برای میرزا اسدا..ناصح پدر ورزش های نوین در بیرجند

به بهانه هفته تربیت بدنی
برای میرزا اسدا..ناصح پدر ورزش های نوین در بیرجند
امروز خراسان جنوبی-سید حسین حسینی-

اگر آن چنان که تاریخ ورزش به ما می گوید،  مرحوم «میر مهدی ورزنده» متولد ۱۲۶۱ که برای اولین بار در سال های منتهی به ۱۳۰۰  آموزش های تخصصی در حوزه رشته های مختلف ورزشی را در خارج گذرانده و سپس در جهت رشد آن به آموزش افراد زیادی در کشور پرداخته، پدر ورزش های نوین در کشور است، باید این را هم بپذیریم که میرزا اسد ا…ناصح پدر ورزش های نوین در شهرستان بیرجند است. اسد ا…ناصح متولد ۱۲۸۰ هجری شمسی که در ابتدا به عنوان دبیر ریاضی در مدرسه شوکتیه به تدریس پرداخت و سپس برای تدریس تخصصی ورزش نزد «مهدی ورزنده» آموزش هایی را در خصوص ورزش های جدید فرا گرفت و سپس در حدود سال ۳۰۰ به بعد به عنوان اولین دبیر تخصصی ورزش در مدرسه شوکتیه به کار مشغول شد.

روایت پروفسور گنجی از ناصح
مرحوم پروفسور گنجی در گفتگریی که نگارنده در سال ۸۵ و در حاشیه مسابقات پینگ پنگ پیشکسوتان کشور با او داشت در اشاره به خاطرات زمان تحصیل در شوکتیه یعنی حوالی سال ۳۰۰ و بعد از آن در خصوص ناصح گفت: «به جز ساعت ورزش ، برنامه های ورزشی دیگری هم داشتیم ، مرحوم میرزا اسدا… ناصح اولین معلم ورزش ما ، یک ورزشکار بود. در ایام بهار همه ما را به صف می کرد و از مدرسه شوکتیه تا رحیم آباد به حالت دو می رفتیم . آنجا پس از یک استراحت کوتاه برگشته و بعد از آن به کلاس می رفتیم. در ایام تحصیل در مدرسه شوکتیه دررشته های ژیمناستیک و فوتبال فعالیت داشتم تا این که در سال ١٣٠٩ به دارالمعلمین تهران رفتم.»
علاوه بر این ، «..از تیر ماه سال ۱۳۰۶ شمسی به موجب قانون، درس ورزش جزء مواد درسی آموزشگاه های ایران قرار گرفت و ارائه آن در مدارس شوکتی ابتدا با میرزا اسدا..ناصح و سپس مدتی با آقایان محمد علی شاهسونی، محمد رضا معماری و نهایتا بر عهده آقای ناصر محمودی قرار گرفت..» (نقل از کتاب دولت یاد ص ۲۴۰)

ناصح کفیل پیشاهنگی بیرجند
بر اساس سندی که در  سال ۱۳۱۵  از سوی اداره معارف و اوقاف مکران ( همان آموزش و پرورش) صادر شده قرار است ۵ بهمن در بیرجند مسابقات عمومی در رشته های « فوت بال»، « والی بال»، « باسکت بال»، «پرش عرض و ارتفاعی» «مسابقه دو صد متری-هزار متری-جهارصد متری» و «بالاخره عملیات آکروبات»( عبارات مطابق سند و به عرف همان زمان است) برگزار شود. و درنهایت برای ثبت نام داوطلبان آنان را به دو نفر ارجاع می دهد. یکی غلام حیدر بهادر زاده دبیر وقت ورزش مدرسه شوکتیه و میرزا اسدا..ناصح به عنوان کقیل پیشاهنگی منطقه( اولین تشکیلات رسمی مربوط به ورزش های نوین).
حضور در اولین دوره مسابقات فوتبال کشور ۱۳۱۴
در مقاله ای که به قلم سرهنگ «احمد بینا» متولد ۱۲۹۲ و یکی از شاگردان مرحوم ناصح در خصوص فعالیت های فوق برنامه مدرسه شوکتیه نوشته شده آمده است: «.. یاد خدمات ماندگار استاد دکتر اسدا.. ناصح…بخیر باد که در پایه گذاری صحیح  پایه های ورزش رسمی در مدارس بیرجند و سپس تشکیلات اداری آن در سطح شهر و تربیت نسل اول ورزشکاران با اخلاق بیرجند نقش محوری داشت و از این حیث باید به حق او را پدر تربیت بدنی نوین بیرجند نام نهاد که با اخلاقی ستودنی و شخصیتی استوار، ورزش را در دل برنامه های درسی  و دینی شاگردان چنان جای داد که نه تنها هیچ حاشیه ای از کج رفتاری در ورزشکاران نسل اول بیرجند دیده نشد که حقیقتا خود اسوه و مرشد تربیت یافتگان نسل بعد قرار گرفت….تلاش های میرزا اسد ا…ناصح و همکاران تربیت یافته اش در استفرار فرهنگ ورزشی در برجند در اوایل دهه ۱۳۱۰ شمسی نزد مدیران شهر به بار نشست و تیم های ورزشی محلات برای نخستین برا شکل گرفت و مسابقات کشتی، فوتبال، والیبال و بسکتبال بین مدارس آن روز بیرجند با حضور تماشاگران برگزار شد به عنوان مثال، پانزده نفر از شاگردان سیکل دوم دبیرستان شوکتی به اتفاق اسد ا…علم که خود هنوز شاگرد مدرسه بود…در مسابقات ورزشی(فوتبال) با سرپرستی عطاءا..ناطقی(رییس فرهنگ وقت)  و با هزینه موسس دبیرستان( امیر شوکت الملک) به تهران مسافرت نمودند..» که اشاره مرحوم بینا به حضور تیم فوتبال مدرسه شوکتیه در اولین دوره مسابقات فوتبال دانش آموزان کشور در سال ۱۳۱۴ است که  درآن ۱۵ تیم از تهران و ۱۵ تیم از سراسر کشور حضور داشتند و تیم مدرسه شوکتیه با حمایت مالی  محمد ابراهیم شوکت الملک و با سرپرستی و مربی گری میرزا اسد ا..ناصح در آن شرکت کرد.
مرحوم ناصح در سال ۲۸ به خواست خود به تهران منتقل شد. در سال ۱۳۳۷  موفق به دریافت مدرک دکترای در رشته معقول و منقول( الهیات) شد. آخرین تصویری که از مرحوم دکتر اسد ا…ناصح در دست است مربوط به افتتاح دانشگاه بیرجند در سال ۵۶  است که به عنوان قدیمی ترین دبیر بازمانده از نسل اول مدرسه شوکتیه، در حال پاره کردن روبان است. روحش شاد