در خراسان جنوبی حرف از کمبود نیست؛ حرف از گرفتن حق است. مدیران میگویند سهم استان از اعتبارات ملی برای جهش کافی نیست و باید از مرکز کشور، سهم واقعی استان را مطالبه کرد. اعداد و نقلقولها نشان میدهد توسعه در این استان دیگر فقط روی کاغذ نیست؛ مطالبهگری، پیگیری و جذب منابع تبدیل به دستور کار شده است.
خراسان جنوبی این روزها وارد فاز تازهای از توسعه شده است؛ مسیری که در آن منتظر اختصاص بودجه نمیمانند، بلکه برای گرفتن سهم استان به سراغ وزارتخانهها و مرکز میروند. استاندار خراسان جنوبی، با صراحت میگوید: «اعتبارات محدود پاسخگوی نیازهای گسترده استان نیست.»
سیدمحمدرضا هاشمی، تلاش مدیران در سال گذشته را قابل تقدیر میداند، اما یک جمله مسیر جدید را روشن میکند: «با این میزان اعتبار، تحول در استان امکانپذیر نیست.» عددها صریحاند: تنها ۱۵ درصد از کل اعتبارات ملی به خراسان جنوبی رسیده است. هاشمی معتقد است که چنین سهمی نمیتواند جهشی در استان ایجاد کند و مدیران باید از ظرفیت نمایندگان و وزارتخانهها برای افزایش منابع استفاده کنند. او تأکید دارد که نگاه به بودجه باید تغییر کند: «مدیر باید دست پر از تهران بازگردد و نتیجه سفرش را در بودجه استان نشان دهد.»
سه محور مطالبه توسعه
هاشمی اولویت اصلی را مدیریت آب میداند: «در سال جاری۷۶۰ میلیارد تومان برای رفع تنش آبی استان اختصاص یافته است.» این عدد شاید بهظاهر بزرگ باشد، اما پاسخگوی نیازهای گسترده استان نیست. بخش مهمی از این اعتبارات صرف حوزه کشاورزی، منابع طبیعی و امور عشایری شده است.
بااینحال توسعه فقط به آب محدود نمیشود. استاندار میگوید: «هرجا مدرسه فعال است، روستا زنده میماند.» او تأکید دارد که بخشی از اعتبارات عمرانی باید برای نوسازی و تجهیز مدارس اختصاص یابد تا روند مهاجرت از روستاها کاهش پیدا کند. در نگاه او، آموزش فقط یک هزینه نیست؛ سرمایهگذاری برای ماندگاری جمعیت و آینده استان است.
توسعه یکسویه نیست
هاشمی در کنار مسائل عمرانی، بر موضوعات اجتماعی نیز انگشت میگذارد: «بخشی از آسیبهای اجتماعی ناشی از کمتوجهی به خانواده و نسل جوان است.» به گفته او، ایجاد نشاط اجتماعی باید اولویت مدیران فرهنگی باشد؛ زیرا جامعهای بدون نشاط، توسعه نمیسازد. اما شاید مهمترین جمله او درباره امنیت باشد: «خراسان جنوبی امنترین مرز کشور با افغانستان را دارد.» امنیتی که محصول همکاری ارتش، سپاه، مرزبانی و دستگاههای قضایی و اطلاعاتی است؛ این امنیت، زیرساخت توسعهای است که کمتر دیده میشود اما همیشه وجود دارد.
تغییری که دیده میشود
در جریان پیگیریها، مرتضی ذاکریان، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی، خبر مهمی اعلام کرد: «تاکنون بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار ملی با پیگیری مدیران از تهران جذب شده است.» این رقم نشان میدهد مسیر مطالبهگری جواب داده است. او توضیح میدهد که ادارهکل راه و شهرسازی با ۷۲۵ میلیارد تومان در صدر جذب اعتبارات قرار دارد. ادارهکل راهداری و حملونقل جادهای با ۴۸۴ میلیارد تومان رتبه دوم را دارد.
ذاکریان میگوید: هدفگذاری ۱۰ همتی برای جذب منابع از مرکز انجام شده است و در آینده نزدیک، مقایسه عملکرد دستگاهها ارائه خواهد شد تا مشخص شود کدام پروژهها از این منابع منتفع شدهاند. جمله کلیدی استاندار را به جملات دیگر باید افزود: «اگر همه پای کار باشند، ثمره تلاشها در زندگی مردم دیده خواهد شد.»
در واقع آنچه باقی میماند فقط آمار پروژهها یا درصد پیشرفت نیست؛ مسئله اصلی همان چیزی است که در نگاه مسئولان و مطالبه مردم دیده میشود: زمانی که دارد از دست میرود. پروژهها میتوانند بودجه کم داشته باشند، میتوانند با تغییرات مدیریتی مواجه شوند، اما آنچه اگر برنگردد دیگر هیچچیز جبرانش نمیکند، فرسایش زمان است. خراسان جنوبی نمیخواهد دوباره در صف وعدهها بایستد؛ نه در انتظار تخصیص اعتبار و نه در انتظار آغاز عملیات. اکنون پرسش در هوا معلق مانده: اگر قرار است این مسیر ادامه پیدا کند، چه زمانی میتوان گفت «کار تمام شد»؟ و آیا اینبار، قبل از اینکه زمان از پروژهها سبقت بگیرد، پروژهها از زمان پیشی خواهند گرفت؟
وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی