وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
سویه جدید تب برفکی در کمین دام‌های خراسان جنوبی است. تاکنون ۸۸ درصد از دام‌های سنگین استان واکسینه شده‌اند و تلاش‌ها برای پیشگیری و مقابله با این بیماری همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایرنا، تب برفکی یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ویروسی است که به عنوان طاعون صنعت دامداری شناخته می‌شود. این بیماری به سرعت میان دام‌ها پخش شده و می‌تواند خسارات سنگینی به دامپروری وارد کند.
این بیماری که با نام «دهان و پا» نیز شناخته می‌شود، از طریق ویروسی به نام «آفتوویروس» منتقل می‌شود. ابتدا با تب شدید آغاز شده و سپس باعث ایجاد تاول‌هایی در دهان و پاهای حیوان می‌شود. در ادامه، لنگش و کاهش شدید توان تولیدی دام را به دنبال دارد.
از آنجا که ویروس از طریق تماس با حیوانات آلوده، ابزار و وسایل آلوده از جمله سرنگ، وسایل تلقیح مصنوعی، وسایل نقلیه و تردد افراد منتقل می‌شود، مهار آن مستلزم مراقبت‌های جدی و واکسیناسیون منظم دام‌ها است.
این بیماری نه‌تنها سلامت دام‌ها، بلکه امنیت غذایی جامعه را نیز تهدید می‌کند. به دلیل تنوع سویه‌های ویروس (از جمله SAT1،O و A)، کنترل آن تنها با واکسیناسیون هدفمند، قرنطینه دقیق و ضدعفونی مداوم امکان‌پذیر است.
ضرورت همکاری دامداران
یکی از دغدغه‌های اصلی مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی، همکاری بیشتر دامداران با تیم‌های واکسیناسیون برای پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار مانند تب برفکی است. سیدمحمدمهدی احمدی در گفت‌وگو با ایرنا گفت: تاکنون هیچ گزارشی از موارد جدید تب برفکی در خراسان جنوبی نداشته‌ایم و آخرین مورد مربوط به تیرماه امسال بوده است. واکسیناسیون دام‌ها طبق برنامه در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان آبان ادامه یابد.
وی افزود: واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌های دامی است و هیچ آسیبی به جنین دام‌های باردار وارد نمی‌کند. برخی دامداران نگران سقط جنین پس از واکسیناسیون هستند که این نگرانی بی‌اساس است.
احمدی تأکید کرد: در صورت رعایت اصول بهداشتی، هیچ بیماری جدیدی وارد دامداری‌ها نخواهد شد. اما نادیده گرفتن ضوابط بهداشتی می‌تواند به شیوع بیماری‌های خطرناکی مانند تب برفکی منجر شود.
او از دامداران خواست با همکاری بیشتر با تیم‌های واکسیناسیون از بروز بیماری‌ها جلوگیری کنند و گفت: هدف دامپزشکی، تأمین سلامت دام و غذای سالم برای مردم است.
واکسیناسیون ۸۸ درصد دام‌های سنگین
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی در ادامه گفت: مردم باید بدانند واکسیناسیون اقدامی پیشگیرانه است و عدم انجام آن می‌تواند موجب شیوع بیماری و کاهش تولید دام‌ها شود که مستقیماً بر امنیت غذایی تأثیر می‌گذارد.
وی افزود: جمعیت دامی استان شامل حدود ۳۰ هزار رأس دام سنگین (گاو و گوساله)، ۳۰ هزار نفر شتر و یک میلیون و ۶۰۰ هزار رأس دام سبک است. تاکنون ۸۵ تا ۸۸ درصد دام‌های سنگین استان واکسینه شده‌اند.
احمدی با اشاره به مشکلات دامداری‌ها گفت: نبود حفاظ مناسب در برخی دامداری‌ها سبب می‌شود بیماری‌ها از طریق حیوانات وحشی یا سگ‌ها منتقل شود. دامداران باید از ورود دام‌های غریبه و بدون مجوز جلوگیری کرده و اصول بهداشتی را رعایت کنند.
او افزود: هرگونه مشکل یا درخواست کمک در زمینه بهداشت دام از طریق شماره ۱۵۱۲ قابل پیگیری است و همکاران دامپزشکی آماده پاسخگویی سریع هستند.
کمبود نیرو و امکانات
مدیرکل دامپزشکی استان گفت: ۴۳ درصد از پست‌های سازمانی اداره کل خالی است و در شهرستان‌های تازه‌تأسیس مانند عشق‌آباد هنوز پست سازمانی نداریم.
وی افزود: همکاران ما در شرایط سخت آب و هوایی و با کمبود امکانات در حال انجام وظیفه‌اند و برای واکسیناسیون دام‌ها ناچارند مسافت‌های طولانی را طی کنند، آن هم بدون تجهیزات کافی مانند کولر یا بخاری در طویله‌ها.
احمدی ادامه داد: ۲۷ درصد از پرسنل دامپزشکی با بیماری‌های مشترک انسان و دام، آسیب‌های فیزیکی و مشکلات بهداشتی روبه‌رو هستند و شغل آن‌ها باید در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب شود.
توصیه‌های دامپزشکی
رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی دامپزشکی استان، دکتر علی‌اکبر عندلیبی، گفت: تب برفکی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی واگیر است و با توجه به افزایش کانون‌های بیماری در کشور (بیش از ۱۸۵ مورد)، احتمال شیوع آن در استان زیاد است. وی افزود: بیمه دام‌ها یکی از راه‌های مؤثر برای کاهش خسارت است و دامداران باید بیمه‌نامه‌های خود را تمدید کنند. همچنین، هرگونه نقل و انتقال دام بدون مجوز حمل ممنوع است و می‌تواند موجب گسترش بیماری شود.
او بر جلوگیری از رفت‌وآمدهای غیرضروری در دامداری‌ها تأکید کرد و گفت: افرادی که به‌طور مستقیم با دام در ارتباط هستند باید از ورود به واحدهای دیگر خودداری کنند. دامداران نیز باید چاله‌های ضدعفونی در ورودی دامداری‌ها را فعال نگه دارند.
اقدامات فوری
عندلیبی تأکید کرد: دامداران در صورت مشاهده دام‌های مشکوک باید فوراً موضوع را به شبکه دامپزشکی شهرستان اطلاع دهند و واکسیناسیون را انجام دهند.
وی گفت: در دام‌های جوان، تب برفکی می‌تواند باعث مرگ سریع بدون علائم شود. مرگ‌ومیر ناگهانی باید جدی گرفته شود و دام‌های بیمار فوراً از سایر دام‌ها جدا شوند.
او افزود: عشایر باید پیش از کوچ، دام‌های خود را واکسینه کنند و هنگام حمل دام‌ها، از انتقال مستقیم از محوطه دامداری به خودرو پرهیز کنند، زیرا خودروهای حمل دام یکی از عوامل اصلی انتقال بیماری هستند.
عندلیبی همچنین توصیه کرد دام‌های تازه‌وارد ۱۰ تا ۱۴ روز در قرنطینه نگهداری شوند و دامداران به گفته فروشندگان درباره واکسینه بودن دام اعتماد نکنند.
تجربه تلخ سال گذشته
اواخر پاییز سال گذشته، شیوع تب برفکی در یکی از مجتمع‌های دامداری اسلامیه فردوس نگرانی‌هایی ایجاد کرد. بررسی‌ها نشان داد علت اصلی، ورود دام بدون مجوز از خارج استان بوده است.
اگرچه فیلم‌های تلخ از تلفات دام‌ها دلخراش بود، اما با اقدام به‌موقع مدیریت بحران و دامپزشکی استان، این بیماری واگیر در کمتر از یک ماه مهار شد.
