مسلماً یکی از دلایل مهم در هر بازاری که با گرانی دست‌و پنجه نرم می‌کند، عدم عرضه کافی است؛ حالا چه بازار خودرو باشد و یا بازار میوه. اما یک عامل قابل توجه دیگر، تغییرات نرخ ارز در محصولات وارداتی است.

رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی تابناک در واکنش به چرایی افزایش قیمت کم‌سابقه موز در بازار گفت: باید در نظر داشت که همواره یک کیلو موز اکوادور با درنظرگرفتن هزینه‌های جانبی، یک دلار تا یک دلار و ۱۰ سنت وارد کشورمان شده است. موز هندی نیز حدود ۶۵ تا ۷۰ سنت وارد می‌شود؛ بنابراین تاثیر نرخ ارز بر قیمت تمام شده موز یکی از عوامل گرانی است. اما مساله اصلی این است که حدود دو تا سه ماه است که وزارت جهاد کشاورزی ثبت سفارش واردات موز را متوقف کرده و به اصطلاح بسته است. در نتیجه کسانی که از قبل مجوز واردات موز داشتند، توانستند واردات موز داشته باشند.

این فعال بازار میوه و محصولات کشاورزی ادامه داد: تا جایی که بنده اطلاع دارم، مجوز هر کانتینر موز وارداتی فروخته می‌شود. یعنی بدون اینکه کالایی وجود داشته باشد، کاغذ و مجوز واردات هر کانتینر ۲۰ تنی را ۲۵۰ میلیون تومان می‌فروختند. یعنی اگر وزارت جهاد کشاورزی، به فکر مردم بود؛ هیچ وقت ثبت سفارش واردات موز و محصولات گرمسیری همچون انبه را برای سه ماه نمی‌بست؛ بنابراین این رویه نشان می‌دهد که عوامل در کنار یکدیگر باعث شده تا قیمت نجومی موز را در بازار‌ها شاهد باشیم.

وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی شفاف کند که اگر قصد واردات موز ندارد، باید وارداتش را ممنوع کند نه اینکه به یکباره ثبت سفارش را متوقف کند و حالا شاهد دلال‌بازی و مجوز فروشی در سطح بازار میوه باشیم و در نتیجه یک عده‌ای به‌راحتی به پول‌های کلان و بادآورده برسند؛ بنابراین زمانی که وزارت جهاد کشاورزی متولی تنظیم بازار محصولات کشاورزی است، باید اعلام کند که به چه دلیل تصمیم گرفت تا سه ماه ثبت سفارش را ببندد و حالا شاهد فروش مجوز واردات موز باشیم؟ از سوی دیگر، نهاد‌های نظارتی باید بررسی کنند که چه کسانی در حال فروش مجوز‌های واردات هستند؟

مثلاً سه ماه پیش، کسی قصد واردات موز داشته است. در گام بعد، ۱۰۰ هزار تن ثبت سفارش واردات موز گرفته است. اما وقتی که خبری از ثبت سفارش نیست و می‌ببیند که کمبود موز در بازار مشهود است، همان مجوز‌های سه ماه قبل را به متقاضی واردات می‌فروختند. به گونه‌ای که برای ۲۰ تن بار موز، مجوز وارداتش به قیمت ۲۵۰ میلیون تومان فروخته شده است. هرچند از ۱۶۰ میلیون تومان قیمت‌ها شروع شد و حالا به ۲۵۰ میلیون تومان نیز رسیده است.

نورانی خاطرنشان کرد: این قیمت‌ها برای خرید مجوز واردات، باعث شده تا به‌ازای هر کیلوگرم موز، بیش از ۱۲ هزار تومان به بهای پرداختی از سوی مصرف کننده افزوده شود و به اصطلاح هزینه مجوز واردات در نهایت از جیب مصرف کننده بیچاره پرداخت می‌شود. این‌ها مسائلی است که باعث می‌شود از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی بپرسیم؛ اگر میخواهند واردات موز نداشته باشند، خب حداقل واردات را ممنوع می‌کردند و بستری فراهم نمی‌کردند که مجوز واردات در اختیار دلال و واسطه باشد و به جیب مصرف کننده فشار اقتصادی وارد شود.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در ادامه در خصوص گرانی میوه در مغازه‌های سطح شهر، با اشاره به عدم نظارت بر مغازه‌های خرده‌فروشی میوه اظهار داشت: بر خلاف خرده‌فروشی‌ها، در بازار عمده‌فروشی میوه، قیمت‌ها نسبت به دو یا سه هفته قبل کاهش پیدا کرده است. به‌گونه‌ای که حتی برخی قیمت‌های امروز نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداشته است.

از سوی دیگر، باتوجه‌ به اینکه روز به‌ روز محصولات و توزیع آن‌ها بیشتر می‌شود، چشم‌انداز قیمت‌ها نیز کاهشی است. حتی قیمت برخی محصولات نسبت به سال گذشته ارزان‌تر است؛ مثل بادمجان که قیمت آن در بازار ورامین کیلویی ۴ تا ۵ هزار تومان بوده است.

نورانی در خصوص گرانی هندوانه نیز گفت: به دلیل اینکه در سال‌های گذشته به‌قدری هندوانه در این فصل بود که برداشتش مقرون‌به‌صرفه نبود. در نتیجه یک مقدار نسبت به سال گذشته، کمتر کاشته شده است و این افت تولید باعث شده تا امروز قیمت هندوانه نسبت سال گذشته، گران‌تر باشد و کمبود این محصول در بازار عمده‌فروشی قابل‌مشاهده است.

وی در خصوص تأثیر صادرات هندوانه بر کاهش عرضه در بازار داخلی نیز اظهار داشت: صادرات به‌مانند گذشته نداریم؛ حتی کمتر از قبل هم شده است. به دلیل اینکه کشور‌های دیگر نیز در بازار‌ها حضور دارند؛ بنابراین به نظرم قیمت‌هایی که امروز در بازار داخلی است نسبت به گذشته گران‌تر شده است و قابل‌قبول نیست.