وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
معاون پژوهشی و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: اگر کل تولید علم دنیا در یک دهه اخیر را در نظر بگیریم، جمهوری اسلامی ایران حدود ۱.۲ درصد از علم دنیا را تولید کرده است.
دکتر علی گزنی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: ایران با در نظر گرفتن کل تولید علم دنیا در یک دهه گذشته رتبه ۲۱ کمیت تولید علم دنیا و رتبه ۳۲ اثرگذاری آن را در اختیار دارد، اما رتبه و سهم رشته ها از علم کشور یکسان نیست.
وی افزود: بهترین شیوه تولید علم، تولید هوشمندانه علم است. هر مقاله به پشتوانه یک تحقیق تولید می شود که هزینه و زمان، صرف انجام آن می گردد. تولید هوشمندانه علم به معنی آنست که بدانیم بهترین نقطه برای سرمایه گذاری علمی کدام است و بازگشت این سرمایه به جامعه چگونه خواهد بود. باید خاطر نشان کرد که کمیت بیشتر لزوما به معنی برتر بودن نیست.
تفاوت در اندازه رشته های موضوعی
معاون پژوهشی و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: پایگاه شاخص های اساسی علم (ISI-ESI)، علم دنیا را در ۲۲ رشته موضوعی طبقه بندی کرده است و همیشه اطلاعات یک دهه اخیر علم دنیا را پردازش و دسترس پذیر می کند.
وی یادآور شد: حجم همه رشته های موضوعی در پایگاه ISI یک اندازه نیست. پزشکی بالینی، شیمی، فیزیک، مهندسی و علوم اجتماعی هر کدام با ۱۹ درصد، ۱۲ درصد، ۸ درصد، ۸ درصد و ۵ درصد بزرگترین رشته های موضوعی دنیا را تشکیل می دهند و مجموعا ۵۲ درصد از تولید علم دنیا را در ISI به خود اختصاص داده اند.
گزنی گفت: در مقابل، کمترین تولید علم در رشته های موضوعی میکروبیولوژی و هوا و فضا صورت می گیرد که این تفاوت ها متاثر از تعداد پژوهشگران شاغل در هر رشته نیز است.
برترین رشته ها برحسب رتبه کمیت تولید علم
وی گفت: با توجه به اینکه ایران رتبه ۲۱ کمیت تولید علم دنیا را کسب کرده است، عملکرد رشته های شیمی، مهندسی، علوم مواد، ریاضیات، علوم کشاورزی، علوم رایانه، داروشناسی و سم شناسی، میکروبیولوژی و فیزیک بهتر از سایر رشته ها بوده است. این رشته ها به ترتیب از لحاظ کمیت تولید علم رتبه های ۱۳، ۱۳، ۱۴، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۲۱ دنیا را در اختیار دارند.
برترین رشته ها برحسب رتبه کیفیت تولید علم
معاون پژوهشی و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: پایگاه استنادی ISI سعی می کند تا برترین مجلات و کنفرانس های بین المللی را نمایه سازی کند. این مجلات و کنفرانس ها از بیشترین میزان استفاده در شبکه علم برخوردار هستند، اما همگی آن ها به یک نسبت مورد استفاده قرار نمی گیرند.
وی یادآور شد: رشته های ریاضی، مهندسی، شیمی، علم مواد، علوم رایانه، علوم کشاورزی و داروشناسی و سم شناسی از لحاظ کیفیت تولیدات، بهتر از متوسط کشور عمل کرده اند. آنها به ترتیب رتبه ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۲۲، ۲۴ و ۲۵ دنیا را به خود اختصاص داده اند. رشته ریاضی تنها حوزه در کشور است که رتبه کیفیت تولیدات علمی در آن بالاتر از کمیتش است.
برترین رشته ها برحسب رتبه کمیت تولید علم برتر
گزنی اظهار داشت: براساس تعداد مقالات یک درصد برتر در دهه اخیر، رتبه جمهوری اسلامی ایران در دنیا ۳۷ است.
وی گفت: مهندسی، ریاضیات، علوم رایانه، شیمی، علوم کشاورزی، علوم مواد، داروشناسی و سم شناسی و زمین شناسی از لحاظ رتبه کمیت تولید علم برتر در حد بالاتر یا برابر با متوسط کشور عمل کرده اند. این رشته ها به ترتیب ۱۱، ۱۲، ۲۲، ۲۴، ۲۴، ۲۸، ۳۲ و ۳۷ دنیا را بر این اساس کسب کرده اند.
بیشترین سهم از کل کمیت تولید علم دنیا
معاون ISC گفت: سهم کشور از کل کمیت تولید علم دنیا در یک دهه گذشته ۱.۲ درصد است. پژوهشگران رشته های مهندسی، شیمی، علوم مواد، ریاضیات، علوم کشاورزی، علوم رایانه، داروشناسی و سم شناسی، میکروبیولوژی، علوم گیاهی و جانوری و فیزیک سهمی بیش از متوسط سهم کشور از کل کمیت علم دنیا را تولید کرده اند.
وی افزود: سهم این رشته ها از کل تولید علم دنیا بین ۳.۳ درصد تا ۱.۴ درصد است.
بیشترین سهم از کل استنادهای دنیا
گزنی افزود: رشته های مهندسی، ریاضیات، علوم مواد، شیمی، علوم کشاورزی و علوم رایانه کشور به ترتیب بیشترین سهم از کل استنادهای دنیا در بین رشته های مختلف کشور را کسب کرده اند. مهندسی حدود ۳ درصد، ریاضیات، علوم مواد و شیمی هر کدام حدود ۲ درصد و علوم کشاورزی و رایانه هر کدام حدود ۱ درصد از کل استنادهای دنیا در رشته خود را دریافت کرده اند.
بالاترین سهم از کل کمیت تولید علم برتر دنیا
وی یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران در ده سال گذشته حدود ۰.۸ درصد از کل مقالات یک درصد برتر دنیا را تولید کرده است. سهم رشته های مهندسی، ریاضیات، علوم کشاورزی، علوم رایانه و فیزیک بیش از سهم کشور است.
معاون ISC اظهار داشت: رشته مهندسی حدود ۴ درصد، ریاضیات حدود ۳ درصد، علوم کشاورزی حدود ۲ درصد، علوم رایانه حدود ۲ درصد و فیزیک حدود ۱ درصد از مقالات یک درصد برتر دنیا را تولید می کنند.
