یادداشت امروز / شادی و نشاط، حق مسلم جامعه دینی

زندگی مومنانه، زیباست و توام با نشاط و شاهکار  بزرگ حضرت خداوند که به خاطر آفریدنش به خویش دست مریزاد گفت و فرشتگان را هم به سجده او فرمان داد، موجودی است پر از هیجان و نیازمند تخلیه هیجان نیز هم. روی لبان این خلق احسن خداوند، ظرفیتی به نام لبخند تعبیه شده است تا او را زیباتر از پیش در دیده ها و دل ها بنشاند. در سرش، شور شادی نیز نهاده است تا جهان را از غم نجات دهد و با فرح مومنانه، زمین و زمان را به قرار شادمانی آورد . یکی از حقوق اساسی او نیز شادی و فرح است که نه تنها نباید از او دریغ کرد بلکه باید همه زمینه ها را برای توسعه شادی فراهم کرد. حال که سخن به اینجا رسید اجازه بدهید با یک خاطره که هزار درس ناخوانده در آن است بحث را ادامه دهیم از زبان مردی که نماد ارزشمند ایمان و تجسم آموزه های دینی بود، مردی که با نام پر افتخار آیت ا… شهید دکتر  بهشتی ، تراز فهم و زندگی مومنانه بود. ایشان می فرمود:در آغاز دوران بلوغ، تحصیلات علوم اسلامی را تازه شروع کرده بودم. در این سن، انسان نشاط و شادابی خاصی دارد، گاهی پیش از مباحثه و بعد از آن و یا قبل از درس، با دوستان می گفتیم و می خندیدیم، یکی از دوستانم که بزرگ شده جلسات مذهبی بود و چند سالی از من بزرگتر بود با من هم مباحثه بود، وقتی ما می خندیدیم، می گفت فلانی حالا که در آغاز تحصیل علوم اسلامی هستیم، بهتر است خودمان را عادت بدهیم و نخندیم یا کمتر بخندیم. گفتم چرا؟ گفت این آیه قرآن است: «باید کم بخندند و زیاد بگریند»سپس یکی دو حدیث هم در این رابطه می خواند. من از وی پرسیدم: آیا خندیدن کاری حرام است؟ گفت: نه حرام نیست.گفتم حالا که حرام نیست، من می خندم. از این ماجرا چند سالی گذشت و من اولین مطلبی که به صورت مستقل و براساس کتاب و سنت درباره اش تحقیق کردم و سعی کردم قرآن را از اول تا آخر به صورت علمی بررسی کنم، همین بحث بود تا این که به این آیه رسیدم. به خود گفتم عجب، این آیه در قرآن است، اما مطلب درست نقطه مقابل مطلبی است که دوست من فهمیده بود و آن دستور پیغمبر بود که باید تمام نیروهای توانا برای شرکت در مبارزه علیه کفار و مشرکانی که به سرزمین اسلام هجوم آورده بودند، بسیج شوند. عده ای با بهانه های مختلف از شرکت در این لشکرکشی خودداری کرده بودند و از فرمان خدا و پیغمبر تخلف نمودند. خداوند در این آیات قرآن می فرماید: «لعنت خدا بر کسانی که دیدند پیغمبر با انبوه مسلمانان به میدان نبرد می روند اما باز هم دوست داشتن زندگی آن ها را وادار کرد تا از فرمان خدا و رسولش تخلف کنند و بمانند» و به دنبال آن به عنوان یک نفرین و کیفر می فرماید: «از این پس کم بخندند و زیاد بگریند.» از دیدگاه اسلام زندگی با نشاط نعمت و رحمت خداست و زندگی توام با گریه و زاری خلاف رحمت خداست. در این  آیه خداوند در مقام نکوهش از این تخلف می فرماید: «از این پس از نعمت خنده و نشاط کم بهره باشید و همواره گریان و غمزده زندگی کنید.» از طرف دیگر تفریح یکی از نیازهای ضروری زندگی انسان است که باعث تجدید قوای انسان می گردد.چنان چه قرآن می فرماید: «ای پیغمبر! بگو؛ چه کسی زینت خدا را که برای بندگانش خلق کرده، و روزی های پاک را حرام کرده است؟ بگو این روزی های پاک برای مردم با ایمان در این دنیا است.»فکر می کنم اگر به فهم درست از آیات الهی برسیم، زندگی ما الهی خواهد شد و در چنین زندگی که از آن به حیات طیبه تعبیر می شود، جز زیبایی وجود ندارد. ما هم برای نیل به آن حیات نورانی و بردن جامعه به آن سمت باید به فرصت سازی برای زندگی بهتر بپردازیم و همه لوازم زیست مومنانه را فراهم آوریم. این می طلبد تا هم امکانات را برای شادسازی جامعه مهیا کنیم. شادی هنر مندانه که به تعالی انسانی بینجامد.به ویژه در جهان امروز که “باطل پنداران و غلط کردارانی چون داعش” می خواهد باطل خویش را به نام اسلام تبلیغ کند و دین را مجموعه ای از کشت و کشتار نشان می دهد ما باید عملا به تبلیغ حقیقت دین بپردازیم که بستر ساز هنر و زیبایی و سر زندگی است. بله اسلام دین زندگی است و با مردگی هیچ نسبتی ندارد و هنر اعم از شعر و موسیقی و خط و آواز و… باید به یاری بیاید تا جامعه تراز اسلامی شکل بگیرد چنانکه شهید بلند نظر بهشتی به طراحی هنر از نگاه اسلام می پرداخت و می گفت: “هنر، هنر تعالی بخش، هنری که به انسان کمک کند تا از زباله دان زندگی منحصر در مصرف، اوج بگیرد و بالا بیاید و معراج انسانیت را با سرعت بیشتری در نوردد، هنر اسلامی است. این هنر، هنری است که مورد تشویق و تقدیر اسلامی است….. وقتی انسان می خواهد به نیاز هنری انسان بنگرد، کاملا متوجه است که هنر باید نردبان عروج و تکامل باشد نه وسیله سقوط و تباهی. هنری که انسان را انسان تر بکند “بله، باید جهان را به هنر ، خبر کنیم تا بدانند اسلام، دقیقا دین شادی و دین بهجت است نه دین اندوه پس مومنانه شاد باشیم و بستر را برای شادی همگان فراهم کنیم و از شادی سازان و هنر مندان و خالقان  فرح و تفرج هم حمایت کنیم که اینان با صنع خویش ما را با جلوه های صنع خداوند آشنا می کنند.