وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
باران های روزهای آخر پاییزی برای مردم خراسان جنوبی همراه با خیر و برکت و رحمت بود و بسیاری از سازه های آبخیز داری خراسان جنوبی در شهرهای مختلف چون قاین و سرایان و .. آبگیری شدند که برای مردم محلی امید و نشاط را به همراه آورد.سازه هایی که اگر ساخته نمی شدند بی شک آسیب هایی را به همراه داشتند و موجب هدر رفت بخش زیادی از رواناب ها می شدند.خبرنگاران خراسان جنوبی در بازدیدی ابتدا از سازه های آبخیزداری شهرک هاشمیه شهرستان قائن دیدن کردند و با مردم محلی آن به گفت و گو نشستند. مردمی که از ساخت این سازه ها رضایت داشتند و برای سفره های آب زیر زمینی مفید می دانستند.
احمد گلی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان قائنات، در تشریح پروژه اجراشده در حوزه آبخیزداری شهرک هاشمیه این شهرستان گفت: پروژهای که در این محدوده اجرا شده، پروژه پخش سیلاب بوده که شامل احداث ۷ پشته خاکی با ظرفیت ذخیرهسازی حدود ۷۰۰ هزار مترمکعب آب است.وی افزود: بر اساس مطالعات انجامشده توسط مشاور حجم بالای روانآبهای این حوزه، در گذشته به دلیل بارندگیهای شدید و کوتاهمدت، حجم زیادی از آبهای سطحی بدون استفاده از منطقه خارج میشد و عملاً از دسترس کشاورزان و بهرهبرداران خارج بود که احداث سازه ها مانع این اقدام شده است.
سازه ای که رواناب های باران پاییزی
در شهرک هاشمیه را مهار کرد
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان قائنات گفت: اجرای این پروژه در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ موجب شد روانآبهای سطحی کنترل شده و از بروز خسارت به اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی، مستحدثات و تأسیسات پاییندست جلوگیری شود. وی در ادامه به مزایای این پروژه اشاره کرد و گفت: از جمله نتایج مثبت اجرای این طرح میتوان به تلطیف هوا، افزایش ذخیره آب در سفرههای آب زیرزمینی، افزایش پوشش گیاهی مراتع، تعدیل چرای دام و افزایش علوفه برای دامداران اشاره کرد که در نهایت منجر به تقویت اقتصاد و بهبود معیشت خانوارهای منطقه شده است. احمد گلی با اشاره به اینکه توجه به حوزههای آبخیزداری نقش مهمی در تأمین امنیت زیستی، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست دارد و اجرای اینگونه پروژهها موجب خواهد شد مردم منطقه از برکات و عواید آن بهرهمند شوند.
همچنین خبرنگاران از برخی سازه های آبخیزداری شهرستان سرایان نیز بازدید کردند.طاهره خادمی، سرپرست اداره منابع طبیعی شهرستان سرایان، با اشاره به وضعیت حوزههای آبخیز این شهرستان اظهارکرد: در مجموع، شهرستان سرایان دارای ۱۶۸ هزار هکتار حوزه آبخیز است که از این میزان، حدود ۴۹ هزار هکتار دارای مطالعات آبخیزداری است و تاکنون ۲۰ هزار هکتار از این اراضی در قالب ۶ طرح مطالعاتی وارد مرحله اجرا شده است.
سرپرست اداره منابع طبیعی سرایان ادامه داد: در حال حاضر، حدود ۱۸۳ سازه آبخیزداری فعال در شهرستان وجود دارد و در سال جاری، با توجه به حجم روانابها، حدود ۷۰ هزار مترمکعب آب در حوزههای احداثشده آبگیری شده است.وی خاطرنشان کرد: در مجموع، شهرستان سرایان دارای ۲۸۳ سازه آبخیزداری شامل بندهای خاکی، گابیونی و سایر سازههای کنترلی است. همچنین تا پایان سال جاری، اجرای پروژههایی در پاییندست منطقه و محدوده سد شهید پارسا نیز در دستور کار قرار دارد.
محسن یوسفی، معاون آبخیزداری ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، اظهار کرد: در خراسان جنوبی حدود ۷.۵ میلیون هکتار عرصه مستعد آبخیزداری وجود دارد که تاکنون برای ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از این عرصهها مطالعات انجام شده است و از این میزان، یک میلیون هکتار وارد فاز اجرا شده و یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار دیگر همچنان در انتظار اجرا قرار دارد.
اجرای دو هزار و ۴۰۰ سازه آبخیزداری
وی افزود: بر اساس مطالعات انجامشده، برای این سطح از عرصهها باید حدود ۵ هزار سازه آبخیزداری احداث میشد که تاکنون ۲ هزار و ۴۰۰ سازه اجرا شده که حجم آبگیری سازههای اجراشده تاکنون بین ۸۵ تا ۹۰ میلیون مترمکعب برآورد میشود. یوسفی با اشاره به اینکه حدود ۲ هزار و ۶۰۰ سازه دیگر باقی مانده است، افزود: اعتبار موردنیاز برای تکمیل سازههای باقیمانده، با توجه به تورم و افزایش فهرستبها، بیش از ۸ هزار میلیارد تومان است؛ در حالی که این رقم حدود یک سال پیش نزدیک به ۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود. وی با اشاره به بارشها و آبگیریهای اخیر افزود: در بارندگیهای چند روز گذشته ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب آبگیری در استان ثبت شده که مربوط به حدود ۵۰۰ سازه آبخیزداری از مجموع ۲۴۰۰ سازه موجود است. معاون آبخیزداری ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی تأکید کرد: این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته، میزان آبگیری تنها ۳۵۰ هزار مترمکعب بود که این آمار نشاندهنده تأثیر بالای سازههای آبخیزداری است و در صورت اجرای ۲۶۰۰ سازه باقیمانده، تحول قابلتوجهی در مدیریت منابع آب استان ایجاد خواهد شد.
تصویب ۲۷۰ میلیارد تومان اعتبار
برای ۹۰ سازه آبخیزداری
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان جنوبی درباره اعتبارات سال آینده گفت: برای سال ۱۴۰۴ حدود ۲۷۰ میلیارد تومان اعتبار مصوب شده که هدفگذاری آن اجرای ۹۰ سازه آبخیزداری است که در صورت تخصیص کامل اعتبار، این پروژهها اجرا شده و میزان آبگیری استان بهطور محسوسی افزایش خواهد یافت. یوسفی با اشاره به نقش پخش سیلابها، بهویژه در منطقه پخش سیلاب شهرک هاشمیه، تصریح کرد: این سامانههای پخش سیلاب علاوه بر تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، نقش مؤثری در کاهش خسارات ناشی از سیلاب دارند. وی افزود: در این منطقه، سه سیستم پخش سیلاب اجرا شده که به گفته اهالی محلی، در صورت نبود آنها، نهتنها روستا، بلکه جاده سرایان–قائن و حدود ۳۰ تا ۴۰ حلقه چاه پاییندست نیز در معرض تخریب جدی قرار میگرفت. معاون آبخیزداری ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به شرایط اقلیمی استان بیان کرد: استان خراسان جنوبی بیش از ۲۴سال خشکسالی مستمر را تجربه کرده و سازههای آبخیزداری نقش بسیار مؤثری در افزایش دبی منابع آبی، چاهها و بهویژه قنوات دارند. یوسفی افزود: در استان حدود ۷ هزار رشته قنات فعال وجود دارد که منبع اصلی معیشت مردم، بهخصوص در مناطق روستایی، به شمار میروند و بر اساس مطالعات، اجرای عملیات آبخیزداری در هر هکتار میتواند موجب افزایش سهبرابری دبی منابع آبی شود. معاون آبخیزداری ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی تأکید کرد: آبخیزداری محور توسعه پایدار و امنیت غذایی است. با توجه به اینکه بیش از ۴۲ درصد جمعیت استان روستایی هستند و معیشت آنها به منابع آب وابسته است، توسعه آبخیزداری تأثیر مستقیمی بر امنیت غذایی و امنیت انسانی، بهویژه در مناطق مرزی استان دارد. وی در ادامه افزود: در استان خراسان جنوبی ۱۸۵ سازه بحرانی و فوقبحرانی شناسایی شده است که با پیگیری مستمر مدیریت بحران استانداری استان و اقدامات بهموقع همکاران ما، حدود ۳۰ سازه فوقبحرانی ترمیم و مرمت شدهاند که اگر این مرمتها انجام نمیشد، نهتنها شاهد آبگیری فعلی نبودیم، بلکه خسارات سنگین و میلیاردی ناشی از سیلاب در پاییندست رخ میداد.
