ملیحه زرین
از روشنگری های امام خمینی (ره) تا روز خونین سوم دی ۵۷ در بیرجند/ انقلابیونی که دودمان رژیم پهلوی را بر باد دادند
هر نقطه از ایران سهمی در پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) داشته است، از شمال و جنوب تا شرق و غرب را که بنگریم، ردپای انقلابیونی را می بینیم که با دستان خالی تنها با تکیه بر روحیه خوباوری، استقلال و عزت در برابر رژیم شاهنشاهی قد علم کردند، خراسان جنوبی و شهر بیرجند هم در این زمینه پیشقراول بوده است.
کارشناسان مسائل تاریخی و صاحب نظران حوزه انقلاب می گویند؛ شاید اگر شجاعت، بیانیه ها و سخنان تاثیرگذار امام راحل نبود، انقلاب اسلامی هیچ گاه به پیروزی نمی رسید. به طورکلی سلسله صحبت های موثر امام خمینی (ره) سبب شد تا در سوم دی ماه ۵۷ مردم بیرجند بدون هراس از اقدامات سرکوب گرانه رژیم شاهنشاهی با روحیه شهادت طلبی و فداکاری دودمان رژیم پهلوی را بر باد دهند.
خاطرات مبارزان انقلابی بیرجند و یا کسانی که پشت صحنه های انقلاب را دیده اند، بیانگر این مسئله است که فعالان انقلابی، مقاومت و قدرت خود را از امام راحل وام گرفتند و اگر رهنمودها و روشنگری های ایشان نبود، حادثه سوم دی ماه ۵۷ هیچ گاه در تاریخ بیرجند جاودانه و ماندگار نمی شد.
سید علیاکبر سوفاری که یکی از انقلابیون بیرجند است، می گوید: قدرت نفوذ امام راحل به قدری بالا بود که جوانان این شهر در شب اول دی ماه ۵۷ ابتدا در مسجد آیت الله آیتی تجمع کردند و شعار دادند: «بعد از نماز عشاء صد بار بگو مرگ بر شاه»، آن شب یلدا بود و ما با جرات و شجاعتی که از امام خمینی (ره) آموخته بودیم، توانستیم حرف دلمان را در قالب شعار بیان کنیم.
جوانانی که گوش به فرمان امام راحل بودند
او ادامه می دهد: در شب سوم دی ماه ۵۷ شعارهای دیگری همچون «الله.اکبر – خمینی رهبر»، «نصر منالله و فتح قریب» و «مرگ بر این سلطنت پرفریب» را یک صدا سردادیم و دیگر طاقتمان از ظلم و جور رژیم پهلوی طاق شده بود، اما آن شب نیروهای شهربانی و ارتش به سمت جوانان هجوم بردند و تا توانستند با باتوم آنها را زیر بار فحش و کتک گرفتند، جالب این است که جوانان آنقدر گوش به فرمان امام راحل بودند که علیرغم گیر افتادن در چنگال نیروهای نظامی شاه، بازهم شعار مرگ بر شاه را به شکل علنی سر می دادند.
این مرد انقلابی عنوان می کند: سوم دی ماه۵۷خونین ترین روز در بیرجند بود، در این روز افراد زیادی زخمی و مجروح شدند اما ضربات باتوم و قنداق تفنگ بر سر و دست انقلابیون، آنها را نسبت به انقلاب امام خمینی (ره) دلسرد نکرد.
اما حادثه سوم دی ماه ۵۷ تنها زمانی نبود که مردم و انقلابیون بیرجند علیه استبداد و خفقان رژیم شاهنشاهی لب به اعتراض گشودند، آنها که دل در گرو آرمان ها و اهداف انقلابی امام خمینی (ره) داشتند، هیچ گاه از موج تپنده انقلاب دور نماندند و یک سال مانده به پیروزی انقلاب اسلامی از سفر شاه به این شهر جلوگیری و عکس های او را پایین کشیدند.
یکی دیگر از مردان انقلابی بیرجند و عضو حزب موتلفه و جامعه اصناف خراسان جنوبی می گوید: وقتی حضرت امام خمینی (ره) با تفکر و اندیشه ناب خود مقابل رژیم شاهنشاهی ایستاد، برای من و امثال من که آن روزها جوان بودیم، جالب به نظر می رسید، ایشان دیدگاههای مبتنی بر سنت فکری سیاسی مکتب تشیع را بیان و مردم را هوشیار کرد و همین مسئله بیش از همه باعث شد تا مردم بیرجند در مسیر فعالیت های انقلابی قرار بگیرند.
محمد مهدی گنجی فرد بیان می کند: اهالی بیرجند به قدری تحت تاثیر شخصیت والا و آموزه های ناب امام راحل قرار گرفته بودند که تحت هیچ شرایطی نمی خواستند از مسیر انقلاب امام خمینی (ره) دست بکشند، به همین علت رژیم شاه با توپ و مسلسل به جان مردم افتاد تا به خیال خود انقلابیون را سرکوب کند؛ اما به مرور شاه متوجه شد که نمی تواند جلوی این موج انقلابی را بگیرد زیرا پیام انقلاب باعث شده بود تا مردم بیرجند مقابل خان و خان بازی خاندان علم و اقدامات مستبدانه و ظالمانه حکومت شاه بایستند.
سال ۵۵ بود که جرقه های انقلاب با سخنان امام خمینی(ره) در خراسان جنوبی زده شد و هیچ یک از اقدامات علم برای مقابله با مردم کار ساز نبود. گنجی فرد می گوید: مردم این سرزمین با خراب کردن طاق نصرت هایی که در هنگام ورود شاه در این شهر نصب می شد به خاندان علم نشان دادند که دیگر بیرجند نقطه امن و جزیره با ثباتی برای رژیم پهلوی نخواهد بود.
او عنوان می کند: در آن زمان اعلامیه های انقلابی توسط حجت الاسلام شهید شهاب، حجت الاسلام کمیلی و حجت الاسلام باقری به دست مردم خراسان جنوبی می رسید و آنها در جلسات مذهبی و مراسم های مختلف به هر نحوی پیام امام را دریافت می کردند.
مسجد آیتی کنونی، خیابان جمهوری اسلامی و خیابان شهدا، مکان هایی بود که تظاهر کنندگان خراسان جنوبی در آنجا تجمع می کردند و شعار مرگ برشاه، درود بر خمینی و الله اکبر سر می دادند و با تاسی از امام راحل، شعارهای گزنده ای را نثار خاندان پهلوی کردند.
گنجی فرد بیان می کند: مردم بیرجند یک سال مانده به پیروزی انقلاب اسلامی دامنه اعتراضات و تظاهرات خود را گسترش دادند، البته در اینجا باید از حجت الاسلام شهید محمد شهاب یادی کنم، او در زمره انقلابیونی بود که با بیان سخنان امام و توزیع اعلامیه ها در مدرسه حقانی، هسته اولیه مبارزین انقلاب را در بیرجند تشکیل داد و این هسته اولیه، سبب شد تا اعتراضات و تظاهرات انقلابی شکل بگیرد.
اما در این میان باید از نخستین راهپیمایی که توسط دانشجویان در آبان ماه ۵۷ شکل گرفت نام برد. به روایت علی اکبر تناکی، از دانشجویان مبارز انقلابی در آن سال، دانشجویان به هنگام راهپیمایی تحت محاصره نیروهای نظامی قرار گرفتند و با چوب و باتوم کتک خوردند اما این دانشجویان از پای ننشستند و شعارهای انقلابی سر دادند. در آن زمان هرچه بیشتر به روزهای پیروزی انقلاب اسلامی نزدیک می شدیم، سخنرانی های آتشینی علیه حکومت انجام می گرفت و سخنرانان از امام با نام حسین ابن علی زمانه و از حکومت به عنوان شمر نام می بردند.
و اینگونه بود که انقلاب امام خمینی (ره) با همراهی همه مردم ایران در شهرهای مختلف به ویژه بیرجند به پیروزی رسید.