انار زیر تیغ بی‌آبی و واسطه‌گری

این روزها اگر سری به بازارمیوه و تره بار و روز بازارها بزنیم کم و بیش انار این میوه خوش رنگ و لعاب را می بینیم که در بین سایر میوه ها جا خوش کرده است.
هر چند به قول قدیمی ها انار باید باد عقرب بخورد (باد ماه آبان ماه که در گذشته به آبان، ماه عقرب می گفتند) ولی با این وجود این میوه وارد بازار شده و به فروش می رسد به ویژه اینکه انار یکی از محصولات نام آشنای کشاورزی خراسان جنوبی است.
نصرا… سلطانی از انارکاران شهرستان فردوس در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی اظهارکرد: انار در منطقه ما به واسطه خشکسالی های متعدد از بی آبی رنج می برد.
این کشاورز فردوسی بیان کرد: بسیاری از انارهای ما نیز دانه سفید است به این صورت که انار در ظاهر پوست قرمز است ولی درون انار دانه سفید است.
سلطانی با اشاره به اینکه سهم برداشت آب از چاه نیز کاهش پیدا کرده است، گفت: چند سال قبل از باغ خودم حدود یک تن انار برداشت می کردم ولی امسال به دو- سه جعبه بیشتر نخواهد رسید. وی گفت: برخی از محصول انار ما نیز بر سردر درخت می پوسد و بر زمین می افتد.
این کشاورز پرتلاش فردوسی تأکید کرد: این نکته را نیز هر سال مطرح کرده ایم که قیمت اناری که از کشاورز خریداری می شود با قیمت انار در میادین میوه و تره بار تفاوت زیادی دارد و سود زیادی نصیب کشاورز نمی شود.
رضا جعفری از دیگر انارکاران خراسان جنوبی در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر بزرگترین مشکل انارکاران استان ما خشکسالی و کمبود آب است که بر کیفیت میوه تأثیر فراوانی گذاشته است. وی با اشاره به اینکه میزان برداشت آب از چاه موتورها را به شدت کاهش داده اند، اظهارکرد: درخت انار باید هر ۶-۷ روز آب بخورد ولی در حال حاضر هر ۱۵-۱۶ روز به درختان ما آب می رسد. این کشاورز اهل شهرستان فردوس تأکید کرد: همین کم آبی موجب می شود که کیفیت این میوه به سال های قبل نرسد به ویژه اینکه در تابستان امسال با خاموشی برق رو به رو بودیم و امکان استفاده از چاه موتورها کاهش پیدا کرد.
جعفری با بیان اینکه موضوع دلالی که در بسیاری از محصولات خراسان جنوبی وجود دارد در مورد انار نیز صدق می کند، یادآور شد: دلالان انار را با قیمت بسیار پایین از کشاورز می خرند و با قیمت بسیار بالاتر در بازار به فروش می رساند. وی افزود: در واقع از فروش انار سهم چندانی نصیب کشاورز نمی شود.

بازگشت به روند افزایشی
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی گفت: بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی، استان خراسان جنوبی با حفظ سطح زیرکشت ۳۶۸۲ هکتاری خود، پیش‌بینی می‌کند تولید انار در سال جاری به ۲۵ هزار و ۵۱۱ تن برسد که نشان‌دهنده رشد ۱۱ درصدی نسبت به سال گذشته است.
مجید شایسته اظهار کرد: پس از کاهش قابل توجه ۴۰ درصدی تولید در سال ۱۴۰۳ به دلیل سرمای دیررس بهاره و تنش‌های گرمایی تابستانی، سال ۱۴۰۴ نویدبخش بازگشت تدریجی باغات انار به شرایط مطلوب‌تر است و این بهبود مرهون شرایط جوی نسبتاً مساعدتر و اثرگذاری اقدامات حمایتی و ترویجی انجام‌شده در سنوات گذشته است. وی افزود: با این حال، این روند بهبودی به صورت یکسان در همه مناطق استان محقق نشده است. اگرچه شهرستان‌های سرایان و بشرویه رشد قابل توجهی در عملکرد باغات خود گزارش داده‌اند. مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: اما متأسفانه سرمازدگی اوایل فصل رشد، خساراتی را به ویژه در شهرستان‌های نهبندان و بشرویه به بار آورده و بخشی از دستاوردهای افزایش تولید را خنثی کرده است.

سهم شهرستان‌های کلیدی
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزود:شهرستان فردوس با هزار و ۹۰۰ هکتار باغ انار، بی‌تردید کانون اصلی تولید این محصول در استان محسوب می‌شود و پس از فردوس، شهرستان‌های سرایان با ۶۵۰ هکتار، نهبندان با ۲۸۱ هکتار و بشرویه با ۲۳۳ هکتار، دیگر قطب‌های مهم تولید انار در خراسان جنوبی هستند. شایسته تأکید کرد: معیشت حدود ۹ هزار و ۶۰۰ خانوار به انار وابسته است و از نیمه دوم مهرماه شاهد آغاز فصل برداشت انار بودیم. وی اظهارکرد: طی سالیان گذشته، اقدامات مؤثری برای نوسازی و ارتقای کیفیت باغات انار استان انجام شده که از جمله آن‌ها می‌توان به اجرای طرح‌های پژوهشی برای مقابله با بیماری «دانه سفیدی انار» و انتقال یافته‌ها به باغداران و برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی، ایجاد سایت‌های الگویی برای مبارزه علمی با آفت کرم گلوگاه انار، برنامه‌ریزی برای احداث باغات الگویی سازگاری از ارقام صادراتی در شهرستان‌های فردوس و سرایان، اجرای طرح‌های تغذیه الگویی و روش‌های مبارزه با آفات پس از برداشت اشاره کرد. مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: این تلاش‌ها به ویژه در زمینه مهار بیماری دانه سفیدی و بهبود سلامت درختان در باغات الگویی به نتایج ملموسی منجر شده است.

ارقام کشت شده در خراسان جنوبی
شایسته گفت: ارقام متنوعی از انار در باغات استان کشت می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به شیشه کپ، شهسوار، ملس ، شیرین یزدی، خزر و واندرفول اشاره کرد.
وی یادآور شد: محصول تولیدی علاوه بر تأمین نیاز استان، به بازارهای استان‌های همجوار از جمله خراسان‌رضوی، کرمان، سیستان و بلوچستان و یزد صادر می‌شود. کشاورزان انار کار خراسان جنوبی اکنون با مشکلاتی مانند افزایش هزینه‌های تولید، پایین آمدن کیفیت محصول و ناتوانی در فروش آن به قیمت‌های مناسب مواجه‌اند؛ اما هنوز هم امیدهایی برای رونق انار خراسان جنوبی وجود دارد. اگر اقدامات فوری برای حمایت از کشاورزان، توسعه صنایع تبدیلی و اصلاح روش‌های کشاورزی در دستور کار قرار گیرد، می‌توان به آینده‌ای بهتر برای انار استان امیدوار بود.