سرمقاله / تملق و چاپلوسی

امروز خراسان‌جنوبی_محمد راعی‌فرد

یکی از آفت‌ها و غده چرکین در شخصیت اجتماعی بعضی از افراد، پدیده زشت و مذموم چاپلوسی و تملق می‌باشد. تکامل و برتری شخصیت انسان، با تواضع و فروتنی شکل می‌گیرد که در یک فرآیند روانشناسی، مقابل و مغایر با تملق و چاپلوسی می‌باشد. در علم الهیات چاپلوسی و تملق را دروازه و مبادی شرک و جهل می‌دانند که ثمره آن، کِبر و غرور و حَسَد و حِقد و حقارت می‌باشد. از تواضع و فروتنی و سلامت نفس، دروازه‌ها به سوی اخلاق و کرامت انسانی و آیین زیبای همنوع دوستی و انسانیت، باز می‌شود.گاهی اوقات، تشخیص و تمیز بین تواضع و تملق، سخت می‌شود و ضمن آگاهی و برخورداری از تجارب ناب و شناخت روابط و جایگاه افراد و میزان دانش و خرد و اندیشه و روح آزادگی و گسستن از نان و نام و نشان و موقعیت‌های اقتصادی و خانوادگی و… همه و همه در حد فاصل بین فروتنی و تملق، نقش دارند. چاپلوسان با تعریف و تمجیدها و ثناگویی‌های بی‌حد و قواره و جعل عناوین خودساخته، هر جاهلی را به مسند و مسلک غیر حقیقی، جلوس و جلوه می‌دهند و در خیانتی آشکار، هم روح انسانی را خشک و هم آیین اجتماعی را خشکیده می‌کنند. فرآیند فلسفه شکل‌گیری تملق و چاپلوسی در جامعه را میتوان به نبود آزادی و حق بیان انتقاد دانست که فقط تکراهه منحصر به فرد ِتعریف و تمجیدهای مشمئز کننده بر جامعه دانست و اتفاقاً منافع متملقان و چاپلوسان به نقطه‌ای متمرکز می‌شود که قدرت سیاسی جامعه، در همان نقطه متمرکز شده است. نبود آزادی و حق نقد از یک طرف و تمرکز قدرت از طرف دیگر، مهم‌ترین عامل شکل گیری چاپلوسان و نمامان و منهیان می‌باشد. کاملاً روشن است که اگر جامعه‌ای، متن و محتوای آن، اخلاق و کرامت انسانی و روح آزادگی باشد، جایی برای چاپلوسی و تملق‌گویی نمی‌ماند چون در جوهره اخلاق انسانی، نیازی به واژه‌ها و کلمات تصنعی و پوشاننده و نفاق نیست. در جامعه مبتلا به آفت چاپلوسی، استعدادهای ناب انسانی پر پر می‌شوند و پخمگان با چاپلوسی، به جای نخبگان خواهند نشست و روند تکامل و باروری اجتماعی انسان، مختل و منحرف و رو به مرگ می‌رود.

بازدیدها: ۱۰۲