لزوم ساماندهی احشام و شترهای سرگردان در جاده‌های خراسان جنوبی / ساربانان مرگ

امروز خراسان جنوبی – حمیدی / شتر برای خراسان جنوبی نعمت است و از لحاظ ارتقای سطح اقتصادی و اشتغالزایی مردم نقش بسزایی دارد اما باید ضمن پیگیری جهت توسعه آن تلاش‌های ویژه‌ای جهت ایمنی جان هموطنان نیز صورت گیرد و با تمهیداتی از جمله فرهنگ‌سازی و آموزش شترداران، مکا‌ن‌یابی جهت تأمین آب شرب مورد نیاز شتر، احداث آبشخورها، توسعه جایگاه‌های دام، نصب زیر گذر و گاردریل در مناطق پرتردد، پلاک‌کوبی و نصب شبرنگ بر گردن و پاهای شترها از خطرات ناشی از تصافات وسایل نقلیه با شتر در محورهای استان بکاهیم. سیستم بدنی شتر با پاهای بلند و چثه قوی و فشرده و سخت در بالای این پاها و رنگ بدن شتر گاهی در جاده ها به خوبی دیده نمی شود و یا زمانی راننده متوجه وجود شتر در جاده می شود که عملا کار از کار گذشته است!
قامت درشت شترها پس از برخورد با خودروهایی نظیر پژو، پراید و نیسان از ناحیه شکمی وارد شیشه جلویی خودرو شده و عملا برخورد دومی شکل می گیرد که بسیار مهلک تر از برخورد سپر ماشین با پاهای شتر است و موجب خرد شدن سر و دست و اندام سرنشینان داخل خودرو می شود و چون در اغلب مواقع سر شتر از برخورد مصون می ماند، شترها در چنین سوانحی با آسیب های جزئی و یا شکستگی های محدود زنده می مانند اما سرنشینان ۸۰ درصد این تصادفات جان خود را از دست می دهند.
وقوع ۳۹ فقره تصادف با شتر در محورهای استان با دو فوتی
به گفته جانشین فرمانده پلیس راه خراسان جنوبی ۳۹ فقره تصادف برخورد وسیله نقلیه با شتر در محورهای استان طی سال های ۹۶ و ۹۷ اتفاق افتاده که دو نفر در این تصادفات جانشان را از دست داده اند . سرهنگ حسین نیک مرد با بیان اینکه یک فوتی در محور دیهوک- بیرجند و یک مورد دیگر هم در محور نهبندان- شهداد داشته ایم، به خبرنگار ما گفت: از این تعداد تصادفات ۲۲ فقره جرحی بوده که منجر به جراحت ۵۴ نفر شده و ۱۵ فقره تصادف هم جرحی بوده است.
بیشترین آمار تصادفات با شتر در محور دیهوک- بیرجند
وی از محور دیهوک بیرجند به عنوان پرتصادف ترین محور برخورد با شتر استان با ۷فقره تصادف یاد کرد و افزود: بعد از این محور جاده دیهوک به کرمان با ۶ فقره، نهبندان به شهداد با ۵ فقره ، طبس به اصفهان با ۴ فقره، طبس به یزد و قاین به خواف هر کدام با ۲ فقره و نهبندان به زاهدان با یک فقره تصادف بیشترین برخورد وسایل نقلیه را با شتر داشته اند .
لزوم ساماندهی شتران در جاده های استان
وی بر لزوم ساماندهی تردد شتران در محورهای استان هم توسط دستگاه های اجرایی متولی و هم ساربانان و صاحبان شتران تأکید کرد و ادامه داد: باید با ایجاد مانع در جاده های پر تردد شتر مانند ایجاد تل خاکی و سایر اقدامات کارشناسی از ورود این حیوانات خطر ساز به جاده ها جلوگیری شود و یا اینکه ساربانان شتران را توجیه کرد تا در زمینه جمع آوری آنها از محورهای مواصلاتی اقدام کنند در غیر این صورت دستگاه های متولی شتران بلا صاحب و رها شده را جمع آوری کنند. جانشین فرمانده پلیس راه خراسان جنوبی افزود : ممکن است یک راننده از یک محور ۵۰ بار هم تردد کند و شتری در جاده نبیند ولی ممکن است در این ترددها یک بار با شتری برخورد کند و دچار حادثه شود بنابراین هر چند آمار تصادفات و فوتی های ناشی از برخورد وسایل نقلیه با شتر در استان زیاد نیست ولی همان تعداد تصادفات جرحی هم ممکن است به فوتی تبدیل شود.
خودمان به فکر باشیم
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی هم با بیان اینکه تصادفات با شتر علاوه بر خسارات جانی و مالی تبعات روانی و اجتماعی زیادی هم در پی دارد به خبرنگار ما گفت: با توجه به اینکه این نوع حادثه بومی و مختص چند استان کویری است دغدغه کشوری به شمار نمی رود بنابراین مسئولان باید در استان برای ساماندهی تردد شتران در جاده های استان برنامه ریزی داشته باشند . محمد حمزه اسعدزاده به برخی از علل برخورد وسایل نقلیه به حیوانات اشاره کرد و با بیان اینکه افزایش تعداد وسایل نقلیه و توسعه جاده ها باعث ورود انسان ها به حریم حیات وحش شده، افزود: خراسان جنوبی یکی از قطب های پرورش شتر کشور به شمار می رود بنابراین برای جلوگیری از بروز حادثه، ساماندهی تردد آنها در جاده ها الزامی به شمار می رود.
راهکارهایی برای ساماندهی تردد شتران در جاده ها
وی با بیان اینکه نصب شبرنگ به گردن شتر و یا ایجاد حصار در کنار جاده های پر تردد هر چند ایراداتی هم به آن وارد است ولی می تواند در جلوگیری از تصادفات مؤثر باشد، ادامه داد: ایجاد خاکریز، استفاده از رنگ فسفری و گردنبند ویژه برای شتران، ایجاد روگذر و یا زیر گذر برای تردد شتران هر چند گفته می شود جواب نداده، استفاده از سنسور ردیاب، تدوین قوانین بازدارنده برای توجه بیشتر ساربانان و صاحبان شتران و اینکه در اینگونه تصادفات فقط راننده وسیله نقلیه مقصر شناخته نشود از جمله راهکارها و پیشنهاداتی است که برای ساماندهی تردد شتران می توان آن را بررسی و یا کار کارشناسی کرد و به نتیجه واحدی رسید.
وی با تأکید بر اینکه این موضوع باید به دغدغه ای برای مسئولان متولی در استان تبدیل شود تا به نتیجه خوبی برسیم، بیان کرد : برای ساماندهی تردد شتران در جاده های استان همه دستگاه های ذی ربط باید ورود کنند.
شترهای سرگردان در نهبندان توقیف می شوند
فرماندار شهرستان نهبندان هم در جلسه شورای ترافیک این شهرستان در اوایل دی ماه اعلام کرده شترهای سرگردان در این شهرستان بر اساس مصوبه این شورا توقیف خواهند شد .
ماشاءاله کریمان با بیان اینکه شترهای سرگردان در جاده ها ، مزارع و باغات به نفع دولت توقیف خواهند شد، افزود : این مصوبه با هدف کاهش تصادفات جاده ای شهرستان در اثر برخورد با شتر و کاهش خسارات به کشاورزان منطقه اجرایی می شود .
شترداران برای شترهای خود ساربان بگیرند
وی ادامه داد: تصادفات زیادی در برخورد با شترهای سرگردان رخ می دهد که موقع تصادف ساربانی برای آن پیدا نمی شود و با این مصوبه شترداران موظف می شوند برای شترهای خود ساربان بگیرند در غیر این صورت با دستور مقام قضایی توقیف خواهند شد.
اقدامات جهاد کشاورزی برای ساماندهی
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم به اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی شترها در سطح جاده های استان اشاره کرد و گفت: شناسایی مناطق شتر خیز استان به ترتیب جمعیت شامل شهرستان های نهبندان ، طبس و خوسف و ارائه پیشنهاد برای اجرای حفر کانال در مسیر پرتردد شترها، اجرای خاکریز برای جلوگیری از ورود شتر به جاده و ارائه پیشنهاد برای سیم کشی در برخی مسیرهای پرتردد عبور شتر در جاده ها از جمله این اقدامات می باشد.
برگزاری دوره های آموزشی برای شترداران
اشرفی به برگزاری کلاس های آموزشی در روستاهای با جمعیت بالای شتر اشاره کرد و افزود : در این مناطق به شتربانان آموزش داده شده که در موقع غروب نسبت به دور کردن شترها از جاده های پردد اقدام کنند.
کمبود اعتبار و عدم تأثیرگذاری اقدامات انجام شده
وی با بیان اینکه در برخی از نقاط کشور برای هدایت شترها در مناطق پر تردد پل زیر گذر احداث شده ، ادامه داد : برای شناسایی شترها بر گردن آنها شب نما نصب شده است. وی جمعیت شتر استان را ۲۹ هزار و ۷۰۰ نفر اعلام کرد و گفت: با توجه به کمبود اعتبارات اقدامات انجام شده مؤثر واقع نشده و ما باز هم شاهد تصادفات جاده ای شتر هستیم و از طرف دیگر اعتبارات در این حوزه به اداره کل راهداری اختصاص می یابد .
محورهای در معرض خطر
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان جنوبی هم در پاسخ به خبرنگار ما در مورد اقدامات این مجموعه برای ساماندهی شتران در جاده های استان گفت: محورهایی که در سطح استان در معرض خطر برخورد با شتر قرار دارند شامل: محور طبس – اصفهان و طبس، یزد و طبس – عشق آباد، دیهوک- طبس و محور دیهوک – سه راهی راهداران- را ور، نهبندان – بیرجند و نهبندان – شهداد و نهبندان – زاهدان و نهبندان – زابل و محور خوسف- خور – کرمان می باشند.
افزایش دو برابری تصادفات با شتر
مهندس شهامت با اشاره به آمار تصادفات با شتر در سال گذشته و ۹ ماهه جاری افزود :در سال گذشته ۶ فقره تصادف داشته ایم که یک نفر فوت و ۱۳ نفر مجروح شده اند و در سال جاری این آمار به ۱۲ فقره تصادف با یک فوتی و ۲۱ مجروح رسیده است.
وی افزود: متأسفانه تعداد تصادفات و تلفات جاده ای در مناطق نهبندان، خوسف، دیهوک و طبس بدلیل پرورش و وجود گله های شتر بخصوص شترهای سرگردان و بدون ساربان تعداد زیادی از هم وطنان را درگیر کرده است.
کمبود اعتبار برای ایجاد حفاظ طولی مناسب
وی ادامه داد : بدلیل بعد مسافت و گستردگی طول راه های در معرض خطر برخورد با شتر و کمبود اعتبارات و بودجه کافی برای ایجاد حفاظ مناسب طولی در امتداد جاده ها نمی توانیم اقدامات خوبی انجام دهیم هر چند در این محورها تابلوی علائم برخورد با شتر بصورت کامل نصب شده است.
عدم همکاری ساربانان برای پلاک گذاری و نصب شبرنگ
شهامت به عدم همکاری ساربانان و صاحبان شتر برای پلاک گذاری و نصب شبرنگ روی بدن شتر اشاره کرد و گفت: ارتقای دانش مالکان شتر و مسئولیت حقوقی پیرامون آن، فرهنگ سازی ریسک برخورد با شتر برای رانندگان و مالکان شتر و آموزش رانندگان در صورت مواجهه با شتر چرا که بعنوان مثال در هنگام غروب راننده باید هوشیاری بیشتری داشته باشد زیرا میزان روشنایی کم و احتمال‌ حضور حیوانات در جاده افزایش می یابد از جمله اقداماتی است که می توان در راستای پیشگیری از برخورد با شتر انجام داد.
دستگاه های دخیل در ساماندهی شتران
وی در پاسخ به این سؤال که چه مجموعه هایی باید در این حوزه ورود داشته باشند، افزود: دادگستری در برخورد با ساربانان که شتران را نگهداری کنند، اداره کل عشایری در اطلاع رسانی و ارائه آموزش به ساربانان، نظارت بیشتر سازمان جهاد کشاورزی که صدور مجوز دامداری و بخصوص پرورش شتر را برعهده دارد و هم چنین سازمان محیط زیست صدور مجوز حریم راه ها را برعهده دارد این صدور مجوز را منوط به رعایت قوانین و مقررات اعلام کند.