بازنشستگی پیش از موعد زنان، از موافقت مجلس و شورای نگهبان تا مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، سرانجام بازنشستگی پیش از موعد زنان سوال بسیاری از بانوان شاغل در دستگاه های دولتی است.این مصوبه روز گذشته در حالی باردیگر به شورای نگهبان ارسال شد که کمیسیون تلفیق همچنان بر مصوبه قبلی مجلس اصرار دارد.
بسیاری معتقدند این مصوبه فرصتی برای ایجاد اشتغال جوانان است اما عده ای دیگر نیز تاکید دارند که این مصوبه مجلس با دارا بودن بار مالی برای دولت با سیاست های کلی نظام بویژه اقتصاد مقاومتی مغایرت دارد.
یکی از مهم ترین مصوبات مجلس شورای اسلامی در لایحه برنامه ششم توسعه ، بازنشستگی زنان با حداقل۲۰ سال سابقه کار بدون شرط سنی است که در نهایت شورای نگهبان این مصوبه را تایید کرد، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام که همزمان این لایحه را با سیاست های کلی نظام بررسی کرد، ایرادهایی را در این مصوبه وارد دانست.

**بازنشستگی پیش از موعد زنان ماده ای که در دقایق آخر به لایحه برنامه الحاق شد
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۲۶ دی ماه و در آخرین جلسه بررسی لایحه برنامه ششم توسعه، ماده ای را به پیشنهاد پروانه سلحشوری رییس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی به این لایحه الحاق و تصویب کردند که بر اساس این ماده زنان شاغل می توانند با ۲۰ سال سابقه کار و بدون محدودیت سنی بازنشسته شوند.
نمایندگان مجلس در تبصره یک ماده ۹۷ لایحه برنامه ششم توسعه تصویب کرده بودند که تمامی دستگاه ها، سازمان ها، شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی تابع صندوق های بازنشستگی اعم از کشوری و تامین اجتماعی مکلفند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل که دارای حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت هستند بدون محدودیت سنی موافقت کنند.
به موجب این مصوبه ، میزان محاسبه حقوق آنها بر اساس تعداد سال های کارکرد و پرداخت حق بیمه آنها خواهد بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۱۳۹ رای موافق و ۲۲ رای مخالف و ۲ رای ممتنع از مجموع ۱۹۵نماینده حاضر خواهان بازنشستگی پیش از موعد زنان شدند.
رییس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی با طرح پیشنهاد الحاق ماده ای به لایحه برنامه ششم توسعه گفت: بر اساس بررسی های انجام شده، مصوبه بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه کار در صورت اجرایی شدن، بار مالی برای دولت و صندوق های بازنشستگی نخواهد داشت.
پروانه سلحشوری تصریح کرد: این طرح موجب کاهش حضور اجتماعی زنان نمی شود چرا که کارفرمایان قرار نیست حقوق بازنشستگی به کارکنان بدهند و این امر بر عهده صندوق های بیمه است که در صورت مدیریت درست منابع مالی، آنان هم به هیچ مشکلی در این زمینه برنخواهند خورد.
وی یادآور شد: بر اساس این مصوبه، زنان تصمیم‌گیرنده نهایی در خصوص بازنشستگی خود هستند و با توجه به مسوولیت آنها در صورت تمایل می توانند پس از ۲۰ سال کار بازنشسته شوند.
وی گفت: موضوعی که در خصوص مصوبه بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه کار نیاز به برجسته شدن دارد، بحث اختیاری بودن آن از سوی زنان شاغل است که اگر خود فرد با لحاظ شرایط بازنشستگی پیش از موعد، درخواستی برای آن داشته باشد، باید به آن رسیدگی شود.

**مخالفت ها و موافقت ها با بازنشستگی پیش از موعد زنان
تصویب این مصوبه به عنوان ماده ای در لایحه برنامه ششم توسعه، مخالفت ها و موافقت هایی نیز داشت.
مخالفان این ماده معتقد هستند که بازنشستگی پیش از موعد زنان باعث می شود که حضور زنان در مشارکت اجتماعی در جامعه کم رنگ شود که این به ضرر زنان است، از سوی دیگر موافقان این ماده معتقد هستند که بازنشستگی پیش از موعد حضور زنان را در جامعه کم نمی کند بلکه این ماده برای بانوان به دلخواه اجرایی می شود به این معنا که هر کدام از زنان بخواهند می توانند با ۲۰ سال سابقه کار بازنشسته شوند و هر کدام نخواهند می توانند تا ۳۰ سال کار کنند.
محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید مجلس و نماینده مردم تهران نیز در مورد این مصوبه گفت: فراکسیون بانوان مجلس در بررسی لایحه برنامه ششم طرحی را دادند که خانم‌ها بعد از ۲۰سال خدمت بتوانند بازنشسته شوند؛ من رای منفی دادم و فردای آن روز از من پرسیده شد چه رایی دادم که گفتم منفی بوده است. برای این که حضور زنان بالا برود باید در تصمیم‌سازی‌ها حضورشان را بالا ببریم.
وی با طرح این سوال که اگر زنان زود بازنشسته شوند به نفع حضور بانوان است یا به ضرر آنها، اظهارداشت: بیست سال هزینه شده و صبح‌ها کودکان شیرخوارتان را گذاشته و کار کردید و بعد از بیست سال که چنین مشکلاتی ندارید بازنشسته شوید؟ الان وقت استفاده از ظرفیت‌های شماست.
فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس نیز در دفاع از مصوبه مجلس می گوید: بر اساس این مصوبه،زنان شاغل به هر اندازه که حق بیمه پرداخت کرده باشند، حقوق و مزایای آنها محاسبه و پرداخت می‌شود؛ به عنوان مثال اگر کسی ۱۵ روز در ماه حق بیمه پرداخت کرده و دارای سابقه ۲۰ سال خدمت است، می‌تواند بازنشسته شده و به همان میزان هم از پاداش و مزایا برخوردار شود.
وی افزود: در حال حاضر کارگران زن با ۴۲ سال سن می‌توانند بازنشسته شوند و مشمولین خدمات بازنشستگی نیز با همین محدودیت سنی امکان بازنشستگی با ۳۰ سال سابقه خدمت را دارند، در حالی که این امکان برای مشمولین تأمین اجتماعی فراهم نبود و آنها باید برای بازنشستگی با ۲۰ سابقه به ۵۵ سال می‌رسیدند و این شرط سنی وجود داشت اما چون تامین اجتماعی زیر بار اجرای آن نمی‌رفت مجلس مصوبه‌ای را در برنامه ششم گذراند که بر اساس آن تمامی صندوق‌های بازنشستگی بدون محدودیت سنی نسبت به بازنشسته کردن مشمولان این قانون اقدام کنند.
حجت میرزایی معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی در این زمینه با یادآوری تبعات اجرای مصوبه مجلس مبنی بر بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه بدون شرط سنی و تحمیل بار مالی ۱۰ هزار میلیارد تومانی به صندوق بازنشستگی کشوری از شورای نگهبان خواست تا اجازه تصویب نهایی این مصوبه را ندهد و با آن موافقت نکند.
میرزایی افزود: این مصوبه دست کم ۱۵۰ هزار نفر را در آستانه بازنشستگی قرار می دهد و بار مالی حدود ۱۰ هزار میلیارد تومانی برای صندوق بازنشستگی به همراه خواهد داشت.
وی با بیان این که نگران هستیم این موضوع به تقابل مشمولین این مصوبه و دولت منجر شود گفت: در حالی که قرار است به استقبال انتخابات برویم چنین اتفاقی به صلاح نیست ضمن آنکه آثار آن به یک سال و دو سال محدود نمی شود و چندین نسل را درگیر می کند.
پروانه سلحشوری رییس فراکسیون زنان مجلس نیز در پاسخ به این مخالفت ها بیان کرد که اعتراض صندوق بیمه هم هنگامی که قرار است ۲۰ روز حقوق یک زن را پرداخت کند، معنایی ندارد.
وی افزود: این ها تحلیل بی موردی است و اگر واقع بینانه نگاه کنیم و خود را جای زن شاغلی که گرفتار رسیدگی به فرزندان است، متوجه ضرورت اجرایی شدن این مصوبه خواهیم شد. چرا انگیزه کسی که طالب بازنشستگی است را برآورده نکنیم تا جای کار برای شخص دیگر باز شود.

**درخواست شورای نگهبان برای کسب نظر مرکز پژوهش های مجلس و موافقت این ذوالقدر پس از این سخنان گفت: در هنگام بررسی این ماده در شورای نگهبان، این شورا از ما خواست که نظر مرکز پژوهش های مجلس کسب شود و ما موافقت مرکز پژوهش های مجلس در این مصوبه را به شورای نگهبان ارائه کردیم.
وی افزود: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که این مصوبه بار مالی برای دولت نخواهد داشت.

**تایید شورای نگهبان و مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام با این مصوبه
بررسی لایحه برنامه ششم توسعه همزمان با شورای نگهبان در مجمع تشخیص مصلحت نظام دنبال شد که در نهایت شورای نگهبان به این ماده ایرادی نگرفت، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام ایرادهایی به آن وارد دانست.
اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بازنشستگی ۲۰ سال زنان را مغایر با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و افزایش بهره وری در نیروی انسانی دانستند و پیشنهاد کردند این حق برای خانم ها با سن ۵۵ یا ۶۰ سال منظور شود.

**بررسی دوباره این ماده در کمیسیون تلفیق مجلس/ پافشاری اعضا بر مصوبه
محمد خدابخشی سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی روز گذشته اعلام کرد که موارد ایراد گرفته از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه این کمیسیون بررسی شد و در نهایت اعضا بر مصوبات قبلی خود پافشاری کردند از این رو این ایرادات بار دیگر به شورای نگهبان ارسال شد.

**مجلس مکلف به رعایت نظرات مجمع تشخیص مصلحت نظام است
عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در این مورد گفت: بر اساس آیین نامه نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظرات مجمع نسبت به لوایح برنامه و بودجه از طریق شورای نگهبان به مجلس ابلاغ می شود که نمایندگان مکلف به رعایت این نظرات هستند.
وی افزود: بر اساس آیین نامه نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظرات این مجمع نسبت به لوایح برنامه و بودجه و همچنین در مورد مغایرت هایی که با سیاست های کلی نظام وجود دارد، از طریق شورای نگهبان به مجلس ابلاغ می شود.
وی ادامه داد: مجمع تشخیص مصلحت نظام نظرات و مغایرت ها را برای شورای نگهبان ارسال می کند و این شورا نیز بدون دخل و تصرف این نظرات را برای مجلس شورای اسلامی ارسال می کند و مجلس مکلف به رعایت این نظرات است.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به این سوال که باتوجه به این که مجمع نظر خود را درباره لایحه برنامه ششم توسعه اعلام کرده درصورتی که کمیسیون تلفیق مجلس بر مصوبات قبلی خود اصرار کند ، شرایط چگونه خواهد شد، اظهار داشت: اگر مجلس بر نظرات خود اصرار کند، آن نظر به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال می شود و بار دیگر نظر مجمع اخذ می شود، در این راستا شورای نگهبان وارد ماهیت نظرات مجمع نمی شود

**نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد لایحه برنامه ششم توسعه مشورتی بود
این در حالی است که فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران گفت: نظراتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه با ایرادهای شورای نگهبان به مجلس ارائه کرده، جنبه مشورتی داشته است.
وی یادآور شد: شورای نگهبان از مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر مشورتی خواسته که مجمع نظرش را در مورد لایحه برنامه ششم توسعه به شورای نگهبان اعلام کرده و شورا این نظرات را برای مجلس ارسال کرده است.
وی با یادآوری این که نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این راستا نظر مشورتی بوده است، اظهارداشت: ما این موارد را روز گذشته در کمیسیون تلفیق مجلس بررسی کردیم و اعضا در مورد ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام بر همان نظر قبلی تاکید داشتند و این نظر مجلس برای شورای نگهبان ارسال شد.
عضو فراکسیون زنان مجلس دهم تصریح کرد: در این زمینه، شورای نگهبان می تواند از نظر مشورتی مجمع استفاده کند اگر نظر شورای نگهبان موافق با نظرات مجمع باشد باید این نظرات را هر چه سریعتر به مجلس ارائه کند.

**مجمع تشخیص مصلحت نظام حق بررسی مصوبات مجلس را ندارد
البته برخی از نمایندگان معتقدند که مجمع تشخیص مصلحت نظام نمی تواند در بررسی این موارد ورود پیدا کند.
علی اکبر کریمی نماینده مردم اراک در مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام را فاقد مکانیزم لازم برای نظارت بر مجلس دانست و گفت: این مجمع حق بررسی مصوبات مجلس را ندارد به همین دلیل، کمیسیون تلفیق برنامه ششم برای بررسی ایرادهای مجمع وارد نشد.
وی درباره اشکالاتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام از برنامه ششم توسعه داشته، افزود: به نظر من و قاطبه نمایندگان مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام حق ورود به بررسی مصوبات مجلس را ندارد.
وی ادامه داد: مجلس وقتی مصوبه ای دارد، طبق قانون اساسی و شرع توسط شورای نگهبان بررسی می شود و اگر در رفع ایرادهای شورای نگهبان، بین مجلس و این شورا اختلاف نظری پیش آید و مجلس بر رای خود اصرار کند، در آن صورت مجمع تشخیص مصلحت نظام می تواند برای اتخاذ تصمیم نهایی ورود کرده و اظهار نظر کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: اما درباره لایحه برنامه ششم توسعه، دوستان در مجمع گفته اند که در زمینه نظارت برای بررسی لایحه برنامه ششم توسعه ورود پیدا کرده اند، چون نظارت برعملکرد دستگاه ها، جزء وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام تعریف شده است.
کریمی اضافه کرد: اما این که این نظارت به چه صورت و چه آثاری در حوزه قانونگذاری داشته باشد، نمایندگان براین اعتقادند که مجمع تشخیص مصلحت نظام به هیچ عنوان نمی تواند مکانیزم لازم را برای این نظارت داشته باشد و برخلاف قانون اساسی عمل شده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام درخصوص قوانین مصوب مجلس از باب نظارت ورود کند و ایراداتی بگیرد، این ایرادها را باید به شورای نگهبان انعکاس دهد تا اگر این شورا ایرادها را پذیرفت؛ آن را به زبان خود برای مجلس ارسال کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: به عبارتی هیچ مکانیزمی در قانون اساسی نداریم که مجمع تشخیص مصلحت ایراد قوانین را بررسی و به مجلس ارجاع دهد و مجلس هم موظف باشد آن را بررسی مجدد کند.
کریمی گفت: به همین دلیل کمیسیون تلفیق مجلس نیز این موضوع را نپذیرفته است و ورودی برای بررسی ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام نکرده است.

** شورای نگهبان ملزم نیست ایراد مجمع را قبول کند
دوالقدر عضو فراکسیون زنان مجلس امروز نیز در جمع خبرنگاران براین نکته تاکید کرد که مجمع تشخیص مصلحت نظام، خواستار تعیین شرط سنی برای این مصوبه شده است، این موضوع بار دیگر در کمیسیون تلفیق بررسی شد اما این کمیسیون نظر مجمع را رد و بر مصوبه قبلی خود پافشاری کرد.
وی افزود: شورای نگهبان در این مصوبه ملزم نیست ایراد وارده از سوی مجمع را قبول کند؛ بنابراین فکر می کنم، مصوبه مجلس در خصوص بازنشستگی زنان در حکم قانون تلقی می‌شود البته باید تا فردا صبر کنیم و ببینیم شورای نگهبان در این‌باره چه نظری ارائه می کند.
وی یادآور شد: در بازدید هایی که از دستگاه های مختلف داشتیم، شاهد بودیم که بانوان این دستگاه ها خواهان بازنشستگی پیش از موعد هستند، اعضای این فراکسیون تلاش کردند که با طرح موضوع گامی برای رفع مشکلات زنان بردارند.
وی افزود: بازنشستگی پیش از موعد زنان در قانون برنامه پنجم توسعه نیز وجود داشت، ولی تمامی صندوق‌های بیمه زیر بار آن نمی‌رفتند و صندوق تامین اجتماعی برای آن شرط سنی گذاشته بود.
زنان شاغل در دستگاه های مختلف منتظرند تا تکلیف مصوبه مجلس شورای اسلامی در مورد بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه کار زنان مشخص شود و این که آیا شورای نگهبان نظر مجلسی ها را می پذیرد یا این که این مصوبه را باردیگر به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع می دهد؟