گردش جهان در اصفهک

در دل بیابانی که روزگاری خاموش و ترک‌خورده بود، صدای خنده و گفت‌وگوی گردشگرانی از نقاط مختلف جهان به گوش می‌رسد. اصفهک، روستای جهانی طبس گلشن، این روزها میزبان نگاه‌هایی است که از آن‌سوی دنیا آمده‌اند تا در سکوت کویر، معنای دیگری از زندگی را تجربه کنند.
گروهی ۱۵ نفره از گردشگران کشورهای کانادا، انگلستان، استرالیا، هند و آمریکا به اصفهک آمدند تا در دومین روستای جهانی گردشگری ایران، سه شب و چهار روز را میان خشت و آفتاب بگذرانند.
معاون گردشگری، سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی گفت: از زمانی که اصفهک در فهرست جهانی ثبت شد، این روستا دیگر مقصدی محلی نیست؛ هر بار مسافران تازه‌ای از گوشه و کنار جهان پا به خاک آن می‌گذارند تا جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و زیست‌بومی‌اش را از نزدیک لمس کنند.
او افزود: کارگاه خشت و گل، آشنایی با مصالح بومی و سنتی، سازه‌ها و بناهای محلی و روش‌های اجرای طاق‌های خشتی، از جمله برنامه‌های آموزشی و فرهنگی این گروه از گردشگران است که در قالب تور تخصصی معماری و اکوتوریسم برگزار می‌شود.
اما سفر به اصفهک فقط درس تاریخ نیست؛ تجربه‌ای است از لمس آرامش و سادگی. عرب گفت: «در کنار آسمان پرستاره شب، تجربه‌ای کم‌نظیر و فراموش‌نشدنی از طبیعت و فرهنگ بومی کرانه لوت شمالی نصیب گردشگران می‌شود. اینجا شب، معنای دیگری دارد؛ سکوتش حرف می‌زند و ستاره‌هایش می‌درخشند بی‌وقفه». روستای جهانی اصفهک تنها چند کیلومتر با لبه کویر لوت فاصله دارد؛ جایی که زمین خشک و ترک‌خورده با دیوارهای خشتی در آغوش هم‌اند. خانه‌های بازسازی‌شده با همان مصالح سنتی، اقامتگاه‌هایی هستند که گردشگران خارجی در آن اقامت دارند و از نزدیک با زندگی مردم محلی و آیین‌هایشان آشنا می‌شوند.
عرب ادامه داد: «وجود ۱۰ اثر جهانی در خراسان جنوبی و جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی، فرصت ارزشمندی برای گردشگری بین‌المللی فراهم کرده است. در این میان، اصفهک نمونه‌ای شاخص از پیوند میراث ملموس و ناملموس ایران به‌شمار می‌آید». او یادآور شد: چند روز پیش نیز چهار گردشگر استرالیایی در این روستا اقامت داشتند و این گروه تازه، چهارمین گروه گردشگران خارجی است که از ابتدای سال به‌صورت گروهی و در قالب تور بین‌المللی وارد اصفهک شده‌اند.
روستای اصفهک در ۲۳ آبان ۱۴۰۳ به‌عنوان دومین روستای جهانی گردشگری ایران در فهرست شورای جهانی صنایع‌دستی ثبت شد. از آن زمان تا امروز، این روستای خشتی در قلب کویر طبس، به مقصدی دائمی برای گردشگران خارجی تبدیل شده است.
ثبت جهانی اصفهک، تنها یک عنوان افتخاری نیست؛ نشانه‌ای است از بازگشت حیات به روستایی که روزگاری زیر آوار زلزله خاموش شده بود. حالا همان خاک ترک‌خورده، زبان گفت‌وگو میان فرهنگ‌ها شده است. از یک‌سو گردشگرانی می‌آیند که دنبال تجربه اصیل زندگی ایرانی‌اند؛ از سوی دیگر، مردمی که یاد گرفته‌اند از دل خاک و خشت، نان و هویت بسازند. اصفهک در واقع الگوی کوچکی از توسعه پایدار است؛ جایی که گردشگری نه طبیعت را می‌بلعد و نه سنت را فراموش می‌کند، بلکه میان این دو پلی می‌سازد برای آینده‌ای ماندگار. شاید روزی نه‌چندان دور، نام اصفهک در میان مهم‌ترین مقاصد گردشگری فرهنگی جهان بدرخشد. جایی که مسافرانش نه برای دیدن، که برای درک کردن می‌آیند؛ تا بدانند چگونه می‌شود از ویرانه‌های خاک، جهانی ساخت که به روی همه باز است.