وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
هیجان‌طلبی برخی رانندگان خودروهای دو دیفرانسیل و موتورسواران در دل کویر و مسیرهای بیراهه، حالا به کابوسی برای طبیعت خشک و شکننده خراسان جنوبی بدل شده است؛ تخریبی که از شکستن شاخه‌ها و له شدن بذر گیاهان آغاز می‌شود و به تشدید گرد و غبار و نابودی زیستگاه‌ها ختم خواهد شد.
طبیعت زیر چرخ‌ها
ورزش آفرود، اگرچه برای علاقه‌مندان هیجان، تجربه‌ای متفاوت به شمار می‌رود، اما در دل طبیعت کویری و نیمه‌خشک استان، به تهدیدی جدی تبدیل شده است. خانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با هشدار نسبت به این روند می‌گوید: «شکستن درختان و گیاهان، از بین رفتن بذرها، گسترش آفات، انتقال گیاهان مهاجم به مناطق دیگر، مرگ خزندگان و ایجاد ترس برای حیات وحش تنها بخشی از اثرات مخرب آفرود بر محیط زیست است».
خاکی که دیگر نفس نمی‌کشد
به گفته خانی، فشرده شدن خاک در اثر عبور مکرر خودروها و موتورها، نفوذپذیری آن را کاهش داده و زمینه‌ساز فرسایش شدید خاک می‌شود. او هشدار داد:«هر اقدام نسنجیده‌ای در طبیعت، بدون درک ارزش‌های زیستی آن، عرصه‌ها را تهدید و در برخی موارد منجر به حذف کامل قابلیت‌های زیستی می‌کند».
معادله‌ای ویرانگر
نتایج مطالعات ملی نشان می‌دهد خراسان جنوبی یکی از پهنه‌های مستعد تولید گرد و غبار در کشور است. در شرایطی که خشکسالی‌های طولانی و وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، ریه‌های استان را خسته کرده، آفرود بی‌ضابطه تیر خلاصی بر پیکر زمین می‌شود.
خانی در این باره تأکید کرد: «با کوچک‌ترین تغییر در پوشش گیاهی، این مناطق به کانون گرد و غبار بدل می‌شوند و فعالیت‌های بی‌ضابطه آفرود، مزید بر علت شده است».
قانون فراموش‌شده
با وجود هشدارهای مکرر، همچنان گروه‌هایی از گردشگران و رانندگان خودروهای دو دیفرانسیل وارد مناطق حفاظت‌شده می‌شوند. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تصریح کرد: «ورود به این مناطق بدون مجوز رسمی تخلف است و با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد.» او همچنین بر لزوم فرهنگ‌سازی، نظارت دستگاه‌ها و رعایت قانون حفاظت خاک تأکید کرد.
راه‌حل؛ هیجان در مسیر ایمن
خانی پیشنهاد داد برای پاسخ به نیاز علاقه‌مندان و جلوگیری از تخریب طبیعت، مسیرهای مشخص و ایمن برای آفرود، با مشارکت دستگاه‌های اجرایی تعریف شود تا هم جذابیت‌های گردشگری حفظ گردد و هم محیط زیست قربانی نشود.
طبیعت خراسان جنوبی که سال‌ها با خشکسالی و بادهای فرساینده دست و پنجه نرم کرده، دیگر توان پذیرش زخم‌های تازه را ندارد. حال باید دید تصمیم‌گیران استانی پیش از آنکه خاک، گیاه و حیات وحش در گرد و غبار بی‌پایان دفن شوند، برای مهار آفرود بی‌ضابطه دست به کار می‌شوند یا نه؟
