نخبگان خراسان جنوبی در «نوبل ایرانی» درخشیدند؛ پیوند علم و وقف در بنیاد فرهنگی البرز

بیرجند – ایرنا – موفقیت دو دانشآموز نخبه خراسان جنوبی در کسب عنوان برگزیده کشوری جایزه ملی البرز در سال ۱۴۰۴، علاوه بر ارتقای جایگاه علمی استان، یادآور نقش بیبدیل وقف علمی و بنیاد فرهنگی البرز در توسعه علم و ترویج فرهنگ دانشآموزی در ایران است.
به گزارش ایرنا زنده یاد «حسینعلی البرز» یکی از خیّرین برجسته ایرانی است که بیشتر به دلیل تلاشهایش در زمینههای علمی و آموزشی شناخته میشود، او همه اموال و زندگی خود و حتی پیکرش را پس از مرگ طبق وصیتنامه وقف ارتقا علمی ایران و ایرانی کرد.
وی بنیانگذار بنیاد فرهنگی البرز بود که از مهمترین اهداف آن اعطای بورسیههای تحصیلی به دانشجویان و محققین برتر ایرانی است. او در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در کرج به دنیا آمد و پس از طی مراحل مختلف زندگی، به اهمیت تحصیلات و توسعه علمی پی برد. در نتیجه، او سرمایه خود را وقف ترویج علم و دانش در ایران کرد.
بنیاد فرهنگی البرز از موسسات وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است که توسط مرحوم حسینعلی البرز تأسیس شد، از دهه ۱۳۴۰ تاکنون به دانشجویان و پژوهشگران ایرانی کمک مالی کرده و نقش مؤثری در ارتقای علمی جامعه داشته است.
حسینعلی البرز با فعالیتهای انساندوستانه و علمی خود، تأثیر ماندگاری در تاریخ معاصر ایران بر جای گذاشت و پس از وفاتش نیز این بنیاد به فعالیت خود ادامه داد.
امسال ۵۲ دانش آموز موفق به کسب جایزه ملی البرز شدند که در بین آنها نام ۲ دانش آموز نخبه خراسان جنوبی هم می درخشد؛ به گفته مدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی، امیرحسین علیپور شهربابکی و علی امیرآبادیزاده، فارغالتحصیلان دبیرستان استعدادهای درخشان شهید بهشتی بیرجند، با تلاش و پشتکار خود توانستند در جایزه ملی البرز به عنوان برگزیده کشوری دست یابند و افتخاری بزرگ برای استان خراسان جنوبی رقم بزنند.
این موفقیت نه تنها نشاندهنده استعدادهای بالقوه جوانان استان است، بلکه اهمیت برنامهریزی علمی و تربیت نخبگان در مناطق کمتر برخوردار کشور را نیز برجسته میکند.
جایزه ملی البرز ، قدیمیترین و معتبرترین جایزه علمی ایران است و از آن به عنوان «نوبل ایرانی» یاد میشود.
هدف بنیاد فرهنگی البرز شناسایی و حمایت از دانشآموزان، دانشجویان و پژوهشگران برتر کشور و ترویج فرهنگ علمآموزی است.
بر اساس مستندات بنیاد، اثر تلاشهای علمی برندگان این جایزه باید در سه محور اصلی کاهش آلام بشری، ارتقای رفاه زندگی انسانی و اعتلای نام و حیثیت ایران در جامعه جهانی بروز پیدا کند
این اندیشه بلندی که مرحوم البرز پایهگذاری کرد، امروز بیش از هر زمان دیگری برای جامعه ما اهمیت دارد. وقف علمی او، با ایجاد ساختاری پایدار برای حمایت از نخبگان، زمینهساز پیشرفت علمی کشور در راستای اسناد بالادستی مانند سند چشمانداز کشور، برنامه هفتم توسعه، نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش شده است.
کارشناسان معتقدند موفقیت نخبگان خراسان جنوبی در جایزه ملی البرز نتیجه تلاقی تلاش فردی، آموزش ویژه استعدادها و پشتیبانی وقف علمی است. این مدل موفق، الگویی الهامبخش برای سایر استانهاست تا با سرمایهگذاری در دانشآموزان و فراهم کردن فرصتهای برابر علمی، مسیر پیشرفت کشور را هموار سازند.
در نهایت، درخشش امیرحسین علیپور و علی امیرآبادیزاده نمادی از تلاش علمی، پشتکار، استعداد و تأثیر وقف در تربیت نخبگان است؛ پیامی روشن برای دانشآموزان، خانوادهها و مسئولان که توسعه علم و دانش در کشور، بدون همراهی فرهنگ وقف و حمایت از استعدادهای جوان امکانپذیر نیست.
مدیرعامل بنیاد فرهنگی البرز از برگزاری مراسم نهایی جایزه البرز دانشآموزی در ۱۵ آبان خبر داد و گفت که به هر یک از ۵۲ دانشآموز برگزیده در پایههای نهم و دوازدهم مبلغ ۵۵ تا ۷۵ میلیون تومان پرداخت خواهد شد.
حیدر ارشدی چند روز قبل در نشست خبری اظهار کرد:در مجموع از سهمیه ۶۳ نفره تعیینشده برای جایزه البرز ۱۴۰۴، ۵۲ دانشآموز موفق به دریافت این جایزه میشوند.
وی خاطرنشان کرد: «آئین اهدای جایزه البرز ۱۴۰۴ دانشآموزی» با هدف تقدیر از دانشآموزان برتر کشور با حضور نماینده ولی فقیه و رییس سازمان اوقاف و امور خیریه و وزرای آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز پنجشنبه مورخ ۱۵ آبان در هتل ارم تهران برگزار میشود. در این همایش ملی، تمامی منتخبان از سراسر کشور و خانوادههای منتخبین حضور خواهند داشت.
تار و پود امید در فردوس؛ روایتی از پنبه تا پارچه در دل کویر

بیرجند – ایرنا – در شهری میان شنهای بیابان و آفتاب سوزان، صدای دوکهای ریسندگی نوای زندگی و تلاش مردم فردوس را مینوازد، صنعت نساجی نه تنها به تامین پوشاک کمک میکند، بلکه قلبی برای اشتغال و پایداری اقتصادی منطقه است، جایی که تار و پود هر نخ، داستان تلاش و امید را روایت میکند.
به گزارش ایرنا، صنعت نساجی ایران از جمله قدیمیترین صنایع کشور است که با گذر زمان، همواره نقش مهمی در اشتغالزایی و توسعه اقتصادی ایفا کرده است، این صنعت، به دلیل ارتباط مستقیم با کشاورزی، دامداری و پتروشیمی، زنجیرهای گسترده از تولید و ارزش افزوده را در کشور ایجاد میکند و اهمیت آن در تامین نیازهای داخلی و صادرات غیرنفتی غیرقابل انکار است.
خراسان جنوبی با وجود قرار گرفتن در منطقهای کویری و کمآب، ظرفیتهای قابل توجهی در زمینه نساجی دارد، شهرستان فردوس، به عنوان یکی از قطبهای نساجی استان، با وجود محدودیتهای منابع، توانسته است با تکیه بر تجربه و مهارت نیروی انسانی محلی، نقش مؤثری در تولید نخ، پارچه و منسوجات ایفا کند.
نساجی فردوس نه تنها به تولید مواد اولیه پوشاک برای بازار داخلی کمک میکند، بلکه به اشتغال مستقیم بیش از ۲۰۰ نفر و اشتغال غیرمستقیم چندین برابر این تعداد در زنجیره تولید کشاورزی، دامداری و صنایع وابسته منجر شده است، هر نخ پنبه، پلیاستر یا ترکیبی که در کارخانهها تولید میشود، نمایانگر ساعتها تلاش مهندسان و کارگران این منطقه است.
این صنعت، از دیرباز با چالشهایی از جمله وابستگی به مواد اولیه وارداتی و کمبود ماشینآلات روبرو بوده است، اما با پیگیری مسئولان و سرمایهگذاریهای محلی، بسیاری از مشکلات برطرف شده و ظرفیت تولید با کیفیت قابل توجه افزایش یافته و فردوس امروز نماد پایداری و مقاومت در برابر مشکلات اقتصادی و تحریمها است.
تار و پود هر محصول نساجی، داستانی از تلاش مستمر را روایت میکند؛ از کاشت پنبه در مزرعه گرفته تا تولید نخ، بافندگی و رنگرزی، هر مرحله نیازمند مهارت، صبر و دقت است، صنعت نساجی فردوس با تمرکز بر کیفیت بالا و استانداردهای بینالمللی، توانسته است مشتریان وفادار در بازارهای داخلی ایجاد کند.
با وجود فشارهای اقتصادی، تورم و رقابت با منسوجات خارجی، صنعت نساجی فردوس توانسته است هویت خود را حفظ کند و همچنان بهعنوان یکی از موتورهای اشتغال و تولید استان، فعالیت کند، نیروگاههای خورشیدی، بهروزرسانی ماشینآلات و آموزش مستمر کارکنان نمونهای از تلاشهای مدیریتی برای پایداری و توسعه صنعت است.
شهرستان فردوس، با دارا بودن زیرساختهای نساجی و سرمایه انسانی متخصص، ظرفیت بالقوهای برای توسعه بیشتر صنعت نساجی دارد، این منطقه میتواند با حمایتهای مالی و سیاستهای تشویقی، نقش خود را در زنجیره تولید کشور و صادرات غیرنفتی افزایش دهد و به الگویی موفق برای سایر مناطق کشور تبدیل شود.
به همین دلیل، تور خبری بازدید از کارخانجات نساجی فردوس برگزار شد تا خبرنگاران و مسئولان از نزدیک با ظرفیتها، چالشها و دستاوردهای این صنعت آشنا شوند، این بازدید زمینهای فراهم کرد تا صدای تولیدکنندگانی سید رحیم شکوری، مدیر کارخانجات نساجی فردوس، به گوش مخاطبان برسد و تجربه ارزشمند مدیریت و تولید صنعتی در خراسان جنوبی روایت شود.
در جریان این بازدید مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس و کارشناس ارشد مهندسی تکنولوژی نساجی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر ضمن تشریح وضعیت صنعت نساجی کشور، از مشکلات، ظرفیتها و نیازهای این واحد تولیدی سخن گفت.
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس و دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی تکنولوژی نساجی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، با اشاره به وضعیت فعلی صنعت نساجی کشور گفت: صنعت نساجی یکی از قدیمیترین، اشتغالزاترین و رقابتیترین صنایع دنیاست که در ایران با مشکلات متعددی از جمله وابستگی به مواد اولیه، واردات گسترده منسوجات خارجی، کمبود حمایتهای دولتی و فشار مالی روبهرو است.
سید رحیم شکوری افزود: نساجی جزو نخستین صنایعی است که در دنیا ماشینی شد و نقش مهمی در ایجاد اشتغال دارد، کشورهای پرجمعیتی مانند چین، هند، بنگلادش، پاکستان و ویتنام با استفاده از این ویژگی توانستهاند میلیونها فرصت شغلی ایجاد کنند، این کشورها امروز نهتنها تولیدکننده منسوجات هستند بلکه در زمینه تولید ماشینآلات نساجی نیز به خودکفایی رسیدهاند.
وی اظهار کرد: در حالی که ایران در بسیاری از بخشها از جمله طراحی، تولید ماشینآلات و تأمین مواد اولیه به خارج وابسته است، کشورهای مذکور با سرمایهگذاری گسترده توانستهاند زنجیره کامل تولید را در داخل خود تکمیل کنند.
کاهش تولید پنبه و وابستگی به واردات
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس با اشاره به وضعیت تأمین مواد اولیه بیان کرد: اکنون الیاف ریسک یون در ایران تولید نمیشود و از کشورهای چین و هند وارد میشود، تولید پنبه در کشور که زمانی به ۳۰۰ هزار تن در سال میرسید، اکنون به حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تن کاهش یافته است.
وی افزود: در سالهای گذشته بخشی از نیاز از ازبکستان تأمین میشد، اما این کشور پس از توسعه صنایع نساجی خود، صادرات پنبه خام را متوقف کرد، از این رو، ایران ناچار به واردات محدود از تاجیکستان شده است، پنبه داخلی نیز پاسخگوی نیاز کارخانجات نیست.
شکوری عنوان کرد: پلیاستر که پرمصرفترین الیاف دنیاست، در سالهای اخیر در داخل کشور به اندازه نیاز تولید میشود، اما این صنعت آنچنان گسترده است که همه ما از بدو تولد تا پس از مرگ با آن در ارتباط هستیم؛ از قنداق نوزاد تا کفن.
وی با ابراز تأسف از سهم اندک تولید داخلی در بازار منسوجات افزود: حتی بسیاری از چادرهای مشکی مورد استفاده بانوان ایرانی تولید داخل نیست و از کشورهای چین، هند و کره وارد میشود؛ در حالی که تولید این محصول میتواند اشتغال فراوانی ایجاد کند.
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس تصریح کرد: این صنعت با کشاورزی، دامداری و پتروشیمی ارتباط مستقیم دارد، از پنبه، پشم و ابریشم تا پلیاستر و نایلون، هر یک زنجیرهای از اشتغال را فعال میکنند؛ از ریسندگی و بافندگی گرفته تا رنگرزی، دوزندگی و فروش نهایی.
ارزش افزوده در صنعت نساجی بسیار بالاست؛ بهگونهای که محصولی مانند پنبه خام که کیلویی پنجاه هزار تومان قیمت دارد، در نهایت به پارچه و پوشاکی با ارزش بالای یک تا دو میلیون تومان تبدیل میشود
به گفته وی، ارزش افزوده در این صنعت بسیار بالاست؛ بهگونهای که محصولی مانند پنبه خام که کیلویی پنجاه هزار تومان قیمت دارد، در نهایت به پارچه و پوشاکی با ارزش بالای یک تا دو میلیون تومان تبدیل میشود، در هیچ صنعت دیگری چنین ضریب اشتغالی وجود ندارد.
فشار منسوجات قاچاق بر تولیدکنندگان داخلی
شکوری با اشاره به حضور گسترده منسوجات خارجی در بازارهای داخلی گفت: در بازارهای استان خراسان جنوبی، بهویژه در فردوس و مناطق مرزی، کالاهای خارجی به دلیل تهاتر با سوخت قاچاق با قیمت پایین عرضه میشوند و تولیدکنندگان داخلی را بهشدت تحت فشار قرار دادهاند.
وی افزود: در حالی که برای واردات خودرو محدودیتهای جدی وجود دارد، واردات انواع منسوجات بدون هیچ نظارتی انجام میشود و این امر صنعت نساجی کشور را مظلوم و بیدفاع گذاشته است.
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس درباره شکلگیری کارخانه نساجی فردوس گفت: این کارخانه با سرمایهگذاری مردم منطقه و خرید ۳۰ هکتار زمین احداث شد، در دهه ۸۰، با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع و تسهیلات ارزی بانک کشاورزی، ماشینآلات به ارزش حدود ۱۰ میلیون یورو خریداری و نصب شد اما افزایش نرخ ارز باعث شد بدهی اولیه ۱۰ میلیارد تومانی به بیش از ۶۵ میلیارد تومان افزایش یابد.
وی افزود: پس از سالها پیگیری، اخیرا بانک پس از حکم دادگاه و بررسیهای متعدد، بخشی از بدهی را تسویه و پرونده را مختومه اعلام کرده است، هرچند هنوز چند میلیارد تومان از مطالبات باقی مانده است.
نیاز فوری به سرمایه در گردش و مشکلات تورم
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس اظهار کرد: برای ادامه فعالیت، کارخانه به حدود ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه در گردش نیاز دارد، تنها در فصل برداشت، یعنی مهر و آبان، باید حدود هزار تن پنبه به ارزش ۲۰۰ میلیارد تومان خریداری شود تا تولید ۶ ماهه تضمین شود، تورم بالا باعث میشود ارزش داراییها بهسرعت کاهش یابد.
وی یادآور شد: در کنار مواد اولیه، هزینههای جاری مانند حقوق، بیمه، برق و مالیات نیز بخش عمدهای از منابع را مصرف میکند.
شکوری گفت: سال گذشته برای تأمین برق کارخانه، نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۳۰۰ کیلووات و هزینه ۶ میلیارد تومان از محل منابع داخلی احداث شد، با این حال، طبق مقررات جدید وزارت نیرو، کارخانجات موظف به تأمین پنج درصد برق مصرفی خود از انرژی خورشیدی هستند.
پرداخت هزینه بازنشستگی ۵۰ همکار نساجی فردوس بیش از ۲۰ میلیارد تومان برآورد میشود که فشار مضاعفی بر مجموعه وارد کرده است
وی ادامه داد: در سال جاری حدود ۵۰ نفر از همکاران کارخانه بازنشسته شدهاند و ۱۰ نفر دیگر نیز تا پایان آبان بازنشسته خواهند شد، پرداخت هزینه بازنشستگی این افراد بیش از ۲۰ میلیارد تومان برآورد میشود که فشار مضاعفی بر مجموعه وارد کرده است.
شکوری اضافه کرد: به دلیل اینکه ابتدا در سازمان تامین اجتماعی کارگر ثبت شده و سال بعد تحت عنوان کارگر تولیدی افراد برای بیمه معرفی شدهاند ما باید هفت درصد جریمه پرداخت کنیم، لذا هر فردی که بازنشست شود باید این جریمه را بپردازیم.
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس با اشاره به مسائل مالیاتی بیان کرد: کارخانه نساجی فردوس با مالیات و جرایمی به ارزش حدود ۱۲۰ میلیارد تومان مواجه بود که با پیگیریهای متعدد و ارائه مستندات، بخش عمدهای از آن کاهش یافت، اما هنوز بیش از ۸۰ میلیارد تومان جریمه باقی مانده که امیدواریم بخشیده شود.
وی تأکید کرد: این کارخانه یک مجموعه مردمی است و سودی به سهامداران خود که بیش از ۱۷ هزار نفر از سه شهرستان فردوس، سرایان و بشرویه هستند پرداخت نکرده است، هر کمکی که به این کارخانه شود، در واقع کمک به مردم منطقه است.
اشتغال مستقیم بیش از ۲۰۰ نفر و فعالیت شبانهروزی
شکوری افزود: اکنون بیش از ۲۰۰ نفر در این کارخانه مشغول به کار هستند، دستگاهها بهصورت شبانهروزی فعالاند و در تابستان با قطعیهای مکرر برق دچار خسارت شدهایم اما با پیگیریهای صورتگرفته، قطعی برق کاهش یافته است.
وی ادامه داد: این کارخانه در طول ۲۰ سال گذشته بدون وقفه فعالیت کرده و ماشینآلات آن با دقت بالا نگهداری میشوند، کارشناسان خارجی که در سال گذشته از مجموعه بازدید کردند، عملکرد دستگاهها پس از دو دهه کار مداوم را بینظیر توصیف کردند.
مدیرعامل کارخانه نساجی فردوس گفت: محصولات تولیدی این کارخانه عمدتا به استانهای اصفهان، یزد، تهران و مشهد ارسال میشود و در تولید پوشاک، تیشرت، لباس زیر مردانه و زنانه، مانتو و همچنین نخهای بهداشتی مورد استفاده برای باند و گاز به کار میرود.
وی افزود: اگرچه کارخانه از بازارهای مصرف فاصله دارد، اما بهدلیل کیفیت بالای تولید، مشتریان ثابتی دارد و محصول انباشته ندارد، با این حال، کمبود نقدینگی در ماههای اخیر موجب توقف موقت خط تولید شد که خوشبختانه با تأمین بخشی از مواد اولیه، تولید از سر گرفته شده است.
لزوم حمایت مسئولان برای حفظ اشتغال در منطقه
شکوری تأکید کرد: کارخانه نساجی فردوس سرمایه مردمی استان خراسان جنوبی است، این مجموعه طی دو دهه فعالیت توانسته اشتغال پایدار ایجاد کند، اما ادامه این مسیر بدون حمایت جدی دولت در زمینه تأمین سرمایه در گردش، بخشودگی جرایم مالیاتی و کنترل واردات منسوجات قاچاق ممکن نیست.
وی تصریح کرد: حمایت از این صنعت، بهمعنای حمایت از کشاورزی، دامداری، پتروشیمی و هزاران فرصت شغلی وابسته به آن است، امید است نگاه ویژهای به صنعت نساجی در تصمیمات اقتصادی کشور اعمال شود.
صنعت نساجی فردوس نمونهای روشن از توان تولید داخلی در شرایط دشوار اقتصادی است، مجموعهای که با وجود کمبود منابع، تورم بالا و رقابت نابرابر با کالاهای وارداتی، توانسته چرخ تولید را بیوقفه در گردش نگه دارد.
تکیه بر نیروهای بومی، استفاده از فناوریهای نو مانند نیروگاه خورشیدی و حفظ اشتغال پایدار، نشان میدهد که با اندکی حمایت هدفمند، صنایع محلی میتوانند سهم مؤثری در اقتصاد ملی داشته باشند.
حمایت از چنین مجموعههایی نهتنها حفظ یک کارخانه، بلکه صیانت از زنجیرهای از مشاغل، دانش فنی و امید اجتماعی در مناطق کمتر برخوردار کشور است.
وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی



