وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
بنیاد علوی چگونه در یکسالونیم، اشتغال و امید را به برخی روستاهای استان برگرداند؟
در گستره روستاهای خراسان جنوبی که جمعیتی نزدیک به ۴۰ درصد استان را در خود جای دادهاند، طرحهای توسعهای بنیاد علوی به نقطه اتکای مهمی برای احیای اقتصاد محلی و توانمندسازی خانوارهای روستایی تبدیل شده است.
مجری طرحهای بنیاد علوی در استان خراسان جنوبی میگوید: طی تنها یکسالونیم گذشته، سههزار و ۵۰۰ طرح با محوریت اشتغال، آموزش، سلامت و فعالیتهای خرد و خانگی در استان اجرا شده که سههزار طرح آن مستقیماً در روستاها پیش رفته است. روستای «مهمویی» بیرجند نیز از جمله روستاهای هدف بوده که طی این مدت خدمات قابلتوجه و ملموسی دریافت کرده است.
الگوی مشارکتی
که انحراف را به صفر رساند
غلام روشندل توضیح میدهد که ساختار اشتغالزایی در بنیاد علوی بر سه ستون اصلی استوار است: که شامل مشارکت مردم، نظارت میدانی و تصمیمگیری جمعی می شود.
به گفته او، همین مدل باعث شده میزان انحراف طرحها حتی به یک درصد هم نرسد؛ نکتهای که در میان طرحهای روستایی در کشور کمتر دیده میشود. براساس شاخصهایی مانند تعداد خانوارها (بیش از ۵۰ خانوار)، سقف جمعیت (زیر ۵۰۰ نفر)، وجود نیروی جوان و ظرفیت اشتغال، روستاهای هدف انتخاب میشوند. فقط در شهرستان بیرجند در دو سال گذشته، حدود ۲۰ روستا تحت حمایت این بنیاد قرار گرفتهاند.
کارگروههای روستایی؛
دولت کوچکِ محلی
مجری بنیاد علوی در خراسان جنوبی بیان میکند که در هر روستا یک کارگروه ۱۰ تا ۱۲ نفره با عنوان «کارگروه اشتغال منطقهای» تشکیل میشود؛ ترکیب این کارگروه شامل دهیار، اعضای شورا، معتمدان و دو نفر از جوانان تحصیلکرده روستا است. این افراد، بازوی اجرایی و نمایندگان بنیاد در روستاها هستند و مسئولیتهایی چون شناسایی متقاضیان، راستیآزمایی، نظارت و گزارشدهی را برعهده دارند.
پس از شناسایی افراد جویای کار، بررسی میدانی انجام میشود. اگر طرح تأیید شود، ابتدا ۷۰ درصد تسهیلات به متقاضی پرداخت میشود و ۳۰ درصد باقیمانده پس از یک ماه و تأیید اجرای صحیح طرح آزاد خواهد شد. دوباره در سهماهگی طرح پایش و در صورت پایداری در سامانه بنیاد ثبت میشود.
به گفته روشندل، همین سازوکار دقیق و مشارکتی باعث شده «حتی یک مورد انحراف کامل در طرحها گزارش نشود»؛ چیزی که او آن را یکی از مهمترین نقاط قوت الگوی بنیاد علوی میداند.
از کسبوکارهای خانگی
تا کارگاههای ۲۰ نفره
تسهیلات بنیاد بسته به نوع فعالیت از یک تا ۳۰ میلیارد ریال متغیر است. طرحها طیف گستردهای را شامل میشوند؛ از مشاغل خرد و خانگی مانند ایجاد نانوایی سنتی تا کارگاهها و واحدهای تولیدی کوچک که بعضاً برای ۲۰ نفر اشتغال ایجاد میکنند.
روشندل میگوید: بنیاد علوی امسال نیز مانند سال گذشته هدفگذاری ایجاد یا تثبیت سههزار تا سههزار و ۵۰۰ شغل را دارد و میزان اعتبارات این بنیاد در استان حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است.
رکورد اشتغالزایی
براساس اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بنیاد علوی سال گذشته مقام اول اشتغالزایی را بین ۱۶ دستگاه حمایتی در استان کسب کرده است.
نرخ بیکاری استان نیز بر اساس آمار خردادماه به چهار درصد رسیده که سه واحد کمتر از میانگین کشور (هفت درصد) است.
۴ هزار میلیارد ریال حمایت
مجری طرحهای بنیاد علوی یادآور میشود که سال گذشته بیش از چهار هزار میلیارد ریال تسهیلات و کمکهای تخصصی بنیاد در حوزههای اشتغال، سلامت، آموزش و مشاغل خرد و خانگی در استان پرداخت شده است. این رقم، جدا از پروژههای بزرگ مدرسهسازی و عمرانی بنیاد در خراسان جنوبی است. او تأکید میکند که با همراهی بانکها و مشارکت مردم، امیدوارند امسال نیز تمام اعتبارات پیشبینیشده بهطور کامل جذب شود و این طرحها بتوانند به شکل جدی در مسیر محرومیتزدایی و ارتقای معیشت روستایی اثرگذار باشند.
روستامحور با نیازهای گسترده
خراسان جنوبی با جمعیت حدود ۸۰۰ هزار نفر، استانی است که ۴۰ درصد ساکنان آن در روستاها زندگی میکنند. این نسبت بالا، اهمیت طرحهای روستایی بنیاد علوی را دوچندان کرده است؛ طرحهایی که هدفشان نه فقط ایجاد شغل، بلکه توانمندسازی بلندمدت، کاهش مهاجرت و افزایش تابآوری اقتصادی روستاهاست.
