سماور با هم نشینی آب و آتش معنا میگیرد و حکایت جوشش آب و عطر خوش چای از این هم نشینی آغاز میشود. اگر گرایش مردم به چای سازهای خارجی را آن هم بدون دلیل قانع کننده و فقط به خاطر مدرن بودن در نظر بگیریم، شاید این روزها منازلی باشند که دیگر سماور ندارند یا اگر دارند سماور زغالی تزئینی است که در گوشهای از دکور خانه جا خوش کرده است . شاید گاهی هم آن را برای تجدید خاطره با گذشته، روشن میکنند، سماور برای خودش داستانی دارد و سماور ساز داستانی دیگر، در استان ما مردی تا همین چند وقت قبل ساخت این وسیله سنتی را ادامه می داد ولی این روزها به دلیل مشکلات مالی و گرانی ها کار و کاسبی اش تعطیل شد است. کنار سماور داغ پای حرف هایش می نشینم.
*خودتان را معرفی می کنید؟ از چه سالی این کار را شروع کردید؟
سید علی سروقد ۳۵ ساله هستم و اصالتا سرایانی، حدودا ۹ سالی می شود که سماور درست می کنم و کارگاه آن را دارم. البته در ابتدا در مشهد حدود ۶ سال کار کردم ولی ۳ سالی می شود که به سرایان برگشته ام و در اینجا مشغولم اما خوب ۷ ماهی است که کارگاهم را تعطیل کرده ام.
*چه شد که وارد این کار شدید؟
قدیم ها در خانواده ما انجام می شد و نوعی شغل خانوادگی محسوب می شد ولی من در ابتدا که وارد بازار کار شدم به تعمیرات موبایل علاقه پیدا کردم ۵سال هم این کار را ادامه دادم اما به دلیل مشکل چشمی که پیدا کردم دیگر نتوانستم و به شغل موروثی خانواده خود برگشتم. در اوایل حدود ۴ سالی در مشهد کارآموز بودم و بعد از آن تولیدی خودم را زدم و خوشبختانه بازار کار هم خیلی خوب بود، ماهی تا ۷۰۰ سماور می فروختم ولی این اواخر ۱۵۰ تا بیشتر فروش نداشتم چون سهمیه ها پایین بود.
در آن سال ها سهمیه فلز برنج ۲۵۰ کیلو بود که واقعا خیلی خوب بود و در مشهد هم خیلی حمایت می شدیم. در خراسان جنوبی نیز حمایت های میراث فرهنگی استان واقعا خوب است ولی متأسفانه در خود سرایان چندان حمایتی نمی شویم.
*علت تعطیلی کارگاه تان هم همین است؟
-نه کاملا، این سه سال کار خوب بود و من حتی ۳ شاگرد داشتم ولی بازار خراب شد و قیمت ها بالا رفت و نقدینگی هم پایین آمد، دیگر این اواخر تنها کار می کردم ولی با افزایش قیمت برنج و هزینه های جانبی دیگر نتوانستم از عهده کار بر بیایم.
سماورسازی جزو صنعت هایی است که چندین رشته مختلف دارد و می توان تا ۱۵ نفر کار آفرینی ایجاد کرد البته اگر وسایل و تجهیزات را داشته باشیم مثلا من تجهیزات برای آب کاری را نداشتم و به همین دلیل به استان های دیگر می فرستادم تا این کار را انجام دهند و ابزار قلم زنی را نداشتم از مسئولان سرایان هم که درخواست وام کردم تا بتوانم وسیله مورد نیاز آب کاری را تهیه کنم هنوز که حمایتی نشده است. در واقع بخشی از سود من به جیب دیگر استان ها می رفت در حالیکه با داشتن این تجهیزات می توانستم چندین نفر دیگر را هم مشغول به کار کنم خوب است مسئولان استان در این زمینه کمک کنند اما حمایتی نمی شود.
*در خواست شما از مسئولان چیست؟
از آنجا که در خراسان جنوبی سماورساز دیگری وجود ندارد از نظر مالی به من کمک شود و حداقل وامی داده شود با یک سال استراحت، تا بتوانم این کار رونق ببخشم. اگر این حمایت ها انجام شود و من بتوانم تمام کارهایی مثل ریخته گری، قلمه زنی، آب کاری و کنده کاری را در خود استان انجام دهم حتی می توانیم اینجا را تا قطب سماورسازی بالا ببریم . فقط نیاز به حمایت دارم تا دوباره کار خود را شروع کنم.
*در زمینه بازار فروش مشکلی وجود ندارد ؟
خوشبختانه بازار فروش خوب است هر چند در خراسان جنوبی بیشتر فردوس و بیرجند استقبال می کردند ولی در دیگر استان ها می توان بازار فروش خیلی خوبی پیدا کرد و استقبال از این هنر هنوز زیاد است.
حرف هایش تمام است و دیگر چای هم دم کشیده، چه عطری دارد ، استکان کمر باریک رابرمی دارد و چایی قند پهلو میهمانم می کند. عجب طعمی دارد چایی که سماور عمل می آورد.