ثروت ۳ هزار مگاواتی خورشید برای استان

خورشید سال‌هاست که بر سینه‌ داغ خراسان جنوبی می‌تابد؛ نوری که روزگاری فقط گرما داشت، امروز تبدیل به ثروت شده است. در استان پهناوری که با کمبود آب و محدودیت منابع زیرزمینی دست به گریبان است، انرژی خورشیدی دیگر یک طرح نمایشی نیست؛ یک مسیر جدی توسعه و اشتغال است. جلسه ستاد انرژی‌های تجدیدپذیر استان با ارائه آمارهایی آغاز شد که نشان می‌داد خراسان جنوبی نه‌تنها عقب نیست، بلکه جزو استان‌های پیشرو کشور در انرژی‌های نو قرار گرفته است.
استاندار، اعلام کرد که این استان تاکنون سه‌هزار و ۹۸۲ مجوز احداث نیروگاه خورشیدی صادر کرده که ظرفیت آنها به سه‌هزار و ۳۷۴ مگاوات می‌رسد. از این میزان، عملیات اجرایی یک‌هزار و ۴۱۴ نیروگاه با ظرفیت ۵۴۸ مگاوات آغاز شده و ۷۲ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر نیز هم‌اکنون به شبکه سراسری برق متصل شده است. سیدمحمدرضا هاشمی، گفت که توسعه نیروگاه‌های خورشیدی تنها یک پروژه صنعتی نیست، بلکه «فرصتی ارزشمند برای ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم» است. استاندار توضیح داد که کارکنان دستگاه‌های اجرایی نیز می‌توانند در قالب تعاونی وارد این عرصه شوند و هیچ منع قانونی وجود ندارد. تاکنون ۲۵ شرکت تعاونی با عضویت بیش از هفت‌هزار و ۱۰۰ نفر تشکیل شده که به‌صورت اختصاصی در حوزه نیروگاه‌های خورشیدی فعالیت دارند.
او خبر داد که در شهرستان بشرویه مجوز احداث نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۱۶۰ مگاوات صادر شده و در شهرستان طبس نیز نیروگاه خورشیدی ۱۶۰ مگاواتی مجوز گرفته است. او افزود: «تاکنون ۴۹ دستگاه اجرایی استان به شبکه برق تجدیدپذیر متصل شده‌اند». در حوزه نیروگاه‌های پشت‌بامی نیز تاکنون یک‌هزار و ۴۲۹ خانوار با ظرفیت ۱۷ مگاوات به شبکه متصل شده‌اند و برای یک‌هزار و ۲۵۶ خانوار دیگر پروانه احداث به ظرفیت ۱۵ مگاوات صادر شده است. استاندار یادآور شد که بر اساس گزارش شرکت توزیع نیروی برق، تاکنون یک‌هزار و ۵۴۷ نیروگاه کوچک‌مقیاس با ظرفیت مجموع ۷۲ مگاوات به شبکه متصل شده‌اند و خراسان جنوبی اولین استان کشور است که شهرک تخصصی نیروگاه خورشیدی را به بهره‌برداری رسانده است.
پس از استاندار، نوبت به مهدی دادگر، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی رسید تا جزئیات روند سرمایه‌گذاری و توسعه را تشریح کند. او تأکید کرد که تاکنون سه‌هزار و ۳۷۴ مگاوات پروانه احداث نیروگاه تجدیدپذیر در استان صادر شده و ۱,۵۴۷ نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۷۲ مگاوات به شبکه متصل شده است. دادگر گفت که پیش‌تر بیش از یک‌هزار و ۶۰۰ پروانه صادر شده بود اما با واگذاری کاربری سامانه سرمایه‌گذاری به استان، اکنون فرآیند صدور مجوزها «دقیق و یکپارچه» انجام می‌شود. او از علاقه‌مندی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خبر داد و تأکید کرد که تعدادی از پروژه‌ها طی یکی دو ماه آینده و در دهه فجر به بهره‌برداری خواهند رسید. دادگر نیز مانند استاندار بر اهمیت شهرک تخصصی انرژی خورشیدی تأکید کرد و گفت: «در حالی که برخی استان‌ها فقط در مرحله واگذاری زمین هستند، خراسان جنوبی نخستین استان کشور است که شهرک تخصصی انرژی خورشیدی را فعال کرده است». در ادامه جلسه، مجتبی شریعتی‌فر، مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری اعلام کرد که ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر متصل به شبکه استان در سال جاری به ۷۲ مگاوات رسیده که این رقم بیش از دو برابر سال گذشته است؛ سال گذشته این عدد تنها ۲۹ مگاوات بود. او گفت تاکنون ۱۴۲۹ قرارداد نیروگاه پشت‌بامی منعقد شده که در مجموع ۱۷ مگاوات ظرفیت تولید دارد. شریعتی‌فر توضیح داد که «تاکنون ۳۸ حلقه چاه کشاورزی با ظرفیت دو مگاوات» به سامانه خورشیدی متصل شده‌اند. او توسعه نیروگاه خورشیدی در حوزه ادارات را موفق دانست و گفت «۴۹ دستگاه اجرایی به شبکه تجدیدپذیر متصل شده‌اند»، اما در حوزه صنایع با صراحت گفت: «عملکرد مطلوب نیست؛ با وجود حمایت‌ها، بسیاری از واحدهای صنعتی به دلیل مشکلات مالی یا نبود انگیزه، هنوز به سمت انرژی خورشیدی نرفته‌اند.» او اضافه کرد که عملیات اجرایی نیروگاه جدید خورشیدی در قالب قرارداد منعقدشده با شرکت سایپا با ظرفیت ۵۵۰ کیلووات آغاز شده و در حال اجرا است. مرتضی ذاکریان، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی، نیز از ورود سرمایه جدید خبر داد: «اکنون ۵۰ مگاوات سرمایه‌گذاری جدید خارجی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در حال اجراست و مراحل واگذاری زمین توسط دستگاه‌های ذی‌ربط انجام می‌شود.» او اعلام کرد برای ۱۰ مگاوات از این پروژه‌ها هماهنگی نهایی زمین انجام شده و برای ۲۰۰ مگاوات دیگر نیز در حال مذاکره با سرمایه‌گذاران خارجی هستند. ذاکریان جمله‌ای گفت که نشان می‌داد پروژه‌های خورشیدی فقط انرژی نیستند، بلکه روشی برای مقابله با تحریم‌ها هم محسوب می‌شوند: «تمامی پروژه‌ها بدون استفاده از منابع مالی دولتی و صرفاً با سرمایه‌های وارداتی و بخش خصوصی اجرا می‌شوند؛ این مصداق خنثی‌سازی تحریم‌ها و دور زدن محدودیت‌های اقتصادی است».
خورشید حالا در خراسان جنوبی فقط نمی‌تابد؛ کار می‌کند، برق تولید می‌کند، اشتغال می‌سازد، تعاونی تشکیل می‌دهد و سرمایه خارجی جذب می‌کند. اگر این مسیر ادامه یابد، در آینده‌ای نه‌چندان دور، نام استان با انرژی پاک گره خواهد خورد؛ نامی که باید کنار آن نوشت: «خراسان جنوبی؛ پایتخت خورشیدی ایران».