بازدیدهای اخیر استاندار خراسان جنوبی از فضاهای آموزشی، پرده از واقعیتی برداشت که سالها زیر سایه آمارهای خوشرنگ «عدالت آموزشی» پنهان مانده بود؛ مدارسی که هنوز برای حضور دانشآموزان اوتیسم و دارای نیازهای ویژه مناسبسازی نشدهاند. اعتراف صریحی که اینبار نه از زبان خانوادهها، بلکه از زبان عالیترین مقام اجرایی استان مطرح شد و به یکی از جدیترین چالشهای آموزش در خراسان جنوبی اشاره کرد.
پردهای که در بازدید کنار رفت
سیدمحمدرضا هاشمی، در جلسه شورای آموزش و پرورش استان، بدون تعارف از نتیجه بازدیدهای میدانی خود گفت؛ بازدیدهایی که نشان داد بخشی از مدارس استان، حداقلهای لازم برای تحصیل دانشآموزان اوتیسم و افراد دارای نیازهای ویژه را ندارند. این جمله کوتاه، اما صریح، یک پیام روشن داشت: فاصله میان سیاستگذاری و واقعیتهای میدانی، هنوز زیاد است. استاندار تأکید کرد که نبود مناسبسازی، تنها یک نقص فنی یا عمرانی نیست، بلکه مستقیماً به دغدغه خانوادهها و کیفیت زندگی دانشآموزان گره خورده است؛ دغدغهای که با رمپ، سرویس بهداشتی مناسب، کلاسهای استاندارد و فضای آموزشی امن، قابل کاهش است، اما سالها به تعویق افتاده.
وقتی «جداسازی» یعنی احترام
هاشمی در ادامه صحبتهای خود، به موضوع فاصلهبندی کلاسها و جداسازی دانشآموزان با نیازهای ویژه پرداخت؛ موضوعی که گاه به اشتباه، تبعیض تلقی میشود، اما از نگاه آموزشی، شرط آرامش و کیفیت است. به گفته او، این اقدام هم به رفاه دانشآموزان کمک میکند و هم به آرامش خانوادهها؛ خانوادههایی که هر روز با نگرانی از سازگار نبودن محیط مدرسه با شرایط فرزندشان، مسیر آموزش را طی میکنند. این بخش از اظهارات استاندار، نشان میدهد مسئله فقط «ساختمان» نیست، بلکه درک درست از آموزش فراگیر است؛ آموزشی که تفاوتها را به رسمیت میشناسد، نه اینکه آنها را نادیده بگیرد.
۱۸۵۰ میلیارد؛ آزمون اجرا، نه عدد
در کنار این انتقاد صریح، استاندار از اختصاص بیش از هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان اعتبار از محل مصوبات سفر رئیسجمهور برای سالهای ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۶ خبر داد؛ اعتباری که به گفته او قرار است به اقدامات فرهنگی و آموزشی منجر شود. اما پرسش اصلی اینجاست: چه سهمی از این اعتبار به مناسبسازی واقعی مدارس خواهد رسید؟ پردهبرداری از وضعیت مدارس، حالا این عدد بزرگ را به یک آزمون جدی تبدیل کرده است؛ آزمونی که نتیجه آن نه در جلسات، بلکه در راهروها، کلاسها و حیاط مدارس مشخص میشود.
بیسوادیِ باقیمانده
هاشمی با اشاره به نرخ ۹۸.۲ درصدی باسوادی در خراسان جنوبی، تأکید کرد که کاهش بیسوادی همچنان باید در اولویت بماند. این جمله، یک تناقض ظاهری اما معنادار را آشکار میکند: وقتی آمارها خوباند، اما هنوز گروههایی از چرخه آموزش جا ماندهاند؛ گروههایی که اغلب در مناطق محروم، یا در حاشیه توجه نهادها قرار دارند. استاندار راهحل را در استفاده از ظرفیت دهیاریها، تشکلهای مردمنهاد و مدارس و مشارکت جهادی میداند؛ مشارکتی که اگر با نگاه کیفی همراه نشود، ممکن است باز هم فقط به عدد ختم شود.
تکلیف مدارس فعلی چیست؟
دستور وزیر آموزش و پرورش برای رعایت اصول مناسبسازی در مدارس در حال ساخت، خبر امیدوارکنندهای است؛ اما تجربه نشان داده که آیندهنگری، نباید به فراموشی وضعیت موجود منجر شود. مدارس فعلی، همانهایی هستند که امروز دانشآموزان اوتیسم و دارای نیازهای ویژه را در خود جای دادهاند؛ مدارسی که استاندار، نقصهایشان را از نزدیک دیده است. اظهارات صریح استاندار خراسان جنوبی درباره نامناسب بودن برخی مدارس، بیش از آنکه یک گلایه مقطعی باشد، پردهبرداری از یک مطالبه جدی است؛ مطالبهای که عدالت آموزشی را از سطح شعار، به سطح اجرا میکشاند. حالا همهچیز به یک سؤال گره خورده است: آیا بازدیدها، اعداد و وعدهها، به تغییر واقعی در کلاسهای درس منجر میشود، یا این پرده فقط برای لحظهای کنار رفته و دوباره پایین خواهد آمد؟ عدالت آموزشی، نه در آمار باسوادی، نه در مصوبات میلیاردی، بلکه در احساس امنیت و آرامش دانشآموزی تعریف میشود که مدرسهاش برای او ساخته شده باشد.
وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی