نگاهی به کارنامه دو ماهه استاندار/ نقد ۶۰ روز حضور

امروز خراسان جنوبی – اکبرآبادی / شصت روز مدت خوبی برای ارزیابی عملکرد یک مدیر عالی رتبه نیست. اما مدت قابل قبولی برای ارزیابی اولویت ها و هدف گذاری های اوست. شصت روز از معارفه محمدصادق معتمدیان در سمت استانداری خراسان جنوبی می گذرد و نخستین نشانه ها برای تعیین عیار مدیریت او دارد، آرام آرام ظاهر می شود. نخبگان و اهالی خراسان جنوبی کم کم خواهند توانست به این پرسش پاسخ بدهند که معتمدیان با هر یک از شش استاندار قبلی چه تفاوت هایی دارد؟
بازارچه ها، مرز، افغانستان
یک ماه و سه روز پس از معارفه، معتمدیان راهی کابل شد. هدفش طبعا توسعه و تسهیل مراودات تجاری با کشوری بود که حدود ۴۶۰ کیلومتر مرز مشترک با ما دارد. معتمدیان بارها با تعابیر مختلف تاکید کرده بود که «مرز برای ما فرصت است؛ اگر رها شود تبدیل به تهدید خواهد شد و حجم واردات کالا از مرزهای استان هم باید افزایش یابد». آنطور که در رسانه ها منتشر شده نتیجه مذاکرات استاندار با مقامات افعانستان ایجاد شعبه ارزی بانک در مرز ماهیرود بود و یادآوری مشکلات پیش آمده برای تجار ایرانی در بازارچه های استان خصوصا بازارچه ماهیرود برای مسئولان افغانستان. استاندار همچنین از مسئولان دولت افغانستان خواست به مقررات بین المللی احترام بگذارند تا محدودیت ها و موانع تجارت و مبادلات دوطرفه برداشته شود.
۱۹ روز پس از بازگشت استاندار مدیرکل گمرک خراسان جنوبی دو موعد را برای بازگشایی بازارچه های مرزی تعطیل استان اعلام کرد. خاشی گفت که وزارت مالیه افغانستان به گمرک این کشور تکلیف کرده که تا شهریور ۹۸ در بازارچه یزدان و تا سال ۱۴۰۰ در بازارچه های دوکوهانه وگلودره تاسیسات گمرک مستقر کند. صحبت های مطرح شده در نشست استاندار با فعالان بخش خصوصی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی نشان داد تجار از آنچه در مرز می گذرد راضی نیستند و ممنوعیت اعمال شده از طرف افغانستان برای صادرات چهار قلم کالای اصلی از مرزهای استان فوری ترین مساله پیش روی مسئولان استانی و کشوری در حوزه مرزهای خراسان جنوبیست.
استاندار در مصاحبه بعد از سفر همچنین اعلام کرد که بازگشایی دفتر نمایندگی وزارت خارجه در دستورکارش قرار دارد. دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در آبان ۹۳ با حضور معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه، نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، استاندار، امام جمعه و جمعی ازمدیران اجرایی، راه اندازی شد. چراغ این نمایندگی در دوران غلامحسین ابراهیمی نخستین مسئول آن روشن بود و وقتی او رفت چراغ نمایندگی هم خاموش شد. استاندار یک موضوع دیگر را هم در سطوح کارشناسی و رسانه ای مطرح کرد: تکمیل جاده ماهیرود به فراه؛ پروژه‌ای که با ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی تعطیل شده. بگفته استاندار «تاکنون ۳ میلیارد تومان برای تکمیل آن تخصیص یافته و قرار است تا پایان سال ۶ میلیارد تومان دیگر نیز برای تکمیل جاده ماهیرود – فراه تخصیص یابد».
خبر طلایی بخش معدن
طلایی ترین خبر استاندار در این شصت روز، بدون رقیب، خبر کشف ۲۰ تن طلای قابل استحصال در خوسف و نهبندان بود. این خبر را معتمدیان در ۳۰ دی ماه در گفتگو با شبکه تلویزیونی خاوران بیان کرد.
از نگاه او خراسان جنوبی استانی غنی از نظر معادن و ذخایر معدنی است و با دارا بودن رتبه چهارم کشوری در «تعداد» معادن ظرفیتی بی نظیر در حوزه معدن و صنایع معدنی دارد. استاندار معتقد است این داشته های معدنی می تواند منطقه را به «عسلویه معدنی« ایران تبدیل کند.
معتمدیان در سفر به نهبندان باز هم به پتانسیل های معدنی اشاره کرد و گفت: «اگر به دنبال ایجاد عسلویه معدنی در خراسان جنوبی هستیم، شهرستان نهبندان پیشانی توسعه معدنی است.» آنطور که استاندار گفته در بهمن ماه امسال ۹۰ محدوده برای انجام مطالعات اکتشافی به مزایده گذاشته خواهد شد.
خشکسالی، آب و گزینه های روی میز
کشاورزان خراسان جنوبی ۲۰ سال است پنجه در پنجه خشکسالی کشاورزی شان را سرپا نگه داشته اند. کاهش بارندگی ها حکایت از ادامه این روند دارد. از نگاه معتمدیان آب جزو اولویت های استان است. این را از بخش های منتشر شده از صحبت هایش در جمع مدیران رسانه های استان می شد فهمید: «باید مشکلات اولیه مردم را حل کنیم، گاهی اولویت ها را اشتباه می گیریم، در یک روستا مردم آب خوردن ندارند و ما هزینه میلیاردی برای گازکشی می دهیم.» در مصاحبه های استاندار در این شصت روز تمام گزینه های روی میز برای تامین آب استان آمده: از آب‌های ژرف و بارورسازی ابرها گرفته تا اجرای پروژه بزرگ انتقال آب از دریای عمان. استاندار به صراحت اعلام کرده که «طرح انتقال آب از دریای عمان در یک برنامه ۵ ساله اجرا می‌شود که در سال سوم، آب به خراسان جنوبی می‌رسد.»
رویای ۱۷ ساله و اولویت های مهمتر
«پروژه راه آهن خراسان جنوبی در حد تیتر زنی مطبوعات و وعده‌ها باقی مانده است.» این نخستین اظهارنظر استاندار درباره این آرزوی اهالی خراسان جنوبی بود. از نگاه استاندار «راه آهن نیز از اولویت‌های استان است اما او معتقد است رفع برخی از محرومیت‌ها اولویت ماست که مهمتر از راه آهن است.»
تهرانی ها در خراسان جنوبی
درست یا غلط، تعداد سفرهای مقامات کشوری جزو شاخص های موفقیت یک مسئول استانی تلقی می شود. در شصت روز استانداری معتمدیان یک معاون رئیس جمهور، یک معاون معاون رئیس جمهور و دومعاون وزیر به خراسان جنوبی آمد.
در سفر نبیان مدیر عامل سازمان ملی زمین و مسکن که در اول بهمن ۹۷ به خراسان جنوبی سفرکرد مصوباتی از جمله اتمام ۸۰۰ واحد مسکن مهر در استان قبل از آغاز سال ۹۸ ، آماده سازی ۴۵۰ هکتار زمین در زعفرانیه بیرجند ، تخصیص زمین برای احداث واحد مسکونی در راستای تکلیف احداث ۱۰۰ هزار واحد مسکونی طی دو سال آینده، پیگیری مشکلات سند مالکیت ۸۰۰ واحد مسکونی در شهرستان سربیشه تصویب شد. در این سفر معتمدیان در نشست شورای مسکن استان خراسان جنوبی گفت: امیدواریم با اجرایی شدن مصوبات تا پایان سال پروژه مسکن مهر بدون ۴۳ واحدی که مشکل دارند به اتمام برسد و چهارمین استانی باشیم که پرونده مسکن مهر را می بندد. استاندار همچنین امیدواری داد تا طرح جدید ساخت مسکن در قالب بازآفرینی شهری و بنیاد مسکن در خراسان جنوبی با سرعت دنبال شود.
نمکی معاون علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور در سفر خود اعلام کرد: آماده ایم برای اعتلای استان قدم های بزرگی برداریم. او، با اشار به تنگناها و مشکلاتی که در استان خراسان جنوبی وجود دارد، گفت: امید است بتوان بخشی از این مشکلات را با توجه به ظرفیت های قانونی موجود در بودجه سال ۹۷ مرتفع نمود.
ستاری معاون علمی رئیس جمهور هم در ۷ دی ماه به خراسان جنوبی آمد و به شرط تامین ساختمان قول «حمایت کامل از شرکت های کوچک فناور» را داد. ستاری همچنین قول داد برای رفع کمبود زیرساخت و پایین بودن میزان استقرار شرکت ها در مراکز رشد حداقل ۳ میلیارد تومان کمک کند. علاوه بر اینها با توافق استاندار خراسان جنوبی تجهیز و نوسازی فضای هزار مترمربع برای افزوده شدن به مرکز رشد واحدهای فناور قاین در دستور کار گرفت و مقرر شد صندوق سرمایه گذاری خطر پذیر و صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی خراسان جنوبی تا پایان سال شروع شود. حسام مقدم علی معاون اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور در سفر به خراسان جنوبی گفت: شهرستان طبس حجم زیادی از ذخایر معدنی زغال سنگ استان را داراست. به گفته وی «این مهم یک ظرفیت بسیار بی‌بدیل است و بزودی اولین معدن زغال سنگ حرارتی را نیز فعال می‌کنیم». برنا مشاور مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور هم در این سفر ظرفیت های معدنی استان را اینگونه توصیف کرد: از ۷۰ نوع ماده معدنی شناسایی شده در کشور ۴۰ نوع در خراسان‌جنوبی است که تعداد زیادی از آن منیزیت و بازالت است.
نهبندان، دو شب و سه روز
سفر استاندار به نهبندان را رسانه ها آغاز خوبی برای سفرهای استانی استاندار تلقی کردند. سفری کم سابقه با دو شب اقامت استاندار و همراهانش در نهبندان. از موضوعات این سفر جاده های نهبندان و شوسف، سی تی اسکن و اورژانس بیمارستان شهید آتشدست، بازارچه مرزی دوکوهانه، دانشکده معدن نهبندان و مشکلات مدارس شبانه روزی نهبندان بودند. این سفر چند تعهد زمان دار هم برای دستگاههای اجرایی به همراه داشت: تامین برق منطقه شاهکوه، ساخت ۱۰۰ واحد مسکونی در مناطق عشایری و روستایی تا پایان سال ۹۸، گازرسانی به تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار تا پایان سال۹۹ و پوشش اینترنت ۹۶ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار این شهرستان تا پایان سال ۹۸.
۲۰۰ میلیون تومان هم در این سفر برای مرمت، بازسازی و بهسازی قنوات کنار گذاشته شد. میز خدمت در حاشیه نماز جمعه نهبندان هم در نوع خودش جالب بود. استاندار علاوه بر نهبندان پیش از سفر به افغانستان سرکشی کوتاهی از سه شهرستان مرزی سربیشه، درمیان و زیرکوه هم انجام داد. معتمدیان در حاشیه بازدید از بازارچه گلورده (میل ۷۳) گفت: تلاش می کنیم با استفاده از ظرفیت دیپلماسی و رایزنی با کشور دوست و مسلمان افغانستان بازارچه مرزی گلورده (میل ۷۳) از طریق رسمی فعال شود. استاندار کارخانه سیمان باقران را یکی از زیر ساخت هایی معرفی کرد که در خراسان جنوبی مقابل مرز ایجاد شده است.معتمدیان گفت: با توجه به سرمایه گذاری که در این حوزه انجام شده است به دنبال این هستیم میزان تولید سیمان را در این واحد صنعتی افزایش دهیم و بازارهای جدیدی پیدا شود.»
پروازها و لغو پروزها
۲۷ روز بعد از آمدن استاندار ۶ پرواز جدید به پروازهای استان اضافه شد. معتمدیان در نخستین بازدید خود یک روز بعد از معارفه، سیزدهم آذرماه به همراه معاونانش به فرودگاه بیرجند رفته بود.
به گفته مدیرکل فرودگاه‌های استان خراسان جنوبی «پس از حضور معتمدیان به عنوان استاندار خراسان جنوبی پیگیری‌ها به صورت جدی شروع شد، از این رو کارگروه تخصصی بررسی و رفع مشکلات لغو پروازهای فرودگاه بین المللی بیرجند با نظارت مستقیم استاندار تشکیل شد و اداره کل فرودگاه‌های استان نیز به عنوان دبیرخانه کارگروه، مسئول پیگیری رفع این مشکلات شد. به گفته سلامی طی نامه نگاری‌ها و پیگیری‌های فراوان این اداره کل با تمامی شرکت‌های هواپیمایی فعال در سطح کشور و طی جلسات حضوری که با برخی از این شرکت‌ها برقرار شد چند شرکت هواپیمایی قول مساعد برای برقراری پروازها را دادند که در نخستین گام بنا بر مذاکره حضوری استاندار، تعداد ۶ پرواز توسط شرکت هواپیمایی آتا به مجموع پروازهای فرودگاه بیرجند اضافه شد.
به امید شصت روزهای بعدی…
بومی بودن یا نبودن، پروازی بودن یا نبودن و اقامت یا عدم اقامت خانواده استاندار در محل کار موضوعات قابل بحثی هستند اما مهمتر از آنها عملکرد یک استاندار است. شصت روز اول استانداری معتمدیان نشان می دهد اولویت های اول او مرز و تبادلات مرزی، توسعه بخش معدن و تامین آب است.
خراسان جنوبی، استاندار و رئیس جمهور
رئیس جمهور ۷ آذر ماه در جلسه هیات دولت استاندار جدید خراسان جنوبی را معرفی کرد. در بخشی از صحبت های رئیس جمهور آمده است:
«خوشحالیم امروز ۴ استان صاحب استاندار جدید می شوند که هر ۴ استان ، استان های مرزی هستند. استان های مرزی در شرایط تحریم بار سنگین ویژه ای را بر دوش دارند. ما باید تبادلات مرزی را گسترش دهیم و بازارچه های مرزی را فعال تر کنیم. در همه این استان ها ما تنوع قومی – مذهبی هم داریم که برای ما مهم است.استان هایی که دارای تنوع قومی هستند، این تنوع را باید یک فرصت بدانند و به هیچ وجه این تنوع قومی را نباید یک تهدید تلقی کنند…
خراسان جنوبی از استان های مرزی کشور است. آقای معتمدیان مسئولیت آنجا را به عهده دارد. هم آمادگی دارد و هم تفکر این چنینی برای توسعه، چون ما در خراسان جنوبی مشکل امنیتی امروز نداریم بلکه مشکل توسعه داریم. باید خراسان جنوبی توسعه پیدا کند. زمینه و استعدادهای خوبی در آنجاست از لحاظ کشت محصولات صادراتی که می تواند تحول بزرگی در صادرات بویژه در مسأله زعفران ایجاد کند. معادن هم در آنجاست و معادن هم می تواند خراسان جنوبی را آباد کند. و هم مرز هستند با افغانستان، تا حدی به پاکستان نزدیک هستند، مرزهای شرقی هم می‌تواند برای ما صادرات و واردات خوبی را به همراه داشته باشند.
این صحبت ها خیلی بدیهی و واضح آنچه را که رئیس جمهور در سال های آینده از استاندار محمدصادق معتمدیان انتظار دارد، مشخص می کند. میزان موفقیت در تحقق این انتظارات به تدریج مشخص خواهد شد.