با آغاز فصل سرما، نگرانیها درباره افزایش بیماریهای تنفسی در خراسان جنوبی به مرز هشدار رسیده است. دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تأکید میکند که فصل سرد تنها تغییر دمای محیط نیست، بلکه آغاز موجی از بیماریهای تنفسی است که میتواند گروههای مختلف مردم، بهویژه دانشآموزان و افراد دارای بیماریهای زمینهای را درگیر کند. با پایین آمدن دما و افزایش تجمع افراد زیر یک سقف، تهویه ناکافی و ازدحام در مدارس و مکانهای عمومی، تعداد مراجعان به مراکز درمانی با علائم بیماریهای تنفسی بهصورت محسوس افزایش مییابد و نیاز به رعایت اصول پیشگیری و آموزش دقیق بیش از پیش احساس میشود.
فوقتخصص بیماریهای تنفسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با اشاره به اهمیت مراقبتهای تنفسی و بهداشتی می گوید: شیوع بیماریهای تنفسی با شروع فصل سرما افزایش پیدا میکند و تعداد مراجعین به مراکز درمانی با علائم این بیماریها افزایش مییابد. علت این روند هم تجمعات جمعیتی زیر یک سقف، کاهش تهویه مناسب در محیطهای بسته و ازدحام بهویژه در مدارس است. از این رو، وی و بر لزوم آموزش صحیح به فعالان فرهنگی و رسانهای برای انتقال اطلاعات به خانوادهها تأکید می کند.
تأکید او نشان میدهد که بسیاری از خانوادهها هنوز اهمیت مراقبت پیشگیرانه را دستکم میگیرند. دانشآموزانی که بیماریهای تنفسی دارند، بهتر است پیش از حضور در مدرسه با پزشک مشورت کنند. شستن مرتب دستها، استفاده از ماسک در صورت بیماری، مصرف مایعات، تغذیه سالم، استراحت کافی و فعالیت بدنی مناسب، همه اقدامات سادهای هستند که میتوانند زنجیره انتقال بیماری را قطع کنند.
مرتضوی مقدم تأکید میکند که سرماخوردگیهای معمولی، اغلب با مراقبتهای ساده کنترل میشوند و نیازی به مصرف آنتیبیوتیک نیست، اما برای برخی افراد مثل مبتلایان به آسم، بیماران قلبی یا دیابتی، این بیماریها میتوانند پیچیده و خطرساز باشند. در کنار آن، آنفلوآنزا به عنوان بیماری دیگری که شیوع بالایی در زمستان دارد، همچنان تهدیدی جدی است و واکسیناسیون آن برای افراد در معرض خطر و دانشآموزان توصیه میشود تا از انتقال ویروس از مدرسه به خانه جلوگیری شود.
او درباره عفونتهای باکتریایی هشدار میدهد: «گاهی این عفونتها بر بیماریهای ویروسی سوار میشوند و مشکلاتی مانند سینوزیت و ذاتالریه ایجاد میکنند». بیمارانی که در این مرحله دچار ترشح چرکین بینی، سردردهای ناحیه سر و صورت و سرفههای خلطدار میشوند، باید تحت درمان با آنتیبیوتیک قرار گیرند تا روند بیماری طولانی و خطرناک نشود.
از نگاه او، مسئله تنها درمان نیست؛ شناخت و آموزش هوشمندانه نیز اهمیت دارد. محرومیت جغرافیایی یا کمبود امکانات فنی مانع تولید محتوای آموزشی و پیشگیری نمیشود و حتی در دورافتادهترین مناطق میتوان با برنامهریزی و استفاده از ظرفیت رسانهها، میلیونها نفر را در جریان اطلاعات صحیح قرار داد.
با نزدیک شدن به روزهای سرد، چالش اصلی فراتر از سرماخوردگی ساده است؛ خطر آنجاست که بیماریهای تنفسی ویروسی و باکتریایی همزمان اتفاق بیفتند و بیماران آسیبپذیر را تهدید کنند. مراقبتهای روزمره، واکسیناسیون بهموقع، آموزش و رعایت بهداشت نه تنها از ابتلای فردی جلوگیری میکند، بلکه حلقه انتقال بیماری را در خانواده و مدرسه قطع میکند. زمستان پیشرو فرصتی است برای خانوادهها، مدارس و رسانهها تا با آگاهی و هوشمندی، هوای تنفسی استان را سالم نگه دارند؛ در غیر این صورت، بیماریها میتوانند آرام و بیصدا، خانهها و مدرسهها را درگیر کنند.