وسایلی که برق میخورند و شبها باید خاموش شوند!

تهران -ایرنا- بعضی وسایل خانه، حتی در خواب شما هم بیدارند و برق میخورند؛ بیصدا، پرهزینه و گاهی خطرناک.
به گزارش ایرنازندگی- شب، فقط وقت خوابیدن نیست؛ وقت خاموشکردن است.درست وقتی که چراغها را خاموش میکنیم و به خواب میرویم، بعضی از وسایل برقی خانه، بیصدا و پیوسته برق میخورند. مصرفی که نه تنها قبض برق را بالا میبرد، بلکه گاهی امنیتمان را هم تهدید میکند. خاموشکردن برخی وسایل در شب فقط یک توصیه اقتصادی نیست؛ مسئلهایست مربوط به سلامت، ایمنی و حتی آرامش خواب ما.
در این گزارش، سراغ ۷ وسیلهای میرویم که باید شبها قبل از خواب، حتماً خاموششان کنید؛ و دلایل علمی، فنی و بهداشتی پشت این توصیه را هم مرور میکنیم.
مودم و روتر وایفای: قاتل پنهان خواب عمیق
امواج وایفای، اگرچه ضعیفتر از سایر امواج الکترومغناطیسی هستند، اما مطالعات نشان دادهاند که میتوانند الگوی خواب را در برخی افراد مختل کنند. همچنین روشنماندن مودم در تمام طول شب باعث مصرف مداوم انرژی میشود.
فایده خاموشی: خواب عمیقتر، کاهش مصرف انرژی، افزایش امنیت سایبری (جلوگیری از هک شبانه!).
تلویزیون: صفحه خاموش، مصرف روشن!
حتی وقتی تلویزیون در حالت «Standby» است (چراغ قرمزش روشن است)، هنوز برق مصرف میکند. تلویزیونهای جدید بین ۵ تا ۱۰ وات در این وضعیت میسوزانند.
فایده خاموشی: کاهش مصرف برق، جلوگیری از فرسودگی مدارهای داخلی، و آرامش بصری در اتاق خواب.
شارژر موبایل (و لپتاپ): دشمن خاموش امنیت
وقتی گوشی یا لپتاپ کاملاً شارژ شدهاند اما هنوز به شارژر متصلاند، نهتنها برق هدر میرود، بلکه احتمال گرمشدن بیش از حد و حتی آتشسوزی وجود دارد.
فایده خاموشی: کاهش خطر آتشسوزی، افزایش عمر باتری، امنیت بیشتر.
دستگاه قهوهساز، چایساز و ماکروویو: مصرفکنندگان کمسروصدا
این وسایل معمولاً ساعت دیجیتال و چراغنمایشگر دارند که همیشه برق مصرف میکنند، حتی زمانی که استفاده نمیشوند.
فایده خاموشی: جلوگیری از مصرف پنهان، افزایش عمر دستگاه.
رایانه شخصی و مانیتور: مغز دیجیتال را بخوابانید
روشنبودن رایانه یا ماندن در حالت Sleep باعث مصرف برق و کاهش عمر سختافزار میشود.
فایده خاموشی: صرفهجویی در مصرف انرژی، کاهش صدای فن و حرارت، افزایش کارایی سیستم.
چراغهای تزئینی و نورهای خواب (Night Light): نورهایی که خواب را میربایند
قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در طول شب، میتواند ترشح ملاتونین (هورمون خواب) را کاهش دهد.
فایده خاموشی: تنظیم بهتر ریتم شبانهروزی بدن (ساعت بیولوژیک)، کیفیت خواب بهتر.
کولر گازی و بخاری برقی (در حالت بینیاز): مصرف بیمورد در خواب بیخبر
اگر دمای اتاق در طول شب مناسب است، ادامه کار این وسایل نهتنها بیفایده، بلکه مضر است. افزایش خشکی هوا یا کاهش دما در نیمهشب میتواند سلامتتان را تهدید کند.
فایده خاموشی: صرفهجویی مالی، پیشگیری از حساسیتهای تنفسی، خواب راحتتر.
نکته طلایی: دشمنان پنهان برق، همیشه روشناند
بیش از ۱۰٪ مصرف برق خانگی مربوط به وسایلی است که خاموشاند، اما هنوز به برق وصلاند! این پدیده را “مصرف در حالت آمادهبهکار” (Standby Power) مینامند. اگر فقط یک سهراهی هوشمند بخرید که همه این وسایل را با یک کلید خاموش کند، میتوانید ماهانه تا دهها هزار تومان صرفهجویی کنید.
خاموشی شبانه، فقط به معنای تاریکی نیست؛ یعنی احترام به بدن، جیب و خانه. دفعه بعد که به تختخواب میروید، یادتان باشد: قبل از خاموشکردن چراغ، وسایل برقی را هم به خواب دعوت کنید. آنها بیشتر از شما نیاز به استراحت دارند!
مربیان، آگاهی جنسی را به زبان ساده به کودکان منتقل سازند

ایرنا- تهران- تربیت جنسی در دوران ابتدایی، برخلاف تصور رایج، صحبت از مسائل بزرگسالانه نیست، بلکه درباره آموزش مهارتهایی چون شناخت بدن، حفظ حریم شخصی، آشنایی با مفهوم نه گفتن و تشخیص موقعیتهای ناامن است. آموزش تدریجی و علمی این مفاهیم میتواند از بسیاری از آسیبهای جنسی و روانی در آینده پیشگیری کرده و پایهگذار جامعهای آگاه، امن و سالم باشد.
به گزارش ایرنا زندگی– گاهی والدین با شنیدن آموزش جنسی در مدارس ابتدایی، یا تعجب می کنند و یا دلهره حدود این آموزش را پیدا می کنند. باید گفت؛ آموزش جنسی در مدارس ابتدایی باید به جای تمرکز بر فعالیت جنسی، بر مباحث متناسب با سن کودک مانند درک بدن، بلوغ، روابط سالم و مرزها تمرکز کند. هدف از این آموزش، فراهم کردن پایه و اساس برای رشد سالم، تعاملات محترمانه و تصمیمگیری مسئولانه بوده و شامل؛ یادگیری در مورد انواع مختلف خانوادهها، نقشهای جنسیتی و احترام به فضای شخصی است.
در این خصوص با مهری زارع داویجانی، روانشناس، مشاور و در عین حال دبیر مدرسه ابتدایی به گفت وگو نشستیم.
لزوم آموزش جنسی در مدارس ابتدایی
زارع پیشگیری از آسیبهای پنهان آموزش مسائل جنسی در سنین ابتدایی را یکی از حساسترین و در عین حال ضروریترین بخشهای تربیت کودک دانست و گفت: در این دوره، کنجکاوی جنسی امری طبیعی بوده و سرکوب یا بیتوجهی به آن میتواند زمینهساز آسیبهای جدیتر در آینده کودک شود. والدین و مربیان باید بدانند که تربیت جنسی صرفاً به آموزش اندامهای بدن محدود نمیشود، بلکه مفاهیمی مانند احترام به بدن خود و دیگران، حریم خصوصی، احساسات و مهارت نهگفتن را نیز در برمیگیرد. در این میان، مدارس و معلمان میتوانند با بهرهگیری از شیوههای غیرمستقیم و متناسب با سن، نقش کلیدی در آگاهیبخشی ایفا کنند.
پیشگیری از آسیبهای پنهان آموزش مسائل جنسی در سنین ابتدایی یکی از حساسترین و در عین حال ضروریترین بخشهای تربیت کودک است
وی ادامه داد: استفاده از قصهها، بازیها، نمایشهای ساده و برنامههای مشارکتی، به کودک کمک میکند تا ضمن حفظ معصومیت کودکانه، از حق آگاهی و محافظت از خود برخوردار باشد. همچنین لازم است که معلمان دوره ابتدایی آموزشهای تخصصی در حوزه تربیت جنسی دریافت کنند تا هم خودشان دچار سردرگمی نشوند و هم بتوانند در کنار والدین، نقش مؤثری در پیشگیری از آزارهای جنسی و ارتقاء سلامت روانی ایفا کنند.
در این میان نقش کودکان نیز نباید نادیده گرفته شود، با آموزش مهارتهای ارتباطی، جراتورزی و شناخت احساسات، آنها میآموزند چگونه از خود محافظت کرده و در صورت مواجهه با خطر، بدون ترس یا شرم، موضوع را به بزرگترهای امن خود اطلاع دهند. در نهایت، هماهنگی خانه و مدرسه در این مسیر، ضامن رشد سالم کودکان در جامعهای آگاه و امن خواهد بود.
ضرورت آموزش جنسی در مدارس ابتدایی با وجود دسترسی بی مرز کودکان به اطلاعات
این روانشناس معتقد است؛ با رشد سریع کودکان در دنیای امروز و دسترسی بیمرز به اطلاعات، تربیت جنسی صحیح دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی آموزشی است .متأسفانه، تابو بودن این موضوع در بسیاری از مدارس ابتدایی منجر به شکلگیری رفتارهای اشتباه یا پرخطر در کودکان شده است .آموزش تدریجی، متناسب با سن و فضای فرهنگی کودک، از ارکان اصلی پیشگیری در این حوزه است .
معلمان میتوانند با آموزش مفاهیم سادهای مثل “حریم شخصی”،”نه گفتن” و “اعتماد به والدین” در زمان خطر، به خودآگاهی جنسی کودک کمک کنند
مدرسه، بهعنوان دومین نهاد تربیتی پس از خانواده، میتواند در نقش یک پایگاه ایمن و قابل اعتماد عمل کند. جایی که کودکان نه تنها اطلاعات درست دریافت کنند، بلکه بیاموزند چگونه از خود محافظت کنند. حضور معلمانی آموزشدیده که با زبان کودک و اصول روانشناسی رشد آشنا هستند، میتواند در کاهش آسیبهای جنسی مؤثر باشد .در واقع، معلمان میتوانند با آموزش مفاهیم سادهای مثل “حریم شخصی”،”نه گفتن” و “اعتماد به والدین” در زمان خطر، به خودآگاهی جنسی کودک کمک کنند.
زارع با حیاتی دانستن نقش والدین نقش والدین نیز در این امر اظهار داشت: والدینی که از کنجکاوی جنسی کودک نترسند و به جای سرکوب، پاسخهایی ساده، علمی و متناسب با سن کودک ارائه دهند، زمینهساز شکلگیری درک درستی از بدن، حریم و احترام میشوند. تعامل خانه و مدرسه، با رویکردی همدلانه، در پیشگیری از سوءاستفادهها بسیار مؤثر است.
کودکان نیز باید یاد بگیرند که نقش فعالی در محافظت از خود داشته باشند. آموزش احساسات، نامگذاری اندامها بهدرستی، و تمرین گفتوگو درباره موقعیتهای مشکوک با والد یا معلم، مهارتهایی است که میتوان در قالب بازی، قصه و آموزشهای غیرمستقیم به کودک آموخت.
آموزش جنسی در مدارس ابتدایی، پیشگیری از بروز آسیبهای آینده
این دبیر مدرسه پس از سالها تجربه در امر تدریس در مدرسه و در ارتباط مستقیم با دانش آموزان در خصوص نادیده گرفته شدن تربیت جنسی در مدارس ابتدایی گفت: تربیت جنسی در دوران ابتدایی، برخلاف تصور رایج، صحبت از مسائل بزرگسالانه نیست، بلکه درباره آموزش مهارتهایی چون شناخت بدن، حفظ حریم شخصی، آشنایی با مفهوم نه گفتن و تشخیص موقعیتهای ناامن است. آموزش تدریجی و علمی این مفاهیم در مدرسه، میتواند از بسیاری از آسیبهای جنسی و روانی در آینده پیشگیری کند.
کودک نیز میتواند با آموزش صحیح، تبدیل به فردی آگاه و توانمند شود؛ کسی که میداند چگونه از بدن خود مراقبت کند، در موقعیتهای خطرناک کمک بخواهد و بین لمس خوب و بد تمایز قائل شود
معلمان با ایجاد فضای امن، پذیرنده و بدون قضاوت، نقش کلیدی در تربیت جنسی ایفا میکنند. استفاده از کتابها و بازیهای مناسب سن، آموزش مهارتهای خودمراقبتی، و گفتوگوی غیرمستقیم درباره احساسات، از جمله روشهایی است که میتواند همزمان با آموزش رسمی در کلاس، به کودکان در شناخت مرزهای شخصی کمک کند. مدارس با برگزاری کارگاههای آموزشی برای والدین و معلمان، میتوانند هماهنگی مؤثری بین خانه و مدرسه ایجاد کنند.
مهری زارع همچنین افزود: والدین باید کنجکاویهای جنسی کودک را بهعنوان بخشی طبیعی از رشد بشناسند و پاسخهایی صادقانه، کوتاه و متناسب با سن کودک ارائه دهند. نادیدهگرفتن یا سرکوب این پرسشها، کودک را بهسمت منابع نادرست سوق میدهد.
کودک نیز میتواند با آموزش صحیح، تبدیل به فردی آگاه و توانمند شود؛ کسی که میداند چگونه از بدن خود مراقبت کند، در موقعیتهای خطرناک کمک بخواهد و بین لمس خوب و بد تمایز قائل شود. تربیت جنسی سالم، پایهگذار جامعهای آگاه، امن و سالم است؛ اگر خانواده، مدرسه و کودک، هر سه در این مسیر با هم حرکت کنند.
ایران صاحب رتبه سوم دیابت در خاورمیانه؛ ضرورت استفاده از سواد سلامت الکترونیک

دیابت یکی از علل اصلی ناخوشی و مرگ و میر و یک نگرانی عمده سلامت عمومی در سراسر جهان است. در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۹۰ درصد از بیماران با دیابت تشخیص داده نشده در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی میکنند. در منطقه خاورمیانه کشورهای پاکستان، مصر، ایران، عربستان صعودی و سودان پنج کشور با رتبه بالا از نظر شیوع و تعداد مبتلایان به دیابت هستند که ایران رتبه سوم را در این میان دارا است.
در طی ۳۰ سال گذشته، شیوع دیابت در اکثر استانهای کشورمان روند افزایشی داشته و در بعضی از استانها به ۲ برابر نیز رسیده است. شواهد نشان می دهند که توانمندسازی و آموزش بیمار در زمینه خود مدیریتی و ارتقای سلامت در دیابت بسیار مهم است. توانمندسازی بیماران برای کنترل وضعیت خود، پایبندی به دستورالعمل های درمانی (شامل درمان دارویی و غیر دارویی) و افزایش مشارکت بیماران در مراقبت کار آسانی نیست. اما کمک به بیماران برای اینکه بتوانند بر وضعیت بیماری خود مسلط شوند، گامی کلیدی در بهبود وضعیت سلامت و کاهش بار بیماری دیابت است.
«مریم پیمانی» دکتری تخصصی آموزش و ارتقای سلامت در مقالهای با عنوان «سواد سلامت الکترونیک و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲» به این موضوع پرداخته است. در ادامه گزیدهای از آن را میخوانیم.
چرایی استفاده از سلامت الکترونیک در ایران
در ایران هنوز اینترنت نقش چندانی در ارائه خدمات بهداشتی درمانی بازی نمیکند که علاوه بر مشکلات مربوط به زیر ساختها، عدم برخورداری از مهارت و توانایی ارزیابی اعتبار منابع آنلاین یا به عبارتی همان عدم برخورداری از سواد سلامت الکترونیک، از جمله موانع اثرگذار در این زمینه به شمار میرود. سواد سلامت الکترونیک به عنوان «توانایی فرد برای جستجو، یافتن، درک و ارزیابی اطلاعات سلامت از منابع الکترونیکی و به کارگیری دانش به دست آمده برای رسیدگی یا حل یک مشکل بهداشتی» تعریف میشود. سواد سلامت الکترونیک تابعی از ۶ مهارت اساسی شامل سواد سنتی (سطح تحصیلات)، سواد سلامت، سواد اطلاعاتی، سواد علمی، سواد رسانهای و سواد رایانه است و به شدت تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند عوامل اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و رفتاری در هر جامعه است. اگر چه تسلط بر هر ۶ مهارت ذکر شده الزامی نیست ولیکن هر فرد باید حداقل سطح متوسطی از مهارت در همه انواع این سوادها را داشته باشد تا بتواند از مزایای خدمات سلامت الکترونیک بهره مند شود. درسی که از پاندمی کووید-۱۹ گرفته شد نشان داد که سلامت الکترونیک رویکردی اختیاری و تشریفاتی در ارایه مراقبتهای بهداشتی-درمانی نیست، بلکه راهی ضروری، ایمن و موثر برای ارائه خدمات مراقبتی به خصوص در مواقع بحران است.
افزایش روزافزون تعداد کاربران اینترنت، نیازهای اطلاعاتی بیماران و ضریب نفوذ گوشیهای هوشمند در دنیا و همچنین در کشور ما، از مهمترین دلایل محرکی هستند که اهمیت ارزیابی سواد سلامت الکترونیک و عوامل مرتبط با آن را در بین بیماران، برای بهره مندی از مداخلات سلامت الکترونیک، نشان میدهند.
با وجود آنکه ابزارهای جنرالی برای بررسی سطح سواد سلامت الکترونیک وجود دارند، اما برخی از مهارتهای سواد سلامت الکترونیکی خاص یک بیماری است که برای افراد مبتلا به آن بیماری خاص مهم است و باید در محتوای ابزارها در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ باید بتوانند اپلیکیشنهای پایش قندخون و یادداشتهای غذایی آنلاین (online food diaries) را بفهمند و از آنها استفاده کنند، اصطلاحات پزشکی مختص بیماری خود را درک کرده یا مقادیر عددی مثلا مربوط به HbA۱c یا شمارش کربوهیدرات را بفهمند. علاوه بر این، بیماران مبتلا به بیماریهای مختلف، علایق جستجوی متفاوتی دارند. بیماران دیابتی در مقایسه با افراد سالم بیشتر به دنبال اطلاعات در مورد داروهای خود هستند. از این رو برای ارزیابی بهتر سواد سلامت الکترونیک در میان بیماران مبتلا به دیابت، توصیه میشود که محتوای ابزار برای انعکاس شرایط و نگرانیهای خاص دیابت تنظیم شود.
نتایج استفاده از یک ابزار سواد سلامت الکترونیک
ابزارهای بسیار کمی وجود دارند که سواد سلامت الکترونیک را در یک بیماری خاص اندازه گیری می کنند. اخیراً یک ابزار مختص بیماران مبتلا به دیابت در کره جنوبی طراحی شده است که به عنوان “مقیاس سواد سلامت الکترونیک مختص شرایط دیابت” نامگذاری شده است. مطالعه پیمانی و همکاران در گام نخست، به ترجمه این ابزار به زبان فارسی و بومی سازی آن در فرهنگ ایرانی پرداخت. نتایج مطالعه آنها روایی و پایایی نسخه فارسی این ابزار را تایید کرد. در گام بعد این مطالعه با استفاده از ابزار “سواد سلامت الکترونیک مختص شرایط دیابت” به بررسی سطح سواد سلامت الکترونیک بیماران دیابتی و عوامل مرتبط با آن، همچنین رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات دیابت و رفتارهای مرتبط با سلامت (خودمراقبتی و پایبندی دارویی) در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ پرداخت. فرض بر این شد که سواد سلامت الکترونیک و ارتباط بیمار-پزشک می تواند نقش تقویت کننده در رابطه بین رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات دیابت و رفتارهای خودمراقبتی بازی کند.
مدل آزمایش شده تحقیق: فرضیهای مبنی بر اینکه آیا سواد سلامت الکترونیک و ارتباط بیمار-پزشک، رابطه بین رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات دیابت و رفتارهای مراقبت از خود را تعدیل میکند یا خیر.
وضعیت سواد سلامت الکترونیک و رفتار جستجوی آنلاین در بیماران مبتلا به دیابت نوع
در حجم نمونه ای از ۱۱۴۳ بیمار دیابتی با میانگین سنی ۵۸.۸ سال، ۷۰ درصد همیشه یا غالباً دسترسی به اینترنت داشتند و حدود ۶۰ درصد ازآنها رفتار جستجوی آنلاین اطلاعات در زمینه دیابت را گزارش کردند. میانگین نمره پرسشنامه سواد سلامت الکترونیک حاکی از پایین بودن سطح این سواد در شرکت کنندگان بود. همچنین میانگین نمره رفتارهای خودمراقبتی نشان دهنده خودمراقبتی قابل قبول و وجود پایبندی دارویی در بیماران شرکت کننده در مطالعه بود.
عوامل مرتبط با سواد سلامت الکترونیک
جنسیت، سن، سطح تحصیلات و وضعیت سلامت خود گزارش شده از عوامل مرتبط با سواد سلامت الکترونیک هستند. نتایج مطالعه نشان داد که تفاوت معنادار آماری از نظر سطح سواد سلامت الکترونیک در گروه های زنان، سنین زیر ۶۵ سال، سطح تحصیلات دیپلم و بالاتر و وضعیت سلامت درک شده خوب در مقایسه با گروه های مردان، سنین بالای ۶۵ سال، سطح تحصیلات زیر دیپلم و وضعیت سلامت درک شده متوسط و ضعیف وجود داشت.
روابط بین سطح سواد سلامت الکترونیک، رفتار جستجوی آنلاین و رفتارهای خودمراقبتی دیابت
همبستگی های بین متغیرهای مطالعه نشان داد که بیمارانی که اطلاعات مربوط به دیابت را از طریق اینترنت جستجو کرده بودند در مقایسه با بیمارانی که این کار را انجام نداده بودند سطوح بالاتری از رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی دارویی گزارش کردند. همچنین بین رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی دارویی با سواد سلامت الکترونیک و ارتباط بیمار-پزشک همبستگی مثبت و معناداری وجود داشت.
در آنالیز چند متغیره نتایج مطالعه نشان داد رفتار جستجوی آنلاین به طور قابل ملاحظه ای رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی دارویی را پیش بینی کرد و سواد سلامت الکترونیک و ارتباط بیمار-پزشک به طور معنی داری با افزایش رفتارهای خودمراقبتی مرتبط بود. علاوه بر این، سواد سلامت الکترونیک و ارتباط بیمار-پزشک رابطه بین رفتار جستجوی آنلاین و رفتارهای خودمراقبتی را تقویت کردند. بعبارتی بیمارانی که از طریق اینترنت به دنبال جستجوی اطلاعات دیابت بودند احتمال بیشتری داشت که نمرات بالاتری در رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی دارویی کسب کنند وقتی که سواد سلامت الکترونیک بالا و ارتباط موثر با پزشک داشتند در مقایسه با کسانی که این سطح از سواد و این ارتباط موثر با پزشک را نداشتند.
نتیجه گیری و جمع بندی
در عصر پیشرفت تکنولوژی، سواد سلامت الکترونیک برای افراد مبتلا به بیماری های مزمن از جمله دیابت ضروری است تا بتوانند به طور موثر وضعیت دیابت خود را مدیریت کرده و به نتایج سلامت بهتری دست یابند. این مطالعه شواهد محکمی ارایه می دهد که نشان میدهد نسخه فارسی”مقیاس سواد سلامت الکترونیک مختص شرایط دیابت” دارای روایی و پایایی در بیماران دیابتی فارسی زبان بوده و لذا ابزار معتبری برای ارایه دهندگان مراقبت دیابت است تا در طراحی مداخلات سلامت دیجیتال از آن استفاده کنند. ارایه دهندگان مراقبت باید توجه داشته باشند که مداخلات سلامت دیجیتال بدون توجه به سواد الکترونیک بیماران شکست میخورد لذا قبل از اجرای چنین مداخلاتی سطح سواد الکترونیک بیماران را باید ارزیابی کنند.
سواد سلامت الکترونیک با رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی دارویی رابطه معنادار داشته و تاثیر جستجوی آنلاین اطلاعات دیابت بر خودمراقبتی بیماران را افزایش میدهد. از طرفی نتایج این مطالعه نشان میدهد که میانگین سطح سواد سلامت الکترونیک در بیماران دیابتی پایین است. لذا ارایه دهندگان مراقبت باید بیماران را به بهبود این مهارت تشویق کرده و با برگزاری کارگاه های آموزشی سواد سلامت الکترونیک آنها را ارتقاء بخشند. همچنین منابع معتبر آنلاین جهت کسب اطلاعات درباره دیابت را به بیماران معرفی کرده و آنها را تشویق به استفاده از این منابع معتبر کرده و در مورد نحوه ارزیابی اعتبار اطلاعات به بیماران آموزش دهند.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد بیمارانی که ارتباط بهتری با پزشک خود داشتند نگرش مثبتتری به اطلاعات و خدمات آنلاین نشان دادند. همچنین ارتباط موثر نقش تقویت کننده در رابطه بین استفاده از اینترنت برای جستجوی اطلاعات و رفتارهای خودمراقبتی دیابت نشان داد. لذا پزشکان باید مهارتهای ارتباط بیمار محور را یاد گرفته و سعی کنند زمان کافی برای گوش دادن فعال و پاسخ به سوالات بیماران اختصاص دهند. مفاهیم را به زبان ساده برای بیمار توضیح دهند همچنین از بیماران بخواهند اطلاعاتی را که آنلاین جستجو کردهاند با آنها در میان بگذارند تا بتوانند اطلاعات نادرستشان را اصلاح کنند.
تفاوت معنادار در سطح سواد سلامت الکترونیک بر اساس جنسیت، سن، سطح تحصیلات و وضعیت سلامت درک شده مشاهده شد. لذا ارایه دهندگان مراقبت باید ارزیابی سطح سواد سلامت الکترونیک را بخشی از فرآیند ویزیت قرار دهند تا بتوانند آموزشها را شخصیسازی کنند. همچنین برای بیماران مسنتر و کمسواد، باید از آموزش های ساده استفاده کرده و از اعضای خانواده بیمار نیز کمک گرفته شود.
گامهایی ساده برای محافظت کودکان در برابر آلودگی هوا

ایرنا- تهران- آلودگی هوا یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت کودکان است و مواجهه مداوم با ذرات معلق، گازهای آلاینده و عوامل آلاینده در محیطهای داخل و خارج از خانه میتواند منجر به مشکلات تنفسی، بیماریهای مزمن، کاهش ظرفیت ریهها، و اثرات بلندمدت بر سلامت آنان شود. یونیسف به منظور حفظ سلامت کودکان در برابر این تهدیدات، مجموعهای از راهکارها را پیشنهاد میکند تا بتوانید با گام های ساده از کودکانتان در مقابل آلودگی های هوا محافظت کنید.
به گزارش ایرنا زندگی- با توجه به بالا بودن میزان حجم آلاینده های هوا و نامناسب بودن آن برای اقشار آسیب پذیر بخصوص کودکان، بهبود هوای خانه و مواجهه با آن دغدغه بسیاری از والدین شده است. بر اساس مطلب منتشره در سایت یونیسف( صندوق حمایت از کودکان)، هیچ پدر و مادری نباید نگران این باشد که عمل ساده تنفس میتواند به فرزندش آسیب برساند. اما کودکان در هر کشوری ممکن است در معرض سطوح ناسالم آلودگی هوا قرار گیرند. اما گامهای ساده و موثری وجود دارد که میتوانید برای کاهش قرار گرفتن فرزندانتان در معرض آلودگی و محافظت از آنها در برابر بدترین اثرات آن بردارید.
برای کمک، کارشناسان یونیسف به فوریترین سوالات والدین در مورد محافظت از کودکان در برابر آلودگی هوا پاسخ دادهاند.
چگونه میتوانم از فرزندانم در برابر آلودگی هوای بیرون محافظت کنیم؟
میتوانید این مراحل را برای محافظت بهتر از خود و فرزندانتان در برابر تنفس هوای آلوده در فضای باز انجام دهید:
هر روز کیفیت هوای منطقه زندگی خود را بررسی کنید. این اطلاعات اغلب در اخبار محلی، وبسایتهای دولتی یا برنامههایی روی تلفن همراه یافت میشود. از اطلاعات کیفیت هوا برای کمک به تصمیمگیریهای عاقلانه برای خانواده خود استفاده کنید. هنگامی که سطح آلودگی هوای بیرون بالا است:
– سعی کنید در داخل خانه بمانید. اگر نیاز به بیرون رفتن دارید، سعی کنید در ساعاتی از روز که سطح آلودگی هوا پایینتر است، بیرون بروید (این میتواند در مکانهای مختلف زمانهای متفاوتی داشته باشد، بنابراین همیشه بررسی کنید).
– به کودکان کمک کنید از فعالیتهای شدید، از جمله بازی و ورزش، خودداری کنند. این امر به ویژه در صورتی که کودکان بیماریهایی مانند آسم یا سایر عفونتهای تنفسی دارند، بسیار مهم است.
– در هنگام آلودگی زیاد، پنجرهها و درها را ببندید تا به جلوگیری از ورود آلایندهها کمک کنید.
– از جادههای پرترافیک دوری کنید. اگر مجبورید در یک جاده شلوغ قدم بزنید، در صورت امکان فرزندتان را بغل کنید تا بالاتر از دود اگزوز وسایل نقلیه قرار گیرد.
– از مناطق صنعتی، از جمله نزدیک کارخانهها و نیروگاهها، و مناطقی که زبالهها سوزانده میشوند، دوری کنید.
– به فرزندتان کمک کنید تا ماسک مناسبی بپوشاند، ماسکها باید بینی، دهان و چانه را بدون هیچ شکافی بپوشانند. شما باید اندازه ماسکی را تهیه کنید که برای سن فرزندتان مناسب باشد.
– کودکان سالم کمتر احتمال دارد که با مشکلات ناشی از تنفس هوای آلوده مواجه شوند. با انجام مواردی مانند؛ واکسیناسیون به موقع، رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین های C، E، امگا ۳، آنتی اکسیدان و اسیدهای چرب از سلامت کلی فرزندتان مراقبت کنید.
چگونه میتوانم فرزندانم را از آلودگی هوای داخل خانه محافظت کنم؟
میتوانید این مراحل را برای محافظت بهتر از فرزندانتان در برابر تنفس هوای آلوده در داخل خانه انجام دهید:
– در فضاهای با تهویه مناسب آشپزی کنید، هنگام آشپزی پنجرهها را باز کنید و از فن تهویه برای خروج گرما و دود استفاده کنید.
– از سوختها و فناوریهای پاکتر برای پخت و پز، گرم کردن و روشن کردن خانه خود استفاده کنید، در صورت امکان، برق، گاز طبیعی، گاز مایع، بیوگاز یا اجاقهای خورشیدی یا فر را انتخاب کنید.
– اجاق گاز، دودکش و سایر وسایل را طوری نگهداری کنید که سوخت را به طور موثر بسوزانند.
– اگر تهویه چالش برانگیز است یا نمیتوانید از سوخت پاک استفاده کنید، در فضای باز آشپزی کنید.
– زنان باردار و کودکان را از دود دور نگه دارید.
– از دود سیگار دوری کنید، مطمئن شوید که همه افراد خانواده از سیگار کشیدن در داخل خانه و نزدیک کودکان و زنان باردار خودداری میکنند تا آنها را از دود دست دوم محافظت کنید.
– روشن کردن عود و شمع و عود ممنوع، از روشن کردن شمع و عود و استفاده از خوشبوکنندههای هوا خودداری کنید، زیرا میتوانند مواد شیمیایی سمی را به هوا اضافه کنند.
– دوری از آلاینده ها، از سایر منابع رایج آلایندههای داخلی، از جمله محصولات ساختمانی و رنگ، لوازم نظافت و مواد شیمیایی خانگی آگاه باشید، کودکان را از آنها دور نگه دارید و در صورت امکان از جایگزینهای طبیعی استفاده کنید. اگر بودجهتان اجازه میدهد، از یک دستگاه تصفیه هوا با فیلتر برای خانه خود استفاده کنید که میتواند آلایندههای داخلی را تا حد زیادی جذب کند.
چگونه بفهمم فرزندم از آلودگی هوا بیمار شده است؟
اگر فرزند شما از آلودگی هوا بیمار شود، ممکن است علائمی مشابه آلرژی، سرماخوردگی یا عفونتهای تنفسی نشان دهد. به دنبال علائم هشدار دهنده سلامتی زیر باشید و فوراً کمک پزشکی دریافت کنید:
بیماری ناشی از آلودگی هوا در نوزادان
برای نوزادان، مراقب هرگونه علائم مشکل در تنفس باشید. این یک وضعیت اضطراری است.
بیماری ناشی از آلودگی هوا در کودکان
برای کودکان، مراقب مواردی مانند؛ خشکی یا سوزش چشم، سردرد، خستگی، آلرژی، تنگی نفس باشید.
بیماری ناشی از آلودگی هوا در کودکان مبتلا به آسم
اگر فرزند شما آسم دارد، در صورت وجود موارد زیر، کمک پزشکی دریافت کنید:
درد قفسه سینه، تنگی نفس یا مشکل در تنفس، سرفه، خس خس سینه یا حملات آسم شدیدتر از حد معمول.
برای جلوگیری از آلودگی هوا چه کاری میتوانم انجام دهم؟
در حالی که آلودگی هوا یک بحران جهانی است که نیاز به اقدام جوامع و دولتها دارد، شما قدرت ایجاد تغییر را دارید. در اینجا چند گام وجود دارد که شما و خانوادهتان میتوانید برای کمک به ایجاد آیندهای سالمتر و پاکتر برای کودکان بردارید:
آگاهی از آلودگی هوا و راهحلها را با سایر والدین افزایش دهید:
با مردم در مورد خطرات آلودگی هوا صحبت کنید تا تقاضای عمومی برای سیاستها و مقررات بهتر برای هوای پاکتر ایجاد شود.
به یک جنبش ملی یا بینالمللی برای هوای پاک بپیوندید.
برای کاهش ردپای کربن و سهم خود در آلودگی هوا، با الگوبرداری عمل کنید:
از وسایل حمل و نقل عمومی، دوچرخهسواری یا پیادهروی استفاده کنید.
برای پخت و پز و گرمایش به انرژیهای پاکتر و سبز روی آورید.
پروژههای سبز محلی را که میتوانید از آنها حمایت کنید، پیدا کنید.
از تغییر سیاست برای محافظت از کودکان در برابر آلودگی هوا حمایت کنید:
از مقامات محلی خود بخواهید تا موارد زیر را ایجاد کنند:
مناطق عاری از آلودگی در نزدیکی مدارس، مهدکودکها و مراکز درمانی.
حمل و نقل عمومی بهتر.
با مدرسه فرزندتان در مورد موارد زیر صحبت کنید:
مناطق عاری از آلودگی و زمینهای بازی امن.
ممنوعیت تردد و سیگار کشیدن در اطراف مدرسه.
استفاده از سوختهای پاک برای پخت و پز و گرمایش. با فرزندانتان در مورد آلودگی هوا صحبت کنید و از آنها برای اقدام حمایت کنید:
در مورد خطراتی که آلودگی هوا میتواند برای سلامت و محیط زیست آنها داشته باشد – و اینکه چه کاری میتوان برای کاهش آن و محافظت از خود انجام داد – بحث کنید. این منبع در مورد آلودگی هوا است.
برای کودکان طراحی شده و میتواند کمک کند.
فرزندان خود را تشویق کنید تا در مورد فعالیتهای زیستمحیطی اطلاعات کسب کنند و در آنها شرکت کنند.
فرزندان خود را تشویق و حمایت کنید تا راهحلهایی برای نظارت و کاهش آلودگی هوا در منطقه محلی خود ارائه دهند.
سه سناریو برای عبور از بحران برق/ از تلفات ۱۳ درصدی تا نیاز فوری به ظرفیت نو
برای جلوگیری از خاموشیهای گسترده، ایران نیازمند افزایش فوری ظرفیت تولید برق است. اما آیا سرمایهگذاری، زیرساخت و اراده سیاسی برای این جهش وجود دارد؟
ایران در حالی که از منابع عظیم نفت و گاز برخوردار است، بهدلیل مشکلات ساختاری و بی توجهیهای ادواری به توسعه زیرساختهای صنعت برق کشور هم پای توسعه و رونق اقتصادی، بیش از یک سال است که به طور عیان، ناتوان از تأمین پایدار برق برای رشد اقتصادی و رفاه عمومی شده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، در تابستان ۱۴۰۳، کشور با کسری نزدیک به ۱۸ هزار مگاوات در پیک مصرف مواجه بود – رقمی معادل مصرف برق چند کشور همسایه – و پیشبینیها نشان دادهاند که این کسری تا ۲۵ هزار مگاوات نیز افزایش مییابد. برخی گزارشهای دیگر نیز کاهش ظرفیت مؤثر شبکه را تا ۱۶ هزار مگاوات نیز برآورد کردهاند، رقمی معادلی با ۱۶ نیروگاه اتمی بوشهر.
ابراهیم حاتم بیگی، کارشناس حوزه انرژی در گفتوگو با خبرنگار تابناک با اشاره به اینکه رشد بیرویه تقاضا، ناشی از توسعه شهرنشینی، افزایش جمعیت، صنعتی شدن و قیمتگذاری بسیار پایین برق، با عدم سرمایهگذاری کافی در تولید برق، با هم ترکیب شده تا ناترازی فزایندهای رقم بخورد.
وی ادامه داد: نیروگاهها و بخشهای انتقال برق فرسوده شدهاند و به جرات میتوان گفت حدود ۱۳ درصد برق تولیدی در شبکه تلف میشود.
به گفته این کارشناس حوزه انرژی، برای مقابله با این مشکل، دولت نیازمند دستکم ۲۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری برای تولید برق جدید است؛ بهویژه در بخش نیروگاههای حرارتی. در حال حاضر باید حداقل ۱۰ تا ۱۲ هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور افزوده میشد تا وضعیت به ثبات میرسید.
حاتمی بیگی با بیان اینکه برای راهحلهایی مؤثر و تدریجی، لازم است افزون بر فوریت پاسخ به بحران لحظهای، یک چشمانداز میانمدت و بلندمدت جهت پایداری برق ایران فراهم شود، اظهار داشت: در کوتاهمدت، مهمترین اقدام استفاده فوری از نیروگاههای گازی است، چون ارزانتر و سریعتر ساخته میشوند؛ هرچند راندمان پایین و آلودگی بالایی دارند. برای بهبود مسأله، میتوان از نیروگاههای سیکل ترکیبی بهره برد که راندمان بالا و آلایندگی کمتری دارد.
وی تصریح کرد: همچنین، باید فوراً مصرف در ساعات پیک کنترل شود و صنایع مانند آنچه تاکنون رقم خورده، بهطور موقت خاموش یا مصرفشان محدود شود.
تعرفه های برق گران می شود؟
این کارشناس حوزه انرژی توضیح داد: در کنار این، اصلاح نظام تعرفهگذاری بسیار ضروری است؛ در همین راستا باید از قیمتهای بسیار پایین کنونی برای برق خانگی به سوی تعرفههای منعطف، پلکانی و واقعی حرکت کرد تا مصرفکنندگان انگیزه مدیریت مصرف پیدا کنند.
حاتم بیگی با تاکید بر اینکه در بلندمدت، لازم است تمرکز بر توسعه نیروگاههای پایدار و پاک، از جمله هستهای (فازهای بعدی نیروگاه بوشهر)، و سرمایهگذاری در فناوریهای ذخیره انرژی باشد، اظهار داشت: هوشمندسازی شبکه (Smart Grids) و استفاده گسترده از منابع پراکنده تجدیدپذیر – بهویژه در مناطق بدون دسترسی مناسب – ضروریاند.
به گزارش تابناک، نیاز به چارچوب یکپارچه و حکمرانی شفاف، هماهنگ و بلندمدت نیز احساس میشود؛ بهویژه ایجاد رگولاتوری مستقل در صنعت برق و تسهیل مشارکت بخش خصوصی در سرمایهگذاریهای بزرگ.
ایران در حال حاضر با ناترازی برق بسیار گستردهای (بین ۱۶ تا ۲۵ هزار مگاوات) مواجه است که اگر کنترل نشود، تهدیدی جدی برای صنعت، اقتصاد و رفاه عمومی است. پاسخ به این بحران نیازمند راهکارهای فوری برای کنترل اوج مصرف، راهحلهای میانمدت از طریق افزایش ظرفیت تولید تجدیدپذیر و نوسازی شبکه، و چشمانداز بلندمدت با اصلاح ساختار انرژی، فناوریهای نوین و حکمرانی شفاف است. به جرات میتوان گفت این مسیر تنها در صورت هماهنگی دولت، بخش خصوصی، نهادهای تحقیقاتی و مشارکت اجتماعی امکانپذیر است.