بررسی‌ها نشان می‌دهد موفقیت جامعه بشری در پیشرفت علوم پزشکی، بهبود سطح سلامت مردم و ارتقای سبک زندگی، جهان را در آستانه سالمندی قرار داده است.
بر اساس گزارش سازمان جهانی سلامت بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۵۰ نسبت جمعیت سالمندان جهان تقریبا دو برابر خواهد شد و از ۱۲ درصد به ۲۲ درصد افزایش خواهد یافت. بر اساس گزارش سازمان جهانی سلامت بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۵۰ نسبت جمعیت سالمندان جهان تقریبا دو برابر خواهد شد و از ۱۲ درصد به ۲۲ درصد افزایش خواهد یافتاین در حالی است که سرعت تغییرات جمعیتی در کشورهای درآمد کم و متوسط بیشتر است و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۵۰ حدود ۸۰ درصد افراد سالمند جهان در این کشورها زندگی می‌کنند. بنابراین اگر چه افزایش امید به زندگی یک دستاورد و آرمان ارزشمند برای نظام‌های سلامت است، اما لزوما افراد سالمند، سالمندی سالم و فعالی را تجربه نمی‌کنند.
شواهدی مبنی بر اینکه این افزایش عمر همواره همراه با سلامتی باشد بسیار کمیاب است. بدین ترتیب افزایش جمعیت سالمندان و افزیش بار ناشی از بیماری‌های مزمن در سال‌های آتی از بزرگترین چالش‌های نظام سلامت در اغلب کشورهای جهان از جمله ایران خواهد بود. این در حالی است که بیشتر مشکلات بهداشتی که سالمندان با آن مواجه هستند را می‌توان با مداخله به هنگام و مناسب پیشگیری کرد و یا بروز آنها را به تاخیر انداخت.

«محسن شتی و همکارانش» در مطالعه‌ای با عنوان «چالش‌های نظام مراقبت از سالمندان در ایران: یک مطالعه کیفی» به این موضوع توجه کرده و به این پرداخته‌اند که باوجود اهمیت این موضوع در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، تمرکز مراقبت‌های بهداشتی و درمانی با نیازهای فعلی و آتی جامعه همخوانی نداشته است و در دهه‌های گذشته تمرکز اصلی نظام سلامت در ایران بر کودکان ، مادران باردار و بیماری‌های عفونی بوده و توجه چندانی به سالمندان نشده است.

چالش‌های نظام سلامت در ایران

حاکمیت

نبود سازمان واحد و با اختیارات کافی به عنوان متولی خدمات سالمندی، تدوین نشدن سیاست‌ها و برنامه‌های سالمندی با مشارکت همه ذینفعان، فقدان یا ضعف سیستم‌های پایش و نظارت برنامه‌ها و سیاست‌های ابلاغی به سازمان‌های ذینفع برنامه سالمندی و غیرفعال بودن و یا فعالیت کم شورای سلامت سالمندی از جمله مسایل و مشکلاتی هستند که در ذیل مفهوم حاکمیت به سیستم مراقبت از سالمندان وارد است. همچنین وجود دستگاه‌های موازی و غیرحرفه‌ای، ضعف در همکاری بین بخشی بین ذینفعان اصلی و فقدان جهت‌گیری‌های راهبردی در برنامه‌های سلامت سالمندان از دیگر چالش‌های موجود در این زمینه است.

ارائه خدمت

خدمات ارائه شده به سالمندان در ایران ساماندهی و پوشش مطلوبی ندارد و با چالش‌هایی از جمله فقدان کلینیک‌ها و بیمارستان‌های تخصصی سالمندی، تجمع امکانات در کلان‌شهرها و فقدان فضاهای دوستدار سالمند مواجه استخدمات ارایه شده به سالمندان در ایران ساماندهی و پوشش مطلوبی ندارد و با چالش‌هایی از جمله فقدان کلینیک‌ها و بیمارستان‌های تخصصی سالمندی، تجمع امکانات در کلان‌شهرها، فقدان فضاهای دوستدار سالمند، عدم وجود لینک بین سطوح مختلف پیشگیری تا توانبخشی، فقدان مراقبت‌های تسکین دهنده، عدم توجه به برنامه‌های چک آپ سالانه برای سالمندان، کیفیت پایین مراقبت در خانه‌های سالمندان و مراکز مراقبت روزانه و رفتار خود مراقبتی ضعیف سالمندان مواجه است.

نیروی انسانی سلامت

کمبود یا توزیع نامناسب نیروی انسانی متخصص، کمبود پزشکان، پرستاران و سایر نیروهای ارائه دهنده خدمات، فقدان یا ضعف دانش و مهارت نیروی اسنانی از جمله مراقبین سالمندان، توجه ناکافی به سالمندی در کوریکولوم‌های آموزشی تربیت نیروی انسانی و وجود دیدگاه پیرانگاری در درمان سالمندان از جمله چالش‌ها در این حوزه هستند.

تامین مالی

بسیاری از مشارکت کنندگان عقیده داشتند تامین مالی ارائه خدمات به سالمندان با چالش‌هایی از قبیل تحت پوشش بیمه نبودن بسیاری از خدمات مرتبط با سالمندان از جمله مراقبت در منزل، مراقبت در خانه سالمندان و برخی مراقبت‌های توانبخشی، سهم پایین سلامت سالمندان از بودجه عمومی کشور و مشارکت پایین خیرین در ارائه خدمات به سالمندان رو به رو است.
این چالش‌ها می‌توانند دسترسی اقتصادی و مالی سالمندان به مراقبت‌های سلامت مورد نیاز را کاهش داد و یا باعث بروز هزینه‌های کمرشکن در سالمندان شود.

سیستم اطلاعات سلامت

به باور اکثر مشارکت‌کنندگان ما در کشور یک نظام اطلاعاتی جامع و یکپارچه در خصوص اطلاعات کامل رفاهی، سلامتی و معیشتی سالمندان نداریم.
البته تا حدودی برخی سازمان‌ها از جمله سازمان بازنشستگی اطلاعات سالمندان را دارند اما این اولا مربوط به بخشی از جامعه است و ثانیا اطلاعات جامعی در خصوص وضعیت سلامتی، معیشتی و رفاهی سالمندان را پوشش نمی‌دهد.
یکی دیگر از چالش‌ها ذیل این مفهوم، فقدان پرونده الکترونیک و در نتیجه عدم دسترسی به تاریخچه بیماری‌های سالمندان است که می‌تواند منجر به بروز تداخلات دارویی در سالمندان، انجام درمان‌های تکراری و غیر ضروری و عدم اطلاع پزشکان از تاریخچه بیماری و تصمیم‌گیری بر اساس آنها شود.

برخی سازمان‌ها از جمله سازمان بازنشستگی اطلاعات سالمندان را دارند اما این اتفاقات مربوط به بخشی از جامعه است و ثانیا اطلاعات جامعی در خصوص وضعیت سلامتی، معیشتی و رفاهی سالمندان را پوشش نمی‌دهددسترسی به داروهای اساسی

اغلب مشارکت‌کنندگان دسترسی به داروهای اساسی در کشور را مناسب ارزیابی می‌کنند و معتقد هستند بیمه‌ها پوشش مناسبی از داروهای سالمندان ارائه می‌دهند، با این وجود مشکلاتی در حوزه دارویی مطرح است که عبارتند از تبعیت نکردن از درمان دارویی یا عدم تکمیل طول دوره درمان، فقدان یا ضعف در فعالیت‌های دوستدار سالمند در داروخانه‌ها، امکان وجود تداخلات دارویی به دلیل مراجعه به متخصصین مختلف و نداشتن پرونده الکترونیک، فراهم نبودن یا حذف برخی مکمل‌های دارویی ذکر شده در پروتکل‌های وزارت بهداشت در مراکز جامع سلامت و عدم دسترسی سالمندان بی‌بضاعت و تحت پوشش نهادهای حمایتی به داروها و مکمل‌های اساسی.

جمع‌بندی

نظام فعلی مراقبت از سالمندان در ایران پاسخگوی نیازهای سلامت سالمندان نیست و در هر شش بلوک ساختاری سازمان جهانی سلامت با چالش‌های متعددی مواجه است.
با توجه به وضعیت موجود و رشد سریع سالمندی در کشور، اصلاح و بازطراحی نظام مراقبت سالمندی برای پاسخگویی به نیازهای سالمندان امری ضروری و فوری است. از این رو ضرورت دارد قبل از آنکه پدیده سالمندی جمعیت در کشور به یک مشکل لاینحل و بحران تبدیل شود به آن پرداخته شود.
همچنین داشتن درک روشن از چالش‌ها و ضعف‌های موجود سیستم مراقبت سالمندان در کشور برای طراحی مداخلات موثر ضروری است.

تعطیلات تابستان زمانی برای استراحت و گذراندن وقت با خانواده است. اگرچه تعطیلات مدرسه فرصت‌های زیادی را برای کودکان شما فراهم می‌کند تا بازی کنند و فارغ از تکالیف و سایر تعهدات مدرسه استراحت کنند، اما دلایل زیادی برای ترویج یادگیری مداوم در زمانی که فرزندان ما در تعطیلات هستند وجود دارد. در این مطلب ما راه‌هایی  برای حفظ یادگیری فرزندانتان در تعطیلات مدرسه را به عنوان اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از سقوط نمراتشان در هنگام بازگشت به مدرسه مورد بحث قرار می‌دهیم.

ما می‌خواهیم کودکان در سنین پایین برای یادگیری ارزش قائل شوند، زیرا آموزش، به‌عنوان یک دستورالعمل، قلب افزایش شانس موفقیت فرد است. بنابراین، ادغام فعالیت‌ها در روال تعطیلات مدرسه به فرزندتان کمک می‌کند تا درگیر، کنجکاو و هیجان‌زده در مورد یادگیری بمانند. حال باید دید چگونه باید این‌کار را انجام داد:

بازدید از موزه‌ها

موزه‌ها برای افزایش یادگیری عالی هستند زیرا کودکان از فعالیت‌های تعاملی و لمسی لذت می‌برند. مطالعات فراوانی نشان داده‌اند که فعالیت بدنی می‌تواند درک فرد از چیزی و توانایی ما در حفظ اطلاعات را بهبود بخشد. این به عنوان یادگیری لمسی یا حرکتی شناخته می‌شود زیرا شامل یادگیری از طریق لمس، احساس و حرکت است.

موزه‌ها یک تجربه یادگیری پویا و سه بعدی را ارائه داده و کودکان را در یک محیط آموزشی غنی درگیر می‌کنند. علاوه بر این، آنها فوق العاده هستند زیرا به کودکان اجازه می‌دهند تا از طریق قرارگرفتن در معرض نمایشگاه‌های تعاملی و فعالیت‌های عملی، مالکیت یادگیری خود را در دست بگیرند.

مطالعات نشان می‌دهد؛ کودکانی که در تجارب یادگیری لمسی شرکت می‌کنند، موارد زیر را ایجاد می کنند:

مهارت‌های تفکر انتقادی از طریق برانگیختن کنجکاوی، طرح سوال و شرکت در بحث.

افزایش سطح تحمل اجتماعی از طریق قرار گرفتن در معرض فرهنگ‌های متنوع و درک چندفرهنگی.

همدلی تاریخی بیشتر با درک ارزش تاریخی اشیاء و رویدادهای تاریخی.

بهبود توانایی حل مسئله از طریق نمایشگرهای هدفمند که بازی تجربی و حل مسئله را تقویت می‌کند.

موزه‌ها همچنین به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا هنر، فرهنگ، تاریخ، محیط زیست و علم را بدون استرس آزمایش‌های استاندارد بیاموزند. در نتیجه، کودک شما در مورد موضوعاتی که ممکن است در کلاس با آنها برخورد نکرده باشد، سطح علاقه و درک بیشتری را به دست خواهد آورد. در نتیجه، چنین تعاملاتی می‌تواند تعامل مستقیم بیشتری با پدیده‌ها، ایده‌ها و موضوعات را تحریک کند و در نهایت در برنامه درسی مدرسه کودک شما گنجانده شود.

ممکن است بپرسید که چرا مشارکت فعال برای رشد کودک شما حیاتی است: مشارکت فعال به کودک شما امکان می‌دهد تا در فرآیندهای کسب اطلاعات شرکت کند و در عین حال به او اجازه می‌دهد افکار خود را به اشتراک بگذارد. این فرآیندها برای یادگیری موفق حیاتی هستند. موزه‌ها و انواع دیگر گالری‌ها الهام‌بخش پرسش‌ها و بحث‌هایی هستند که برای کسب دانش ضروری هستند، و اگر علاقه کودک شما الهام‌بخش باشد، یادگیری می‌تواند کاربردی‌تر و لذت‌بخش‌تر باشد.

خواندن را جزئی از برنامه روزانه خود قرار دهید

تعجبی ندارد که وقتی درهای مدرسه بسته می‌شود و بچه‌ها وقت بیشتری در اختیار دارند، روال‌های معمول مدرسه از پنجره بیرون می‌روند. اما به‌عنوان والدین، همچنان می‌توانید با اجرای آداب و رسوم روزانه که فرزندانتان را در طول تعطیلات حرکت و انجام می‌دهند، حس روتین را حفظ کنید. مطالعه راهی عالی برای یادگیری کودکان در این فصل است. اکثر مردم موافقند که خواندن یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری کودکان است.

فواید خواندن با صدای بلند برای فرزندان عبارتند از:

کمک به رشد مهارت‎های زبانی

تسهیل توسعه و بهبود مهارت های سوادآموزی کودکان

برانگیختن تخیل

کمک به پردازش موثرتر اطلاعات بصری

قرار گرفتن در معرض واژگان پیچیده‌تری

کمک به درک بهتر مطالب

تسریع در رسیدن به استقلال در خواندن

در حالی که بچه‌های کوچک‌تر ممکن است از خواندن کتاب‌های داستانی لذت ببرند، بچه‌های بزرگ‌تر به دلایل مختلفی می‌توانند از خواندن کتاب‌های غیرداستانی و داستانی سود ببرند. کتاب‌های غیرداستانی می‌توانند درک عمیقی از موضوعات و پدیده‌های مورد علاقه آن‌ها که ممکن است آموخته باشند یا نخوانده باشند، ارائه دهند. رمان‌های داستانی می‌توانند به دانش‌آموزان کمک کنند تا مهارت‌های نوشتاری خلاقانه خود را بهبود بخشند و تخیل خود را گسترش دهند. پیشنهاد می‎کنیم با بچه‌هایتان از کتابفروشی دیدن کنید و به آنها استقلال دهید تا کتاب‌هایشان را انتخاب کنند. البته، کتاب‌هایی که بچه‌ها می‌خواهند بخوانند باید هم از نظر مهارت زبانی و هم از نظر ماهیت مناسب سنشان باشد.

راهبرد دیگر برای تشویق مطالعه در تعطیلات تابستان، بازدید از کتابخانه است. به عنوان پدر و مادر، با انتخاب کتاب و خواندن آن، می‌توانید الگوی خوبی برای فرزندان خود باشید. بسته به میزان پاسخگویی فرزندتان به این فعالیت، می‌توانید ۳۰ دقیقه تا یک ساعت  فضای خانه را متفاوت کرده و به مطالعه و یادگیری اختصاص دهید.

محیط استریل از فناوری‌های دیجیتال فراهم کنید

برای تشویق کودکان به یادگیری و کاهش زمان استفاده از فضای دیجیتال، می‌توانید این کار را با محدود کردن مدت زمانی که فرزندانتان در خانه با تلفن، تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه شخصی می‌گذرانند، انجام دهید. کودکان عصر دیجیتال اغلب از طریق این وسایل لذت و سرگرمی آنی پیدا می‌کنند و به نوبه خود زمان کافی برای خود ندارند. ما می‌دانیم که پیدا کردن فعالیت‌های جدید و قانع کننده برای سرگرم کردن فرزندان شما می‌تواند در طول تعطیلات چالش برانگیز باشد، بنابراین ما چند پیشنهاد عملی را بیان کرده‌ایم.

اولین قدم برای ایجاد یک محیط بدون دیجیتال، رفتن به فضای باز است، جایی که فرزندان شما می‌توانند محیط طبیعی را کشف کرده، کاوش و بازی تخیلی را تقویت کنند. با این کار به کودکان اجازه می دهید تا خود را خلاقانه بیان کنند. همچنین می‌توانید فرزندانتان را تشویق کنید که پیاده‌روی کنند، در پارک بنشینند و دنیا را از دریچه چشم‌های خودشان ببینند.حتی اگر فقط برای چند دقیقه در روز باشد، این گزینه سالم تری نسبت به خیره شدن به صفحه نمایش تلفن آنها در تمام طول روز است.

رفتن به سوپرمارکت

مدرسه تنها منبع آموزش نیست؛ دنیا فرصت‌های فراوانی را برای کودکان فراهم می‌کند تا خارج از محدوده‌های کلاس درس رسمی بیاموزند. مطالعه سوپرمارکت شامل مطالعه‌ای با کودکان بود که برای تشویق گفتگو بین بزرگسالان و کودکان، تابلوهایی را بر روی اقلام معمولی در اطراف سوپرمارکت قرار دادند. علائم نشان دهنده سوالات مصور در سراسر سوپرمارکت در مناطق اطراف محصولات مختلف قابل مشاهده است. سوالات شامل؛ شیر از کجا می‌آید؟ و چه چیز دیگری از یک گاو بدست می‌آید؟ یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از این روش باعث افزایش گفتگوهای بین والدین و کودکان زیر ۸ سال شده است.

اگرچه این مطالعه از عوامل کنترل‌شده‌ای مانند قرار دادن تابلوهای راهنما استفاده می‌کند، اما می‌توانید این اصل را در عمل به کار بگیرید، زیرا نشان می‌دهد که چگونه کارهای روزمره مانند خرید مواد غذایی ممکن است به امکانات بیشتری برای یادگیری در دنیای واقعی منجر شود.

همانطور که قبلاً بحث شد، مشارکت فعال یک جنبه اساسی یادگیری موفقیت آمیز است، بنابراین چه رویکردی بهتر از تبدیل وظایف معمول به فرصت‌هایی برای مشارکت و تعامل برای علاقه‌مند کردن فرزندان به کسب دانش؟!

دفعه بعد که در حال انجام کارهای روزمره با فرزندان خود هستید، از آنها سوالاتی بپرسید. سوالاتی در مورد چگونگی و چرایی چیزهای پیش پا افتاده اطراف آنها می‌تواند عشق به یادگیری را تقویت کرده و کنجکاوی آنها را برای یادگیری بیشتر برانگیزد.

وقایع جاری را مورد بحث قرار دهید

با توجه به رواج رسانه‌های اجتماعی و فناوری‌های دیجیتال، امری طبیعی است که کودکان با یک کانال خبری یا مصاحبه رادیویی مواجه شوند که در خصوص یک حادثه صحبت می‌کند. سعی کنید بدون اینکه ذهن کودک را درگیر واقعه کنید نظر او را درخصوص آن بپرسید و اجازه دهید ذهن کودک درگیر چالش شده و بتواند در آن خصوص به گفتگو و بحث بپردازد.

اگر خانواده شما به طور منظم با هم تلویزیون تماشا می‌کنند، می‌توانید از این فرصت، برای مشارکت دادن فرزندان خود در گفتگو در مورد رویدادها یا مسائل مربوطه استفاده کنید. ما می‌دانیم که ترویج گوش‌دادن و تعامل فعال ممکن است دشوار باشد، اما تشویق فرزندان خود به آگاهی، تجزیه و تحلیل و تعامل با مسائلی که بر دنیای اطراف آنها تأثیر می‌گذارد، می‌تواند به تقویت توانایی‌های تفکر انتقادی، تحمل اجتماعی و همدلی آنها با دیگران کمک کند.

سخن پایانی

به چالش کشیدن کودکان در ایام تابستان و به فکر فرو بردن آن‌ها با انجام کارهای عملی یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با تنبلی ذهن کودکان است. از آنجایی که وضعیت هر خانواده متفاوت است، ما نمی‌توانیم یک روال استاندارد را برای اجرای شما ارائه کنیم. با این حال، چند تاکتیک ساده را به شما ارائه دادیم تا در هرکدام که برای شما مقدور بود را امتحان کنید و ببینید چقدر برای کودک شما سودمند می‌باشد.