پیمان قلم‌ها برای کتابخوانی

کتاب‌ها برای دیده شدن کافی نیستند؛ باید خوانده شوند. در حرکتی کم‌سابقه، دو مجموعه فرهنگی در خراسان جنوبی تصمیم گرفتند از پشت تریبون‌ها پایین بیایند و از حرف به عمل برسند؛ نه برای برگزاری یک نشست دیگر، بلکه برای ساختن مسیر تازه‌ای که کتاب را وارد زندگی مردم کند.
چیزی که در نشست مشترک کانون تخصصی کتاب و کتابخوانی خدمت رضوی و جهاد دانشگاهی اتفاق افتاد، یک تفاهم‌نامه معمولی نبود. یک نقشه راه بود.
قلم‌ها کنار هم قرار گرفتند تا کتاب، به‌جای ماندن روی میز مسئولان، به دست مردم برسد. مسئول کانون تخصصی کتاب و کتابخوانی، توضیح می‌دهد که مسئله فقط برگزاری برنامه نیست؛ مسئله این است که «کتاب باید وارد زندگی روزمره شود.» او می‌گوید این همکاری، طراحی چند فعالیت مقطعی نیست؛ حرکت به سمت جریان‌سازی فرهنگی است. در این توافق، دوره‌های آموزشی مشترک و کارگاه‌های مهارت‌افزایی فقط بخشی از کار است. هدف اصلی این است که کتاب از سالن‌ها بیرون بیاید. برنامه‌ها قرار است در محله‌ها، مدارس، کتابخانه‌ها، مراکز جهاددانشگاهی و حتی فضاهایی که تا امروز نسبتی با کتاب نداشتند اجرا شود. ایده روشن است: کتاب باید به مردم نزدیک شود، نه مردم به کتاب. محمدحسین فروتنی از اجرای طرح‌های ملی و استانی ترویج کتاب خبر می‌دهد؛ اما تعبیر او از «طرح» با آنچه معمولاً در گزارش‌ها می‌خوانیم، فرق دارد. او می‌گوید:«اگر نتیجه در رفتار مردم دیده نشود، پروژه‌ای اجرا نشده؛ فقط یک برنامه برگزار شده است.»
در این همکاری، تکیه بر هم‌افزایی است؛ کانون کتابخوانی شبکه مخاطبانش را دارد، جهاد دانشگاهی نیرو و زیرساخت آموزشی را. ترکیب این دو یعنی کتاب نه در ویترین، بلکه در جریان زندگی است. آنچه این همکاری را متفاوت می‌کند، حذف فاصله میان برنامه فرهنگی و زندگی واقعی مردم است. به جای این‌که دوباره از «لزوم ترویج فرهنگ مطالعه» گفته شود، این بار برنامه‌ها محل اجرا دارند، مخاطب دارند و مسیر مشخص. این‌که نتیجه چه خواهد شد، هنوز روشن نیست.اما اگر قلم‌ها واقعاً هم‌دست شوند، شاید روزی برسد که کتابخوانی فقط مناسبتی در تقویم نباشد و عادت هر روز مردم این شهر باشد.