وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
بیماری های صعب‌العلاج دیگر قرار نیست با واژه «بن‌بست» معنا شوند؛ خبر ایجاد نخستین مرکز سلول‌های بنیادی در خراسان جنوبی، روزنه‌ای تازه پیش روی بیمارانی گشوده است که سال‌ها میان امید و یأس در رفت‌وآمد بودند. این اتفاق می‌تواند معنای تازه‌ای از زندگی و درمان را برای خانواده‌هایی رقم بزند که بارها برای جست‌وجوی سلامت، راهی شهرهای دور و پرهزینه شده‌اند. حالا امید آن‌ها به جای جاده‌های طولانی، در قلب استان ریشه می‌دواند.
مجتبی ابراهیمی رومنجان، رئیس جهاددانشگاهی استان، خبر از آغاز مقدمات این مرکز با همکاری پژوهشکده سرطان معتمد داده است؛ اقدامی که تنها یک پروژه علمی نیست، بلکه می‌تواند سکوی پرشی برای ارتقای جایگاه علمی، درمانی و اقتصادی استان باشد.
ابراهیمی، جهاددانشگاهی را نهادی معرفی می‌کند که از بدو تأسیس با جوشش درونی و بدون وابستگی به درآمدهای نفتی، توانسته فعالیت‌های گسترده‌ای در حوزه‌های علمی، پژوهشی و فرهنگی داشته باشد. او یادآور می‌شود مأموریت اصلی این نهاد، تقویت رویکرد دینی و انقلابی در دانشگاه‌ها بوده و امروز نیز با مراکز فرهنگی، کانون‌ها و جشنواره‌های ملی و محلی این مسیر را ادامه می‌دهد. مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) یکی از نمونه‌های فعالیت‌های این نهاد است که با پایش‌های علمی و میدانی خود در تصمیم‌سازی‌های کلان کشور از جمله انتخابات و سیاست‌گذاری‌های استانی نقش‌آفرینی کرده است.
از گیاهان دارویی تا معادن و درمان
خراسان جنوبی در دو حوزه شاخص گیاهان دارویی و معدن ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد. ابراهیمی در این باره تأکید می‌کند که مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی استان نیازمند حمایت جدی است؛ مجموعه‌ای که می‌تواند علاوه بر ارزش علمی، بازوی اقتصادی و حتی امنیتی برای منطقه باشد. او همچنین از آمادگی برای تدوین سند توسعه معدنی استان با همکاری پژوهشکده فرآوری مواد معدنی خبر می‌دهد؛ اقدامی که در صورت تحقق، می‌تواند نگاه تازه‌ای به بهره‌برداری هوشمندانه از ذخایر معدنی منطقه باشد.
در حوزه سلامت، جهاددانشگاهی از سال ۱۴۰۰ با ایجاد آزمایشگاه تشخیص طبی در بیرجند بخشی از هزینه‌های مردم را کاهش داده است. حالا نیز با دو گام بلند، یعنی راه‌اندازی مرکز سلول‌های بنیادی و مرکز تشخیص زودهنگام سرطان پستان، می‌خواهد افق‌های تازه‌ای در درمان بیماران بگشاید؛ افق‌هایی که تاکنون برای مردم استان بیشتر یک آرزو بوده است.
نگاهی به آموزش و اشتغال دانش‌بنیان
فعالیت‌های آموزشی جهاددانشگاهی هم کم‌حجم نیست. بیش از ۷۰۰ دوره آموزشی کوتاه‌مدت، برگزاری آزمون‌های ملی از جمله آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش، و نقش‌آفرینی در اعتماد عمومی، تنها بخشی از این کارنامه است.
این نهاد در حوزه اجتماعی نیز دست روی مسائل حساسی مانند زنان سرپرست خانوار، مهاجرت روستاییان و تجرد قطعی دختران گذاشته است و با برنامه‌های توانمندسازی در پی ارائه راهکارهایی برای کاهش آسیب‌هاست.
به گفته ابراهیمی، جهاددانشگاهی در تلاش است تا فراتر از پژوهش و آموزش حرکت کرده و با تجاری‌سازی فناوری، نقش یک دانشگاه نسل چهارم را ایفا کند؛ دانشگاهی که به دنبال خلق اشتغال پایدار و دانش‌بنیان است.
از ظرفیت‌های محلی تا علوم نوین
سیدحسن هاشمی، نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس، دربازید از جهاددانشگاهی استان، این نهاد را «مجموعه‌ای کم‌نظیر» در حوزه علم و فناوری توصیف کرد. به گفته او، جهاددانشگاهی می‌تواند آینده علمی و فناورانه استان را رقم بزند و بستر پیشرفت‌های ملی و بین‌المللی را فراهم آورد.
هاشمی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده استان، ایجاد مجتمع‌های آموزشی و پژوهشی بین‌المللی را برای خراسان جنوبی امکان‌پذیر دانست و به استعدادهای ارزشمند استان در علوم نوین از جمله فناوری‌های کوانتومی اشاره کرد. او یادآور شد که حمایت هدفمند از این سرمایه انسانی می‌تواند تحولات بزرگی به همراه داشته باشد.
وی همچنین نقش خیرین در تکمیل مراکز درمانی و آموزشی را مهم دانست و تأکید کرد که جهاددانشگاهی باید محور توسعه فناوری در استان باشد.
پیوند رسانه، پژوهش و جامعه
در حاشیه این بازدید، هاشمی با حضور در دفتر خبرگزاری ایسنا در خراسان جنوبی، نقش رسانه در بازتاب فعالیت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی را حیاتی خواند. او همچنین از مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی بازدید کرد و بر اهمیت سرمایه‌گذاری در صنایع غذایی و فناوری‌های نوین تأکید داشت؛ موضوعی که می‌تواند در کنار توانمندسازی زنان روستایی و خانه‌دار، سهم مهمی در اقتصاد خانواده‌ها ایفا کند.
پرسش‌های پیش‌رو
راه‌اندازی مرکز سلول‌های بنیادی در خراسان جنوبی، فراتر از یک اقدام علمی است؛ این پروژه می‌تواند آغازگر مسیری باشد که جایگاه استان را در نقشه علمی کشور ارتقا دهد و امید بیماران را به درمان‌های نوین زنده کند.
اما پرسش اساسی اینجاست: آیا حمایت‌های مالی، سیاسی و اجتماعی لازم برای به ثمر نشستن این طرح‌ها فراهم خواهد شد؟ و آیا خراسان جنوبی می‌تواند از یک استان محروم، به الگویی ملی در توسعه علوم پزشکی و فناوری‌های نوین تبدیل شود؟
