با گذشت زمان و تغییر سبک تغذیه بین انسانها، فست فودها به دلیل خوشمزه بودن و داشتن ظاهری جذاب، به محبوبترین گروههای غذایی تبدیل شدند. ولی این جذابیت مانع از پژوهش در مورد مضرات این مواد غذایی نشد، لذا این روزها کمتر کسی است که از آسیبها و ضررهای مصرف مستمر این ماده غذایی بیاطلاع باشد. به گزارش امروز خراسان جنوبی محمد دریایی، متخصص علوم زیستی و گیاهی با اشاره به اینکه فست فودها عموما از کیفیت پایین غذایی برخوردار هستند، می گوید: ضررها و آسیبهای استفاده از فست فودها و غذاهای فوری همه عضوهای بدن انسان را تحت الشعاع قرار میدهد و در پایان بیماری سرطان را رقم میزند. گفتگو با این متخصص را پیش رو دارید.
*آیا غذاهای آماده و فوری یا همان فست فودها موجب آسیب رسیدن به بدن انسان میشود یا خیر؟
از زمانی که غذاهای آماده به شکل امروزی در سراسر دنیا گسترش پیدا کرد، کارشناسان تغذیه نسبت به ضررها و آسیبهایی که این نوع از مواد غذایی به بدن میرسانند، هشدار دادند. با توجه به پیشرفت علوم و آزمایشهای صورت گرفته در زمانهای مختلف، ابعاد جدیدی از آسیبها و ضررهای فست فودها بر همگان مشخص شد.مواد اولیه فست فودها عموما از کیفیت پایین غذایی و البته استاندارد برخوردار است، به همین جهت دستگاه گوارش بدن را در معرض آسیب قرار میدهد؛ در این میان برای تولید مواد غذایی فوری یا همان فست فودها از مواد نگهدارنده استفاده میشود که این عامل خود یکی از ایرادات فست فودها است زیرا ضررهای فراوانی برای انسان در پی دارد.با کمی تامل میتوان دریافت در کنار استفاده از مواد نگهدارنده در فست فودها، از ادویههای مختلفی نظیر فلفل یا نمک به صورت فراوان استفاده میشود که میزان آنها بیش از نیاز بدن است و موجب آسیب دیدن دستگاه گوارش میشود.باید یادآوری کرد که عموما قندها و پروتئینهای فست فودها ناسالم بوده و از کیفیت مناسب برخوردار نیستند؛ در این میان نباید از نقش روغنهایی که برای طبخ فست فودها استفاده میشود غافل شد، زیرا استفاده چندباره از روغنها از جمله دلایل آسیب دیدن بدن و دستگاه گوارش انسانها بعد از مصرف فست فودها است. عموما در کنار خوردن فست فودها از سایر مواد غذایی مرتبط مانند سُس و نوشابه نیز استفاده میشود؛ همه افراد به خوبی میدانند که سُسها چربیهای فراوانی دارند و موجب میشوند مضرات زیادی به بدن انسان وارد شود. نوشابههای گازدار نیز به تنهایی مانع جذب املاح مورد نیاز بدن انسان میشوند و سوء تغذیه را در پی دارند. به همین جهت مصرف بیش از اندازه این ماده غذایی از دیگر علل آسیب دیدن بدن انسان بخاطر مصرف فست فودها است.
*خوردن فست فودها کدام عضو بدن را بیشتر از همه مورد آسیب قرار میدهد؟
ضررها و آسیبهای استفاده از فست فودها و غذاهای فوری به همه قسمتهای بدن وارد میشود و به عبارتی همه عضوها را تحت الشعاع قرار میدهد، اما باید تاکید کرد که بیشترین آسیب به دستگاه گوارش و کبد وارد میشود. مصرف فست فودها موجب به وجود آمدن کبد چرب، پوکی استخوان و البته ضعف عضلانی میشود لذا باید از خوردن فست فودها اجتناب کرد.
*آیا مصرف فست فودها میتواند موجب ابتلای افراد به سرطان شود؟ این موضوع از نظر علمی اثبات شده است؟
نباید فراموش کرد که تغذیه سالم در هر زمانی سلامتی و نشاط به همراه دارد و این موضوع را میتوان در سفرههای ایرانی و عادات و آداب ایرانیان در رابطه با مصرف غذا مشاهده کرد. با توجه به بررسیها و آزمایشهای مستمر انجام شده از سوی کارشناسان تغذیه و متخصصان گوارش، مصرف مستمر و درازمدت غذاهای آماده فوری یا همان فست فودها باعث ابتلای انسانها به بیماری سرطان میشود.عموما توصیه میشود افراد به طور مدام بیش از اندازه نمک و چربی مصرف نکنند، زیرا موجب آسیب رسیدن به بدن میشود؛ ولی این مهم در مصرف فست فودها رعایت نمیشود، که آسیبهای جدیای را هم در پی دارد. در کنار مصرف بیش از اندازه نمک و چربی، وجود مواد نگهدارنده در فست فودها، موجب شده تا این غذای لذیذ و دلچسب برای مردم، تبدیل به ناراحتی بزرگ در آینده شود. نگهدارنده باعت تولید نیتروزآمین در بدن افراد میشود و این یعنی ابتلای انسانها به بیماری سرطان، که متاسفانه موضوعی ناخوشایند است. در این میان نمک مورد استفاده شده در این مواد غذایی نیز مورد قبول طب سنتی نیست.در تهیه مواد اولیه فست فودها از بنزوات سدیم استفاده میشود که موجب سرطان در افراد میشود، البته کارخانجات تولید سوسیس و کالباس عنوان میکنند که به میزان مجاز از آن استفاده میشود ولی ضرر خود را بر بدن انسان وارد میکند.در این میان رادیکالهای آزادی که به دلیل مصرف بیش از حد مواد افزودنی در فست فودها به وجود میآید، اطلاعات DNA افراد را دستخوش تغییر میکند و سلول سالم را به سمت سرطانی شدن حرکت میدهد، بنابراین تاکید میشود از مصرف فست فودها باید خودداری کرد.
* بیشترین افرادی که در معرض عوارض و آسیبهای استفاده از مصرف فست فودها میباشند، چه کسانی هستند؟
کودکان، مادران باردار، نوجوانان و جوانان و سالمندان بدلیل شرایط فیزیکی بدنشان از جمله گروههای سنی هستند که با مصرف فست فودها دچار بیشترین آسیب میشوند. طبق نتایج بدست آمده از آخرین تحقیقات دانشمندان، نوجوانان و جوانان که وعدههای بیشتری را به مصرف فست فودها اختصاص دادهاند، نسبت به همسالان دیگر خود دچار دریافت کمتر مواد معدنی و ویتامین شدهاند و در مقابل چربیهای بیش از حد به بدن آنان آسیب رسانده است. البته این افراد از نظر وزن نیز در مقایسه با دیگر افراد دچار چاقی شدند که این موضوع خود به شیوع بیماریهای قبلی دامن میزند.در این میان وقتی مادران باردار از این ماده غذایی استفاده میکنند موجب میشود مضرات فست فودها به نوزاد درون رحمشان نیز آسیب بزند، زیرا بررسیها نشان میدهد چربیهای اشباع نشدهای که این مادران بدلیل مصرف فست فودها دریافت میکنند موجب به دنیا آمدن نوزادان چاق و یا نوزادان غیر طبیعی میشود.
*با توجه به اینکه این روزها مصرف فست فودها افزایش داشته، آیا راهکاری برای مقابله با مضرات این نوع از مواد غذایی وجود دارد؟
تغذیه و نحوه استفاده از مواد غذایی در هر جامعهای نشان دهنده سبک زندگی مردم آن جامعه است؛ رواج این موضوع در کشورمان نشان میدهد که سبک زندگی و نوع تغذیه افراد دچار تغییر شده است. باید توجه داشت که در نوع تغذیه ایرانیها همیشه استفاده از انواع لبنیات، سبزیها و غیره وجود داشته که سلامتی و شادابی را برای جامعه در پی داشته است؛ ولی این روزها شاهد افزایش بیمارانی هستیم که میتوان گفت یکی از دلایل بیماریشان مصرف فست فود است.باید تاکید کرد که این روزها کشورهای غربی که اتفاقا فست فودها از آنجا به کشورمان وارد شده، به دنبال کسب سود بیشتری در صنعت غذایی هستند و هر روز به دنبال ارائه نوعی جدید از فست فود هستند، لذا باید با بومی کردن این نوع از سبک تغذیه و البته استفاده از مواد اولیه سالم جلوی این آفتهای غذایی گرفته شود. بنابراین در زمینه تغذیه و استفاده از مواد غذایی باید به سبک زندگی ایرانی – اسلامی بازگردیم تا بتوانیم جامعهای پویا و سلامت داشته باشیم.