، وقت گذاشتن خارج از حیطه‌ی مسئولیت، اتلاف زمان در محل کار با پرداختن به مسائل متفرقه، از جمله اموری هستند که این بی‌توجهی را به وجود می‌آورند. رفع این مسائل و اختصاص دادن زمان بیشتری برای نظارت بر خانواده و عملکرد تحصیلی فرزندان، در کاهش افت تحصیلی و حل مشکلات، تأثیر زیادی خواهد گذاشت.
استفاده از مزیت مرخصی
یک مادر شاغل برای اشراف کامل بر وضعیت و عملکرد تحصیلی فرزند خود، نباید فقط به گفته‌های او بسنده نماید. حضور در مدرسه و ارتباط نزدیک با کادر مدرسه، تصویر روشنی از اوضاع درسی، رعایت نظم و انضباط، روابط با دوستان و… را ارائه خواهد داد. دانش‌آموزی که خود را تحت نظارت والدین بداند، تلاش و بازدهی بیشتری را در مدرسه خواهد داشت. اعتماد به نفس او افزایش یافته و از آسیب‌های موجود در مدرسه نیز در امان خواهد بود.
مادر شاغل با توجه به قوانین محل اشتغال خود می‌تواند از مرخصی‌های ساعتی برای رجوع مداوم به مدرسه استفاده کند و به ارزیابی فرزند خود بپردازد.
برنامه‌ریزی مستمر و منظم
رسیدن به امور خانواده و اشتغال، دو وزنه‌ی سنگینی است که بدون برنامه‌ریزی صحیح نمی‌توان هر دو را با هم برداشت. در یک برنامه‌ریزی صحیح باید جزئی‌ترین مسائل نیز گنجانده شود. زمان‌ها به صورت مجزا تفکیک شوند. به طور مثال زمان نظافت منزل، زمان صرف وعده‌های غذایی، زمان بررسی وضعیت درسی، زمان خواب و زمان تفریح، از برنامه‌ریزی‌های روزانه‌ی مورد توجه است. بهتر است برنامه‌ریزی‌ها به دو بخش کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم شود. برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت به صورت هفتگی و مربوط به امور روزانه بوده و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت اهدافی هستند که برای رسیدن به آن‌ها در یک بازه‌ی زمانی، باید در بخش‌های مختلف برنامه‌های کوتاه‌مدت، به صورت جزئی قرار گیرند مانند آمادگی در شب امتحان، ایجاد نشاط در خانواده با تفریحات، مسافرت و دید و بازدیدهای خانوادگی و دوستانه، خرید و برطرف کردن نیازهایی مانند پوشاک. نگذارید اشتغال مانع از تفریح و سفر رفتن با فرزندان شود.
مسئولیت دادن به اعضای خانواده
فشارهای ناشی از پرداختن به امور منزل و شغل، در درازمدت می‌تواند عوارض جسمانی و روحی را برای مادر ایجاد کند. برای کاستن از بار این فشارها، بهترین کار تقسیم وظایف و مسئولیت‌ها میان اعضای خانواده است. عادت دادن فرزندان به رعایت نظم و انضباط و انجام امور شخصی و همچنین انجام برخی از مسئولیت‌ها به میزان توانایی، اوقات فراغت بیشتری را برای مادر ایجاد می‌کند. کمک خواستن از همسر برای پرداختن به بخشی از وضعیت تحصیلی فرزندان، بر کیفیت تحصیلی آنان تأثیر مثبت گذاشته و دغدغه‌های مادر شاغل را کمتر خواهد نمود. بهتر است در سپردن مسئولیت‌ها به اعضای خانواده، کمال‌گرایی را کنار گذاشته و به انجام صحیح و عادی امور رضایت داد.
دریغ نکردن از محبت مادری
خستگی و درگیری فیزیکی و فکری ناشی از مسائل کاری، ممکن است پرداختن به امور عاطفی و روابط صمیمانه با اعضای خانواده را کاهش دهد. ساده‌ترین راهکاری که در این هنگام به ذهن برخی از والدین می‌رسد، جبران آن به وسیله‌ی مادیات است. استفاده از مراکز تفریحی خاص، مراکز خرید، تهیه‌ی وسایل مدرن، ارجاع دادن به تلویزیون، فضای مجازی و… نه تنها خلأ عاطفی و نیاز به محبت مادری را جبران نمی‌کند، بلکه فرزندان را دچار آسیب‌های زیادی خواهد کرد که در مدرسه به صورت عدم تمرکز، کاهش یادگیری، پرخاشگری، انزوا و… خود را نشان خواهد داد. در خانه می توان بخشی از زمان تماشای تلویزیون را به تعامل با فرزندان اختصاص داد. ایجاد فضایی مناسب جهت گفت‌وگو و تخلیه‌ی هیجانی و روحی، آرامش زیادی را برای فرزندان ایجاد کرده و بر عملکرد اخلاقی و تحصیلی فرزندان در مدرسه تأثیر مثبتی خواهد گذاشت.
انتخاب عادات غذایی مناسب
تهیه و طبخ غذا برای مادران شاغل می‌تواند یک مسئله‌ی وقت‌گیر باشد و تمایل زیادی را برای استفاده از غذای خارج از منزل ایجاد کند. این تمایل به مرور سلامت فرزندان را به خطر می‌اندازد و بر سیستم مغز و حافظه‌ی آنان اثر نامطلوبی می‌گذارد. برای ارتقای سلامتی، بهتر است با مشارکت اعضای خانواده به تهیه‌ی غذا پرداخته و در فرصت‌های موجود برخی را برای مدت طولانی‌تری آماده نمود. در این راستا، توجه به وعده‌ی صبحانه و میان وعده‌های مناسب و مغذی برای دانش‌آموز، تاثر مهمی در رشد و یادگیری او دارد. اگر فرصت مناسب برای تهیه صبحانه را ندارید، از شب قبل لقمه نان و پنیر را آماده کرده و صبح در کیف فرزندتان بگذارید.
خودتان را نادیده نگیرید
قرار نیست چون شاغلید، همه چیز را بر خود حرام کنید! شما به عنوان والدین، باید زمانی را به خودتان اختصاص دهید، به تفریح کوتاه مثلا تماشای یک فیلم در سینما رفته یا به قدم زدن در پارک یا خیابان بروید. شبی چند صفحه کتاب بخوانید.
با رفتن به مسجد همراه با فرزند، علاوه بر اینکه خودتان و فرزندتان در یک محیط معنوی قرار می‌گیرید و به بهترین شکل اواقت فراغت کوچکی برای بودن در کنار خانواده در یک محیط سالم فراهم می‌کنید، فرزند شما هم با دین و نماز پیوند محکم‌تری می خورد ودر آن جا می تواند دوستانی مذهبی از جنس خودش را پیدا کند. تجربه نشان داده دوستی هایی که از مساجد شکل گرفته دوستی های پایداری تری نسبت به سایر رفاقت هاست.
با رعایت این موارد تا حد مطلوبی از شدت فشار فکری و استرس زندگی، کاسته می‌شود.
